Μυθική και ιστορική περιδιάβαση στις χιλιετίες του Αιγαίου

Μυθική και ιστορική περιδιάβαση στις χιλιετίες του Αιγαίου

«Μες στου Αιγαίου τα νερά αγγέλοι φτερουγίζουν

και μες στα φτερουγίσματα τριαντάφυλλα σκορπίζουν,

Αιγαίο μου, γαλήνεψε τα γαλανά νερά σου

να 'ρθουνε τα ξενάκια σου πάλι στην αγκαλιά σου».

Δεν ξέρω, πώς έγινε και μου ήρθε έτσι ξαφνικά στο νου το αιγαιοπελαγίτικο αυτό τραγούδι, καθώς έβλεπα στην τηλεόραση τα γιγάντια πολεμικά καράβια του ΝΑΤΟ, τους σιδερένιους αυτούς δεινοσαύρους της προϊστορίας, να σχίζουν τα γαλανά νερά του Αιγαίου, του δικού μας Αιγαίου, με αφορμή τη ΝΑΤΟική άσκηση «DYNAMIC MIX 2000». Και να θυσιάζεται το Αιγαίο για τις ανάγκες ενός επιθετικού δόγματος σε βάρος της ανεξαρτησίας της χώρας μας.

Οχι! Τη στιγμή αυτή «μες στου Αιγαίου τα νερά δε φτερουγίζουν αγγέλοι», αλλά βάρβαροι πολεμοκάπηλοι και σατανικοί ιμπεριαλιστές, «προάγγελοι» αλλαγής των συνόρων, «προάγγελοι» αλλαγής καθεστώτος εθνικής κυριαρχίας στο δικό μας Αιγαίο, με τη συγκατάθεση της ελληνικής κυβέρνησης, που μοιάζει να έχασε ολότελα την ιστορική της μνήμη. Να αγνοεί ή να ξέχασε, έγκλημα ασυγχώρητο και το ένα και το άλλο, πως το ΑΙΓΑΙΟ είναι η αγέραστη μνήμη της παράδοσης και η ταυτότητα της μοίρας του ελληνισμού.

Πως είναι μια ιερή περιοχή, φορτισμένη με πανάρχαιους μύθους με θεούς, με ημίθεους, γοργόνες, με έναν κόσμο γοητευτικά μυθικό, αλλά και ρεαλιστικό ταυτόχρονα με τους μεγάλους φιλοσόφους και τους μεγάλους ποιητές του. Και να θυσιάζεται η ιερή αυτή περιοχή, το χιλιοτραγουδισμένο Αιγαίο, για τα σχέδια του ΝΑΤΟ και των Αμερικανών!

Η άσκηση αυτή «DYNAMIC MIX 2000» έκανε το νου μου ν' αποδράσει στον πανάρχαιο κόσμο του Αιγαίου, στη θάλασσα όπου συντελέστηκαν όλα τα επιτεύγματα του λαού μας.

Στην ιστορία της ανθρωπότητας το Αιγαίο Πέλαγος, με τα γραφικά νησιά του, κατέχει το σημαντικότερο, ίσως και το σπουδαιότερο, πεδίο ιστορικών γεγονότων. Από τα πανάρχαια χρόνια από το Αιγαίο ξεκίνησε ο ιστορικός βίος και ο ελληνικός πολιτισμός.

Ιχνη πολιτισμού επισήμαναν οι ερευνητές από την 4η χιλιετία και από την 3η κυρίως χιλιετία. Στα νησιά και στις χώρες που περιβρέχει το Αιγαίο αναπτύχθηκε ένας λαμπρός πολιτισμός. Ο προελληνικός πολιτισμός της Κρήτης αρχίζει να εξελληνίζεται από τον Μυκηναϊκό και να ακολουθεί η Αθήνα, η Αλεξάνδρεια, η Κωνσταντινούπολη, το αρχαίο Βυζάντιο και γύρω από το Αιγαίο να ακμάζει ένας πολιτισμός 3.000 χρόνια. Και η μυθική, παράλληλα, φαντασία να αγωνίζεται να του δώσει ένα όνομα.

Ας φρεσκάρουμε την ιστορική μας μνήμη από πού έχει πάρει το όνομά του το Αιγαίο Πέλαγος:

Ο γιος του Αιγέα, του βασιλιά της Αθήνας, ο Θησέας, ζήτησε μόνος του να είναι ένας από τους εφτά νέους που η Αθήνα ήταν υποχρεωμένη να στέλνει μαζί με εφτά νέες στο βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα, για να ταΐζει τον Μινώταυρο, σαν τιμωρία για το θάνατο του γιου του Μίνωα, του Ανδρόγεω, όταν ο τελευταίος νίκησε σε αθηναϊκούς ντόπιους αγώνες. Από αυτό το φοβερό και εξευτελιστικό φόρο απάλλαξε ο Θησέας την Αθήνα, σκοτώνοντας στο λαβύρινθο τον Μινώταυρο.

Στην επιστροφή του, όμως, μαζί με τους άλλους νέους της Αθήνας, ξέχασε ν' αλλάξει τα μαύρα πανιά του καραβιού του με λευκά, όπως είχαν συμφωνήσει με τον πατέρα του. Κι όταν ο Αιγέας ατένισε τα μαύρα πανιά νόμισε πως ο Θησέας χάθηκε πολεμώντας τον Μινώταυρο, έπεσε από μια ακτή στη θάλασσα και πνίγηκε. Υστερα απ' αυτό η θάλασσα αυτή πήρε το όνομα του ΑΙΓΑΙΟ.

Υπάρχουν όμως και πολλές άλλες μυθικές πηγές από τις οποίες η θάλασσα αυτή πήρε το όνομά της. Το επίθετο της θεάς Αφροδίτης που γεννήθηκε σ' αυτή τη θάλασσα, ήταν Αιγαία Αφροδίτη. Το πέλαγος αυτό πήρε το όνομά του και από τη μυθική βασίλισσα των Αμαζόνων, την ΑΙΓΗ, που πνίγηκε με το στόλο της σ' αυτή τη θάλασσα.

Το Αιγαίο Πέλαγος, μια συνήθως ήρεμη θάλασσα, φωτεινή και γαλανή, με τη γλυκιά ατμόσφαιρά της και με τα χιλιάδες γραφικά νησιά, τραβούσε σαν μαγνήτης όλους τους λαούς της Ανατολής και της Δύσης. Από τα πανάρχαια χρόνια, τα νησιά του Αιγαίου ήταν μία ασφαλής γέφυρα μεταξύ Ασίας και Ευρώπης. Το Αιγαίο ενώνει τις χώρες που το περιβάλλουν και εξελίχθηκε σε χώρο αντάμωσης λαών και πολιτισμών που κυριαρχούσαν σ' όλη τη διάρκεια της εξέλιξης της παγκόσμιας ιστορίας. Το Αιγαίο έχει θεμελιακή σημασία στην ιστορία της χώρας μας, γιατί από τα προϊστορικά χρόνια ήταν θάλασσα ελληνική.

Σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου οι κόλποι και οι όρμοι δεν είναι πολυπληθέστεροι και βαθύτεροι και σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου τα νησιά δεν είναι τόσο κοντά το ένα με το άλλο, σαν κοτρόνια σκορπισμένα για να περάσει κανένας έναν ποταμό. Οι θαλασσοπόροι δε χάνουν ποτέ τη γη από το βλέμμα τους και βρίσκουν πώς να προφυλαχτούν από κάθε απροσδόκητη τρικυμία.

Το Αιγαίο Πέλαγος διευκόλυνε τη συγκοινωνία και την επικοινωνία των Ελλήνων με τους λαούς της Ανατολής, να σχηματιστούν στα αρχαία χρόνια τα ελληνικά κράτη, κράτη μεσογειακά και να αποκτήσουν πρωταρχική σημασία στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Το Αιγαίο σαν ένα ενδιάμεσο πέλαγος ανάμεσα σε δυο μεγάλες θάλασσες, τη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο, παρουσίαζε πάντα μεγάλο ενδιαφέρον από εμπορική άποψη. Ηταν ο συντομότερος δρόμος διακίνησης από την Ουκρανία και τον Καύκασο κυρίως των σιτηρών. Εύκολα εξηγείται γιατί το Αιγαίο ήταν θέατρο συγκρούσεων.

Πέρα από τις ιστορικές μνήμες των αιώνων, το Αιγαίο υπήρξε η κοιτίδα δυο μεγάλων ελληνικών πολιτισμών, γεννήτορες του πολιτισμού της σύγχρονης ανθρωπότητας.

Πρώτος ο Ομηρος, με τα δυο αριστουργήματά του, την Οδύσσεια και την Ιλιάδα, χάρισε στην ανθρωπότητα δυο αθάνατα έργα γνήσιας ποίησης και παγκόσμιας εμβέλειας. Στη θάλασσα του Αιγαίου, στις ακτές της Αιολίας και της Ιωνίας, πρωτοείδε το φως η λυρική ποίηση, η ελληνική και παγκόσμια φιλοσοφία. Στο Αιγαίο δημιούργησαν τα μεγαλόπνοα πνευματικά επιτεύγματά τους, εκτός από τον Ομηρο, η Σαπφώ, ο Πιττακός, ο Πυθαγόρας, ο Ιπποκράτης, ο Θαλής, ο Ηράκλειτος, ο Παρμενίδης και άλλοι.

Το Αιγαίο είναι περήφανο και για τους σύγχρονους αξιόλογους δημιουργούς του: Για τον Γ. Σεφέρη:

«Στη Σαντορίνη αγγίζοντας νησιά που βουλιάζουν, στις Μυκήνες σήκωσα τις μεγάλες πέτρες και τους θησαυρούς των Ατρειδών. Στις Σπέτσες, στον Πόρο και στη Μύκονο με χτίκιασαν οι βαρκαρόλες».

«Στο μεταξύ η Ελλάδα ταξιδεύει, ολοένα ταξιδεύει... Κι αν όρωμεν ανθούν πέλαγος Αιγαίου νεκροίς είναι εκείνοι που θέλησαν να πιάσουν το μεγάλο καράβι».

Για τον Οδυσσέα Ελύτη που τραγούδησε τα νησιά του Αιγαίου με τόσο λυρικό πάθος:

«Ο έρωτας, το αρχιπέλαγος κι η πρώρη των αφρών του στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεμίζει ένα τραγούδι».

Στα νησιά του Αιγαίου και στα Μικρασιατικά παράλια που κατοικήθηκαν από Ελληνες, από τη νεολιθική εποχή, αναπτύχθηκε ο αιγαιοπελαγίτικος πολιτισμός. Η θάλασσα με τα πλεούμενά της στάθηκε αποφασιστικός παράγοντας στη δημιουργία πυκνότερης επικοινωνίας, αλλά και οικονομικών και πολιτισμικών δεσμών ανάμεσα στα νησιά του Αιγαίου, που παρά τις αδιάκοπες επιδρομές των ξένων κατακτητών, η ενότητά τους παρέμεινε, ιστορικά και πολιτισμικά, αδιάσπαστη.

Μετά την άλωση της Πόλης, 1453, άρχισε η ανάπτυξη του εμπορίου και η αύξηση του πληθυσμού και στα νησιά του Αιγαίου. Και τα παράλια της Ιωνίας ξαναβρίσκουν την ελληνική τους μορφή.

Τα νησιά του Αιγαίου τα χαρακτηρίζουν ιδεομορφικά, ηθικά και πολιτισμικά στοιχεία στη γλώσσα, στα τραγούδια, στους χορούς, στα ήθη, στα έθιμα, στην αισιόδοξη διάθεση και στην έμφυτη αναζήτηση της χαράς - γι' αυτό και τα πολυπληθή λαϊκά «πανηγύρια» τους. Λαογραφικοί πολύτιμοι θησαυροί που συγκροτούν τον αιγαιοπελαγίτικο πολιτισμό και συναρμολογούν την ιστορική μας συνέχεια μέσα στο χρόνο, καθορίζοντας την αρχέγονη μοίρα και την αδιάσπαστη ενότητα του Αιγαίου με τη μητέρα πατρίδα.

Η αδιασάλευτη συνοχή, που υπάρχει ανάμεσα στη θάλασσα και το πνεύμα, είναι το μυστικό της επιβίωσης και της συνέχισης της αίγλης του Αιγαίου και η ιστορία του περιουσία αναπαλλοτρίωτη του ελληνισμού.

Υστερα από τη σύντομη αυτή περιδιάβαση στις χιλιετίες του Αιγαίου μας, είναι για να κάτσεις με σταυρωμένα χέρια όταν: «Η παραχώρηση του ελληνικού FIR στο ΝΑΤΟ σηματοδοτεί την αλλαγή του καθεστώτος εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, την αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών και σε τελική ανάλυση την αλλαγή των συνόρων;».