«Να πολεμάτε το άδικο!»

«Να πολεμάτε το άδικο!»

«Ηλιος στην Πέτρα», στο θέατρο Σημείο

«Θλίψη είπα, πριν; Οχι δεν μας ταιριάζει η θλίψη. Οργή! Οργή! Μην αφήσετε τόσες θυσίες να πάνε χαμένες. Να μας θυμάστε. Αν χάσετε τη μνήμη σας, χαθήκατε. Μη φύγετε αδικαίωτοι απ' τη ζωή. Μην πετάτε τα οράματά σας. Μην αφήσετε τους θύτες να παριστάνουνε τα θύματα. Μην τους αφήνετε να σας σκοτώνουν. Ο,τι δεν προφτάσαμε εμείς, να το τελειώσετε εσείς, κι αν δεν προλάβετε, οι επόμενοι, κι οι επόμενοι, κι οι επόμενοι. Θα μου πείτε διδακτισμός; Οχι! Η αλήθεια. Η σημερινή πραγματικότητα, που αύριο θα γίνει ιστορία. Κι αυτή τη φορά την ιστορία να την γράψουν οι λαοί. Ολοι οι άνθρωποι φωνάζουν. Ολοι, - άσπροι, κίτρινοι, μαύροι... Κουράγιο. Θάρρος! Ο καιρός ενάντιος, δύσκολος, όμως πρέπει να οδηγήσετε το καράβι σ' απάνεμο λιμάνι, εσείς και τα παιδιά σας και τα παιδιά των παιδιών σας. Οδηγήστε το καράβι... έχει για μπάρκο, τις πίκρες, τα όνειρα και τις ελπίδες όλων των λαών. Θάρρος! Να πολεμάτε το άδικο! Θα 'ρθει η στιγμή που θα περάσουμε όλοι μαζί στο Φως».

Τα τελευταία λόγια της Μυρτιάς, μένουν στ' αυτιά, στην καρδιά και την ψυχή, όταν κλείνουν τα φώτα και πέφτει η αυλαία. Το έργο «Ηλιος στην πέτρα» της Σοφίας Αδαμίδου αξίζει να το δούμε. Γιατί θυμίζει, μαθαίνει, φωτίζει το παντοτινό χρέος, εξήντα πέντε χρόνια από τον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (1949) και σαράντα χρόνια από την πτώση της δικτατορίας (1974).

Η παράσταση παίζεται στην Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου «Σημείο» (πρώην «Απλό» Χαριλάου Τρικούπη 4, πίσω από το Πάντειο Πανεπιστήμιο, τηλ. 210 9229.579). Ενα έργο βασισμένο στη ζωή της αντάρτισσας του Δημοκρατικού Στρατού, Ελένης Τραγγανίδα - Μακρυνιώτη, όπως το κατέγραψε στο αφήγημά της «Η Μυρτιά του βουνού», καθώς και σε διηγήσεις άλλων συναγωνιστριών και εξόριστων γυναικών, τόσο την περίοδο του Εμφυλίου όσο και την περίοδο της δικτατορίας.Η παράσταση ανεβαίνει σε σκηνοθεσία και φωτισμούς Κοραή Δαμάτη και σκηνικά - κοστούμια Γιάννη Μετζικώφ. Στο ρόλο της Μυρτιάς η Ελένη Γερασιμίδου. Βασικό ρόλο στην παράσταση έχει η Καλλιόπη Βέττα που ερμηνεύει επί σκηνής παραδοσιακά μοιρολόγια, αντάρτικα και τραγούδια των Μίκη Θεοδωράκη, Θάνου Μικρούτσικου, Απόστολου Καλδάρα, Νίκου Κυπουργού κ.ά. Κύμβαλο: Κλέαρχος Κορκόβελος. Συμμετέχει η Μαρίζα Τσίγκα.
Η Μυρτιά αφηγείται τη ζωή της στον Δημοκρατικό Στρατό, στις εξορίες, στις φυλακίσεις της σε μια έγκυο συγκρατούμενή της - βουβό πρόσωπο - στη Γυάρο, όπου είναι και πάλι εξορία, ακολουθώντας τη μοίρα χιλιάδων αγωνιστών της γενιάς της, την περίοδο της χούντας.
Και λέει: «Η Μακρόνησος δεν ήταν εξορία. Ηταν κόλαση. Βασανιστήρια και εκβιασμοί να υπογράψουμε. Μας μάζεψαν στο θέατρο. Αλφαμίτες με μαστίγια στήθηκαν και μας περίμεναν. Τα μεγάφωνα συνέχιζαν: "Οποιες θέλετε να είστε Ελληνίδες περάστε από δω. Οσες θέλετε να παραμείνετε Βουλγάρες, να δείτε τι θα πάθετε. Να κατεβούν οι κουρείς"... Θα μας κουρέψουν; αναρωτιόμασταν. "Εγώ θα τους πω να μου τα κάνουν καρέ", έλεγε η μία, "εγώ κοντό" έλεγε η άλλη και γελούσαμε. Δεν το πιστεύεις ε; "Να κατέβουν οι τραυματιοφορείς και οι γιατροί", συνέχιζε να φωνάζει ένας απ' το μεγάφωνο. Σοβάρευε η κατάσταση. Καθόμασταν ανακούκουρδα. Η Τασία δεν μπορούσε να σταματήσει, απ' τον εκνευρισμό της, κουνιόταν συνέχεια. "Σταμάτα Τασία, θα νομίσουν ότι θέλεις να υπογράψεις", της είπα ψιθυριστά. "Κρατάτε με κορίτσια, τα νεύρα μου δεν είναι καλά". Μαζευτήκαμε όλες κοντά κοντά να τη στηρίζουμε. Το τι γέλια κάναμε όταν τα θυμόμασταν, τι να σου λέω...».
Η Μυρτιά ήταν μόλις 16 χρόνων όταν πήρε την απόφαση να βγει στο βουνό μην μπορώντας να αντέξει το άδικο.
«Από μικρή οργιζόμουν με το άδικο. Ακόμα αυτή η οργή. Οσο θα υπάρχει άδικο θα το πολεμάω. Με την αγάπη, μου 'λεγε ο πατέρας μου, με την αγάπη κάποια μέρα θα τους λυγίσουμε αυτούς που επιβάλλουν το μίσος και το άδικο. Γι' αυτό βγήκα στο βουνό. Απ' την πρώτη κιόλας μέρα... είδα τον ήλιο που μας έκρυβαν. Μέσα στη συννεφιά του κόσμου... κι εγώ έβλεπα τον ήλιο», αφηγείται η ίδια.
Στο βουνό έμαθε για το φριχτό θάνατο του πατέρα της, εκεί έμαθε να αγωνίζεται, να ελπίζει και να αντέχει. Παρηγοριά και καταφύγιο στις δύσκολες ώρες ήταν κάποιες άψυχες πέτρες που τους έδινε ζωή, ζωγραφίζοντας πάνω τους, ήλιους, θάλασσες, λουλούδια. «Εμαθα πολλά στο βουνό και στις φυλακές. Εκεί έμαθα γράμματα. Μέχρι που ανέβηκα στο βουνό, δεν ήξερα να γράφω ούτε το όνομά μου. Δεν μπορούσε να με στείλει στο σχολείο ο πατέρας μου. Μετά, μέχρι και ημερολόγιο έγραφα. Μεγάλο σχολείο», λέει στη συγκρατούμενή της. Και θυμάται τον ενθουσιασμό του αγώνα, αλλά και το κυνηγητό, τις φυλακές, τα βασανιστήρια, τον ψυχικό και σωματικό εξευτελισμό το δικό της και των συγκρατούμενών της. Κι έπειτα, το 1954, η πολυπόθητη ελευθερία τότε που μπόρεσε να κάνει, επιτέλους, οικογένεια και μετά πάλι κυνηγημένη από τη χούντα. «Αλίμονο στους λαούς που πιστεύουν σε προστάτες! Οι σύμμαχοι. Αν έχεις τέτοιους συμμάχους, τι τους θέλεις τους εχθρούς. Θα περάσει, όμως κι αυτό. Οχι μόνο του, βέβαια. Οσοι έχουν μείνει έξω από φυλακές και εξορίες, αυτοί που συνεχίζουν τον αγώνα, θα ρίξουν τους δικτάτορες. Και θα ζήσουμε πάλι ελεύθεροι. Ελπίζω, να σταματήσει όμως εδώ. Να μην έρθει καιρός που οι άνθρωποι θα περάσουν πάλι πείνα, πόνο και διωγμούς. Εύχομαι τα όσα περάσαμε σαν λαός να μας κάνουν σοφότερους. Ελπίζω η Ιστορία να μην επαναληφθεί».
Η παράσταση παίζεται κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 9 μ.μ. και Κυριακή στις 7 μ.μ.