15 Ιουλ 2012

Η ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΟΡΟΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ


Η ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΟΡΟΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ
(14ος - 15ος ΑΙΩΝΑΣ) 
της Δώρας Μόσχου

Υπάρχει η συνήθεια - τόσο στο επίπεδο της ιστορίας που διδάσκεται στη Μέση κυρίως Εκπαίδευση (και που, εν μέρει, συντελεί στη διαμόρφωση απόψεων για το ιστορικό γίγνεσθαι στο μη «ειδικό» κοινό), όσο και στο επίπεδο μιας ευρύτερης, πιο «λαϊκής», θα τολμούσαμε να πούμε, αντίληψης για την ιστορία - να θεωρείται η εποχή της Αναγέννησης (14ος - 15ος αιώνας) σαν μια από τις ευτυχέστερες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η αναδημιουργία ή η τόνωση των δραστηριοτήτων των πόλεων, η αναζωογόνηση της οικονομίας με την άνθιση του εμπορίου και της βιοτεχνίας, η συνακόλουθη άνθιση των γραμμάτων και των τεχνών, ένας πολύχρωμος νέος κόσμος που γεννιέται μέσα από το ζόφο του Μεσαίωνα και που επανα-ανακαλύπτει τις χαρές της ζωής, όλα αυτά είναι στοιχεία που συναρτώνται στο νου οποιουδήποτε μελετητή της ιστορίας με τον όρο Αναγέννηση. Και, βέβαια, κανείς δε μπορεί να ισχυριστεί ότι τα στοιχεία αυτά δεν περιγράφουν μια πραγματικότητα της εποχής. Για να είμαστε όμως ακριβέστεροι: μια από τις πραγματικότητες και όχι την πραγματικότητα. Και τούτο γιατί όλα αυτά τα αναγεννητικά στοιχεία συνδέονται με την έντονη παρουσία στο ιστορικό προσκήνιο της διαμορφούμενης και ανερχόμενης την εποχή εκείνη αστικής τάξης. Δεν είναι όμως σε θέση να περιγράψουν τους όρους γέννησης, διαμόρφωσης και εξέλιξης (και, πολύ λιγότερο, τις συνθήκες ζωής) της ιστορικά αντίπαλης τάξης των αστών, της εργατικής τάξης, που γεννιέται μαζί τους.
Δεν είναι εξίσου φωτεινή η εικόνα των φύτρων της εργατικής τάξης εκείνη την εποχή. Αφού αναφερθήκαμε στην Αναγέννηση, ας μας επιτραπεί η χρήση ενός παραδείγματος από το χώρο των εικαστικών τεχνών. Η ζωή των αστών μπορεί θαυμάσια να αποδοθεί με τα χρώματα του Ραφαήλ. Η ζωή όμως των λαϊκών στρωμάτων, των μη κατεχόντων μέσα παραγωγής, αποδίδεται πολύ καλύτερα με τα ζοφερά χρώματα του μεταγενέστερου οπωσδήποτε Τιτσιάνο.
Θα ρωτήσει βέβαια κανείς: Κατά πόσο μπορούμε να μιλάμε για εργατική τάξη, κατά την περίοδο της Αναγέννησης; Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό, θα πρέπει πρώτα να τεθεί κάποιο άλλο: κατά πόσον, σε αυτή την περίοδο, αναπτύσσονται καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. Οπωσδήποτε, η ανάπτυξη του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, συνδέεται με την έξοχα περιγεγραμμένη από το Μαρξ διαδικασία της «πρωταρχικής συσσώρευσης» η οποία, στην κλασική της μορφή, έλαβε χώρα στην Αγγλία, με αφετηρία το τέλος του 15ου αιώνα και που ολοκληρώθηκε μόλις το 18ο. Εμείς θα ασχοληθούμε όμως με μια εποχή προγενέστερη: θα εξετάσουμε την περίπτωση της πρώιμης ανάπτυξης καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στις ιταλικές πόλεις κατά τον όψιμο Μεσαίωνα (ή, κατ’ άλλους, την πρώιμη Αναγέννηση). Η επιλογή μας οφείλεται στο ότι πρόκειται για μια πολύ πρώιμη εκδήλωση της μετάβασης από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό και για μια αντίστοιχα πρώιμη διαμόρφωση των φύτρων της εργατικής τάξης. Βεβαίως, το θέμα της μετάβασης δεν εξαντλείται στις ιταλικές πόλεις, ενώ θεωρούμε ότι είναι ακόμη ελλειμματικές οι ιστορικές αναφορές στις αντίστοιχες διαδικασίες που σημειώθηκαν στον ελλαδικό χώρο - είτε όσον αφορά το χρόνο στον οποίο αυτές συνέβησαν είτε ακόμα και τους τρόπους. Επιφυλασσόμεθα δε, να κάνουμε μια πρώτη απόπειρα προσέγγισης του ζητήματος σε κάποιο επόμενο άρθρο μας.

Ι. Η ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
Ο αιώνας της επικράτησης του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής είναι κατ’ εξοχήν ο 16ος. Ωστόσο, δεδομένης της ανάπτυξης στοιχείων του, από το 14ο ακόμη αιώνα, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε αν όχι για εργατική τάξη, πάντως για τον πρόδρομό της. Αυτός ο πρόδρομος του προλεταριάτου είναι μια κοινωνική ομάδα, με υπό διαμόρφωση ακόμη ταξικά χαρακτηριστικά, που αποτελεί ένα από τα προϊόντα της αποσύνθεσης του φεουδαρχικού συστήματος. Τα κοινά στοιχεία που χαρακτηρίζουν αυτούς που την απαρτίζουν είναι δύο: η προσωπική ελευθερία (με την έννοια της μη εξάρτησης από τη γη, κάτι που συμβαίνει στην κλασική δουλοπαροικία) και η απόλυτη έλλειψη μέσων παραγωγής που τους ωθεί στο να μισθώνουν την εργατική τους δύναμη.
Η διαδικασία της «αποφεουδαρχοποίησης» των κοινωνιών της Δυτικής Ευρώπης, ξεκίνησε αρκετά πρώιμα στην Ιταλία, (14ος αιώνας) έναν αιώνα περίπου νωρίτερα σε σχέση με τις άλλες χώρες και, μάλιστα, στο Βορρά και στο κέντρο της ιταλικής «μπότας», ενώ υπάρχουν εκδηλώσεις της από το 13ο αιώνα ακόμη. Οι λόγοι είναι πολλοί. Εάν θεωρήσουμε εξ αρχής ότι η ύπαρξη και ανάπτυξη των πόλεων έπαιξε πολύ σοβαρό ρόλο στη διαδικασία αυτή (για λόγους που θα εξηγήσουμε παρακάτω), θα πρέπει να εξετάσουμε ορισμένες πλευρές της ιστορίας των ιταλικών πόλεων. Αυτά τα αστικά μορφώματα, σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς, (αλλά και με το Μαρξ) αποτελούν επιβιώσεις της ρωμαϊκής παράδοσης, που δεν υπήρχε ή τουλάχιστον δεν ήταν τόσο έντονη στις υπόλοιπες περιοχές της Ευρώπης που η είσοδός τους στο ιστορικό προσκήνιο συνδέεται με τη ρωμαϊκή κατάκτηση. Από την άλλη, η έλλειψη πραγματικά μεγάλων εκτάσεων προς καλλιέργεια και διανομή έσπρωξε, μερικές τουλάχιστον από τις πόλεις αυτές, στην πρώιμη αναζήτηση ευμάρειας (αν όχι και επιβίωσης) στους θαλασσινούς εμπορικούς δρόμους.
Η περίπτωση της Βενετίας είναι, ίσως, η χαρακτηριστικότερη: Η πόλη οικοδομήθηκε σε μια περιοχή στην οποία κανείς εχέφρων άνθρωπος των μέσων χρόνων δε θα θεωρούσε κατάλληλη προς εγκατάσταση, πάνω σε μερικά λασπώδη νησιά της λιμνοθάλασσάς της.  Πρόθεση των πρώτων κατοίκων της ήταν βέβαια η σωτηρία τους από τους βαρβάρους που φοβούνταν ή δεν είχαν τα μέσα να διανύσουν τις υδάτινες εκτάσεις. Η ίδια όμως η φύση τους επέβαλε από κει και πέρα συγκεκριμένες οικονομικές δραστηριότητες, ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν και αυτές δεν ήταν άλλες από το θαλασσινό εμπόριο. Αντίστοιχη όμως είναι και η περίπτωση του Μιλάνου, που άκμασε στο κέντρο της ελώδους και ανθυγιεινής λομβαρδικής πεδιάδας και όλων των άλλων ιταλικών πόλεων του Βορρά.
Ο όψιμος μεσαίωνας χαρακτηρίζεται από μια διαρκή πάλη ανάμεσα στην πόλη και στην ύπαιθρο. Η ύπαιθρος αναπαράγει (σε περιπτώσεις μάλιστα άλλων χωρών, όπως η Γαλλία, ολοκληρώνει) τις προϋπάρχουσες φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής. Αντίθετα, η πόλη συντελεί στη διαδικασία της αποσύνθεσής τους, αφού οι κάτοικοί της είναι νομικά και τυπικά ελεύθεροι, δε συμμετέχουν στην καστική - φεουδαρχική διάρθρωση της υπαίθρου και, επί πλέον, ασκούν, τουλάχιστον στην Ιταλία (αλλά και στη Γερμανία, όπως θα δούμε παρακάτω) και για τους λόγους που προαναφέραμε, τις βασικές αστικές δραστηριότητες, δηλαδή το εμπόριο και τη βιοτεχνία.
Η ολοένα αυξανόμενη οικονομική ισχύς των πόλεων, μέσα από τη μετάβαση από τον ένα τρόπο παραγωγής στον άλλο (που την προϋποθέτει αλλά και τη συνεπάγεται) οδήγησε νομοτελειακά και στην πολιτική τους ισχυροποίηση. Αυτό σημαίνει ότι ήδη από τα μέσα του 13ου αιώνα ορισμένες πόλεις είναι σε θέση να επιβάλλουν, με πολιτικά μέσα, τους δικούς τους όρους στο φεουδαρχικό περίγυρο, όσον αφορά τουλάχιστον τις οικονομικές του λειτουργίες. Σε αυτή την κατεύθυνση, μια σειρά πόλεις του ιταλικού Βορρά εξαναγκάζουν τους φεουδάρχες της υπαίθρου που τις περιβάλλει να «απελευθερώσουν» τους δουλοπάροικους. Η πρώτη πόλη που «απελευθερώνει» με διάταγμα τους δουλοπάροικους της γύρω περιοχής είναι η  Bologna, (1257) και ακολουθεί η Φλωρεντία, που κατά τον ίδιο τρόπο «απελευθερώνει» μια ευρύτερη περιοχή της Τοσκάνης.  «Απελευθέρωση» σημαίνει αποδέσμευση των χωρικών από τη γη που καλλιεργούν χωρίς όμως συνακόλουθη παραχώρηση σε αυτούς μέσων παραγωγής. Μάλιστα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή η απελευθέρωση τους στερεί ακριβώς τη δυνατότητα να κατέχουν μέσα παραγωγής, ακόμα και σαν οιονεί ιδιοκτήτες, ακόμα δηλαδή και σαν δουλοπάροικοι ή ενοικιαστές αγροτικών κτημάτων. Πρακτικά λοιπόν, το μόνο που απελευθερώνεται είναι η δυνατότητα του φεουδάρχη να τους εκδιώξει από τη γη που καλλιεργούν. Οι πόλεις (η αστική τάξη δηλαδή που βρίσκεται σε στάδιο διαμόρφωσης) κερδίζουν δύο πράγματα: το ένα είναι τα φτηνά αγροτικά προϊόντα, αφού ανάμεσα στον καλλιεργητή και στο μεταπράτη δεν παρεμβάλλεται πλέον ο φεουδάρχης. Το άλλο είναι η ύπαρξη ενός εργατικού δυναμικού που εισρέει διαρκώς σε αυτές, με μικρότερη ειδίκευση από εκείνο που προέρχεται από τις συντεχνίες (και στο οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω), αλλά πάντως ευάριθμο και πρόθυμο για οποιαδήποτε εργασία. Συμπερασματικά, η απελευθέρωση του δουλοπάροικου από τη δέσμευσή του από τη γη είχε διττό αποτέλεσμα, τόσο στη ζωή των πόλεων όσο και στη ζωή της υπαίθρου.
Οσον αφορά την ύπαιθρο (που, εν τω προκειμένω δεν μας ενδιαφέρει στον ίδιο βαθμό): ο καλλιεργητής έχανε την ισόβια πρόσδεσή του στο κτήμα και μετέπιπτε στην κατάσταση του ενοικιαστή - καλλιεργητή (mezzatria), που - πρακτικά - διέφερε από την προηγούμενη κατάσταση του δουλοπάροικου μόνον όσον αφορά τη δυνατότητα του χωροδεσπότη να τον εκδιώξει. Οσον αφορά τις πόλεις, ο τέως δουλοπάροικος δεν κατέχει κανένα μέσο παραγωγής στα χέρια του, παρά μόνο αυτά τα ίδια τα χέρια που είναι και το μόνο αντικείμενο προς πώληση που διαθέτει. Οι τέως χωρικοί μπαίνουν στις πόλεις και αποτελούν πλέον το πρόπλασμα του εργατικού δυναμικού που θα χρησιμοποιηθεί στα εργαστήρια, στα υφαντουργεία, στα ναυπηγεία των αστών.
Αυτό είναι το αγροτικής προέλευσης τμήμα του προδρόμου της εργατικής τάξης. Υπάρχει όμως και ένα τμήμα του «αστικής» (με την τοπογραφική έννοια του όρου) προέλευσης. Η μεσαιωνική πόλη, ως συστατικό στοιχείο του φεουδαρχικού συστήματος, εμπεριέχει στις λειτουργίες της μια οικονομική δραστηριότητα παραπληρωματική ως προς την κύρια - αγροτική της φεουδαρχίας: τη βιοτεχνία, οργανωμένη με τη μορφή της συντεχνίας. Αν η φεουδαρχία στην ύπαιθρο εμφανίζει τη μορφή μιας πυραμιδωτής δομής, που κάθε στοιχείο της συνδέεται με τα άλλα και εξαρτάται από αυτά κατά τρόπο απόλυτης ιεράρχησης, οικονομικής και κοινωνικής, κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τις συντεχνίες στις πόλεις. Οι συντεχνίες θα  μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως η «αστική» εκδήλωση του συστήματος . Η αποσύνθεση του συστήματος λοιπόν δε σημαίνει μόνο την κατάργηση των φεουδαρχικών σχέσεων παραγωγής στην ύπαιθρο, αλλά και τη διάλυση των δεσμεύσεων για τα μέλη των συντεχνιών στις πόλεις. Αυτή η διάλυση επέρχεται με την ισχυρή παρέμβαση του ολοένα αναπτυσσόμενου εμπορίου. Το εμπόριο αποτελεί δραστηριότητα που, άλλωστε, προηγείται του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Την εποχή στην οποία αναφερόμαστε, το εμπορικό κεφάλαιο διεισδύει στη σφαίρα της παραγωγής, εξαρτώντας άμεσα από τις δραστηριότητές του το μικρό βιοτέχνη. Συνήθως ο έμπορος λειτουργεί ως προαγοραστής του εμπορεύματος που του παραδίδει έτοιμο ο μικροβιοτέχνης, τον οποίο πρώτα έχει εφοδιάσει με πρώτες ύλες και, κάποτε, και με εργαλεία. Αυτό το είδος της πίστωσης έχει ως αποτέλεσμα την εξάρτηση του βιοτέχνη από τον προαγοραστή των εμπορευμάτων που ο ίδιος έχει παραγάγει, ώστε προοδευτικά, να εκπέσει στην κατάσταση του μισθωτού εργάτη . Αλλά και οι ευπορότεροι βιοτέχνες χορηγούν πρώτες ύλες ή μισοτελειωμένα προϊόντα στους πιο ανίσχυρους οικονομικά και παίρνουν από αυτούς προϊόντα έτοιμα, εξαρτώντας τους έτσι ώστε η κατάστασή τους να μη διαφέρει επίσης από την κατάσταση του μισθωτού εργάτη. Με τον ίδιο τρόπο εκπίπτουν προοδευτικά και τα κατώτερης θέσης μέλη των συντεχνιών (μαθητευόμενοι και καλφάδες) που, ακριβώς λόγω των ισχυρών δεσμεύσεων που τους επιβάλλουν οι συντεχνιακοί κανόνες δεν μπορούν να περάσουν στη θέση του μάστορα.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία, αλλάζει και η οργάνωση της παραγωγής και η συντεχνιακή της μορφή αντικαθίσταται, προοδευτικά, από τη μανιφακτούρα, πρωταρχική μορφή της καπιταλιστικής παραγωγής . Η μανιφακτούρα προέρχεται από δύο δρόμους: είτε, στο ίδιο εργαστήρι και κάτω από τον ίδιο κεφαλαιοκράτη, ενώνονται εργάτες διαφορετικών χειρωνακτικών επαγγελμάτων που από τα χέρια τους πρέπει να περάσει διαδοχικά ένα προϊόν, μέχρι την ολοκλήρωσή του, είτε αντίθετα, πολλοί εργάτες που κάνουν την ίδια ή και παρόμοια δουλειά απασχολούνται ταυτόχρονα στον ίδιο χώρο και από το ίδιο κεφάλαιο. Στη γένεση της μανιφακτούρας συντελεί τα μέγιστα τόσο η εμβάθυνση του καταμερισμού της εργασίας όσο και η βελτίωση της τεχνικής και των μέσων παραγωγής .
Το εμπόριο της εποχής είναι βεβαίως εμπόριο ειδών πρώτης ανάγκης αλλά και ειδών πολυτελείας: μπαχαρικά από τις χώρες της Ανατολής, πολύτιμα υφάσματα, πολύτιμα μέταλλα. «Στου Ριάλτο το παζάρι, σκατζάρουνε με μάλαμα σπειρί - σπειρί μπαχάρι» γράφει ο Νίκος Καββαδίας, σε μια του αποστροφή - ποιητική συμπύκνωση των διαδικασιών που γέννησαν τον καπιταλισμό. Δεδομένης ωστόσο της πολύ χαμηλής παραγωγικότητας της γεωργίας, υπάρχει, αναγκαστικά, η απαίτηση για εισαγωγή δημητριακών ώστε να εξασφαλιστεί η διατροφή των κατοίκων των πόλεων. Για να κατανοήσουμε τη σημασία του εμπορίου των δημητριακών, αρκεί να πούμε ότι σε κάθε 7 ή 8 άμεσους παραγωγούς σιταριού αντιστοιχούσαν 10 καταναλωτές. Η ανάπτυξη των θαλάσσιων συγκοινωνιών (που βοηθούσε, μεταξύ άλλων και στην απρόσκοπτη μεταφορά σιταριού) συντελούσε ώστε να απελευθερωθούν από την ενασχόληση με τη γεωργία, όλο και περισσότεροι άμεσοι παραγωγοί (να μην ξεχνάμε ωστόσο τι ακριβώς σημαίνει ο όρος «απελευθέρωση»), συντελώντας ταυτόχρονα και στις διαδικασίες της μετάβασης. Η περίπτωση της Βενετίας, ως προς το εμπόριο των προϊόντων πρώτης ανάγκης (διατροφής) είναι για μια ακόμη φορά χαρακτηριστική (αν και λίγο ιδιάζουσα). Το απαγορευτικό για οποιαδήποτε καλλιέργεια «έδαφος» της πόλης και της γύρω περιοχής έσπρωξε κατ’ αρχήν τους κατοίκους της στο θαλασσινό εμπόριο. Το θαλασσινό εμπόριο όμως, με την ανάπτυξή του, βοήθησε την πόλη να τρέφει τον πληθυσμό της, χωρίς άμεση ανάγκη να καταφύγει σε καλλιέργειες, ενισχύοντας έτσι παραπέρα τον «αστικό» χαρακτήρα της οικονομίας της. Είναι δε αρκετά χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η στροφή προς την καλλιέργεια της γης στη βενετική ενδοχώρα (και η ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών ζωής των χωρικών κατοίκων της) συναρτάται άμεσα με την απώλεια της βενετικής ανατολής και την αναδίπλωση της καπιταλιστικής εξέλιξης στην ίδια την πόλη.
Αλλά και τα προϊόντα της βιοτεχνίας της εποχής είναι προϊόντα πολυτελείας που προορίζονται όχι για την ευρεία λαϊκή κατανάλωση, αλλά κυρίως για την κατανάλωση των ευπορότερων στρωμάτων της κοινωνίας. Ανάμεσά τους επιφανή θέση κατέχουν τα υφάσματα, μάλλινα και μεταξωτά. Η υφαντουργία είναι ένας από τους πρώτους και βασικούς κλάδους που αναπτύχθηκαν κατά την πρώιμη περίοδο της ανάπτυξης του καπιταλισμού και εδώ εμφανίζεται ήδη αρκετά βαθύς ο καταμερισμός της εργασίας ανάμεσα σε τεχνίτες διαφορετικών ειδικοτήτων.
Ενας άλλος, βασικότατος κλάδος που αναπτύσσεται την ίδια περίοδο, ιδιαίτερα στις δύο ναυτικές δημοκρατίες του ιταλικού Βορρά,  τη Βενετία και τη Γένοβα, είναι εκείνος ο οποίος αποτελεί και προϋπόθεση για τη συνέχιση του εμπορίου: τα ναυπηγεία. Μπορούμε να θεωρήσουμε ως βασικό στοιχείο της διαδικασίας της μετάβασης, που προοιωνίζεται τη γέννηση του καπιταλισμού, το ότι αποκτά ιδιαίτερη σπουδαιότητα ο κλάδος αυτός που δεν ασχολείται με την παραγωγή καταναλωτικών εμπορευμάτων, αλλά των ίδιων των μέσων παραγωγής, σε αυτή δηλαδή την περίπτωση, των πλοίων. Ο αριθμός των εργαζομένων στα ναυπηγεία είναι σημαντικά μεγάλος και, μάλιστα, στην περίπτωση της Βενετίας, οι περίφημοι «arsenalotti», οι εργάτες των ναυπηγείων, χρησιμοποιούνται από τους δόγηδες ως «δύναμη κρούσης» εναντίον των πολιτικών τους αντιπάλων . Κάθε δόγης πλαισιώνεται από μια άτυπη φρουρά εργατών ναυπηγείων (χωρίς, ωστόσο, το γεγονός αυτό να έχει κάποια πρακτική σημασία για την ποιότητα των συνθηκών ζωής των arsenalotti). Βεβαίως, ως τρίτος σημαντικότατος κλάδος (ουσιαστικά μάλιστα σχετιζόμενος με τον κλάδο της ναυπηγικής) είναι εκείνος της ναυτιλίας . Σημαντικό επίσης ρόλο παίζουν οι εργάτες των ορυχείων, ενώ έχει ήδη αρχίσει να διαφαίνεται μια τάση αριθμητικής ανάπτυξης των εργαζομένων στον τομέα των υπηρεσιών: δεν είναι λίγα τα ευγενή - ή και πλούσια αστικά - νοικοκυριά, που χρησιμοποιούν την εργασία υπηρετών.

ΙΙ. ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ
Ποιές είναι τώρα οι συνθήκες ζωής και δουλειάς αυτού του προπλάσματος της εργατικής τάξης; Οι αρχειακές μαρτυρίες είναι πολλές, γλαφυρές και ενδιαφέρουσες. Είναι χαρακτηριστικό ότι, κάτω από ομαλές συνθήκες (δηλαδή όχι σε περίοδο επιδημίας ή λιμού, φαινομένων εξ άλλου αρκετά συχνών στην όψιμη μεσαιωνική και αναγεννησιακή Ευρώπη) ο φτωχότερος πληθυσμός των πόλεων ξόδευε γύρω στο 60 με 80% των εισοδημάτων του για διατροφή, χωρίς ωστόσο η τροφή του να είναι ούτε πλούσια ούτε καν επαρκής και θρεπτική. Ελάχιστα από τα έσοδα αρκούσαν για την ένδυση. Μετά από κάθε επιδημία, βασική μέριμνα των γιατρών των νοσοκομείων ήταν να αποδοθούν τα ρούχα των νεκρών στους νόμιμους κληρονόμους για να μην κλαπούν από ανθρώπους που περίμεναν τους ασθενείς να πεθάνουν γι` αυτόν ακριβώς το λόγο.
Αφαιρώντας τα χρήματα που απαιτούνταν για τη διατροφή και την ένδυση, είναι πολύ λίγα αυτά που έμεναν για το νοίκι και για τη θέρμανση. Τα παραδείγματα που θα αναφέρουμε, είναι μεταγενέστερα, αλλά οπωσδήποτε δεν απέχουν, τηρουμένων των αναλογιών, από την πραγματικότητα του 14ου και 15ου αιώνα. Στη Βενετία το 17ο αιώνα, το νοίκι για ένα ή δύο άθλια δωμάτια ξεπερνούσε το 12% του μισθού του ειδικευμένου εργάτη.  Στο Μιλάνο, μια απογραφή του 16ου αιώνα που σχετιζόταν με την εξάπλωση της πανώλους κατέγραψε 1.563 μολυσμένα σπίτια στις φτωχογειτονιές της πόλης. Τα σπίτια αυτά είχαν 8.956 δωμάτια και στέγαζαν 4.066 οικογένειες, πράγμα που σημαίνει ότι σε κάθε οικογένεια αντιστοιχούσαν δύο δωμάτια.
Ενα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο που αφορά, μεταξύ άλλων, και τις συνθήκες ζωής των οικογενειών των μισθωτών εργατών, είναι και το γεγονός ότι ήδη από πολύ νωρίς εμφανίζεται αρκετά διαδεδομένη η γυναικεία εργασία, κυρίως σε κλωστήρια και πλεκτήρια. Στις αρχές του 17ου αιώνα, οι γυναίκες που δούλευαν στα πλεκτήρια της Φλωρεντίας αποτελούσαν το 62% της εργατικής δύναμης, ποσοστό που ανέβηκε στο 83%, προς τα μέσα του αιώνα. Οι γυναίκες όμως - και μάλιστα σε πολύ πρώιμες περιόδους - απασχολούνταν και σε θεωρούμενα ανδρικά επαγγέλματα, για παράδειγμα σε εργαστήρια μεταλλουργίας, όπου, αξιοποιώντας την οικιακή τους πείρα, άναβαν μικρούς φούρνους. Στη Βενετία, οι γυναίκες δούλευαν στα ναυπηγεία, όπου έραβαν τα πανιά των πλοίων. Σημαντική ήταν και η παρουσία των γυναικών στον τομέα των υπηρεσιών, ενώ πολλές γυναίκες ασχολούνταν με το σαφώς γυναικείο επάγγελμα της τροφού.
  Είναι φυσικό, κάτω από αυτές τις συνθήκες διαβίωσης και με τους εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς, ο πρόδρομος της εργατικής τάξης να μαστίζεται διαρκώς από λιμούς και λοιμούς και να είναι το πιο ευάλωτο τμήμα του αστικού πληθυσμού σε αυτά τα πολύ συχνά για την εποχή φαινόμενα. Βεβαίως, τα ίδια προβλήματα αντιμετώπιζαν και οι πληθυσμοί των καλλιεργητών της υπαίθρου που, όμως, βρίσκονται έξω από τα ενδιαφέροντα του παρόντος άρθρου. Είναι δε αρκετά χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κατά το 14ο και 15ο αιώνα (αλλά και κατά τους μεταγενέστερους) η ελεημοσύνη αποτελούσε βασικό στοιχείο του προνοιακού συστήματος είτε σε ιδιωτικό είτε σε δημόσιο επίπεδο.
Σε αυτού του είδους τις άθλιες συνθήκες ζωής θα πρέπει να προσθέσουμε και τις νομικού και αστυνομικού χαρακτήρα δεσμεύσεις που καταδυνάστευαν τη ζωή των μισθωτών, ώστε να τους προσδέσουν στο επάγγελμά τους. Αν και τα αντίστοιχα παραδείγματα είναι πολύ πιο έντονα και πιο άγρια στην περίπτωση της Αγγλίας (στην οποία θα αναφερθούμε παρακάτω), δεν είναι λίγες οι αντίστοιχες περιπτώσεις και στην Ιταλία: η Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας απαγόρευε με νόμο στους εργάτες των ναυπηγείων να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους αλλά και την πόλη τους.
Προερχόμενο από δύο διαφορετικές ταξικές πηγές, ακόμα ολιγάριθμο ώστε να χαρακτηρίσει το σύστημα (μόλις το 18ο αιώνα ανάγεται περίπου στο 25 με 30% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, κοινωνιών ακόμα έντονα αγροτικών και φεουδαρχικών) το στρώμα αυτό, από το οποίο σχηματίστηκε το προλεταριάτο, είναι εντελώς φυσικό να μην έχει ακόμα καμμία ξεκάθαρη συνείδηση της ταξικής του θέσης (που και η ίδια εξ άλλου δεν είναι ξεκάθαρη), παρά μόνο μια έντονα επώδυνη συναίσθηση της δυστυχίας του. Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι οι πρώτες εξεγέρσεις μισθωτών εργατών έγιναν πολύ πρώιμα, το 14ο μόλις αιώνα, και μάλιστα σε μια ευημερούσα πόλη. Στη Φλωρεντία του Δάντη, όπου η «Κόλαση» δε βρισκόταν μόνο στο ευφάνταστο κεφάλι του πατριάρχη της Ιταλικής Λογοτεχνίας, αλλά κυρίως στα σπίτια και στα εργαστήρια που ζούσαν οι ξάντες του μαλλιού, οι επιλεγόμενοι «ciompi», λέξη που παρέμεινε στην ιταλική γλώσσα για να χαρακτηρίζει τον πληβείο.
Βεβαίως, ο 14ος αιώνας δε μπορεί να είναι εποχή εργατικών εξεγέρσεων. Ωστόσο, πρόκειται για αιώνα μετάβασης και αυτή τουλάχιστον η μετάβαση χαρακτηρίζεται από δύο βασικά στοιχεία: το ένα είναι η ένταση των επιπτώσεων του απερχόμενου κοινωνικού συστήματος πάνω στους άμεσους παραγωγούς (εννοούμε την επιδείνωση της ζωής των καλλιεργητών της γης) και το δεύτερο η διαμόρφωση, έστω και εν σπέρματι, των νέων αντιθέσεων, με τις δυσαρέσκειες και τις δυσκολίες που αυτή συνεπάγεται για τη νεοδιαμορφούμενη καταπιεζόμενη τάξη. Ετσι, ο αιώνας αυτός ξεκινά με μια εκτεταμένη αγροτική εξέγερση που συγκλόνισε τη Βόρεια Ιταλία από το 1304 μέχρι το 1307 και που μας είναι γνωστή όχι μόνο από ιστορικές αλλά και από φιλολογικές πηγές . Πρόκειται για την εξέγερση του περίφημου «αδελφού Ντολτσίνο», μια εξέγερση με θρησκευτικό και δογματικό ένδυμα που όμως είχε σαφή αντιφεουδαρχικά χαρακτηριστικά και κηρύγματα. Η εξέγερση τελείωσε με τη συντριβή των εξεγερμένων, το χαρακτηρισμό του Ντολτσίνο ως αιρεσιάρχη και της γυναίκας του Μαργαρίτας ως μάγισσας, το βασανισμό τους και το θάνατό τους στην πυρά.
Μισό αιώνα αργότερα από την εξέγερση του αδελφού Ντολτσίνο, η ταξική πάλη αρχίζει να εγκαταλείπει την ύπαιθρο και να μπαίνει στην πόλη. Το 1343 έγινε το πρώτο ίσως εργατικό συλλαλητήριο της ιστορίας: οι ξάντες της Φλωρεντίας απαίτησαν την κατάργηση των φόρων και ζήτησαν το «θάνατο των καλοθρεμμένων αστών», εννοώντας τους εμπόρους και τους τραπεζίτες. Το 1345 ιδρύεται και  ένας πρόδρομος των εργατικών συνδικάτων, επίσης από έναν ξάντη, τον Τσούτο Μπραντίνι: επρόκειτο για μια οργάνωση ξαντών και βαφέων. Ο ιδρυτής της όμως συνελήφθη και εκτελέστηκε, κάτι που προκάλεσε την αυθόρμητη απεργία των ξαντών.
Οι επόμενες σημαντικές εξεγέρσεις έγιναν τριάντα χρόνια αργότερα, το 1371, στην Perugia πρώτα και μετά στη Siena. Για μια ακόμη φορά πρωτοστάτησαν οι ξάντες. Μάλιστα στη Siena οι ξάντες κατόρθωσαν, μετά την πολιορκία της έδρας της «Signoria»  να σχηματίσουν κυβέρνηση που χαρακτηρίστηκε ως κυβέρνηση του «λιπόσαρκου λαού», δηλαδή των μισθωτών εργατών, στην οποία συμμετείχαν και αρκετοί μικροί βιοτέχνες που, ωστόσο, κατείχαν μέσα παραγωγής.
Εντελώς φυσικά για τα δεδομένα της εποχής, η εξέγερση συνετρίβη από τα στρατεύματα των αστών, που δέχτηκαν και ισχυρή φεουδαρχική βοήθεια. Ενα σημαντικό στοιχείο που μπορούμε να δούμε στην εξέλιξή της (και που προδιέγραψε τις μελλοντικές ταξικές διαφοροποιήσεις μέσα στην ίδια τη μάζα των φτωχών κατοίκων των πόλεων) είναι το ότι οι μικροί βιοτέχνες που κατείχαν μέσα παραγωγής εγκατέλειψαν αρκετά σύντομα την εξέγερση.
Η σημαντικότερη ωστόσο από τις πρώιμες αυτές εξεγέρσεις των μισθωτών εργατών εκτυλίχθηκε στη Φλωρεντία, το 1378 και είναι, και αυτή, γνωστή, ως η «εξέγερση των ciompi». Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των ξαντών, ως αποτέλεσμα ενός από τους πολυάριθμους εσωτερικούς πολέμους που σπάραζαν την ιταλική χερσόνησο (αυτή τη φορά ενός πολέμου της Φλωρεντίας εναντίον του Πάπα) υπήρξε η αφορμή. Οι εξεγερμένοι κατόρθωσαν να συγκροτήσουν δική τους κυβέρνηση και να οργανωθούν σε δική τους συντεχνία. Το γεγονός όμως ότι τα εργαστήρια παρέμειναν στα χέρια των αστών, υπονόμευσε την εξέγερση, δεδομένου ότι οι ιδιοκτήτες τους τα έκλεισαν, με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί σοβαρή έλλειψη αγαθών στην πόλη. Αλλά και οι πολιτικές πρωτοβουλίες των μισθωτών ξαντών τρόμαξαν (όπως και στην προηγούμενη περίπτωση της Siena) τους μικροϊδιοκτήτες βιοτέχνες και εμπόρους, που αποχώρησαν από αυτήν την άτυπη «συμμαχία».
Τελικά, και αυτή η εξέγερση συνετρίβη, μετά από δύο μήνες επικράτησής της  από συνασπισμένα μισθοφορικά και φεουδαρχικά στρατεύματα, ενώ οι ηγέτες της εκτελέστηκαν.

ΙΙΙ. Η ΑΝΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΙΤΑΛΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ.
ΑΛΛΕΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ
  Οι ιταλικές πόλεις του όψιμου Μεσαίωνα δεν είναι παρά πρώιμες καπιταλιστικές νησίδες, μέσα σ’ ένα φεουδαρχικό περιβάλλον. Επιπλέον, ο πολιτικός κατακερματισμός της Ιταλίας, οι διαρκείς πολεμικές διαμάχες ανάμεσα στις πόλεις, η αναγκαστική αναδίπλωση των Βενετών από την Ανατολή (που οι ίδιοι είχαν εκτιμήσει ως φυσικό τους χώρο οικονομικής και εμπορικής εξάπλωσης), η μεταφορά του κέντρου βάρους της οικονομικής ζωής της Ευρώπης στον Ατλαντικό Ωκεανό, με την ανακάλυψη των νέων χωρών, όλα αυτά τα λίγο - πολύ γνωστά στοιχεία, συντελούν στο να ανακοπεί η πορεία καπιταλιστικής ανάπτυξης της χερσονήσου .
Ανάλογη - αν και όχι με την ίδια ένταση ούτε με την ίδια ιστορική σημασία - είναι η περίπτωση των γερμανικών πόλεων, στην οποία θα επιχειρήσουμε μια επιγραμματική αναφορά. Και σε αυτήν όμως την περίπτωση, η έλλειψη ενιαίου κράτους και αντίστοιχης ενιαίας εσωτερικής αγοράς, συνετέλεσε στην καθυστέρηση της ανάπτυξης των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής.
Στη Γερμανία ωστόσο εμφανίζεται και μια άλλη ιδιαιτερότητα, όσον αφορά τη διαμόρφωση της εργατικής τάξης. Αυτή σχετίζεται με την ύπαρξη πλούσιων μεταλλευμάτων αργύρου, μολύβδου, χαλκού και χρυσού στη χώρα. Τα ορυχεία αυτά ανήκαν στους ηγεμόνες και στους αυτοκράτορες και αποτελούσαν τμήματα των κλήρων που εκχωρούσαν σε χωρικούς. Οι χωρικοί αυτοί εξόρυσσαν και εκμεταλλεύονταν οι ίδιοι το μετάλλευμα που υπήρχε στους κλήρους τους. Οταν όμως οι αυτοκράτορες άρχισαν να έχουν ανάγκη χρημάτων, υποθήκευσαν τα μεταλλεία σε μεγάλες εμπορικές - τοκογλυφικές εταιρείες, με αποτέλεσμα οι παλιοί αγρότες - μεταλλωρύχοι να εκπέσουν στη θέση του μισθωτού εργάτη.  Οι άθλιες συνθήκες ζωής και δουλειάς τους οδήγησαν σε μια πρώιμη εξέγερση, το 15ο αιώνα, στη Σαξωνία και στη Θουριγγία, με την οποία μάλιστα πέτυχαν την αύξηση των ημερομισθίων τους.
Η Γαλλία της Αναγέννησης, αντίθετα, βρίσκεται ακόμα σε στάδιο ολοκλήρωσης του φεουδαρχικού συστήματος. Η ταξική πάλη διεξάγεται σχεδόν κατ΄ αποκλειστικότητα στην ύπαιθρο και η μεγάλη αγροτική εξέγερση του 1358, γνωστή ως «jacquerie» χαρακτηρίζεται κυρίως από τη συμμαχία ανάμεσα τους αγρότες και τους αστούς, χωρίς τη σημαντική συμμετοχή σε αυτήν του προδρόμου της εργατικής τάξης.
Περνάμε τέλος στην περίπτωση της Αγγλίας. Η διαφορά της από το «ιταλικό μοντέλο» (ας μας επιτραπεί η έκφραση) είναι το γεγονός ότι σε αυτή τη χώρα συντελέστηκε πολύ νωρίς η κατάργηση της δουλοπαροικίας και ότι η μεγάλη μάζα του πληθυσμού της υπαίθρου αποτελούνταν κατά το τέλος του 15ου αιώνα από ελεύθερους μικροϊδιοκτήτες καλλιεργητές.  Στην Αγγλία,  το προλεταριάτο προέρχεται από δύο διαφορετικές κοινωνικές πηγές. Η μία ήταν οι διαλυμένοι φεουδαρχικοί στρατοί τα μέλη των οποίων μπήκαν στις πόλεις σαν μελλοντικός «στρατός» μισθωτών εργατών. Η άλλη πηγή ήταν ακριβώς οι ελεύθεροι μικροκαλλιεργητές, των οποίων οι γαίες απαλλοτριώθηκαν αναγκαστικά και μετατράπηκαν σε βοσκοτόπους. Πρόκειται για μια διαδικασία που έχει περιγραφεί πολύ αναλυτικά και πληρέστατα από το Μαρξ, τόσο η ίδια όσο και οι θλιβερές επιπτώσεις της στη ζωή αυτών των λαϊκών στρωμάτων . Αξίζει πάντως να σημειώσουμε ότι στην Αγγλία εμφανίζεται πολύ πρώιμα και η πρώτη «Εργατική Νομοθεσία» (Statute of labourers), μόλις το 1351. Βεβαίως, η νομοθεσία αυτή μόνο προς το συμφέρον της νεογέννητης εργατικής τάξης δεν ήταν: θεσπίστηκε μετά από μια επιδημία πανώλους, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την έλλειψη εργατικών χεριών και την αύξηση των ημερομισθίων. Η «εργατική νομοθεσία» επέβαλε στους μισθωτούς ημερομίσθια ίσα με αυτά που ελάμβαναν πριν από την επιδημία της πανώλους, ενώ για τους παραβάτες προέβλεπε ποινές φυλάκισης, δεσίματος με αλυσίδες, ακόμα και σημάδεμα με πυρωμένο σίδερο ! Σε αυτή την περίπτωση, φαίνεται, μεταξύ άλλων, και η ένταση των εξωοικονομικών εξαναγκασμών, με τους οποίους το  κράτος συντελεί στη διαδικασία μετατροπής του φεουδαρχικού τρόπου παραγωγής σε καπιταλιστικό. Ετσι λοιπόν, όπως προσφυώς καταθέτει ο Μαρξ: «Αν, σύμφωνα με τον Ωζιέ, το χρήμα γεννιέται με φυσικές κηλίδες αίματος στο ένα μάγουλο, το κεφάλαιο γεννιέται βουτηγμένο από την κορυφή, ως τα νύχια στο αίμα και στη βρωμιά και στάζοντας αίμα απ’ όλους τους πόρους» .
  Η χαραυγή του αναγεννησιακού κόσμου έχει μια πλευρά σχεδόν αθέατη. Εάν όμως σε αυτή την αθέατη πλευρά, πέσει το φως της ιστορικής έρευνας, αποκαλύπτεται ότι πέρα από τη μάχη ανάμεσα στην απερχόμενη κυρίαρχη τάξη των φεουδαρχών και τη νεοπαγή των αστών, από πολύ νωρίς, έστω και σε εμβρυώδη κατάσταση, ξεκινά η πάλη ανάμεσα στους αστούς και στον αντίθετο πόλο τους, στους μισθωτούς εργάτες. Ωστόσο, βρισκόμαστε ακόμα στη γέννηση του καπιταλισμού. Η εργατική τάξη δεν υπάρχει παρά ως πρόπλασμα και δεν μπορεί να θέσει το κυριότερο αίτημα που θα ωριμάσει μαζί της με το πέρασμα πέντε τουλάχιστον αιώνων. Το αίτημα για την κατάληψη της εξουσίας και την απαλλοτρίωση των μέσων παραγωγής προς όφελος του άμεσου παραγωγού. Οι πρώιμες εξεγέρσεις στις οποίες αναφερθήκαμε (με όλη τους την ένταση, ακόμα και τη βιαιότητα πολλές φορές, τόσο χαρακτηριστική εξ άλλου γι’ αυτήν την εποχή της ανθρώπινης ιστορίας) δεν είναι παρά μια μορφή αυθόρμητης και σπασμωδικής αντίδρασης απέναντι στις άθλιες συνθήκες ζωής που επεφύλασσε το τέλος των Μέσων Χρόνων στο μισθωτό εργάτη.  Θα χρειαστούν πέντε ακόμα αιώνες, από εκείνη την πρώτη, ηρωική και συγκινητική στον ηρωισμό και στην «παιδική», για τα ιστορικά μέτρα, αφέλειά της εξέγερση των ξαντών της Φλωρεντίας, ώστε η εργατική τάξη, ώριμη πια και διαμορφωμένη σε «τάξη για τον εαυτό της» να επιχειρήσει τις εφόδους της στον ουρανό», να τις κερδίσει ή να τις χάσει. Να ωριμάσει μέσα από τις νίκες και τις ήττες της, αλλά και να παραμείνει το βασικό επαναστατικό υποκείμενο του σύγχρονου κόσμου, εκείνο που θα φέρει τη μεγάλη ανατροπή, διαψεύδοντας όλους όσους επαγγέλλονται το «τέλος της ιστορίας».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Καρλ Μαρξ, «Το Κεφάλαιο», τόμος Α΄.
2. Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ: Παγκόσμια Ιστορία (τόμοι Γ1 και Γ2)
3. Carlo Cipolla: «Η Ευρώπη πριν από τη βιομηχανική επανάσταση - κοινωνία και οικονομία, 1000 - 1700 μΧ.» (Εκδόσεις Θεμέλιο)
4. Levante Veneziano (Aspetti di storia delle Isole Ionie al tempo della Serenissima)
(a cura di Massimo Costantini - Aliki Nikiforou), Quaderni di Cheiron, n.2.

Στο μυαλό του Έλληνα


Στο μυαλό του Έλληνα (2310 net)  





Στο μυαλό του Έλληνα επικρατεί σύγχυση. Τα δημοσκοπικά ευρήματα, αν τα δεχθούμε ως αξιόπιστα, αποδεικνύουν ότι χρειάζεται μια ταξινόμηση των σκέψεών μας. Η κυβέρνηση αξιολογείται θετικά από τους πολίτες οι οποίοι ελπίζουν σε αυτήν και στηρίζουν τις κεντρικές της επιλογές, όπως την εφαρμογή-επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου, την με κάθε κόστος παραμονή στο ευρώ και την αποκρατικοποίηση της περιουσίας του δημοσίου.


Σύμφωνοι, ο τρόπος που τίθενται τα ερωτήματα προκαταλαμβάνουν την απάντηση. Για παράδειγμα αν σε ρωτήσει ο δημοσκόπος: «Πιστεύετε πως πρέπει να συνεχίσουν να σαπίζουν και να μένουν αναξιοποίητα τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου, να τα τρώνε τα σκουλήκια και ο σκώρος ή μήπως πρέπει να οργανώσει σχέδιο αξιοποίησής τους η κυβέρνηση» τι θα απαντήσεις; Φυσικά θα ταχθείς υπέρ της αξιοποίησης. Η απάντηση όμως δεν θα ήταν η ίδια αν σε ρωτούσαν «πιστεύετε ότι η κυβέρνηση πρέπει να ξεπουλήσει κάθε ίχνος δημόσιας περιουσίας;» Ή αν σε ρωτήσουν «πιστεύετε πως πρέπει να επιταχυνθεί ο ρυθμός εφαρμογής του προγράμματος προκειμένου να επαναδιαπραγματευτούμε το μνημόνιο;» είναι εύκολο να βγάλεις άκρη; Η δημοσκοπική απάτη σε όλο της το μεγαλείο. Να επιταχυνθεί ο ρυθμός εφαρμογής του προγράμματος, όχι του μνημονίου αν και το πρόγραμμα είναι το μνημόνιο, ώστε να επαναδιαπραγματευτούμε το μνημόνιο! Και σε αυτό πρέπει να απαντήσεις με ένα ναι ή με ένα όχι. Ασφαλώς έχει εξαφανιστεί η λέξη κατάργηση του μνημονίου. Η κοινή γνώμη έχει σταματήσει πια να τοποθετείται υπέρ ή κατά του μνημονίου, και απλά καλείται να απαντήσει σε ερωτήματα που αφορούν στην εφαρμογή του. Αλλά ακόμα και αυτά τα ερωτήματα τίθενται με τέτοιο τρόπο ώστε στην πραγματικότητα να καλείται να απαντήσει ο λαός αν θέλει να εφαρμοστεί το μνημόνιο ή αν θέλει να εφαρμοστεί το μνημόνιο.


Και μέσα σε όλο αυτό το χάος υπερ/παρά- πληροφόρησης του λαού, έρχεται και ο καύσωνας μαζί με τα νεύρα που φέρνει, να μας αποτελειώσει. Αυτή τη στιγμή αν διαβάζαμε τις σκέψεις ενός μέσου Έλληνα θα ήταν κάπως έτσι:


- Καλοκαίρι, 40 βαθμοί κι εγώ εδώ στην Αθήνα.


- Και αυτή η κόρη μου θέλει να πάει διακοπές με τις φίλες της. Σίγουρα θα είναι μόνο φίλες ή θα έχουν και τίποτα αγόρια μαζί τους; Που να βρω λεφτά ρε κορίτσι μου να σου δώσω; Εγώ στην ηλικία σου δεν είχα δει την θάλασσα.


- Πού θα βρω λεφτά για το χαράτσι;


- Πρέπει να μιλήσω με τον προϊστάμενο να μη με διώξει από τη δουλειά. Τι να κάνω, ας μου κόψει και 15%.


- Που χάθηκε εκείνη η Πετρούλα που έλεγε τον καιρό;


- Οι προδότες ξεπούλησαν τα πάντα. Γέμισαν και τη χώρα λαθρομετανάστες. Που να δουλέψουν τα παιδιά μας;


- Άραγε θα κλείσει κανέναν παιχταρά ο πρόεδρας;


- Τα παιδιά σήμερα δεν έχουν αξίες. Όλη μέρα κολλημένα στο ίντερνετ.


- Έχασα και το τελευταίο επεισόδιο στο τούρκικο σίριαλ.


- Που θα τα βρω να πληρώσω την εφορία; Ε, ρε ξύλο που χρειάζεστε! Θα δείτε τι έχει να γίνει τον Σεπτέμβρη. Θα ξεσηκωθεί ο κόσμος και θα σας πάρει με τις πέτρες μέχρι να μπείτε στο ελικόπτερο.


- Άσε μας ρε Παπαρήγα. Δεν τα βρίσκετε εκεί εσείς οι Αριστεροί να κάνετε κάτι για το λαό. Μόνο να φωνάζετε ξέρετε. Και μετά σας φταίει ο Κασιδιάρης.


- Πως θα γίνει να πιάσω το τζόκερ να πάω στη δουλειά να τους βρίσω και να φύγω; Θέλει σέρβις και το σαράβαλο, πρέπει να πληρώσω και την ασφάλεια. Πού θα τα βρω; Δεν μας ρωτάει ο Σαμαράς πως τα βγάζουμε πέρα.


Το μυαλό του μέσου Έλληνα έχει γίνει σαν τις πίτσες. Υπάρχει μια βάση, πάνω στην οποία τοποθετούνται διάφορα υλικά τα οποία ψήνονται στον ξυλόφουρνο του εγκεφάλου του. Για να πετύχει η πίτσα όμως πρέπει να λιώσει το κασέρι (τυρί για τους Αθηναίους) όπως πρέπει να λιώσει κάθε σκέψη για αντίσταση απέναντι σε αυτό που ζει.


Η σύγχυση που επικρατεί είναι όπως ένα δελτίο του STAR. Ξεκινάει με λίγες πολιτικές ειδήσεις. Περιέχει τουλάχιστον ένα θέμα στο οποίο προβάλλει δηλώσεις της Όλγας Κεφαλογιάννη και ανάμεσα στα αποκαλυπτικά ρεπορτάζ για τους νέους που παρά την κρίση ξεφαντώνουν στη Μύκονο και τη Σκιάθο και σε αυτά που αποδεικνύουν ότι η Σίσσυ Χρηστίδου έχει κυτταρίτιδα, χωράει λίγο σμίλεμα στο προφίλ του Φώτη Κουβέλη, του συμπαθέστερου, κατά τις δημοσκοπήσεις, πολιτικού αρχηγού.




Μέσα σε όλα αυτά αυτοί που υπόσχονται ότι θα καθαρίσουν τον τόπο διανέμουν μόνο σε έλληνες προϊόντα γερμανικού σούπερ μάρκετ και ο κύριος που ήθελε να δημιουργήσει ξανά στην Ελλάδα πλακώνει στο ξύλο 84χρονο συνταξιούχο! Ελληναράδες παρασύρουν κι εγκαταλείπουν βρέφη, πλακώνουν παιδιά των φαναριών και πυροβολούν παιδιά που παίζουν μπουγέλο! Οι αυτοκτονίες έπαψαν πια να μας απασχολούν, αφού είναι τόσες πολλές που δεν αποτελούν πια είδηση, όπως και οι νυχτερινές επιθέσεις κατά μεταναστών από το Πακιστάν.


Πηγή: 2310 net
 Αναρτήθηκε από  Αντωνης

«Είναι ο ποδοσφαιρικός καπιταλισμός, ανόητε…»


«Είναι ο ποδοσφαιρικός καπιταλισμός, ανόητε…»


(μέρος Ι). 
Χρίστος Χαραλαμπόπουλος

Αυτές οι ημέρες, είναι περίεργες. Ξεκινάς να γράψεις ένα κείμενο και κάποια στιγμή, το κείμενο λες και αποκτά υπόσταση και βούληση. Αποφασίζει εκείνο την κατεύθυνση που θα τραβήξει. Βέβαια, για να πούμε την αλήθεια, οι δρόμοι του κάθε κειμένου βρίσκονται μέσα μας αλλά πολλές φορές με τα κείμενα, συμβαίνει ότι με τους καλοφτιαγμένους χαρακτήρες των μυθιστοριογράφων. Αποκτούν την δική τους ζωή. Για το σημερινό άρθρο είχα μία ιδέα που ξεκίνησε από δυό –φαινομενικά- διαφορετικές περιπτώσεις, που δείχνουν παράλληλα ότι στο σύγχρονο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά.

Οι δύο διαφορετικές περιπτώσεις στις οποίες αναφέρθηκα αφορούν την Αρσεναλ και την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Διαφορετικές σε πολλά. Θα επικεντρωθώ, όμως σε ένα. Το ιδιοκτησιακό. Η ομάδα του Λονδίνου είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο, η Γιουνάιτεντ όχι. Η Αρσεναλ ανήκει σε δύο μετόχους. Τον αμερικανό Σταν Κρένκε που έχει το 66,64% των μετοχών και τον ρωσο-ουζμπέκο Αλισερ Ουσμάνοφ που έχει το 29.11%.

Για καιρό, αυτοί οι δύο πολεμούσαν να αποκτήσουν τον έλεγχο της ομάδας και ο αμερικανός, τελικά, κέρδισε πέρυσι τον Σεπτέμβριο. Αλλωστε, κανείς από τους προηγούμενους μετόχους δεν ήθελε τον Ουσμάνοφ παρά το γεγονός ότι τους έκανε καλύτερες προσφορές. Αδιανόητο για την βρετανική παράδοση να περάσει η ομάδα στα χέρια κάποιου «ρωσο-ουζμπέκου» έστω και εκατομμυριούχου. Ενας αμερικανός εκατομμυριούχος είναι πολύ προτιμότερος. Εχει και ο καπιταλισμός τις δικές του εκλεκτικές συγγένειες. Αμερικανοί και Αγγλοι ειναι κάτι ανάμεσα σε αδέλφια και πρώτα ξαδέρφια. Οι υπόλοιπες μετοχές της Αρσεναλ, ένα ποσοστό 4,25% βρίσκονται στα χέρια μικρομετόχων η του επενδυτικού σχήματος που έχουν φτιάξει οι φίλαθλοι της ομάδας.


Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι η Αρσεναλ είναι εισηγμένη σε ενα είδος παράλληλης χρηματιστηριακής αγοράς για μικρομεσαίες επιχειρήσεις (σύμφωνα με τα βρετανικά μεγέθη) και όχι στις δημόσιες χρηματαγορές του FTSE ή την ΑΙΜ. Αυτό σημαίνει πως την συγκεκριμένη χρηματαγορά κατέχει μία ιδιωτική εταιρεία η οποία από τον περασμένο Μάρτιο, ψάχνει έναν αγοραστή. Το τι μπορεί να συμβεί στην Αρσεναλ αν αυτή η εταιρεία πουληθεί, θα πάει μακριά την βαλίτσα και θα μπλέξουμε στους σκοτεινούς διαδρόμους του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού, που αν τους ακολουθήσεις σε βγάζουν σε νησιά με όνομα κροκόδειλου. Η εταιρεία της Αρσεναλ, έχει μόλις 62.217 μετοχές οι οποίες είναι και ιδιαίτερα ακριβές. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο κάποιοι από τους προηγούμενους μετόχους, πούλησαν το ποσοστό τους στον Κρένκε και έγιναν –πολύ περισσότερο-πλούσιοι.

Η παραγωγή χρήματος

Θυμίζω ότι με βάση την ετήσια αξιολόγηση της Deloitte για το 2011 η Αρσεναλ βρισκόταν στην πέμπτη θέση της εικοσάδας των ομάδων με το μεγαλύτερο εισόδημα, που έφθανε τα 255, 4 εκατ.στερλίνες. Ας σημειωθεί ότι κάτω από την ομπρέλα της ομάδας λειτουργούν 12 διαφορετικές εταιρείες. Το χρέος της ομάδας, δηλαδή οι οφειλές στις τράπεζες, από τα 318 εκατ. στερλίνες του 2008 έφθασαν τα 137 εκατ. (Νοέμβριος 2011) και στα 97, 8 εκατ. τον Ιούνιο του 2012. Οσο η ομάδα συνεχίζει αυτή την οικονομική πολιτική, είναι σαφές ότι αν μέσα στην επόμενη πενταετία συνεχίζει να κερδίζει το εισιτήριο για την συμμετοχή στο Τσάμπιονς Λιγκ και φροντίζει τα έσοδά της να είναι υψηλά, θα αποπληρώσει το χρέος και θα βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση απέναντι στους ανταγωνιστές της. Η συμμετοχή της ομάδας στο χρηματιστήριο, όπως έχω ξαναγράψει, της επιβάλλει περιορισμούς στην οικονομική της συμπεριφορά. Δεν μπορεί να έχει χρέη. Και για ποιό λόγο, ο μεγαλομέτοχός της να την φορτώσει χρέη και να απαξιώσει την τιμή της μετοχής της; Μία ομάδα που η μετοχή της, για παράδειγμα, κάνει 12,5 χιλιάδες ευρώ, χωρίς χρέος και με ιδιόκτητο γήπεδο, δεν θα αξίζει περισσότερο; Πολύ περισσότερο από όσα ξόδεψε ο Κρένκε για να αποκτήσει τον έλεγχό της. Πέρυσι, το αμερικανικό οικονομικό περιοδικό Forbes εκτιμούσε ότι η Αρσεναλ είναι η τέταρτη ακριβότερη ποδοσφαιρική επένδυση στον κόσμο, μετά την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, την Ρεάλ και την Μπάρτσα με κόστος 1,295 δις δολάρια. Περίπου τα διπλά από όσα έχει ξοδέψει ο Κρένκε ως τώρα.

Η ΟΥΕΦΑ παραφυλάει

Η φράση του τίτλου είναι μία παραφθορά της φράσης «it’s the economy stupid» που αποδίδεται στον επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατειας του Κλίντον το 1992, Τζέιμς Κάρβιλ. Λέγεται ότι ο Κάρβιλ απάντησε με αυτή την φράση σε ένα απο τα στελέχη της εκστρατείας, όταν τον ρώτησε σε ποιό τομέα θα ρίξουν το επικοινωνιακό βάρος. Επιστρέφω στο ζήτημα της Αρσεναλ για να θυμίσω ότι πέρα από τους οκονομικούς περιορισμούς που θέτει η συμμετοχή της στο χρηματιστήριο, υπάρχει και το ζήτημα του financial fair play της ΟΥΕΦΑ που θέτει επιπλέον περιορισμούς. Βέβαια, εδώ θα πρέπει να συνυπολογίσει κάποιος το γεγονός ότι η νέα τηλεοπτική συμφωνία των αγγλικών ομάδων θα του αποφέρει, σχεδόν,διπλάσια έσοδα από ότι η παρούσα που λήγει του χρόνου και αυτό θα δώσει σε κάποιους, όπως στην Αρσεναλ την δυνατότητα να ξοδέψει περισσότερα. Το ερώτημα είναι αν θα είναι περισσότερα από των ανταγωνιστών της.
«Είναι ο ποδοσφαιρικός καπιταλισμός, ανόητε..». (μέρος ΙΙ ).

Η Αρσεναλ, όπως νομίζω έχει γίνει πλέον κατανοητό, ενδιαφέρεται και λειτουργεί με απόλυτη προτεραιότητα στην επιτυχία των στοιχείων που την ορίζουν πρωτίστως ως υγιή επιχείρηση, ότι και αν σημαίνει ο όρος στο περιβάλλον του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού που ζούμε (ή προσπαθούμε). Αυτό το γράφω γιατί τα στοιχεία δείχνουν ότι η Αρσεναλ αν συνεχίσει την ίδια πορεία και την επόμενη πενταετία, πολύ πιθανόν να διπλασιάσει την αξία της. Ομως, τα στοιχεία, εξι μήνες πριν την κατάρρευση της Λίμαν Μπράδερς εδειχναν ότι επρόκειτο για τράπεζα που είχε αξιολογηθεί με άριστα. Αν η περίπτωση της Αρσεναλ ειναι μία από τις δύο περιπτώσεις που αξίζει να τις μελετήσει κάποιος για να δει τον τρόπο που λειτουργεί ο ποδοσφαιρικός καπιταλισμός, η άλλη είναι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Η Γιουνάιτεντ δεν είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο και είναι ιδιοκτησία της οικογένειας Γκλειζερ, αμερικανών πολυεκατομμυριούχων. Οι Γκλέιζερ έχουν διαφορετική αντίληψη για την οικονομία του καπιταλισμού. Από την «μετρημένη» αγγλική αντίληψη επιλέγουν την αμερικανική αντίληψη της οικονομικής λεηλασίας. Στόχος τους είναι να κρατήσουν στον έλεγχό τους μία εταιρεία όσο τους εξυπηρετεί (είτε για φορολογικούς λόγους, είτε γιατί παράγει κέρδη που καρπώνονται οι ίδιοι, ειτε για άλλους λόγους που βαφτίζονται και «λογιστική πρακτική» που μπορεί να είναι από φοροδιαφυγή μέχρι ξέπλυμα μαύρου χρήματος) και όταν πάψει να το κάνει, να την πουλήσουν σε τιμή μεγαλύτερη από εκείνη που την αγόρασαν. Κάτι σαν τον «Γκέκο – Μάικλ Ντάγκλας» στην ταινία Wall Street του Ολιβερ Στόουν ή τον Ντάνι ντε Βίτο στην ταινία «με τα λεφτά των άλλων», που υποδύονταν χρηματιστές, οι οποίοι ανάμεσα στα άλλα, αγόραζαν εταιρείες, τις έσπαγαν σε κομμάτια και τις πουλούσαν ή τις διέλυαν, με μεγάλο κέρδος.

Οι Γκλέιζερ απόκτησαν τον έλεγχο της Γιουνάιτεντ το 2005 μέσω μιάς εταιρείας που ελέγχουν, της Red Football LLC, με έδρα την αμερικανική πολιτεία του Ντελαγουέαρ που θεωρείται ένας φορολογικός παράδεισος στις ΗΠΑ. Για να ολοκληρωθεί η εξαγορά της Γιουνάιτεντ το 2005, η εταιρεία Red Football πήρε ένα δάνειο 525 εκατομμυρίων στερλινών, το οποίο φορτώθηκε στην ομάδα, στην επιχείρηση Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δηλαδή. Σήμερα, επτά χρόνια μετά την εξαγορά, η Γιουνάιτεντ οφείλει ακόμη 423 εκατομμύρια στερλίνες, ενώ όλο αυτό το χρονικό διάστημα, η ομάδα έχει πληρώσει σε δόσεις και προμήθειες στις τραπεζες, 500 εκατ.στερλίνες. Τσίλικη αριθμητική, έτσι; Δανείζομαι 525, επτά χρόνια μετά, έχω πληρώσει γι’ αυτό το δάνειο 500 και χρωστώ ακόμη 423. 


Με τα λεφτά των άλλων.

Κάτι ανάλογο πήγαν να κάνουν και οι Χικς και Τζίλετ στην Λίβερπουλ, δεν τους βγήκε το μεγάλο κόλπο με το καινούργιο γήπεδο, φόρτωσαν την ομάδα χρέη, η εταιρεία που είχαν δημιουργήσει και είχε έδρα τις ΗΠΑ πτώχευσε και οι κόκκινοι έπιασαν πάτο. Αν, μάλιστα δεν βρισκόταν ένας άλλος αμερικανός να αγοράσει την χρεωμένη ομάδα, ποντάροντας στην μεγάλη της φήμη, η Λίβερπουλ θα μπορούσε να γίνει η επόμενη Λιντς Γιουνάιτεντ. Η Γιουνάιτεντ, από την εποχή της εξαγοράς της από τους Γκλέιζερ, βρίσκεται συνεχώς σε μία από τις 3 πρώτες θέσεις του καταλόγου της Deloitte με τις 20 ομάδες με τα μεγαλύτερα έσοδα. Βέβαια, από την 1η θέση έπεσε αλλά θεωρείται η πιο ακριβή αθλητική επιχείρηση του κόσμου, καθώς σύμφωνα με την αξιολόγηση του περιοδικού Forbes, η αξία της αποτιμάται στα 1δις 930 εκατ.δολάρια. Από τους Γκλειζερ μάθαμε δύο βασικά πράγματα. Πως μιά υγιής επιχείρηση –με τους περιορισμούς που θέτει ο όρος στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον- μπορεί να παράγει κερδη και να συντηρει ένα παρασιτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και πώς ο ιδιοκτήτης αυτής της επιχείρησης δεν χρειάζεται να ανησυχεί για το ενδεχόμενο της χρεωκοπίας. Θα χρεωκοπήσει η εταιρεία αλλά δεν θα χρωστά ο ιδιοκτήτης. Η πλήξη δεν είναι χαρακτηριστικό των οικονομικών κινήσεων της οικογένειας Γκλειζερ και αυτό το καταλάβαμε από πρόπερσι όταν μέλος της οικογένειας πήρε από το ταμείο της ομάδας, πενταετές άτοκο δάνειο 10 εκατομμυρίων στερλινών.

Το μεγάλο κόλπο.

Και τώρα, οι Γκλέιζερς ετοιμάζονται για το μεγάλο κόλπο. Να βάλουν άλλους να πληρώσουν το χρέος και αυτοί να συνεχίσουν να διοικούν, να εισπράττουν χωρίς κινδύνους και να μην υποχρεούνται σε κανενός είδους λογοδοσία. Μέ ένα έγγραφο 231 σελίδων ανακοινώνουν την πρόθεση και την επιθυμία τους να εισάγουν την εταιρεία Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Η εταιρεία Μάντσεστερ Γουνάιτεντ που σκοπεύει να εισαχθεί στο χρηματιστήριο της αμερικανικής μεγαλούπολης, έχει έδρα τον γνωστό φορολογικό παράδεισο των νησιών Καυμάν. Μάλιστα, στο έγγραφο που είναι ένας οδικός χάρτης περιήγησης σε φορολογικούς παραδείσους, προβλέπει ότι ο νέοι επενδυτές θα έχουν το δικααιωμα αγορας μετοχών τάξης Α, που έχουν δέκα φορές λιγότερα δικαιώματα ψήφου στις συνελεύσεις των μετόχων, από όσες οι μετοχές τάξης Β που εκδίδουν οι Γκλειζερς στους εαυτούς τους. Για μερίσματα στους μετόχους, ούτε κουβέντα φυσικά. Ετσι είναι ο παραγωγικός καπιταλισμός, κουτά. Ολο ευκαιρίες. Και αν τυχόν πτωχεύσει η ομάς επιχείρηση, θα την φάει ο Καυμάν, αμάσητη.
«Είναι ο ποδοσφαιρικός καπιταλισμός, ανόητε». (μέρος ΙΙΙ- τελευταίο).

Το μεγάλο σκάνδαλο που έχει ξεσπάσει στην Βρετανία με επίκεντρο την τράπεζα Barcleys’ δεν βρίσκεται ακόμη στα πρωτοσέλιδα και τις επικεφαλίδες της τηλεοπτικής –κατ’ επίφαση- ενημέρωσης. Οταν αυτό συμβεί, πιθανόν να μην ενδιαφέρει κανέναν γιατί θα αποκαλυφθεί η έκταση της οικονομικής καταστροφής, που δεν θα αφήσει τίποτε όρθιο. Προς το παρόν, όλοι –δηλαδή οι κυβερνήσεις- κάνουν ότι δεν συμβαίνει τίποτε και πως η κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχο. Οπως συνέβη και με την έναρξη της κρίσης το 2008. Μόνο που αυτή, θα είναι μεγαλύτερη.

Ο γιγαντισμός του χρηματοπιστωτικού τομέα ο οποίος έχει ξφύγει από κάθε έλεγχο στη Βρετανία, ξεκίνησε με τον Μπλέρ, ο οποίος έβλεπε ότι το βρετανικό κεφάλαιο, ήθελε να διασφαλίσει κέρδη και να περιορίσει τις όποιες οικονομικές απώλειες. Και τους κινδύνους οικονομικών απωλειών τους περιορίζεις όταν αγοράζεις με ψίχουλα κερδοφόρα κομμάτια το δημοσίου ή κερδοφόρες ιδιωτικές επιχειρήσεις που πωλούνται σε καλή τιμή. Τα χρήματα της αγοράς, στα δανείζει η τράπεζα και όσο εσύ κερδίζεις από την επιχείρηση, πληρώνεις τόκους, ενδεχομένως και δόσεις το δανείου. Οταν παύεις να κερδίζεις, τραβάς μία πτώχευση της εταιρείας σου, η οποία ανήκει σε μία off shore με έδρα τα νησιά Καιμάν, φορτώνεις στην τράπεζα την πτωχευθείσα επιχείρηση και ψάχνεις άλλη ευκαιρία για «σοβαρούς επενδυτές».

Ο Μπλερ, λοιπόν, που είχε διαφημιστεί και ως «σοσιαλιστής», υποστήριζε ότι το κλειδί της ανάπτυξης της Βρετανίας θα ήταν η προσέλκυση ξένων επενδυτών και επενδύσεων. Μάλιστα, θεωρούσε ότι ένα πεδίο οικονομικής δραστηριότητας που μπορούσε να προσελκύσει ξένους επενδυτές ήταν το αγγλικό ποδόσφαιρο. Με δεδομένο ότι οι άγγλοι ιδιοκτήτες, κεφαλαιούχοι παλαιάς κοπής, δεν είχαν αρκετά κεφάλαια για να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη μίας ακόμη φούσκας, όπου τα χρέη θα ήταν για τις επιχειρήσεις και τα κέρδη για τους «επενδυτές», οι πλέον ευπρόσδεκτοι έρχονταν από τις ΗΠΑ, την Ρωσία ή –όπως εσχάτως- από τον περσικό κόλπο. Στους αμερικανούς, πουλήθηκαν οι δύο ιστορικότερες αγγλικές ομάδες και αυτές με τους περισσότερους τίτλους. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η Λίβερπουλ. Επειδή, όμως, στην δεκαετία του 90 πολλές αγγλικές ομάδες είχαν εισαχθεί στο χρηματιστήριο –το οποίο ήταν «περιοριστικός» παράγοντας για τους επενδυτές- βγήκαν σταδιακά σχεδόν όλες πριν η μετά την αγορά τους από «επενδυτές». Οι αμερικανοί που αγόρασαν τους δύο μεγάλους συνεπείς με την οικονομική αντίληψη που λέει ότι οι ομάδες είναι ένα brand name που αξίζει να το αγοράσεις μόνο αν μπορείς να το πουλήσεις περισσότερο, πήραν τις ομάδες για να τις οδηγήσουν στην Μπλερική λεωφόρο ανάπτυξης. Η μόνη ανάπτυξη που πέτυχαν ήταν στα χρέη των ομάδων.

Η νέα συνταγή

Για τις μελλοντικές περιπέτειες της Γιουνάιτεντ, έγραφα χθες. Ομως, έχει πολύ ενδιαφέρον και η περίπτωση της Λίβερπουλ που αγοράστηκε από έναν άλλο αμερικανό, τον Τζον Χένρι. Για την ακρίβεια, η Λίβερπουλ αγοράστηκε από την εταιρεία του την NESV που έχει έδρα την Βοστώνη και υποθέτω, όπως συνέβη και με την εταιρεία των προηγούμενων αμερικανών «επενδυτών» που καταχρέωσαν την ομάδα, θα υπακούει στις διατάξεις της αμερικανικής νομοθεσίας για τις επχειρήσεις. Σε περίπτωση πτώχευσης, βέβαια, δεν νομίζω ότι οι οπαδοί της Λίβερπουλ θα μπορούσαν να κάνουν κάτι πέρα από πικετοφοριες και καμιά πορεία διαμαρτυρίας. Αν δεν βρισκόταν ο Χένρι, η Λίβερπουλ θα κατέληγε στην τράπεζα, όπου οι προηγούμενοι αμερικανοί «επενδυτές» χρωστούσαν ένα μεγάλο μέρος του δανείου που είχαν πάρει, για να αγοράσουν την ομάδα. Ο Χένρι, που άρχισε να ενδιαφέρεται για το ευρωπαικό ποδόσφαιρο και δή το αγγλικό από το καλοκαίρι του 2010, αυτοδιαφημίζεται ως φορέας μίας διαφορετικής οικονομικής προσέγγισης στα σπορ. Βέβαια, ο πρώτος του χρόνος στην Λίβερπουλ, δεν μπορεί να θεωρηθεί και επιτυχία. Ξόδεψε πολλά και έμεινε εκτός Τσάμπιονς Λιγκ. Και από ποιότητα ομάδας, μηδέν βελτίωση. Βέβαια, έχει φέρει κάποιες νέες πρακτικές στην διαφήμιση όπως η παραχώρηση ενός μικρού ποσοστού μετοχών στον Λεμπρον Τζέιμς, ο οποίος σε ανταπόδωση διαφημίζει την Λίβερπουλ, στις ΗΠΑ.

Το γήπεδο, δεν είναι λύση

Ο Χένρι, πιθανόν να ανακαλύπτει ότι η επιχειρηματικότητα στα σπορ είναι διαφρετική στην Ευρώπη γιατί και η σχέση των ανθρώπων με τα σπορ, είναι διαφορετική. Οταν αγόρασε την Λίβερπουλ, στο μυαλό των περισσότερων υπήρχε η αντίληψη ότι θα προχωρούσε στην ανέγερση ενός νέου γηπέδου 60 χιλιάδων θέσεων, που θα έβαζαν την Λίβερπουλ στην ίδια μοίρα με τους βασικούς της ανταγωνιστές. Τις δύο ομάδες του Μάντσεστερ και τις τρεις του Λονδίνου, Τσέλσι, Αρσεναλ και Τότεναμ. Ο Χένρι, όμως, δηλωσε πρόσφατα πως ένα γήπεδο 60 χιλιάδων μπορεί να αποδειχθεί ζημιογόνος επένδυση αφού η Λίβερπουλ δεν μπορεί να απευθυνθεί σε ένα μητροπολιτικό κοινό 14 εκατ. ανθρώπων, όπως οι ομάδες του Λονδίνου. Η λύση για περισσότερα έσοδα,κατά τον Χένρι, είναι η εκμετάλλευση του διεθνούς brand name της Λίβερπουλ. Πιθανόν, το να γυρίζεις μία ομάδα στις Ασίες, τις ΗΠΑ και τον Καναδά σαν αρκούδα σε πανηγύρι να αφήνει κέρδη αλλά αν δεν πάρεις τίτλο στην Αγγλία και δεν διακριθείς στο Τσαμπιονς Λιγκ, dear John, όπως λέμε στο χωριό μου, χαιρέτα μου τον πλάτανο και ψάξε αγοραστή.

Ankhar Kochneva: "Σας εξαπατούν τα ξένα ΜΜΕ για τη Συρία και έχετε υποστεί πλύση εγκεφάλου"


Ankhar Kochneva: "Σας εξαπατούν τα ξένα ΜΜΕ για τη Συρία και έχετε υποστεί πλύση εγκεφάλου" 






Αφορμή για την ανάρτηση αυτή, έδωσε μία άλλη, από το «Βαθύ κόκκινο» η οποία υιοθετεί αυτούσια την Ευρωατλαντική προπαγάνδα για το τι συμβαίνει στην Συρία. 
Οπότε, είπαμε και εμείς να παραθέσουμε και την «άλλη» άποψη που δημοσιοποιήθηκε από ένα σάιτ (το defencenet.gr) που σε καμμία υπόληψη δεν το έχουμε μεν, στην ίδιο τουλάχιστον βαθμό αξιοπιστίας με την ΝΑΤΟϊκή προγάνδα (αν όχι σε μεγαλύτερο όπως διδάσκει η προηγούμενη πείρα από Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Ιρακ, Λιβύη κλπ) μπορούμε να το κατατάξουμε δε. Γιατί αν έχουμε φτάσει στο σημείο η άποψη του ΝΑΤΟ να αποτελεί θέσφατο για «κόκκινα» μπλογκ, φανταζόμαστε πως η άποψη της Ρωσίας θα έχει την ίδια (τουλάχιστον!!!!) αξιοπιστία, και το παραθέτουμε προκειμένου οι αναγνώστες μας να έχουν την όσο το δυνατό πιο σφαιρική ενημέρωση, αφού το ρεπορτάζ δεν ανήκει στο «defencenet» αλλά στο «Russia today»...
Εννοείται πως δεν υιοθετούμε καμμία από τις δύο πλευρές τις ιμπεριαλιστικής προπαγάνδας.... 


Συνέντευξη ποταμός από την Ankhar Kochneva, ρωσίδα δημοσιογράφο που έζησε και περιγράφει, την φρίκη του πολέμου!


Κύρια σημεία της συνέντευξης.


        Ο,τι ακούτε από τα ΜΜΕ είναι ψέμματα. Μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού θα υπάρξει εισβολή των “δυτικών”.
        Υπάρχει μεγάλος αριθμός βίντεο που αποδεικνύει ότι, σκηνοθετούν θανάτους σε στρατόπεδα και μετά τα παρουσιάζουν ως θανάτους από το καθεστώς!
        Ληστές όπως για παράδειγμα κοντά στην πόλη Jisr ash-Shugur στα σύνορα με την Τουρκία, δολοφόνησαν 120 αστυνομικούς και πολίτες.
        Αναγκάζονται από τον φόβο, οικογένειες να φεύγουν από τα σπίτια τους και να πηγαίνουν να μένουν σε συγγενείς τους. Ομως ο αντάρτες έχουν μπλοκάρει πολλούς δρόμους.
        Στη Χομς από πέρσι δεν λειτουργούν σχολεία και αναγκάστηκαν πάρα πολλοί κάτοικοι, να μετακινηθούν σε άλλες πόλεις όπως τη Δαμασκό την Ταρσό και την Λατάκια.
        Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα από αυτή τη μετακίνηση πληθυσμών μιας και χρειάζονται περίθαλψη, σίτιση, στέγαση. Προσπαθεί η κυβέρνηση και εθελοντές να βοηθήσουν, αλλά τα μέσα δεν αρκούν.
        Σε περιοχές που έχουν εκκαθαριστεί από αντάρτες-ληστές, ο στρατός φρουρεί τα σπίτια και μάλιστα έχω φωτογραφίες που το αποδεικνύουν αυτό.




- Γιατί τους αποκαλείτε ληστές;


Τους λέω έτσι γιατί αυτή είναι η αλήθεια! Έχω δει τι κάνουν σε αυτούς που απαγάγουν. Έχω πάει σε θαλάμους βασανιστηρίων. Έχω γνωρίσει μητέρες που είδαν με τα ίδια τους τα μάτια να πεθαίνουν τα παιδιά τους. Σκοτώνουν Χριστιανούς ιερείς και απαγάγουν και βασανίζουν παιδιά. Πριν από λίγες μέρες σκότωσαν τα 2 μεγαλύτερα αδέρφια από ένα 5χρονο παιδί, ώστε να πάρουν εκδίκηση από αυτό, επειδή είχε απαγγείλει ποίημα σε συλλαλητήριο!!!


Έχω πάει σε σπίτια που έγιναν κρησφύγετα ληστών. Βρήκα άδεια μπουκάλια με ποτά. Πως συμβαδίζουν αυτά με το Ισλάμ; Επισκέφτηκα τις κατεστραμμένες εκκλησίες στη Χομς. Έγινα στόχος ελεύθερων σκοπευτών που θα μπορούσαν να δουν ότι είμαι γυναίκα και όχι στρατιώτης. Στον δρόμο κοντά στην αγορά ανατίναξαν αυτοκίνητα. Γιατί σκότωσαν αμάχους την ώρα που ψώνιζαν τρόφιμα;


- Πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτά τα κάνει η κυβέρνηση προσλαμβάνοντας εγκληματίες.


ΑΥΤΗ Η ΘΕΩΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΓΕΛΟΙΑ. Η κυβέρνηση έδωσε αμνηστία σε όσους δεν έχουν εμπλακεί σε δολοφονίες. Και τώρα την κατηγορούν επειδή έδωσε αμνηστία. Σας θυμίζω ότι αρκετές επιθέσεις έγιναν εναντίον αστυνομικών κτιρίων και κτιρίων που υπήρχαν δημόσια έγγραφα, με σκοπό να καταστραφούν, όπως για παράδειγμα η αποστολή αυτοκτονίας στις 23 Δεκεμβρίου 2011.


- Ιορδανία δεν επέστρεψε το αεροπλάνο που αυτομόλησε, για να προσπαθήσει να δώσει τους κωδικούς σε άλλες χώρες, λένε στη Συρία.


Η στάση της Τουρκίας για την κατάρριψη είναι αστεία. Αμέσως η Συρία είπε να γίνει διμερής επιτροπή από τις δύο χώρες και η Τουρκία το αρνήθηκε. Και το πιο αστείο είναι, που λένε ότι δε θα αφήσουν τις συριακές προκλήσεις αναπάντητες, τη στιγμή που έχουν μεταφέρει τεθωρακισμένα και κάνουν λαθρεμπόριο όπλων στα σύνορα.


Σας εξαπατούν τα ξένα ΜΜΕ και έχετε υποστεί πλύση εγκεφάλου. Ανακοίνωσαν ότι οι αντάρτες κατέλαβαν τη βάση Al-Rastan και την επόμενη μέρα ήμουν στην Χομς, περίπου 10χλμ από την Al-Rastan. Οταν ρώτησα τους στρατιωτικούς για την Al-Rastan γέλασαν και μου έδωσαν να πιω τσάι… Τα ίδια έκαναν και τον Ιανουάριο που έλεγαν ότι γίνονται εχθροπραξίες στη Δαμασκό, ενώ δε γινόταν τίποτα και αργότερα που διέδιδαν φήμες ότι ο πρόεδρος ετοιμάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα.


Περίπου 2000 αμάχους, χρησιμοποιούν σαν ασπίδα στη Χομς οι αντάρτες. Και στις συνοικίες αυτές δεν επεμβαίνει ο στρατός γιατί είναι βέβαιο ότι θα τους σκοτώσουν οι αντάρτες, για να πουν μετά ότι φταίει ο πρόεδρος.


Στη Λατάκια που είναι υπό κυβερνητικό έλεγχο, στην γύρω δασώδη περιοχή υπάρχουν αντάρτες. Πρόσφατα επιτέθηκαν, άφησαν βόμβες στο δρόμο, που έσκασαν και σκότωσαν 2 εφήβους.


Δεν αληθεύει ότι μονάδες του Στρατού “άλλαξαν μεριά”. Είναι φυσικό κάποιοι να έχουν πτοηθεί, αλλά το 90% των βίντεο που παρουσιάζουν είναι περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν απαχθεί από τους ληστές.


Απαγάγουν συνέχεια πολίτες. Πρόσφατα απήγαγαν 12 προσκυνητές από το Λίβανο και τους 2 Ιρανούς οδηγούς τους. Είναι βέβαιο ότι θα τους παρουσιάσουν σαν μισθοφόρους του Ιράν και μισθοφόρους της Χεζμπολάχ.


Εχω πληροφορίες ότι η εισβολή δυτικών δυνάμεων θα γίνει Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Δεν υπάρχει όμως κανένας λόγος που να δικαιολογεί μία επέμβαση. Ετσι περιμένουμε να κάνουν ΝΕΕΣ ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΕΣ, ώστε να πειστεί η κοινή γνώμη ότι ΠΡΕΠΕΙ να γίνει επέμβαση!


Δεν σας αποκαλύπτω τις πηγές μου. Δεν αμφιβάλλω για την αξιοπιστία τους. Στη Συρία δεν υπάρχει πανικός από μια τέτοια επίθεση. Οπως ακριβώς και οι άνθρωποι στην Γιουγκοσλαβία, τη Λιβύη, το Ιράκ δεν πίστευαν ότι θα τους επιτεθούν μέχρι που το έκαναν! Μία προβοκάτσια που ήδη διαρρέουν είναι ότι η Ρωσία και η Κίνα συμφώνησαν να φύγει ο Ασαντ. Αυτό είναι ένα τεράστιο ψέμα, όπως και όλα τα άλλα τα σκουπίδια που σερβίρουν τα ΜΜΕ στην κοινή γνώμη.


Η αστάθεια και ο “εμφύλιος” στη Συρία έχουν ένα κερδισμένο το Ισραήλ…


Η συνέντευξη δόθηκε στην Nadezhda Kevorkova, RT


Βλέπε ακόμη: Νέα μαζική δολοφονία στην Συρία
  
 Κόκκινη προπαγάνδα εκτοξεύθηκε από  TRASH

Πόλεμος στον πόλεμο των ΑΦΕΝΤΙΚΩΝ


Πόλεμος στον πόλεμο των ΑΦΕΝΤΙΝΤΙΚΩΝ

Παπαγεωργίου Βασίλης
Συντάξεις, μισθοί, κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα, δαπάνες για υγεία και παιδεία, νέα χαράτσια. Ιδού «ποιοι» θα πληρώσουν το νέο πακέτο μέτρων ύψους 14,5 δισ. ευρώ (11,5 δισ. και 3 δισ. φέτος) για την επόμενη διετία. Τα πάντα έχουν προαποφασιστεί και συμφωνηθεί πριν τις εκλογές μεταξύ των συμμαχικών κυβερνήσεων της πλουτοκρατίας και των ξένων δανειστών και εταίρων και οι σχετικοί φάκελλοι βρίσκονται στα συρτάρια των υπουργείων και τους υπολογιστές της τρόικας. Αλλωστε ο βασικός λόγος που έγιναν οι «διπλές» εκλογικές αναμετρήσεις ήταν ακριβώς αυτός: να αποσπάσουν τη λαϊκή συναίνεση προκειμένου να εφαρμόσουν τα ασύλληπτης αγριότητας αντιλαϊκά μέτρα. Πράγματι, τα επόμενα δύο τρία χρόνια δεν πρόκειται να μείνει τίποτα όρθιο από το λεγόμενο «κράτος πρόνοιας», οι συντάξεις θα καταντήσουν προνοιακά επιδόματα και οι μισθοί δε θα φτάνουν να καλύπτουν στοιχειώδεις ανάγκες επιβίωσης. Αρκει μια ματιά στο περίγραμμα των δράσεων, που αποτυπώνονται στη νέα δανειακή σύμβαση, για να φανεί το μέγεθος και το βάθος της επερχόμενης αντιλαϊκής θύελλας. Μέχρι 4 δισ. ευρώ υπολογίζουν ότι θα «εξοικονομήσουν» από την άγρια σφαγή των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων. Μάλιστα, το ΔΝΤ συστήνει να συγκεντρωθούν όλα τα επιδόματα σε ένα, που θα δίδεται μόνο στο 20% των πολιτών που ανήκουν στο «φτωχό πληθυσμό». Τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ θα αντληθούν από το κλείσιμο και τη συρρίκνωση οργανισμών και φορέων του δημοσίου και βέβαια από την «αποχώρηση» 150.000 υπαλλήλων έως το 2015. Ακόμα 4 δισ. ευρώ θα «εξοικοινομηθούν» από νέες περικοπές στις συντάξεις, κυρίως τις «υψηλές». Επίσης, 1,1 δισ. από τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, 2,5 δισ. από το χαράτσι της ΔΕΗ, κ.ο.κ... Το συμπέρασμα είναι ένα. Αν ο λαός δεν αντεπιτεθεί οργανωμένα και πιο πολιτικά στοχοπροσηλωμένα στον πόλεμο που του έχει κηρύξει η πλουτοκρατία και οι σύμμαχοί της, τότε θα γυρίσει πολλές δεκαετίες πίσω.

ΑΦΡΙΚΗ Τα διεθνικά μονοπώλια βάζουν στο χέρι και το νερό


ΑΦΡΙΚΗ
Τα διεθνικά μονοπώλια βάζουν στο χέρι και το νερό
Ούτε πρόσβαση στα πηγάδια δεν θα έχουν οι κάτοικοι περιοχών της Αφρικής που βλέπουν τη γη τους να αγοράζεται από ξένα και ντόπια μεγάλα συμφέροντα...
Tα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά το 2008, οπότε είχαμε αύξηση-ρεκόρ στις τιμές βασικών τροφίμων διεθνώς, άρχισε να πολλαπλασιάζεται το φαινόμενο της υφαρπαγής τεράστιων καλλιεργήσιμων εκτάσεων γης στην Αφρική, έναντι πινακίου φακής, από ξένες χώρες και πολυεθνικές εταιρείες με σκοπό είτε την παραγωγή τροφίμων για κατανάλωση στις λεγόμενες πλούσιες χώρες, είτε για την παραγωγή βιοκαυσίμων. Μεγάλος ήταν ο σάλος που είχε τότε δημιουργηθεί από την κατάληψη τεράστιων γόνιμων εκτάσεων γης (περίπου 45.000.000 εκτάρια!) σε βάρος των τοπικών κοινοτήτων, της εγχώριας αγροτικής παραγωγής και οικονομίας αναπτυσσόμενων χωρών, όπως η Αιθιοπία, η Ζάμπια, το Νότιο Σουδάν, η Ουγκάντα... Ωστόσο, τώρα διαπιστώνεται μία εξίσου σοβαρή «παράπλευρη» επίπτωση της υφαρπαγής καλλιεργήσιμης γης από τα μονοπώλια, καθώς διαπιστώνεται πως αυτή πάει χέρι χέρι με την αρπαγή και την καταστροφή κρίσιμων για την επιβίωση υδροφόρων οριζόντων...
Προ βδομάδων, η μικρή Μη Κυβερνητική Οργάνωση «GRAIN» κατήγγειλε σε έκθεσή της ότι πίσω από την υφαρπαγή της αγροτικής γης σε αφρικανικές χώρες κρύβονται συμφέροντα που ορέγονται κάτι ακόμη πιο πολύτιμο: τα νερά ποταμών και λιμνών της περιοχής που τίθεται υπό την παντιέρα μίας ξένης κυβέρνησης ή μιας πανίσχυρης εταιρείας από τη Σαουδική Αραβία, την Ινδία, τη Βρετανία ή το Ντουμπάι.Οπως σημειώνει εκπρόσωπος της οργάνωσης, όσοι αγοράζουν τεράστιες εκτάσεις αφρικανικής γης, ανεξάρτητα από το εάν έχουν την έδρα τους στο Λονδίνο ή στην Αντίς Αμπέμπα, δεν θέλουν να βάλουν στο χέρι μόνον το έδαφος αλλά και το νερό, επιδιώκοντας ελεύθερη και δίχως περιορισμούς πρόσβαση στους τοπικούς υδροφόρους ορίζοντες μιας που δεν είναι δυνατόν να παραχθούν τρόφιμα δίχως νερό!
Αυτό εξηγεί γιατί αρκετές σαουδαραβικές εταιρείες αγοράζουν ή ενοικιάζουν για δεκαετίες (μέθοδος λίζινγκ) εκατομμύρια εκταρίων γης σε αναπτυσσόμενες χώρες όχι τόσο για την παραγωγή τροφίμων με προορισμό την κατανάλωσή τους στη Σαουδική Αραβία, αλλά την εκμετάλλευση νερού, που λείπει δραματικά από τη συγκεκριμένη χώρα...
Προφανώς, δεν έχουν μόνον οι Σαουδάραβες τη φαεινή ιδέα υφαρπαγής της γης και του νερού αναπτυσσόμενων αφρικανικών χωρών, αλλά και εταιρείες από την Ινδία, όπως η «Karuturi Global» από το Μπανγκαλόρ, αφού ο μόνος τρόπος για να μη λείψουν τα τρόφιμα από τον ολοένα και αυξανόμενο (με εφιαλτικούς ρυθμούς) ινδικό πληθυσμό είναι όχι μόνον η εξασφάλιση καλλιεργήσιμης γης, αλλά και πόσιμου νερού...
«Ο πραγματικός θησαυρός δε βρίσκεται στη γη αλλά στο νερό» παραδεχόταν πρόσφατα χαρακτηριστικά ο Νιλ Κράουντερ, από τη βρετανική χρηματιστηριακή εταιρεία «Chayton Capital» που έχει ενοικιάσει με τη μέθοδο λίζινγκ μεγάλα τσιφλίκια στη Ζάμπια.
Εάν συλλογιστεί κανείς πως ήδη ένας στους τρεις Αφρικανούς ζει σε περιβάλλον όπου το πόσιμο νερό σπανίζει, τότε αντιλαμβάνεται τις δραματικές συνέπειες που θα έχει για την επιβίωση των αφρικανικών λαών η υφαρπαγή γης και υδροφόρων οριζόντων από τους καπιταλιστές τις επόμενες δεκαετίες... Πόσο δε μάλλον όταν το πολυτιμότερο για τη ζωή αγαθό, το νερό, απειλείται μεταξύ άλλων και από τις κλιματικές αλλαγές.
Οργασμός άρδευσης γύρω από το Νείλο...
Από τις πιο ταλαιπωρημένες, υδρολογικά, περιοχές της Αφρικής είναι εκείνες που εκτείνονται κατά μήκος του μεγαλύτερου ποταμού της ηπείρου, του Νείλου, όχι μόνον από την εποχή κατασκευής του μεγάλου φράγματος του Ασουάν (κατά τη δεκαετία του 1960) ή από τις συμφωνίες «μοιράσματος» των νερών που είχε επιβάλει η αποικιοκράτειρα Βρετανία. Στην περιοχή Γκαμπέλα της Αιθιοπίας, όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη ποσότητα νερών του Νείλου, κοντά στα σύνορα με το Νότιο Σουδάν, εταιρείες όπως η σαουδαραβική «Saudi Star» και η ινδική «Karuturi» κατασκευάζουν ήδη τεράστια αρδευτικά κανάλια που θα αυξήσουν μαζικά τη διοχέτευση τεράστιων υδάτινων όγκων στα τσιφλίκια μακρόχρονης μίσθωσης...
Αντίστοιχα στο Νότιο Σουδάν τα περίπου 5.000.000 εκτάρια γης που δόθηκαν με λίζινγκ σε ξένες εταιρείες από το 2006 -δημιουργώντας συνολικά μία περιοχή ίσης έκτασης με την Ολλανδία!- είναι βέβαιο πως θα αρδευτούν και πάλι από τον ποταμό Νείλο σε βάρος των τοπικών αγροτικών κοινοτήτων...
Στο στόχαστρο και ο Νίγηρας
Δεν είναι όμως μόνον ο Νείλος -το μεγαλύτερο σε μήκος ποτάμι της Αφρικής- στο στόχαστρο ξένων χωρών και εταιρειών, αλλά και ο ποταμός Νίγηρας που ξεδιψά ένα μεγάλο κομμάτι της δυτικής Αφρικής. Ο Νίγηρας, που υπολογίζεται πως έχει ήδη χάσει μέσα σε 30 χρόνια το ένα τρίτο των νερών του, εξαιτίας φραγμάτων, αρδευτικών έργων, ξηρασίας, μόλυνσης κλπ, προβλέπεται πως θα χάσει άλλο τόσο μέσα στις επόμενες λίγες δεκαετίες εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών.
Στο Μάλι οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών έχουν υπογράψει συμβόλαια για την εκχώρηση 470.000 εκταρίων γης σε ξένες εταιρείες από τη Λιβύη, την Κίνα, τη Βρετανία, τη Σαουδική Αραβία, τα οποία δεν μπορούν να αξιοποιηθούν δίχως νέα αρδευτικά έργα από τον Νίγηρα.
Στην Αιθιοπία, σάλο είχαν προκαλέσει την περασμένη άνοιξη, τα σχέδια της αιθιοπικής κυβέρνησης να εκδιώξει με τη βία των όπλων από την πατρογονική γη χιλιάδες ανθρώπους προκειμένου να κατασκευάσει γιγαντιαίο υδροηλεκτρικό έργο και να δημιουργήσει χώρο για φυτείες ζαχαροκάλαμου στην κοιλάδα του ποταμού Ομο, με δραματικές επιπτώσεις - μεταξύ άλλων - για την ύπαρξη της παρακείμενης λίμνης Τουρκάνα, από την οποία πηγάζει το ποτάμι.
Στην Κένυα, «πόλεμος» έχει ξεσπάσει ανάμεσα στον ντόπιο πληθυσμό και την κεντρική κυβέρνηση προκειμένου να εκχωρηθούν σε ξένα συμφέροντα τεράστιες εκτάσεις γης που βρίσκονται στο δέλτα του ποταμού Τάνα.
Η ήδη υποβαθμισμένη λεκάνη και το Δέλτα του ποταμού Σενεγάλη στη δυτική Αφρική έχει τεθεί στο πιάτο ξένων εταιρειών έπειτα από συμφωνίες που έκλεισε μαζί τους η κυβέρνηση για την εκχώρηση εκατοντάδων χιλιάδων εκταρίων γης, παρά τις έντονες αντιδράσεις των κατοίκων.
Είναι κάτι παραπάνω από προφανείς οι δραματικές συνέπειες για την επιβίωση τοπικών αφρικανικών πληθυσμών, αγροτικών κοινοτήτων αλλά και της ντόπιας χλωρίδας και πανίδας, εάν δεν σταματήσει άμεσα η συνεχιζόμενη υφαρπαγή γης και νερού από ξένα και ντόπια μεγάλα συμφέροντα. Το μόνον που μπορεί να ανακόψει και να ανατρέψει τέτοια σχέδια είναι η πάλη των λαών της περιοχής ενάντια στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό για να γίνουν οι ίδιοι αφέντες στον τόπο τους.

ΙΣΠΑΝΙΑ Ο «νικητής» της ΕΕ, Ραχόι, σαρώνει κάθε λαϊκό δικαίωμα


ΙΣΠΑΝΙΑ
Ο «νικητής» της ΕΕ, Ραχόι, σαρώνει κάθε λαϊκό δικαίωμα
Λαϊκές διαδηλώσεις κατά της λιτότητας αλλά οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες παραπέμπουν σε ...απεργία για το Σεπτέμβρη
Από τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας δημόσιων υπαλλήλων στη Μαδρίτη την Παρασκευή
Τη στιγμή που στο Κοινοβούλιο η ισπανική κυβέρνηση έσπρωχνε τους εργαζόμενους στην άβυσσο, με τη εξαγγελία νέων αβάστακτων, αντιλαϊκών μέτρων, προκαλώντας την «πτώση» πολλών εξ αυτών, στους δρόμους της Μαδρίτης ο αγώνας για την επιβίωση και την αξιοπρέπεια των ανθρακωρύχων έπαιρνε τη μορφή διαδήλωσης, διεκδίκησης και οργής, εν μέσω λαϊκής υποστήριξης και της βίαιης αστυνομικής καταστολής.
Χιλιάδες Ισπανοί συγκεντρώθηκαν την περασμένη Τετάρτη στην πλατεία Κολόν της Μαδρίτης για να εκφράσουν τη συμπαράσταση και αλληλεγγύη τους στους ανθρακωρύχους που απεργούν εδώ και δύο μήνες ενάντια στις περικοπές των κυβερνητικών επιδοτήσεων στον άνθρακα, κατά 63% που θα φέρει το σταδιακό κλείσιμο πολλών ορυχείων και την απώλεια δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας τόσο στον κλάδο όσο και σε άλλους σχετικούς. Αυτή η λαϊκή κινητοποίηση ήταν μία πρώτη απάντηση στα νέα βάρβαρα μέτρα λιτότητας, που έρχονται να προστεθούν σε ήδη σκληρά μέτρα που πάρθηκαν πριν από τις σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις και τώρα από τη κυβέρνηση Ραχόι, του νεοφιλελεύθερου Λαϊκού Κόμματος.
Καταιγίδα αντιλαϊκών μέτρων
Ας δούμε όμως ποια μέτρα έχουν ήδη παρθεί. Οι περικοπές στην Παιδεία και στην Υγεία, ύψους 10 δισ. ευρώ, που ανακοίνωσε η κυβέρνηση στα μέσα του Απρίλη, πυροδότησαν κινητοποιήσεις σε ολόκληρη τη χώρα. Οι παραπάνω περικοπές ήρθαν να προστεθούν στα ήδη συμφωνημένα μέτρα λιτότητας ύψους 27,3 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν στα τέλη του Μάρτη, που ανάμεσα στα άλλα προβλέπουν μείωση κατά 16,9% των δαπανών σε όλα τα υπουργεία, πάγωμα των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, με στόχο δήθεν τη μείωση του δημόσιου χρέους από το 8,5% του ΑΕΠ στα τέλη του 2011 σε 5,3% το 2012.
Ωστόσο, είχαν προηγηθεί περικοπές ύψους 15 δισ. ευρώ τον περασμένο Δεκέμβρη και άλλα 16,5 δισ. ευρώ που είχε ανακοινώσει η προηγούμενη «σοσιαλιστική» κυβέρνηση. Επιπρόσθετα, από την 1η του Απρίλη αυξήθηκαν τα τιμολόγια στο ηλεκτρικό ρεύμα και στο φυσικό αέριο κατά 5%, ενώ έχουν ήδη δρομολογηθεί αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων στο σιδηρόδρομο (11%), στο μετρό και τα αστικά λεωφορεία (9 έως 12%).
Με την πρόσφατη μεταρρύθμιση στα εργασιακά, η εργοδοσία, μετά από σειρά ετών ευνοιοκρατίας και «κοινωνικού διαλόγου» με τις συμβιβασμένες ηγεσίες των μεγαλύτερων συνδικάτων της χώρας, πετυχαίνει επιτέλους τους πιο μεγαλεπήβολους στόχους της, δηλαδή την ελεύθερη απόλυση και τον απόλυτο έλεγχο των συνθηκών εργασίας και μισθών, προσπαθώντας να γυρίσει τον εργαζόμενο στο Μεσαίωνα... Σήμερα, η Ισπανία μαστίζεται από μαζική ανεργία που φτάνει στο 24-25% και στο 50% στις νέες ηλικίες, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το 22% των νοικοκυριών βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας και το 25% το προσεγγίζει, ενώ ένα τρίτο των νοικοκυριών δεν καταφέρνει να «τα βγάλει» οικονομικά μέχρι το τέλος του μήνα.
Νέα ακόμα πιο βάρβαρα μέτρα «αναπροσαρμογής»
Ο πρωθυπουργός Ραχόι, που εμφανίστηκε και εκ των «νικητών» της τελευταίας συνόδου της ΕΕ (και εκθειάστηκε και στη χώρα μας από τη συγκυβέρνηση και από το ΣΥΡΙΖΑ γιατί εξασφάλισε αναχρηματοδότηση των ισπανικών τραπεζών απευθείας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) έσπευσε να κλιμακώσει την επίθεση κατά των λαϊκών στρωμάτων. Και πρόκειται και πάλι για μέτρα που πλήττουν τους δημόσιους υπάλληλους, τους πάνω από 5 εκατομμύρια άνεργους και γενικότερα τους εργαζόμενους και συνταξιούχους.
Ετσι, η κυβέρνηση αποφάσισε να αυξήσει το γενικό συντελεστή του ΦΠΑ κατά τρεις μονάδες μέχρι το 21% και κατά δύο μονάδες το μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ από το 8% στο 10%. Ταυτόχρονα, ενέκρινε ένα φορολογικό πακέτο που θα συμπεριλαμβάνει και την κατάργηση των φορολογικών ελαφρύνσεων για τη στέγαση για το 2013, καθώς και αύξηση της έμμεσης φορολόγησης για την ενέργεια και τον καπνό. Δε θα υπάρχουν όμως μόνο στο φορολογικό αλλαγές, αφού ο Ραχόι αποφάσισε επίσης να περικόψει τα έξοδα και να υπακούσει στις συστάσεις των Βρυξελλών και του ΔΝΤ για το επίδομα ανεργίας το οποίο περικόπτεται, ενώ θα παρέχεται για μικρότερη περίοδο. Ακόμα, σχεδιάζεται να προωθήσει και νέο νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό με μειώσεις συντάξεων και αύξηση των ορίων ηλικίας στα 67 χρόνια. Επίσης, σε ό,τι αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους καταργείται το δώρο Χριστουγέννων, ενώ προωθείται «αναδιάρθρωση» της δημόσιας διοίκησης με περικοπές ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Τέλος, η κυβέρνηση προανήγγειλε ιδιωτικοποιήσεις σε λιμάνια, αεροδρόμια και σιδηροδρομικές υποδομές.
Με όλα αυτά τα μέτρα, η κυβέρνηση υπολογίζει να εξοικονομήσει 65 δισ. ευρώ σε δυόμισι χρόνια.
Τώρα, η αύξηση του ΦΠΑ στο 21% και αντίστοιχα στο 10% θα αποτελέσει μία ακόμα ψυχρολουσία για τις οικογένειες, που θα δουν να αυξάνεται ο ετήσιος οικογενειακός προϋπολογισμός κατά 600 ευρώ, τη στιγμή που η καπιταλιστική κρίση ήδη τον έχει επηρεάσει πολύ αρνητικά. Σε αυτή την κατάσταση, οι συμβιβασμένες ηγεσίες των δυο μεγαλύτερων συνδικάτων των Εργατικών Επιτροπών (CCOO) και της Γενικής Ενωσης Εργαζομένων(UGT) αποφάσισαν γενική κινητοποίηση για τις 21 του Ιούλη, ενώ βρίσκονται σε διαβουλεύσεις για την κήρυξη γενικής απεργίας πιθανώς το... Σεπτέμβρη.

ΒΡΕΤΑΝΙΑ Ο «εκτροχιασμός» των ιδιωτικοποιημένων σιδηροδρόμων


ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Ο «εκτροχιασμός» των ιδιωτικοποιημένων σιδηροδρόμων
Μια ιδιαίτερα διδακτική αναδρομή...
Από σιδηροδρομικό ατύχημα στο Σέλμπι της Αγγλίας το 2001
Η υιοθέτηση του «βρετανικού μοντέλου» για την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ δηλαδή της διάσπασής της και την παραχώρηση του δικαιώματος εκμετάλλευσης δρομολογίων της σε διαφορετικές εταιρείες, προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα έσοδα της σχεδιαζόμενης αποκρατικοποίησης και να παρακάμψει τεχνικά εμπόδια εξετάζει η ελληνική κυβέρνηση και το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων. Ενα σχέδιο που προβάλλεται ως το πλέον «κατάλληλο» που «θα μεγιστοποιήσει την αξία της πώλησης», όπως τονίζει ο επικεφαλής του Ταμείου,Κώστας Μητρόπουλος, που σύμφωνα με δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου έχει ξεκινήσει την «καριέρα του» στη Βρετανία και την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ, όπου και συμμετείχε στην ιδιωτικοποίηση της βιομηχανίας ρεύματος της Σκοτίας και των βρετανικών σιδηροδρόμων.
Φυσικά ουδείς εκ των ιθυνόντων θέλει να ακούσει για την παταγώδη αποτυχία του «μοντέλου», την ήδη αναγκαστική μερική επανεθνικοποίηση τμήματος των ιδιωτικοποιημένων σιδηροδρόμων στη Βρετανία προκειμένου να λειτουργήσουν, και τα σχέδια και τις προτάσεις που ήδη υπάρχουν για την επάνοδο του εθνικού δικτύου κάτω από δημόσιο έλεγχο, με σκοπό τη συγκράτηση των υπέρογκων αυξήσεων και τον τερματισμό της λείας τεράστιων κερδών από τις ιδιωτικές εταιρείες που τους ελέγχουν, και κυρίως για την ανάκτηση της ασφάλειας των επιβατών στο άλλοτε «διαμάντι» της Βρετανίας.
Η ιστορία της ιδιωτικοποίησης των βρετανικών σιδηροδρόμων ήταν εξαρχής δαιδαλώδης, και τελικά στέφθηκε με αποτυχία και με τρομακτικές συνέπειες στη ζωή των εργαζομένων, αλλά και των όλων των Βρετανών. Τόσο σφοδρές, που έγιναν ακόμη και ταινία από το Βρετανό σκηνοθέτη Κεν Λόουτς.
Η ταινία «Ο Πολ, ο Μικ και οι άλλοι» βασίζεται σε σενάριο γραμμένο από σιδηροδρομικό - ο πρωτότυπος τίτλος «The Navigators» ήταν η ονομασία που έδιναν το 19ο αιώνα οι Ιρλανδοί εργάτες στους σιδηροδρόμους - όπου ο Πολ, ο Μικ και η παρέα τους εργάζονταν χρόνια στη συντήρηση των βρετανικών σιδηροδρόμων μέχρι το 1995, όταν με την ιδιωτικοποίησή τους οι συνθήκες εργασίας αλλάζουν ριζικά. Ορισμένοι εργάτες αναγκάζονται να αποχωρήσουν παίρνοντας μικρή αποζημίωση, ενώ όσοι δέχονται να παραμείνουν αφήνονται σχεδόν απροστάτευτοι, το σωματείο χάνει την ισχύ του, οι κανόνες ασφαλείας τηρούνται ολοένα και λιγότερο, ενώ προσλαμβάνονται ανειδίκευτοι εργάτες και οι δουλειές γίνονται πρόχειρα. Πολύ σύντομα η ιδιωτικοποίηση αρχίζει να δείχνει το αληθινό, απάνθρωπο πρόσωπό της, επηρεάζοντας την ιδιωτική ζωή των εργατών, καταστρέφοντας τις σχέσεις αλληλεγγύης ανάμεσά τους και οδηγώντας σε τραγικά αποτελέσματα.
Τεμαχισμός και ξεπούλημα
Τα σχέδια ιδιωτικοποίησης των Βρετανικών Σιδηροδρόμων, που είχαν εθνικοποιηθεί το 1948, τέθηκαν επί τάπητος μετά την προσφυγή της Βρετανίας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το 1976 για τη χορήγηση δανείου 3,9 δισ. δολαρίων και ενόσω στην κυβέρνηση ήταν οι Εργατικοί με πρωθυπουργό τον Τζέιμς Κάλαχαν. Η ιδιωτικοποίησή τους ωστόσο δεν επιτεύχθηκε εξαιτίας των λαϊκών αντιδράσεων, ενώ και μετά την άνοδο των Συντηρητικών στη Βρετανία, με πρωθυπουργό τη «σιδηρά κυρία» Μάργκαρετ Θάτσερ, που προώθησε με ταχύτατους ρυθμούς τις σαρωτικές καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις μέσω και της επιβεβλημένης εξαιρετικά βίαιης καταστολής των λαϊκών και εργατικών κινητοποιήσεων, η άμεση ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων «απορρίφθηκε» ως «εξαιρετικά δύσκολος στόχος». «Δύσκολος στόχος» για μία κυβέρνηση όπου το ξεπούλημα του δημόσιου τομέα έλαβε και ιδεολογικό υπόβαθρο και μαζικές διαστάσεις: «Βritish Telecom» το 1984, τα λεωφορεία το 1985, το φυσικό αέριο το 1986, η «British Airways», οι αρχές των αεροδρομίων το 1987, η εταιρεία παροχής ύδρευσης και η ηλεκτρική εταιρεία το 1990. Ακολούθησε η βιομηχανία άνθρακα, αφού προηγήθηκε η σύγκρουση με τους ανθρακωρύχους (1983-84) που τους συνέθλιψε στην κυριολεξία και τελικά άνοιξε ο δρόμος για την ιδιωτικοποίηση, μέσω της διάσπασης του σιδηροδρομικού δικτύου. Αρχισε να πραγματώνεται με το νόμο της 19ης Γενάρη του 1993 («British Coal and British Rail Act» 1993) επί πρωθυπουργίας Τζον Μέιτζορ.
Το νομοσχέδιο, η εφαρμογή του οποίου διήρκεσε περίπου μία τριετία, προέβλεπε τη διάσπαση του σιδηροδρομικού δικτύου σε «100 ανεξάρτητες εταιρείες και τμήματα», ενώ συμβόλαια με διάφορες εταιρείες συνήφθηκαν που προέβλεπαν την πλήρη πώληση του εμπορικού δικτύου, των υπηρεσιών, αποθηκών, συντήρησης αλλά και του δικτύου υψηλής ταχύτητας («Eurostar»), ενώ το δίκτυο μεταφοράς επιβατών και μέρος των υπηρεσιών για το επιβατικό κοινό ιδιωτικοποιήθηκε μέσω αναθέσεων. Λίγο αργότερα η διοίκηση του Σιδηροδρομικού Δικτύου «Railtrack» που είχε τον έλεγχο των υποδομών και ανέλαβε το συντονισμό και τον έλεγχο όλων των υπολοίπων ιδιωτικοποιημένων υπηρεσιών και υποδομών του σιδηροδρόμου από το 1994 μέχρι και το 1996, μπήκε στο Χρηματιστήριο.
Χαρακτηριστικό είναι, όπως ανέφερε σε ενδελεχή έρευνα του σουηδικού περιοδικού TAG, ότι όλες οι υπηρεσίες και το δίκτυο για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, είχαν κατατμηθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να διευκολύνουν την «είσοδο και την έξοδο των επιχειρήσεων ώστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός», ενώ ως προϋπόθεση είχε τεθεί να είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμοι οι συρμοί. Για να επιτευχθεί ο στόχος της διαθεσιμότητας είχαν δημιουργηθεί τρεις εταιρείες οι ROSCOs («Rolling Stock Operating Company») που «ενοικίαζαν» τους συρμούς και τα βαγόνια σε εταιρείες που τα λειτουργούσαν, οι TOCs («Train Operating Companies»), ενώ το δίκτυο (ράγες) ήταν υπό την επίβλεψη της «Railtrack». Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα λειτουργούν περίπου 2.000 εταιρείες όλο το δίκτυο της Μ. Βρετανίας, και μόνο στο Λονδίνο λειτουργούν περί τις 28 TOCS. Μεταξύ αυτών και το «Eurostar Poy» εξαγοράστηκε από την «London & Continental Railways», της οποίας από τους βασικούς μετόχους είναι η «Virgin plc» - του πολυεκατομμυριούχου Ρίτσαρντ Μπράνσον - που επίσης έχει και την εταιρεία «Virgin Rail» κ.ά.
Ακρίβεια και ατυχήματα
Τα αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης δεν άργησαν να φανούν: Ραγδαία αύξηση της τιμής των εισιτηρίων, μείωση δρομολογίων, ελλιπής συντήρηση κ.ά. Χαρακτηριστικό είναι ότι τον τελευταίο χρόνο πριν την ιδιωτικοποίησή τους, το κόστος των Βρετανικών Σιδηροδρόμων ήταν 431 εκατομμύρια λίρες, ενώ μία δεκαετία μετά, το 2006, το κόστος είχε ανέλθει στα 6 δισεκατομμύρια λίρες, σύμφωνα με μελέτη της ASLEF, της ένωσης εργοδηγών. Οσο για το κόστος των εισιτηρίων, ήταν -σύμφωνα με έκθεση της UBS- τα ακριβότερα στον πλανήτη.
Τα συχνά ατυχήματα ήταν επίσης μια σοβαρή πλευρά της ιδιωτικοποίησης. Πέρα από τα πολλά μικρά, το 1997 και το 1999 συνέβησαν δύο πολύνεκρα δυστυχήματα (με 7 και 31 νεκρούς αντίστοιχα) λόγω παράβασης των σηματοδοτών κινδύνου, δυστυχήματα που αποδόθηκαν στη μη αγορά, για λόγους κόστους, ηλεκτρονικού συστήματος που αποτρέπει σε μεγάλο βαθμό το ανθρώπινο λάθος. Το δυστύχημα στο Χάτφιλντ το 2000, που προκλήθηκε από σπασμένη ράγα (η συντήρηση των γραμμών είχε δοθεί σε εξωτερικούς εργολάβους μετά την ολοκλήρωση του ξεπουλήματος και της «Railtrack») και είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 4 ανθρώπων. Το δυστύχημα προκάλεσε κατακραυγή και πτώση των εσόδων της εταιρείας σε βαθμό ουσιαστικής χρεοκοπίας, και το 2002 μετά την άνοδο και των Νέων Εργατικών του Τόνι Μπλερ οι υποδομές του σιδηροδρομικού δικτύου μεταβιβάστηκαν στη δημόσια εταιρεία «Network Rail».
Ουσιαστικά αυτό που εγγυάται η «Network Rail» είναι να πληρώνει ο Βρετανός φορολογούμενος το κόστος των υποδομών και ταυτόγχρονα να εγγυάται ένα ορισμένο επίπεδο κερδών και να τα αναπληρώνει, με χρήματα φυσικά των φορολογουμένων, σε περίπτωση που έπεφταν κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο.
Η μελέτη «Transport for Quality of Life» που δημοσίευσε πρόσφατα η εφημερίδα «Γκάρντιαν», αναφέρει ότι 1,2 δισ. λίρες χάνονται κάθε χρόνο από τα κρατικά ταμεία, εξαιτίας της ιδιωτικοποίησης και του τεμαχισμού των βρετανικών σιδηροδρόμων, χρήματα τα οποία θα μπορούσαν να επιφέρουν μειώσεις στα εισιτήρια κατά 18%. Επίσης, το υψηλό κόστος διαχείρισης των τρένων από τους ιδιώτες, και η απουσία λογοδοσίας, κοστίζει στους επιβάτες γύρω στα 4 δισ. λίρες ετησίως, ποσό που αντανακλάται στο υψηλό κόστος μεταφοράς. Οι Βρετανοί επιβάτες συμβάλλουν στην κερδοφορία και μονοπωλιακών ομίλων άλλων χωρών που εκμεταλλεύονται τους Βρετανικούς Σιδηροδρόμους, όπως ο γαλλικός (SNCF), ο γερμανικός («Deutsche Bahn») και άλλοι, που είναι κρατικές εταιρείες.

Χυδαίος αντικομμουνισμός από τη διοίκηση του ΕΔΟΕΑΠ


Χυδαίος αντικομμουνισμός από τη διοίκηση του ΕΔΟΕΑΠ



Οταν στις 21 Δεκέμβρη 2001, το τότε Υπουργικό Συμβούλιο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ συνεδρίαζε για να αποφασίσει το πετσόκομμα των επικουρικών συντάξεων, την ίδια ημέρα και ώρα, η υπό την Ελ. Σπανοπούλου διοίκηση του ΕΔΟΕΑΠ έστηνε φιέστα για να παρουσιάσει τα αποτελέσματα μιας αναλογιστικής μελέτης, η οποία κατέληγε στο ίδιο ακριβώς: Οτι για να σωθεί το Ταμείο, πρέπει να μειωθούν δραστικά οι επικουρικές, αλλά και οι δαπάνες Υγείας κατά 25%! Δεν ήταν η πρώτη φορά που αυτή η αν και, όχι διορισμένη, αλλά εκλεγμένη από τους ασφαλισμένους για να υπερασπίσει υποτίθεται τα δικαιώματά τους, έσπευδε να λειτουργήσει ως «λαγός» της αντιασφαλιστικής κυβερνητικής πολιτικής. Αλλά δεν ήταν επίσης η πρώτη φορά που για να καλύψει αυτόν το βρώμικο ρόλο, επιστράτευε το ψέμα και την αντιΚΚΕ τακτική. Για να «δείξει» το οικονομικό πρόβλημα, παρουσίασε ένα έγγραφο με χρέη εφημερίδων και σταθμών προς τον ΕΔΟΕΑΠ, στο οποίο όμως με γκεμπελίστικο θράσος συμπεριέλαβε ψευδώς και τον «Ρ». Οταν πήρε τη δέουσα αποστομωτική και με αποδείξεις απάντηση ότι η εφημερίδα μας δε χρωστούσε ούτε ένα ευρώ, προτίμησε την ένοχη σιωπή. Γιατί, γνώριζε ότι το ψέμα θα ξεσκεπαστεί, αλλά σκοπός της ήταν η «επικοινωνιακή» συκοφαντική επίθεση. Οι αστοί, τα κόμματά τους και το πολιτικό προσωπικό τους γνωρίζουν ότι η επίθεση στα λαϊκά δικαιώματα και τις κατακτήσεις πρέπει να βαδίζει χέρι χέρι με τη συκοφαντία κατά του ΚΚΕ.
Τον ίδιο βρώμικο τρόπο επέλεξε η πρόεδρος του ΕΔΟΕΑΠ για να αντιδράσει στη γενική κατακραυγή και αποδοκιμασία που αντιμετώπισε στην ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση του Οργανισμού που έγινε στις 23 Ιούνη 2012. Αναγόρευσε ως εχθρούς του ΕΔΟΕΑΠ, το ΚΚΕ και τις δυνάμεις του ΠΑΜΕ!
Οταν, ως αποτέλεσμα της αγανάκτησης των ασφαλισμένων για το πετσόκομμα συντάξεων και παροχών, αλλά και της έκδηλης ανησυχίας για το μέλλον του Ταμείου, λόγω του «κουρέματος» των αποθεματικών και της αδιαφανούς διαχείρισής τους - γεγονός που έχει προκαλέσει και την αυτεπάγγελτη εισαγγελική παρέμβαση και τη διενέργεια έρευνας - αντιμετώπισε τη σχεδόν καθολική αντίδραση. Δέχτηκε βροχή ερωτήσεων, στις οποίες αδυνατούσε να δώσει πειστικές απαντήσεις, και έντονη κριτική από όλες τις μπάντες. Ακόμη και οι πολιτικοί της σύμμαχοι, οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, υποχρεώθηκαν να κινηθούν στη γραμμή της αναζήτησης εκτονωτικών λύσεων. Απέναντι στις προτάσεις για άμεση ανάκληση όλων των περικοπών των συντάξεων και θεμελιωδών παροχών στους ασφαλισμένους, να επιστρέψουν κυβέρνηση και ΤτΕ τα κλεμμένα και «κουρεμένα» αποθεματικά του Ταμείου, να καλυφθούν οι ανάγκες του Ταμείου από κυβέρνηση και εργοδότες, και ταυτόχρονα καταψήφιση του διοικητικού - οικονομικού απολογισμού, με διαχειριστικό έλεγχο και άρση της εμπιστοσύνης στο ΔΣ του ΕΔΟΕΑΠ, αντέτειναν, χωρίς όμως αποτέλεσμα, την πρόταση για διαχειριστικό έλεγχο και «με συντεταγμένο τρόπο» προσφυγή στις κάλπες τον ερχόμενο Σεπτέμβρη για την ανάδειξη νέας διοίκησης. Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, η πρόεδρος του ΕΔΟΕΑΠ -και πρόεδρος της Συνέλευσης- αφού έκανε ό,τι μπορούσε για να «τεντώσει» τις διαδικασίες και με διάφορους εκφυλιστικούς τρόπους προσπάθησε να διαλύσει τη Γενική Συνέλευση, μετά από σχεδόν 7ωρο σφυροκόπημα, και προκειμένου να αποφύγει τις ψηφοφορίες, αποφάσισε ετσιθελικά ότι η Συνέλευση έπρεπε να διακοπεί και αποχώρησε, εν μέσω θύελλας αντιδράσεων. Ομως, η συνέλευση συνεχίστηκε με προεδρεύοντα τον αντιπρόεδρο του ΕΔΟΕΑΠ, παρόντα τα περισσότερα μέλη της διοίκησης, αλλά και τη σύμφωνη γνώμη της νομικής υπηρεσίας του Οργανισμού για τη νομιμότητα της συνέχισής της, και οι προτάσεις ψηφίστηκαν σχεδόν ομόφωνα.
Υπηρέτες του συστήματος
Αντί όμως, η πρόεδρος - αλλά και η διοίκηση - του ΕΔΟΕΑΠ να σεβαστούν την απόφαση της Συνέλευσης, συνέχισαν στον ίδιο ολισθηρό αντιδημοκρατικό δρόμο. Σε προσωπική της δήλωση, που ανάρτησε στην επίσημη ιστοσελίδα του ΕΔΟΕΑΠ, η Ελ. Σπανοπούλου, αφού αμφισβήτησε για άλλη μια φορά τη νομιμότητα της απόφασης, προχώρησε σε... αντιπερισπασμό, με κατασκευασμένα ψέματα και αθλιότητες. Ζητώντας από τα μέλη του ΕΔΟΕΑΠ «με ψυχραιμία να σταθμίσουν ποιος είναι ο πραγματικός εχθρός», επιχειρεί να αναδείξει ως τέτοιον το ΚΚΕ και τις δυνάμεις του ΠΑΜΕ, στοχοποιώντας τον Γ. Φιλιππάκη, μέλος του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ με τη «Δημοσιογραφική Συνεργασία» και υποψήφιο του Κόμματος στις πρόσφατες εκλογές. Αναφέρει: «Αν ο κλάδος επιλέξει να παραδώσει τον ΕΔΟΕΑΠ σε αυτούς που καθοδηγούν, βρίζουν και βιαιοπραγούν ενάντια σε δημοκρατικά εκλεγμένους εκπροσώπους του, τότε ο υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ Γιώργος Φιλιππάκης, χτυπώντας εμένα και άλλους συναδέλφους έδειρε τον ίδιο του τον εαυτό. Δεν αξίζει ούτε να τον μηνύσω! Αυτοί που βρήκαν την ευκαιρία, γιατί δυστυχώς τους δόθηκε, να επιχειρήσουν τη διοικητική άλωση του ΕΔΟΕΑΠ για παραταξιακά και κομματικά οφέλη είναι εκείνοι που διέλυσαν την ΕΣΗΕΑ και άφησαν τον κλάδο ανυπεράσπιστο στην πολιτική ασυδοσία, τα εργοδοτικά συμφέροντα και την ανεργία».
Χυδαίος, αγοραίος αντικομμουνισμός περασμένων εποχών, που όμως δυστυχώς επανέρχεται. Αναμενόμενο όμως από ένα πρόσωπο που έχει ταχθεί να υπηρετεί πιστά το ευρωενωσιακό σύστημα του κεφαλαίου. (Εγραφε για παράδειγμα, ως πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αυτοδιαχειριζόμενων Ταμείων Υγείας Ελλάδας - ΟΑΤΥΕ, σε επιστολή της προς τον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου, στις 9 Φλεβάρη 2011: «Στη μακρόχρονη πορεία λειτουργίας τους, τα τέσσερα Ταμεία υπηρετούν το όραμα του εκσυγχρονισμού και της διαφάνειας στο χώρο της Υγείας και της βαθύτερης ευρωπαϊκής κοινωνικής σύγκλισης (...) Η εκλεγμένη Διοίκηση της Ο.Α.Τ.Υ.Ε. παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή τις τελευταίες εξελίξεις και ιδιαίτερα την υπεράνθρωπη προσπάθεια που καταβάλλει η Πολιτεία αυτή τη δύσκολη για τη χώρα περίοδο, προκειμένου να αναχαιτίσει τους εμπόρους της Υγείας...». Ενώ, επίσης για παράδειγμα, μιλώντας ως αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης Αυτοδιαχειριζόμενων Ταμείων (ΑΙΜ) στο Ευρωκοινοβούλιο, στις 20 Οκτώβρη 2011, ζήτησε στο πλαίσιο της πολιτικής των τριών πυλώνων στο ασφαλιστικό σύστημα «να προωθηθεί η πολλαπλότητα των επιχειρησιακών μοντέλων Κοινωνικής Ασφάλισης, ως βασικό ζήτημα πολιτικής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης»).
Απόφαση - κόλαφος από το Εποπτικό Οργανο Δεοντολογίας
Το μέγεθος της αθλιότητας και της συκοφαντίας αποκαλύφθηκαν πανηγυρικά όταν στο διαδίκτυο ανέβηκαν βίντεο που αποδεικνύουν τους ψευδέστατους ισχυρισμούς της. Πρέπει να επισημανθεί επίσης ότι κανείς άλλος από τη διοίκηση του ΕΔΟΕΑΠ δεν τους υιοθέτησε, αλλά και δεν τους διέψευσε ως όφειλε να κάνει. Ομως, κόλαφος για την πρόεδρο αποτελεί η ανακοίνωση (12 Ιούλη) του Εποπτικού Οργάνου Δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ, στο οποίο συμμετέχουν τα εκλεγμένα μέλη των δύο Πειθαρχικών Συμβουλίων (πρωτοβάθμιου και δευτεροβάθμιου). Το οποίο αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Στην προγραμματισμένη Συνέλευση της 23.06.12, η μαζική προσέλευση των ασφαλισμένων, με την έκδηλη ανησυχία για τα συμβαίνοντα στον ασφαλιστικό μας οργανισμό, εξασφάλισε την απαραίτητη παρουσία για την απαρτία και άρχισε η συνεδρίαση. Παρότι για πάνω από επτά ώρες συνεχίζονταν οι ομιλίες, εκατοντάδες μέλη, αγωνιώντας για την πορεία του Οργανισμού, συνέχισαν να παραμένουν στις θέσεις τους, αναμένοντας τις ψηφοφορίες. Και τότε συνέβη το πρωτοφανές και απαράδεκτο. Η πρόεδρος του ΔΣ Ελένη Σπανοπούλου, που προήδρευε στη Συνέλευση, επιχείρησε τη διάλυση της συνεδρίασης, δηλώνοντας ότι αποχωρεί και λύει τη Συνέλευση, λόγω ελλείψεως απαρτίας. Προκαλώντας τη γενική αγανάκτηση, που οδήγησε και σε επεισόδια σε βάρος της, τα οποία αναμφίβολα αποδοκιμάζονται. Η Συνέλευση συνεχίστηκε με την προεδρία του αντιπροέδρου (Π. Νεστορίδης) και στις ψηφοφορίες που ακολούθησαν το 90% και πλέον καταψήφισε τις προτάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, ζητώντας και την παραίτησή του.
Το Εποπτικό Οργανο Δεοντολογίας καταγγέλλει ως απόλυτα αντιδεοντολογική την ως άνω συμπεριφορά της Ελένης Σπανοπούλου, που εντάσσεται σε μία προκλητική μεθόδευση με στόχο την αποτροπή της ψηφοφορίας. Επισημαίνεται πως ποτέ στο παρελθόν, παρότι λίγες δεκάδες (και όχι εκατοντάδες) μελών παρέμεναν μέχρι το τέλος των συνελεύσεων, καθώς η πλειοψηφία εργάζεται, κανένας και βέβαια ούτε η κα Σπανοπούλου έθεσαν θέμα απαρτίας. Το ΕΟΔ υπογραμμίζει ότι τέτοιες καταχρηστικές και απαράδεκτες συμπεριφορές, που καταφανώς έχουν στόχο τη φίμωση των συνελεύσεων, ουσιαστικά αποβλέπουν στην παρεμπόδιση της συνδικαλιστικής λειτουργίας και είναι απόλυτα αντιδεοντολογικές και καταδικαστέες».
Οσο για τα ψεύδη και τις συκοφαντίες, αναφέρει: «Δυστυχώς, τις επόμενες ημέρες η συνάδελφος Σπανοπούλου, πέρα από την ανακοίνωση του Διοικητικού Συμβουλίου, καταχώρησε στην ιστοσελίδα του ΕΔΟΕΑΠ και προσωπική της ανακοίνωση, όπου εμφανίζεται να αμφισβητεί τη νομιμότητα της Γενικής Συνέλευσης, ενώ στρέφεται και εναντίον συναδέλφου για επεισόδιο σε βάρος της, κατά τον ισχυρισμό της, κάτι που εκείνος, και όχι μόνο, καταγγέλλει ως απόλυτα ψευδές. Το ΕΟΔ επισημαίνει ότι η ιστοσελίδα του ΕΔΟΕΑΠ δεν αποτελεί προσωπικό φέουδο και είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιείται για διασυρμό του οποιουδήποτε συναδέλφου, με θέματα προσωπικού χαρακτήρα. Αποτελεί κατάχρηση της ιστοσελίδας του ασφαλιστικού Οργανισμού, απ' όπου και επιβάλλεται η άμεση αφαίρεση του κειμένου, με ευθύνη και του Διοικητικού Συμβουλίου».
Να αλλάξουν οι συσχετισμοί
Η συνέλευση έγινε, οι αποφάσεις της είναι δεδομένες και ο φτηνός αντιπερισπασμός και τα ψέματα δεν πέρασαν. Ομως το θέμα της υλοποίησης των αποφάσεων μένει ανοιχτό και επιβάλλεται να γίνει υπόθεση όλων των εργαζομένων. Οι αποφάσεις για το πετσόκομμα συντάξεων και παροχών παραμένουν σε ισχύ, ενώ οι διοικήσεις του ΕΔΟΕΑΠ και του ΕΤΑΠ ΜΜΕ (υπό τον έτερο εκλεκτό του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Τσουπαρόπουλο) συνεχίζουν να προωθούν την ενοποίηση των δύο Ταμείων, με ανομολόγητους αλλά προφανείς στόχους το μοίρασμα της φτώχειας και τη συρρίκνωση των παροχών όλων των ασφαλισμένων.
Αναδεικνύεται η ανάγκη οργάνωσης του αγώνα, όχι ενάντια σε εκείνο ή το άλλο πρόσωπο, αλλά απέναντι στην πολιτική που υπηρετούν, σε βάρος των εργαζόμενων και για τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Αυτή πρέπει να χτυπηθεί και για να γίνει αυτό οι εργαζόμενοι πρέπει να αλλάξουν τους συσχετισμούς. Να βάλουν στο περιθώριο τη συναίνεση και την υποταγή. Να ενισχύσουν τη γραμμή της αγωνιστικής σύγκρουσης.

TOP READ