22 Απρ 2017

Επιστροφή στον Λένιν!

Σαν σήμερα, πριν από 147 χρόνια, στις 22 Απρίλη 1870, γεννήθηκε ο Λένιν. Ο ηγέτης της πρώτης νικηφόρας Σοσιαλιστικής Επανάστασης στον κόσμο τον Οκτώβρη του 1917 στη Ρωσία.



«Εμείς αρχίσαμε... ο πάγος έσπασε... ο δρόμος χαράχτηκε...»!

Έτσι περιέγραφε ο ίδιος ο Λένιν, με το μεγαλείο της σεμνότητάς του, το μέτρο της δικής του συμβολής στο κοσμοϊστορικό αυτό γεγονός.

Δεν μπορεί να υπάρξει ασφαλέστερο κριτήριο ορθότητας μιας πολιτικής από τα αποτελέσματά της. Κι από την άποψη αυτή το αποτέλεσμα της υπόθεσης στην οποία αφιερώθηκε ο Λένιν είναι η απόλυτη απόδειξη της ορθότητας της πολιτικής του: Η Επανάσταση της οποίας ηγήθηκε και την οποία καθοδήγησε, όχι μόνο συντελέστηκε αλλά και νίκησε.

Από την άλλη κριτήριο του λόγου, κριτήριο μιας εξαγγελίας στην πολιτική – και όχι μόνο – είναι η πράξη. Ας δούμε, λοιπόν, αν και κατά πόσο υπήρξε συνεπής η επαναστατική εξαγγελία με την πράξη που ακολούθησε την Επανάσταση του Οκτώβρη:

1) Η σοβιετική εξουσία (26 Οκτώβρη 1917 – την επόμενη κιόλας μέρα της Επανάστασης) υπογράφει δια χειρός Λένιν το Διάταγμα για την Ειρήνη με το οποίο έβγαζε τη Ρωσία έξω από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και έξω από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Λένιν δεν υπέγραψε, δηλαδή, κανένα κείμενο με το οποίο να αναγνωρίζει την παραμονή της Ρωσίας σε κανένα «κοινό ευρωπαϊκό σπίτι» με τους ιμπεριαλιστές, ούτε κανένα κείμενο που έθετε την εσωτερική πολιτική στη Ρωσία υπό την «αξιολόγηση», την «εποπτεία» και την «επιτήρηση» των ιμπεριαλιστών, ούτε καλούσε τα πλοία των ιμπεριαλιστών να σεργιανίζουν στις θάλασσες της χώρας του, ούτε παζάρευε με τους ιμπεριαλιστές να παραταθεί η χρονική παρουσία των στρατιωτικών τους βάσεων στα εδάφη της χώρας του.

2) Πάλι την ίδια μέρα (26 Οκτώβρη 1917 – την επόμενη κιόλας μέρα της Επανάστασης) δια χειρός Λένιν υπογράφεται το Διάταγμα για τη Γη με το οποίο καταργήθηκε – χωρίς καμία αποζημίωση - η ιδιοκτησία της γης από τους τσιφλικάδες, συμπεριλαμβανομένης της αυτοκρατορικής και της μοναστηριακής.

Ο Λένιν, δηλαδή, δεν υπέγραψε τίποτα που να μιλά για παραχώρηση της χώρας του για 99 χρόνια σε ντόπιους και ξένους κατσαπλιάδες, δεν παραχώρησε τίποτα το ρωσικό και τίποτα το «Ελληνικό» στους «Λάτσηδες» της χώρας του, δεν υπόγραψε τίποτα περί παραχώρησης των αεροδρομίων της χώρας τους στις Fraport, ή περί παραχώρησης των λιμανιών της χώρας του στις Cosco κοκ…

3) Πάλι την ίδια μέρα (26 Οκτώβρη 1917 – την επόμενη κιόλας μέρα της Επανάστασης) η σοβιετική εξουσία δια χειρός Λένιν είχε ήδη υπογράψει το Νομοσχέδιο για τον Εργατικό έλεγχο στις βιομηχανικές, εμπορικές και τραπεζικές επιχειρήσεις.

Ούτε ο Λένιν, δηλαδή, ούτε κανένας από την σοβιετική εξουσία διανοήθηκε να πει στους γέροντες της Ρωσίας ότι θα τους κόψει ένα κατοστάρικο από τις πενιχρές συντάξεις τους και θα το δώσει στους εργοδότες, αντί οι παππούδες να το δίνουν στα εγγόνια τους που πάνε για φραπέ και τάβλι…

4) Λίγες μέρες μετά την Επανάσταση ο Λένιν είχε ήδη υπογράψει (στις 14 Δεκέμβρη 1917) τον νόμο για την Εθνικοποίηση των Τραπεζών.

Δεν είχε δηλαδή υπογράψει κανένα κείμενο που να λέει ότι οι τραπεζίτες θα συνέχιζαν να είναι ιδιοκτήτες τραπεζών που θα συνέχιζαν να ανακεφαλαιοποιούνται με λεφτά του λαού…

5) Λίγες μέρες μετά την Επανάσταση είχε ήδη υπογράψει (στις 18 Γενάρη 1918) την Εθνικοποίηση του εμπορικού στόλου.

Ο Λένιν, δηλαδή, επουδενί σκέφτηκε να κατεβάσει πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος αφήνοντας άθικτο ένα και μόνο άρθρο, αυτό που αφορά την συνταγματική κατοχύρωση 60 φοροαπαλλαγών για τους εφοπλιστές, ούτε ποτέ διανοήθηκε να φορολογεί το λαό με 29% από το πρώτο ευρώ, αλλά να εξασφαλίζει για τους εφοπλιστές φορολογικό συντελεστή 0,048% για τα κέρδη τους.

6) Λίγες μέρες μετά την Επανάσταση ο Λένιν είχε ήδη υπογράψει (στις 9 Γενάρη 1918) το Διάταγμα Ακύρωσης όλων των Εσωτερικών και Εξωτερικών Δανείων που είχε υπογράψει η τσαρική και η προηγούμενη αστική κυβέρνηση.

Ο Λένιν και η σοβιετική εξουσία, δηλαδή, αρνήθηκαν – όπως είχαν υποσχεθεί - να πληρώνουν εγχώριους και ξένους κλέφτες, ληστές, κερδοσκόπους και τοκογλύφους. Εν ολίγοις ο Λένιν είπε σε όλα αυτά τα όρνεα πως αν θεωρούν πως έχουν λαμβάνειν να πάνε να τα πάρουν από εκείνους που τα είχαν ξεκοκαλίσει και όχι από το ρώσικο λαό. Και φυσικά ουδέποτε υπέγραψε κείμενο όπως αυτό: «Οι ελληνικές αρχές επαναλαμβάνουν την αδιαμφισβήτητη δέσμευσή τους να τηρήσουν τις δανειακές υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές, πλήρως και έγκαιρα»…

Είναι προφανές: Η Επανάσταση της οποίας ηγήθηκε ο Λένιν, ήταν μια «αλλιώτικη» Επανάσταση. Που δυστυχώς έπρεπε να βιωθεί η σκληρή εμπειρία της ανατροπής για να αποκτηθεί η ωριμότητα ώστε να γίνει αντιληπτή εκείνη η λενινιστική παρακαταθήκη, διατυπωμένη στον κολοφώνα της επαναστατικής νίκης: Κανένας και τίποτα δεν μπορεί να καταστρέψει και να ανατρέψει τον σοσιαλισμό εκτός από τα ίδια του τα λάθη.
Φυσικά δεν µας διαφεύγει ότι εκατό χρόνια μετά από εκείνη την Επανάσταση η Παλινόρθωση που έχει συντελεστεί θέλει να σβήσει τα ίχνη της και να ελεεινολογήσει τους ηγέτες της.

Δεν είναι η πρώτη φορά. Συνέβη με την Γαλλική Επανάσταση και τον Ροβεσπιέρο, συνέβη με τις αστικές επαναστάσεις του 1848, συνέβη με τους Γάλλους κομμουνάρους και την Παρισινή Κομμούνα.

Αλλά κάθε φορά που η παλινόρθωση νομίζει ότι έσβησε με την γομολάστιχά της τις πολιτικές και εξεγερτικές παρακαταθήκες των ανθρώπων, πάντα έρχεται η στιγμή που βρίσκεται ξανά αντιμέτωπη με τον γενικό νόμο κίνησης της Ιστορίας: Είναι αυτή η σπειροειδής ιστορική κίνηση που παρά τα πισωγυρίσματα, τα ξεστρατήματα και τις ήττες, το κάθε προηγούμενο κοινωνικό άλμα θα αποτελεί το βατήρα και το έδαφος για το επόμενο πιο στέρεο άλμα. Διότι, όπως ωραία το διατύπωσε ο ιστορικός, ο καθηγητής Γιώργος Μαργαρίτης, κοιτώντας από εδώ που βρισκόμαστε σήμερα εκατό χρόνια πίσω, η Επανάσταση που συγκλόνισε τον κόσμο δεν τον άλλαξε, «έδωσε όμως μια πειστική πρόγευση για το επερχόμενο αύριο».

Επίσης δεν μας είναι άγνωστος ο «φιλικός» αντίλογος των χορτάτων και των βολεμένων της καθ’ ημάς αντίπερα όχθης. Εκείνων που στο άκουσμα του ονόματος «Λένιν» με λεπτή ταξική ειρωνεία διατείνονται, καθώς χορεύουν το καθεστωτικό τους βαλς, ότι η προοπτική µιας Ελλάδας και ενός κόσµου χωρίς εκµεταλλευτές και καταπιεζόµενους, χωρίς πλούσιους και φτωχούς, χωρίς κεφαλαιοκράτες «αφέντες» και µισθωτούς «δούλους», στην καλύτερη περίπτωση, συνιστά δονκιχοτισµό και ουτοπία.

Εξίσου «φιλικά», λοιπόν, απαντάµε: Παραλογισμός είναι να εμφανίζετε σαν «κανονικότητα» την δυστοπία ενός κόσμου όπου τα θησαυροφυλάκια 8 Κροίσων ξεπερνούν τα υπάρχοντα του μισού πληθυσμού της Γης!

Λέτε ότι «πρέπει» να συνεχίσουμε στα «χαρτογραφημένα νερά», αλλά απορροφημένοι καθώς είστε στα κότερά σας, παραγνωρίζετε ότι τα νερά σας είναι υγρός τάφος για εκείνους που παράγουν τα κότερά σας. Αντίθετα, λοιπόν, με εσάς, διαλέγουμε τα λόγια του ποιητή:

«Ένας χάρτης του κόσµου που δεν περιέχει την Ουτοπία δεν αξίζει να τον κοιτάξεις καν, γιατί αφήνει έξω τη µόνη χώρα όπου η Ανθρωπότητα πάντα θα προσγειώνεται. Κι όταν προσγειωθεί, κοιτάζει πέρα και, βλέποντας µια καλύτερη χώρα, ξεκινάει για εκεί. Πρόοδος είναι η υλοποίηση της µιας µετά την άλλη Ουτοπίας».

Σίγουρα αυτή η «ουτοπική» πορεία αναδηµιουργίας και αναγέννησης της Ελλάδας και του κόσμου, η ευτοπία υπέρβασης της βαρβαρότητας που όσοι την απεύχονται πασχίζουν να την ξορκίσουν σαν ονειροφανταστική «ουτοπία», δεν είναι εύκολη.

Είναι όµως µια πορεία απείρως ευκολότερη και από άποψη αποτελεσµάτων πρόδηλα ρεαλιστικότερη, σε αντίθεση µε τον αδιέξοδο δρόµο των ανυπολόγιστων, µάταιων και αβάσταχτων θυσιών στις οποίες υποβάλλεται ο λαός και ο τόπος για να βγαίνουν κερδισµένοι οι πλουτοκράτες και το σάπιο πολιτικό τους σύστηµα.

Αυτή η πορεία του σοσιαλιστικού δρόµου, αυτό το άλμα στο μέλλον δια της επιστροφής στον Λένιν είναι το πλέον ώριµο και ρεαλιστικό αίτηµα των καιρών που «σαν θελήσει ποτέ ο λαός, τότε το πεπρωµένο θα προσκυνήσει».

Βασικά καληνύχτα σας

 Βασικά καληνύχτα σας

Μισό αιώνα μετά το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, έφυγε ο Στάθης Ψάλτης, αλλά άφησε πίσω του την αθάνατη ατάκα "Κούλα μ' ακούς; Πολύ κωλόπαιδο ο Κυριάκος", που συνδέεται αυτόματα με το μικρό Μητσοτάκη. Ο οποίος ήταν από μικρός Μητσοτάκης και αντιστασιακός κατά της χούντας, από το Παρίσι όπου και διέμενε ως βρέφος, βιώνοντας την πολιτική εξορία με τον πιο σκληρό κι απάνθρωπο τρόπο: το κρασί παλιό, το χαβιάρι μαύρο, το γάλα συμπυκνωμένο, κοκ.

Αλλά ο Ψάλτης συνδέθηκε βασικά (καλησπέρα σας) με τη χρυσή δεκαετία με τις βάτες και την εποχή του ΠαΣοΚ, που ξεκίνησε όμως με τον Καραμανλή, την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ και τη σχετική προλεκάλτ ταινία "ζεις στην ΕΟΚ, μάθε για την ΕΟΚ", από όπου παίρνω το παρακάτω απόσπασμα.



Ο Ψάλτης και το ΚΚΕ (με το Βογιατζή και πάλι στο συντροφικό ρόλο) τα έλεγαν από τότε. Από κομμουνιστική κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια. Κι ο τρελός (είμαι, ό,τι θέλω κάνω) αυτός έζησε αρκετά για να προλάβει κάτι ροζ πασόκους στην (αριστερή) κυβέρνηση και τα παλιά συντροφάκια τους να εγκαλούν το κόμμα, γιατί λέει στηρίζει το ευρώ και την ΕΕ μέχρι την επανάσταση.
-Κούλα με ακούς; Δεν είναι μόνο ο Κυριάκος το πρόβλημα...

Έχοντας ταυτιστεί με τη συγκεκριμένη δεκαετία όσο λίγοι, ο Ψάλτης είναι καταδικασμένος να τον θυμούνται και να τον κρίνουν με βάση τη συμπάθεια και τη γνώμη του καθενός για αυτά τα χρόνια.

Κάποιοι τον θεωρούσαν ανυπόφορο δείγμα της αισθητικής του ΠαΣοΚ και της βιντεοκασέτας, αν και νομίζω πως συγχέουν τις φτηνές και πρόχειρες παραγωγές που κυριάρχησαν στο τέλος της δεκαετίας, με τις μεγάλες επιτυχίες του ΣΨ, που συμπυκνώνουν άριστα το πνεύμα της εποχής τους και γι' αυτό συγκαταλέγονται στις κλασικές στιγμές του ελληνικού σινεμά, κατά τη γνώμη μου. Η οποία όμως μπορεί να επηρεάζεται από τα παιδικά μου χρόνια, όταν και έπαιζαν συνέχεια αυτές οι ταινίες στην τηλεόραση. Κι είναι λίγο σοκαριστικό να συνειδητοποιείς με τραγικό τρόπο την οριστική απώλεια της παιδικής ηλικίας και πως δεν πρόκειται να ξαναρθεί.

Για την ιστορία πάντως: βιντεοκασέτα είναι πχ "ο εραστής" με τη Χριστίνα Παππά, όπου πουλάνε τη δική της ομορφιά και το δικό του όνομα. Οι ταινίες του Δαλιανίδη (Βασική Καλησπέρα σας) και του Χαρτοματζίδη είναι κινηματογραφικές παραγωγές -ανεξάρτητα από τη γνώμη που έχει ο καθένας για αυτές- και η διαφορά γίνεται αντιληπτή με την πρώτη ματιά, από την ποιότητα της εικόνας. Επίσης, βιντεοκασέτες ήταν και μερικές ταινίες του Τσάκωνα (Η Μεγάλη Απόφραξη, Κλασική Περίπτωση Βλάβης), που στην πορεία έγιναν-θεωρήθηκαν κλασικές.


Από την άλλη, κάποιοι δηλώνουν στα προφίλ τους "βαθύτατα συγκινημένοι", στο πνεύμα της εποχής, αν και δεν υπήρξαν ποτέ μεγάλοι θαυμαστές του Ψάλτη. Κάτι που συμβαίνει είτε γιατί αυτό επιτάσσει η μόδα-δικτατορία των ΜΚΔ (social media) είτε γιατί αποχαιρετάμε πένθιμα τα 80'ς που αργοπεθαίνουν και τους εμβληματικούς εκπροσώπους τους (Ψάλτης, Κηλαηδόνης και θα πάρουν κι άλλοι σειρά).

Τα 80'ς αργοπεθαίνουν και μας φαίνονται καλύτερα, γιατί εκτιμάμε αυτό που είχαμε μόλις το χάσουμε, με την εξιδανικευτική λειτουργία της νοσταλγίας για ό,τι μένει φυλακισμένο στη μνήμη, μακριά από τη φθορά και τις αντιφάσεις της πραγματικότητας. Βασικά (καλησπέρα σας) όμως γιατί λειτουργεί καταλυτικά η σύγκριση με όσα ακολούθησαν και ζούμε τώρα, που είναι χειρότερα σε μια σειρά επίπεδα -από την κρίση της συλλογικότητας, μέχρι οικονομικούς δείκτες, όπως το πραγματικό εισόδημα κι η ανεργία, με δυο λόγια τις προοπτικές για να ζήσουμε και να ευημερήσουμε- και είναι να σου σηκώνεται η τρίχα.


Αν προσπαθήσει κανείς να το δει ψύχραιμα κι αποστασιοποιημένα, ο Ψάλτης είχε μεγάλο ταλέντο -άσχετα από τους ρόλους στους οποίους το σπατάλησε- και κωμική φλέβα που την καλλιέργησε στα βιωμάτά του στη βιοπάλη (οικοδομή, καράβια -που είναι μεγάλο σχολείο) και την επαφή του με τον απλό, καθημερινό άνθρωπο, που ήταν και το κοινό του. Όλα αυτά δοσμένα πάντα με υπερβολή, μια αριστοφανική αθυροστομία, έντονες φωνές και κινήσεις, που για κάποιους γίνονταν ένας αφόρητος θόρυβος χωρίς λόγο, εξίσου ενοχλητικός με την ταλαιπωρημένη του χαίτη, που έμεινε ως το τέλος, σύμβολο μιας άλλης εποχής, μαζί με το σωματότυπο και την ξερακιανή φιγούρα που καθιέρωσε.

Σε όλα αυτά, το υποκειμενικό στοιχείο συνυπάρχει με το αντικειμενικό, έρχεται να πατήσει πάνω του σαν ιδεολογία που άλλοτε στρεβλώνει την πραγματικότητα κι άλλοτε την εμπλουτίζει, και στο τέλος της μέρας είναι αδύνατο να διαχωρίσεις το ένα από το άλλο, για να καταλάβεις που ξεκινά η αλήθεια και πού ο μύθος.

Είναι αφοριστικό και λάθος να πούμε πως δε βγαίνουν πια σπουδαίοι κωμικοί. Αλλά είναι βάσιμο να πούμε ότι η κοινωνική εξέλιξη αφαιρεί κάποια στοιχεία από τον πλούτο του ανθρώπινου είδους (για να προσθέσει καινούρια), εξαλείφει κάποιους τύπους ανθρώπων, μετασχηματίζει ριζικά τις σχέσεις που τους καθορίζουν, κι αυτό δεν μπορεί παρά να αποτυπωθεί και στους σύγχρονους κωμικούς, που δεν έχουν τόσο ανεπτυγμένη την επαφή με τον κοινό και τη μαγεία που μπορούν να αναπτύξουν σε αυτή τη σχέση.


Είναι αφοριστικό και λάθος να πούμε πως δε βγαίνουν πια σπουδαία κωμικά έργα -έτσι κι αλλιώς κι αυτά του 80' είναι εντελώς αμφιλεγόμενα και για κάποιους θεωρούνται η αρχή της παρακμής.
Είναι όμως βάσιμο να πούμε πως οι σημερινές σειρές, παραστάσεις, κοκ, βασίζονται πολύ λιγότερο στον ανθρώπινο παράγοντα, τους ηθοποιούς, τους αυθόρμητους αυτοσχεδιασμούς τους, και χάνουν το στοιχείο της θεατρικότητας, παρουσιάζοντας ένα άρτιο τεχνικά μεν, αλλά μάλλον αποστειρωμένο αποτέλεσμα, χωρίς ενδιαφέρον, ανθρώπινους χυμούς και διαχρονικότητα.

Είναι ίσως στα όρια της ιδεοληψίας η αγάπη προς το ρετρό, πολιτικά και καλλιτεχνικά, η προτίμηση στον ήχο του βινυλίου, κλπ. Αλλά είναι αντικειμενικές οι συγκρίσεις με το μίζερο παρόν, καθώς κι η συμπίεση του ψηφιακού ήχου, που πνίγει διάφορες νότες και ήχους, για να χωρέσει την πληροφορία σε ένα αρχείο.

Κι αυτή η συμπίεση σε όλους τους τομείς της σύγχρονης ζωής -που δεν έχει καμιά σχέση με τον περίφημο συμπυκνωμένο πολιτικό χρόνο, που επικαλούμαστε στις αναλύσεις μας- είναι το κλειδί της νοσταλγίας και της εξιδανίκευσης παλιότερων δεκαετιών, όπου μπορεί να μην κοιμόμασταν με ανοιχτές πόρτες -όπως λένε τα χουντικά σταγονίδια κι οι πολιτικοί τους απόγονοι- αλλά είχαμε πιο πολλές πόρτες ανοιχτές για το μέλλον (που έκλεισαν στα μούτρα μας, αλλά αυτό δεν το ξέραμε τότε) και πιο ανοιχτά μυαλά, που δε συμπιέζονταν και δεν έμπαιναν τόσο εύκολα σε καλούπια (αργότερα μπήκαν και πολύ εύκολα, αλλά ούτε αυτό το γνωρίζαμε τότε).


Μπόνους η ανακοίνωση του κόμματος που λέει την αλήθεια, χωρίς υπερβολές και κολακείες.
Ο Στάθης Ψάλτης υπήρξε ένας ταλαντούχος και ιδιαίτερα δημοφιλής ηθοποιός. Το ΚΚΕ εκφράζει τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια και τους οικείους του Στάθη Ψάλτη.
Υστερόγραφο: στενοχωρέθηκα. Πάω να φάω ένα σουβλάκι με τζατζίκι...

ΣΟΥΗΔΙΑ: Καλό το 6ωρο, αλλά ... κοστίζει για τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις και το κράτος τους

 ΣΟΥΗΔΙΑ: Καλό το 6ωρο, αλλά ... κοστίζει για τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις και το κράτος τους



Με αφορμή το «πείραμα» σε ένα δημοτικό γηροκομείο στο Γκέτεμποργκ και σε άλλες περιοχές της χώρας
Από τη μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων στο Γκέτεμποργκ
Από τη μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων στο Γκέτεμποργκ
«Οι Σουηδοί, που ανυπομονούσαν να εφαρμοστεί η 6ωρη εργασία, πρέπει να ακούσουν τα "κακά μαντάτα": Το κόστος υπερβαίνει τα οφέλη». Αυτή η είδηση στο «Bloomberg» αποτυπώνει γλαφυρά την ουσία των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, όπου η εργατική δύναμη ως εμπόρευμα πρέπει διαρκώς να φτηναίνει για χάρη της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών ομίλων.
 Αυτό αποδεικνύεται και με αφορμή τη συμπλήρωση δυο χρόνων από το «πρωτοποριακό» - όπως είχε χαρακτηριστεί από τις αστικές κυβερνήσεις και τον αστικό Τύπο - πείραμα στη δημοτική μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων «Svartedalens» στην περιοχή Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, το οποίο αξιοποιούνταν από τους σοσιαλδημοκράτες και οπορτουνιστές ως παράδειγμα ενός «ανθρώπινου καπιταλισμού».
Πιο συγκεκριμένα, για 2 χρόνια (2015 - 2017) ένα τμήμα των εργαζομένων του γηροκομείου - μόνο βοηθοί νοσοκόμοι - εργάζονταν 6ωρο αντί για 8ωρο, δηλαδή 30 ώρες τη βδομάδα, και αμείβονταν κανονικά. Το «πείραμα» αυτό στόχευε να καταδείξει αν τα οφέλη από την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και από την καλύτερη υγεία των εργαζομένων θα ήταν τέτοια, ώστε να θεωρούνται προς το συμφέρον της καπιταλιστικής οικονομίας και ανάπτυξης.

Οπως προέκυψε, η παραγωγικότητα της εργασίας τους αυξήθηκε αξιοσημείωτα, οι εργαζόμενοι αυτοί εμφάνισαν λιγότερα προβλήματα υγείας, έπαιρναν λιγότερες αναρρωτικές άδειες, είχαν περισσότερη ενέργεια όταν επέστρεφαν στο σπίτι και περισσότερο ελεύθερο χρόνο για άλλες δραστηριότητες, ενώ βελτιώθηκαν και οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους ηλικιωμένους της μονάδας.

«Ημουν συνεχώς εξαντλημένη, γύριζα σπίτι και έπεφτα στον καναπέ. Αλλά τώρα έχω περισσότερη ενέργεια για τη δουλειά μου και για την οικογένεια», δήλωνε στην εφημερίδα «Γκάρντιαν» η Λίζε - Λότε Πέτερσον, 41χρονη βοηθός νοσοκόμα στην αρχή του «πειράματος» το Σεπτέμβρη του 2015. Επίσης, η Α. Σ. Ντάλμπομ Λάρσον, επικεφαλής της φροντίδας των ηλικιωμένων, τόνιζε: «Από τις αρχές της δεκαετίας του '90, είχαμε περισσότερη δουλειά και λιγότερο προσωπικό - δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Στον τομέα της Περίθαλψης κυριαρχούν οι ασθένειες και η κατάθλιψη στους εργαζόμενους εξαιτίας της εξουθένωσης», ενώ αυτό μεταφέρεται και στους ηλικιωμένους που φιλοξενούνται στη μονάδα, «πολλοί από τους οποίους αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, έχουν άνοια κ.λπ.».

Παρά τα θετικά αποτελέσματα για τους εργαζόμενους και τους φιλοξενούμενους, από τον περασμένο Φλεβάρη οι εργαζόμενοι άρχισαν να δουλεύουν ξανά το καθιερωμένο 8ωρο, καθώς το κόστος για το κράτος για την πρόσληψη επιπλέον προσωπικού θεωρήθηκε «μεγάλο» και «μη βιώσιμο».

Στόχος οι περικοπές, η ανταγωνιστικότητα, η κερδοφορία
 
Στη Σουηδία έχουν γίνει ή βρίσκονται σε εξέλιξη κι άλλα αντίστοιχα πειράματα, σε περίπου 10 εργασιακούς χώρους και για περιορισμένο αριθμό εργαζομένων. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα κίνητρα τέτοιων πειραμάτων είναι η μείωση των δαπανών Υγείας, η μείωση των αδειών των εργαζομένων, αλλά και να μπει φρένο σε διεκδικήσεις για αύξηση στους μισθούς. Οπως χαρακτηριστικά έλεγε ο Ντάνιελ Μπέρνμαν, επικεφαλής του σοσιαλδημοκρατικού «Αριστερού Κόμματος» στο τοπικό συμβούλιο του Γκέτεμποργκ, ήταν αντιμέτωποι με μια κοινωνία «με μεγαλύτερη νοσηρότητα και πρόωρες συνταξιοδοτήσεις». Από την άλλη, οικονομολόγοι υποστήριζαν πως μια θεωρητική μείωση των ωρών εργασίας σε όλη την πόλη του Γκέτεμποργκ θα έκανε την οικονομία να υποφέρει από μειωμένη ανταγωνιστικότητα και άσχημα οικονομικά αποτελέσματα. «Δεν μπορούμε να πληρώνουμε ανθρώπους για να μη δουλεύουν», τονίζουν.

Αλλο κίνητρο είναι η αύξηση της παραγωγικότητας, που ενδεχομένως να κάνει πιο ικανοποιημένους τους πελάτες μιας επιχείρησης, να εμποδίσει την πρόσληψη επιπλέον προσωπικού ή να μειώσει το ήδη υπάρχον. Εξάλλου, στον καπιταλισμό άνοδος της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας σημαίνει άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στα όσα παράγει η εργατική τάξη και στους μισθούς. Στην εταιρεία βελτιστοποίησης αναζήτησης στο ίντερνετ «Brath», στην κωμόπολη της βόρειας Σουηδίας Οrnskοldsvik, εφαρμόστηκε πριν χρόνια το 6ωρο για τους 20 υπαλλήλους της και, όπως δήλωνε η ιδιοκτήτρια, «δεν χρειάστηκε να προσλάβουμε επιπλέον προσωπικό αφού ανέβηκε η εντατικοποίηση της δουλειάς», ενώ «τα κέρδη της εταιρείας αυξάνουν χρόνο με το χρόνο». Επιπλέον, τονίζει ότι «οι εργαζόμενοι παραμένουν στην εταιρεία λόγω του μειωμένου ωραρίου, ακόμη κι αν βρουν μια πιο καλοπληρωμένη δουλειά». Συνεπώς, για διεκδίκηση υψηλότερων μισθών ούτε λόγος...

Το τσάκισμα της τιμής της εργατικής δύναμης και η αύξηση του απλήρωτου χρόνου εργασίας είναι νομοτέλεια στον καπιταλισμό, αφού ο καπιταλιστής που δεν θα επιδιώξει να αυξήσει το ποσοστό κέρδους του, θα πεταχτεί έξω από το παιχνίδι λόγω του ανταγωνισμού. Αυτός είναι και ο λόγος που ενώ σήμερα η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επιστήμης προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για μείωση του εργάσιμου χρόνου με ταυτόχρονη αύξηση των αποδοχών και για εξάλειψη της ανεργίας, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Αντίθετα, απέναντι στη σημερινή υπερώριμη δυνατότητα των παραγωγικών δυνάμεων για μια γενική μείωση του εργάσιμου χρόνου και ουσιαστική κάλυψη των αναγκών των εργαζομένων, ο καπιταλισμός απαντά με την πραγματικότητα των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, της ανεργίας, των μειωμένων μισθών, της σχετικής και απόλυτης εξαθλίωσης, των κρίσεων και των πολέμων.

Δηλαδή, μπορεί να ισχύει το «μότο» ότι «ένας ευτυχισμένος εργαζόμενος είναι καλύτερος εργαζόμενος», όμως αυτό στον καπιταλισμό έχει ένα - και μάλιστα χαμηλό - ταβάνι. Αφού η όλο και μεγαλύτερη εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, το κέρδος, η ανταγωνιστικότητα, οι περικοπές του κράτους για κοινωνικές δαπάνες είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας.

Ενδεικτικά, στη Γαλλία, όταν το 2000 εφαρμόστηκε πιλοτικά το 35ωρο (από 40ωρο) τη βδομάδα, οι επιχειρήσεις αντέδρασαν, καθώς αυτό μείωσε την ανταγωνιστικότητα και δημιούργησε δισεκατομμύρια επιπλέον κόστη για προσλήψεις και κοινωνικές επιβαρύνσεις. Τώρα σχεδόν όλοι εργάζονται πάλι 40ωρο.

Η «πρόοδος» φέρνει στρατιές ανέργων
 
Πολύς λόγος γίνεται από τις αστικές κυβερνήσεις (και από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ) για το λεγόμενο «προβάδισμα» των καπιταλιστικών οικονομιών σε «παραγωγικότητα, αποδοτικότητα και καινοτομία». Από αυτό, όμως, δεν κερδίζουν οι εργαζόμενοι κι οι άνεργοι, αφού με την καπιταλιστική ιδιοποίηση η αύξηση της παραγωγικότητας όχι μόνο δεν οδηγεί στη μείωση του εργάσιμου χρόνου και την αύξηση των μισθών των εργαζομένων, αλλά, αντίθετα, κάνει χιλιάδες εργαζόμενους «περιττούς» για τους καπιταλιστές.

Θυμίζουμε την εφιαλτική έρευνα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ που ανακοινώθηκε στο Νταβός, το Γενάρη του 2016, σύμφωνα με την οποία θα χαθούν περισσότερες από 7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και θα δημιουργηθούν 2 εκατομμύρια νέες, ως αποτέλεσμα των τεχνολογικών αλλαγών που συντελούνται σε 15 αναπτυγμένες και «αναδυόμενες» οικονομίες, μέχρι το 2020. Αυτό θα προκύψει λόγω μεγάλων αλλαγών στην αγορά εργασίας, επειδή θα αυξηθεί η χρήση ρομπότ και τεχνητής νοημοσύνης στην παραγωγή. Η εφαρμογή των «νέων τεχνολογιών», που αυτοματοποιούν την παραγωγική διαδικασία, κάνει περιττές πολλές ανθρώπινες εργασίες, αντί να βελτιώνει τη ζωή των ανθρώπων, να αυξάνει τον ελεύθερο χρόνο και τις απολαβές.

Η έρευνα είχε τον τίτλο «Το Μέλλον των Θέσεων Εργασίας» και έγινε σε 15 οικονομίες που απασχολούν 1,9 δισεκατομμύρια εργαζόμενους ή περίπου το 65% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού. Ανάμεσά τους και σε ΗΠΑ, Κίνα, Μεγάλη Βρετανία, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστραλία, Ινδία, Ιταλία, Τουρκία.

Η κατάργηση της εκμετάλλευσης είναι ο δρόμος
 
Στον αντίποδα του σάπιου καπιταλισμού, όπου η πρόοδος των τεχνολογιών και της επιστήμης είναι «κατάρα» για τους εργαζόμενους, στην κοινωνικοποιημένη παραγωγή, στο σοσιαλισμό, όπου καταργείται η εκμετάλλευση, οι εργαζόμενοι ιδιοποιούνται όλο τον πλούτο που παράγουν.

Τι είναι αυτό που έχει υπερωριμάσει στον καπιταλισμό; Η κοινωνική εργασία που χρειάζεται και κοινωνική ιδιοκτησία για να επιφέρει γενική μείωση του εργάσιμου χρόνου, με μισθούς ικανούς να εξασφαλίσουν ζωή αντίστοιχη με αυτά που ήδη παράγει η κοινωνία, με κοινωνικές υπηρεσίες που εξασφαλίζουν τις ανάγκες όλων στην Εκπαίδευση, στον Πολιτισμό - Αθλητισμό, στην ανάπαυση, σε κατοικία με όλες τις σύγχρονες λειτουργίες της (ύδρευση, φωτισμό, κλιματισμό χειμώνα - καλοκαίρι).

Οι αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας, που σήμερα υπονομεύονται γιατί δεν αποδίδουν κέρδος στους καπιταλιστές, στο πλαίσιο της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας αναπτύσσονται πλήρως προς όφελος των λαϊκών αναγκών. Αξιοποιούνται τα νέα επιτεύγματα των τεχνολογιών και της επιστήμης, με στόχο τη μείωση του εργάσιμου χρόνου, τη διεύρυνση του ελεύθερου χρόνου, ώστε να επιτυγχάνεται η ανύψωση του πολιτιστικού - μορφωτικού επιπέδου, να κατακτάται η ικανότητα ουσιαστικής συμμετοχής στον έλεγχο της διοίκησης, στους θεσμούς της εξουσίας. Ενας τέτοιος δρόμος ανάπτυξης, όπου η παραγωγή τίθεται στην υπηρεσία των κοινωνικών αναγκών κι όπου εξαλείφονται φαινόμενα σύμφυτα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης όπως είναι η ανεργία, η φτώχεια κ.λπ., είναι ο μόνος δρόμος που δίνει ελπίδα στους λαούς.

Ε. Μ.
Ριζοσπάστης

Οι σχέσεις Βαρδινογιάννη, Ωνάση, Λάτση, Νιάρχου, Μποδοσάκη, Γουλανδρή κ.α με την Χούντα:

 



Οι οικογένειες που συνεργάζονταν με τη χούντα
17/11/2014
Οι σχέσεις των οικογενειών Βαρδινογιάννη, Ωνάση, Λάτση, Νιάρχου, Μποδοσάκη, Γουλανδρή κ.α με τους δικτάτορες.
Πως αξιοποίησαν τις φορο-απαλλαγές της χούντας και ενίσχυσαν τους κλάδους της ναυτιλίας και των πετρελαιοειδών όταν η υποσχεθείσα μεταπολεμική ανάπτυξη άρχισε να βάζει νερά – μαζι με τα σαπιοκάραβα αρκετών εφοπλιστών.

Δείτε το απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ ΦΑΣΙΣΜΟΣ Α.Ε
Διαδώστε το 
Να το Δουν οι σημερινοί θιασώτες Τους 


Η Πρωτομαγιάτικη απεργία

Η Πρωτομαγιάτικη απεργία


Λίγες μέρες έμειναν μέχρι την Πρωτομαγιάτικη απεργία και οι ταξικές συνδικαλιστικές οργανώσεις δυναμώνουν την προσπάθεια και τις αγωνιστικές παρεμβάσεις σε τόπους δουλειάς και κλάδους, για να γίνουν αυτή η απεργιακή κινητοποίηση και οι δεκάδες συγκεντρώσεις του ΠΑΜΕ βήμα κλιμάκωσης της εργατικής - λαϊκής πάλης και προετοιμασίας για πανεργατική γενική απεργία.
Για τη βδομάδα δράσης που ξεκινάει από Δευτέρα, έχουν προγραμματιστεί δεκάδες εκδηλώσεις, συνελεύσεις, συσκέψεις και συγκεντρώσεις Συνδικάτων, Εργατικών Κέντρων, Λαϊκών Επιτροπών. Για να φτάσει παντού το κάλεσμα μαχητικής συμμετοχής στην απεργία και να συζητηθεί πλατιά με τους εργαζόμενους το περιεχόμενο του φετινού ταξικού γιορτασμού της Πρωτομαγιάς, που συνοψίζεται στο σύνθημα «Με τους εργαζόμενους όλων των χωρών για έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση, πολέμους, προσφυγιά».
Η Πρωτομαγιάτικη απεργία, με την εμβέλεια που έχει, το ιστορικό φορτίο που κουβαλάει, αποτελεί κορυφαία μάχη για την εργατική τάξη. Συμβολίζει τη δύναμη της διεθνιστικής αλληλεγγύης και τον αγώνα της να απαλλαγεί από τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.
Με τους ανταγωνισμούς ισχυρών καπιταλιστικών κρατών και κέντρων να δυναμώνουν στην ευρύτερη περιοχή μας, ο φετινός ταξικός γιορτασμός αναδεικνύει την ανάγκη να πρωτοστατήσουν τα συνδικάτα στην οργάνωση της πάλης ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτόν. Αλλωστε, η στάση απέναντι στον πόλεμο είναι στενά δεμένη με τη στάση απέναντι σε όλα τα μέτρα και τις εξελίξεις που επηρεάζουν τη ζωή της εργατικής - λαϊκής οικογένειας, σαρώνοντας μισθούς και δικαιώματα για το κέρδος των καπιταλιστών.
Μπροστά στις εξελίξεις, είναι κρίσιμο ζήτημα να αναγνωρίζουν οι εργαζόμενοι την ευθύνη και τη συνενοχή της σημερινής κυβέρνησης, όπως και των προηγούμενων, την ευθύνη συνολικά της αστικής τάξης για το ότι η χώρα εμπλέκεται όλο και πιο βαθιά σε ισχυρούς και επικίνδυνους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς.
Η συμμετοχή σε ΝΑΤΟικές αποστολές, η υποστήριξη των επιχειρήσεων των ΗΠΑ από τη βάση της Σούδας συνιστούν άμεση εμπλοκή της χώρας μας στα ιμπεριαλιστικά πολεμικά σχέδια στη Μ. Ανατολή. Αυτή η εμπλοκή, στο όνομα της αναβάθμισης του γεωστρατηγικού ρόλου της χώρας, αποτελεί πλευρά της επίθεσης που βιώνει η εργατική τάξη για να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ανάκαμψης της καπιταλιστικής οικονομίας, για να επιτευχθούν οι στόχοι της αστικής τάξης.
Η επιτυχία της απεργιακής μάχης θα κριθεί από τη μαζική συμμετοχή της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων στις συγκεντρώσεις, αλλά και από τη συζήτηση με τον εργατόκοσμο στους τόπους δουλειάς, από την προσπάθεια να κινητοποιηθούν νέες δυνάμεις, να πάρουν αποφάσεις συμμετοχής περισσότερα σωματεία. Σημαντικό «στοίχημα» είναι να πολλαπλασιαστούν και οι εργάτες που θα κάνουν υπόθεσή τους την οργάνωση της κινητοποίησης, τη συμμετοχή ακόμα περισσότερων στην πάλη.
Χρειάζεται, επομένως, τη βδομάδα που έρχεται τα πόδια όλων «να πάρουν φωτιά», ιδιαίτερα των κομμουνιστών που δρουν μέσα από τα συνδικάτα και τους άλλους φορείς του κινήματος. Να μην υπάρχει χώρος δουλειάς και συνοικία, που δεν θα φτάσει το κάλεσμα του αγώνα. Η ανακοίνωση, η αφίσα, το πανό, η ντουντούκα, τα τρικάκια, η προσωπική συζήτηση άνθρωπο τον άνθρωπο να χαρακτηρίσουν τη δράση των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των Λαϊκών Επιτροπών όλες τις επόμενες μέρες. Να αποτελέσουν στοιχεία που θα αφήσουν παρακαταθήκη για παραπέρα κλιμάκωση της πάλης.
Με αυτό το πνεύμα να οργανώσουμε και την αυριανή εξόρμηση με τον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη», που θα περιλαμβάνει την ανακοίνωση του Κόμματος για την 1η Μάη. Με όπλο και την εφημερίδα μας, να μην αφήσουμε ώρα να πάει χαμένη.

TOP READ