12 Σεπ 2018

«Όλοι στ’ άρματα! Όλα για τη νίκη!»


Στις 11-12 του Σεπτέμβρη 1947, συνέρχεται η 3η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, που, προτάσσοντας το σύνθημα «Όλοι στ’ άρματα! Όλα για τη νίκη!», αποφάσισε τη μετατόπιση του κέντρου βάρους όλης της κομματικής δουλειάς στον ένοπλο αγώνα.
Από το μεγάλο αφιέρωμα του Ριζοσπάστη με αφορμή τα 50χρονα του ΔΣΕ, που δημοσιεύτηκε σε δεκάδες συνέχειες, αντιγράφουμε τα σχετικά κεφάλαια:

Η 3η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ και οι αποφάσεις της

Ένα από τα πιο σημαντικά και πιο πολυσυζητημένα Σώματα του ΚΚΕ στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου είναι η 3η Ολομέλεια της ΚΕ του Κόμματος, που συνήλθε το Σεπτέμβρη του 1947. Πρόκειται για την Ολομέλεια που επικύρωσε τη μετατόπιση του κέντρου βάρους της κομματικής δουλιάς στην ένοπλη δράση. Η μετατόπιση αυτή είχε ήδη αρχίσει να πραγματοποιείται από την Ανοιξη του ’47. Πρόκειται όμως και για το κομματικό Σώμα που απασχόλησε πολύ στη συνέχεια το ΚΚΕ, αφού οι αποφάσεις του, σε σχέση με το χρόνο που λήφθηκαν, κρίθηκαν ανεδαφικές και συνεπώς αντικειμενικά ανεφάρμοστες.
Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι τον Σεπτέμβρη του 1947 είχαν συντελεστεί σημαντικές αλλαγές στη χώρα, σε βάρος του ΚΚΕ, του ΔΣΕ και του λαϊκοδημοκρατικού κινήματος. Η αμερικάνικη επέμβαση επέφερε δραστική αλλαγή στο συσχετισμό δυνάμεων, που τώρα πια έγερνε αισθητά υπέρ του αντιπάλου. Επίσης είχε αρκετά οργανωθεί το αστικό κράτος και τα όργανα καταστολής του. Είχε εκκαθαριστεί σε μεγάλο βαθμό από κομμουνιστές, αριστερούς και δημοκράτες ο κρατικός μηχανισμός, ο στρατός, η αστυνομία και είχε χτυπηθεί το λαϊκό κίνημα, μέσω της τρομοκρατίας, των μαζικών διώξεων, των συλλήψεων, των φυλακίσεων και εκτοπίσεων. Τέλος, με τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, που πραγματοποίησε ο αστικός στρατός από τον Μάρτη ως τον Ιούλη του ’47, αν και δεν έγινε κατορθωτός ο αντικειμενικός στόχος της διάλυσης του ΔΣΕ, εντούτοις άδειασαν σε μεγάλο βαθμό την ύπαιθρο (σε 800.000 υπολογίζονται οι ξεσπιτωμένοι κάτοικοι της υπαίθρου που οδηγήθηκαν βίαια στα αστικά κέντρα), αφαιρώντας από τον ΔΣΕ κρίσιμους κρίκους τροφοδότησης και εφεδρειών.
Αυτές οι αλλαγές δε λήφθηκαν υπόψη από την 3η Ολομέλεια της ΚΕ του κόμματος. Αντίθετα, στις εργασίες της επικράτησε ο ενθουσιασμός, η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του λαϊκού κινήματος και η υποτίμηση του αντιπάλου.

Ο τρόπος σύγκλησης και η σύνθεση της Ολομέλειας

Οι εργασίες της 3ης Ολομέλειας πραγματοποιήθηκαν σε δύο τμήματα. Το ένα τμήμα συνήλθε στο εξωτερικό (κατά πάσα πιθανότητα στη Γιουγκοσλαβία, αν και ορισμένες μαρτυρίες που έχουμε υπόψη μας κάνουν λόγο για την Αλβανία), στις 11 και 12 Σεπτέμβρη του 1947, με τη συμμετοχή μελών της ΚΕ που βρίσκονταν στο εξωτερικό και στο βουνό. Στο τμήμα αυτό (που ονομάστηκε κλιμάκιο Ελεύθερης Ελλάδας) πήραν μέρος: Ο Ν. Ζαχαριάδης, ο Γ. Ιωαννίδης, ο Μ. Βαφειάδης, ο Λ. Στρίγκος, ο Π. Ρούσος και ο Γ. Ερυθριάδης. Στις 12 Σεπτέμβρη, τα μέλη της ΚΕ που προαναφέραμε συνεδρίασαν από κοινού με στρατιωτικά στελέχη του ΔΣΕ – μέλη του Κόμματος, όπου συζήτησαν και κατέληξαν στο στρατιωτικό σχέδιο δράσης του Δημοκρατικού Στρατού, το επονομαζόμενο σχέδιο “Λίμνες”. Στη στρατιωτικοπολιτική αυτή σύσκεψη, εκτός των μελών της ΚΕ, συμμετείχαν επίσης οι: Στ. Παπαγιάννης, επιτελάρχης του ΔΣΕ, Γ. Κικίτσας, διοικητής του ΔΣΕ Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, Ν. Κανακαρίδης, διοικητής του ΔΣΕ Δ. Θράκης και Λασσάνης, διοικητής του ΔΣΕ Ανατολικής Μακεδονίας.
Το άλλο τμήμα της ΚΕ συνήλθε στην Αθήνα, στις 27 Σεπτέμβρη 1947 με τη συμμετοχή μελών της που βρίσκονταν εκεί. Πήραν μέρος τα εξής μέλη της ΚΕ: Στέργιος Αναστασιάδης, Χρύσα Χατζηβασιλείου, Μήτσος Βλαντάς, Παναγιώτης Μαυρομάτης, Κώστας Καραγιώργης, Σωτήρης Σουκαράς και Αχιλλέας Μπλάνας.
Οι ημερομηνίες, που δόθηκαν τότε στη δημοσιότητα, ότι η Ολομέλεια συνήλθε στο διάστημα 12 – 15 Σεπτέμβρη ήταν οπωσδήποτε παραπλανητικές και εξυπηρετούσαν συνωμοτικούς σκοπούς.
Και τα δύο αυτά τμήματα της ΚΕ ήταν ισότιμα, αν και το πρώτο (των μελών που βρίσκονταν στο εξωτερικό και στο βουνό) αντικειμενικά είχε, στην πράξη, το προβάδισμα, λόγω και του χαρακτήρα των αποφάσεων που πάρθηκαν. Συγκεκριμένα, το τμήμα αυτό των μελών της ΚΕ συζήτησε και κατέληξε ομόφωνα σε μια σειρά αποφάσεις. Στη συνέχεια οι αποφάσεις αυτές στάλθηκαν στην Αθήνα, όπου επίσης εγκρίθηκαν ομόφωνα – με ορισμένες παρατηρήσεις σε δευτερεύοντα ζητήματα – από το τμήμα των μελών της ΚΕ που συνεδρίασαν εκεί. Γι’ αυτές τις αποφάσεις ενημερώθηκαν και τα υπόλοιπα μέλη της ΚΕ που δεν πήραν μέρος στη συνεδρίαση του ενός ή του άλλου τμήματος, χωρίς να καταγραφεί από τα στοιχεία που έχουμε καμιά διαφωνία, όσον αφορά τον προσανατολισμό που έδινε η Ολομέλεια στο Κόμμα.

Οι εργασίες της Ολομέλειας

Στη συνεδρίαση του κλιμακίου της Ελεύθερης Ελλάδας έγιναν δύο εισηγήσεις. Για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, την πορεία του λαϊκοαπελευθερωτικού αγώνα και τα καθήκοντα του Κόμματος εισήγηση έκανε ο Ν. Ζαχαριάδης. Για τη στρατιωτική κατάσταση και τα άμεσα καθήκοντα του ΔΣΕ εισήγηση έκανε ο Μ. Βαφειάδης.
Το κλιμάκιο αυτό κατέληξε στις εξής αποφάσεις: Ενέκρινε πολιτική απόφαση, το στρατιωτικό σχέδιο επιχειρήσεων του ΔΣΕ γνωστό με την επωνυμία “Σχέδιο Λίμνες”, καθώς και απόφαση, για τους λεγόμενους δηλωσίες. Τέλος, πήρε μια σειρά οργανωτικά μέτρα για την εκπλήρωση των στόχων που έμπαιναν μπροστά στο Κόμμα, το λαϊκό κίνημα και τον ΔΣΕ.
Στη συνεδρίαση του κλιμακίου της Αθήνας εισήγηση έκανε ο Στέργιος Αναστασιάδης, μέλος του ΠΓ και υπεύθυνος για όλη την κομματική δουλιά, παράνομη και νόμιμη, μετά τη σύλληψη του Μ. Παρτσαλίδη. Η εισήγηση του Στ. Αναστασιάδη ουσιαστικά στηρίχτηκε στο υλικό που είχε σταλεί από τη συνεδρίαση του κλιμακίου της Ελεύθερης Ελλάδας, με την προσθήκη ορισμένων ζητημάτων που προέκυπταν από την κομματική δουλιά στην Αθήνα και γενικότερα στο εσωτερικό της χώρας. Το κλιμάκιο της Αθήνας δεν πήρε καμιά ξεχωριστή απόφαση, αλλά ενέκρινε τα σχέδια αποφάσεων του κλιμακίου της Ελεύθερης Ελλάδας, με τη μόνη διαφορά ότι αποφάσισε πως έπρεπε να αλλάξει το εδάφιο της πολιτικής απόφασης της Ολομέλειας που έλεγε ότι “χιλιάδες μέλη του Κόμματος αντιμετώπισαν παθητικά τις διώξεις του εχθρού και αντί να βγουν στο βουνό βρέθηκαν στις φυλακές και στις εξορίες”. Ακόμη το κλιμάκιο της Αθήνας αποφάσισε ορισμένες τροποποιήσεις ως προς τον τρόπο δημοσίευσης της απόφασης για τους λεγόμενους δηλωσίες. Για τις αποφάσεις του κλιμακίου της Αθήνας ο Στέργιος Αναστασιάδης ενημέρωσε το κλιμάκιο εξωτερικού με γράμμα του που φέρει τη χρονολογία 13/10/1947. Στο γράμμα αυτό – το οποίο υπάρχει στα αρχεία του ΚΚΕ, που έχει στην κατοχή της η εταιρεία “Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας” με αριθμό αρχειοθέτησης Φ:7/43/8 – ο Αναστασιάδης μεταξύ άλλων αναφέρει: “Αλλαξε μονάχα το σημείο όπου γίνεται λόγος για την ευθύνη των χιλιάδων εξορίστων που προτίμησαν τον δρόμο της εξορίας από το δρόμο των βουνών. Αυτό το σημείο πρέπει να διορθωθεί γιατί κανένας δεν είπε σ’ αυτούς τους ανθρώπους πού να πάνε και πώς να πάνε και γι’ αυτό αυτοί δε φέρνουν καμιά ευθύνη. Πρέπει επίσης να σβηστεί το σημείο που μιλάει για την αποκατάσταση των δηλωσιών, δηλαδή αυτών που έκαναν δηλώσεις κατά τη διάρκεια της πρώτης Κατοχής. Σε ό,τι αφορά τους τωρινούς δηλωσίες η γνώμη μας είναι προς το παρόν να αναβληθεί η δημοσίευση του αντίστοιχου σημείου”.
Η πολιτική απόφαση της Ολομέλειας και το στρατιωτικό σχέδιο κρατήθηκαν απόρρητα. Στη δημοσιότητα (“Ριζοσπάστης” 8/10/1947) αποφασίστηκε να δοθεί μόνο μια μακροσκελής “Ανακοίνωση του Προεδρείου” της Ολομέλειας κι ένα μέρος της απόφασης για τους “Δηλωσίες”, διότι όπως προαναφέραμε το κλιμάκιο της Αθήνας εκτίμησε, ότι αυτή η απόφαση δεν έπρεπε προς το παρόν να δοθεί ολόκληρη στη δημοσιότητα.

Οι αποφάσεις

Στην πολιτική απόφαση της Ολομέλειας διαπιστώνεται πως “ωρίμασαν οι συνθήκες για τη δημιουργία ελεύθερης δημοκρατικής περιοχής με τη δική της κυβέρνηση” κι ότι “ο κίνδυνος ένοπλης αμερικανικής επέμβασης κάνει αναπότρεπτο αυτό το καθήκον που σημαίνει την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας της χώρας”. Στη συνέχεια υπογραμμίζεται ότι “χωρίς αδυνάτισμα των επίμονων προσπαθειών του ΚΚΕ, ολόκληρου του ΕΑΜ και των άλλων κομμάτων της δημοκρατικής Αριστεράς, που κατευθύνονται προς την ειρήνη και το δημοκρατικό συμβιβασμό που θα οδηγούσε τη χώρα σε ελεύθερες εκλογές, η Ολομέλεια αποφασίζει να μεταφέρει αποφασιστικά το κέντρο βάρους όλης της κομματικής δουλιάς στον πολεμικό – επιχειρησιακό τομέα για να ανυψώσει τον ΔΣΕ σε κείνη τη δύναμη που στο συντομότερο δυνατό διάστημα θα οδηγήσει στη δημιουργία ελεύθερης Ελλάδας βασικά σε όλες τις βόρειες περιοχές της χώρας”. Η Ολομέλεια επίσης, μεταξύ άλλων, διαπίστωσε την ύπαρξη οπορτουνιστικών ταλαντεύσεων μέσα στο Κόμμα και κάλεσε στο γρήγορο ξεπέρασμά τους.
Στο “Σχέδιο Λίμνες” ως άμεσος στρατηγικός στόχος του ΔΣΕ προσδιορίστηκε η “απελευθέρωση ολόκληρης της Μακεδονίας – Θράκης με κέντρο τη Θεσσαλονίκη”. Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου ως βασική προϋπόθεση το σχέδιο έθετε τη μετατροπή του Δημοκρατικού Στρατού σε υπολογίσιμο τακτικό στρατό με τριπλασιασμό της δύναμης του, ως την Ανοιξη του 1948. Με δεδομένο ότι στο σχέδιο καταγράφεται, ότι ο ΔΣΕ το Σεπτέμβρη του 1947 είχε δύναμη 24.000 ανδρών, από τους οποίους παραταχτεί ήταν οι 18.000, ο τριπλασιασμός του σήμαινε παραταχτεί δύναμη 50 με 60 χιλιάδων ανδρών.
Η Ολομέλεια, όπως προαναφέραμε (σύμφωνα με το περιληπτικό πρακτικό των εργασιών της που βρίσκεται στο “αρχείο ΚΚΕ – ΑΣΚΙ” – Κ383/Φ:20/33/34) πήρε μια σειρά οργανωτικά μέτρα στα πλαίσια υλοποίησης των νέων καθηκόντων του κόμματος και του ΔΣΕ. Συγκεκριμένα αποφάσισε:
– Τη δημιουργία, σε συμφωνία με την Αθήνα, δύο κλιμακίων του ΠΓ. Ενα στην πρωτεύουσα κι ένα στην Ελεύθερη Ελλάδα – εξωτερικό. Το κλιμάκιο του ΠΓ Ελεύθερης Ελλάδας – Εξωτερικού (ή αλλιώς 2ο κλιμάκιο) θα αποτελούσαν οι Ν. Ζαχαριάδης, Γ. Ιωαννίδης, Μ. Βαφειάδης, Λ. Στρίγκος και Π. Ρούσος με γραμματεία τους Ζαχαριάδη, Ιωαννίδη, Βαφειάδη.
– Να μεταβεί ο Ιωαννίδης στο βουνό και από κοινού με τον Μ. Βαφειάδη και τον Λ. Στρίγκο να καθοδηγήσουν την πραγματοποίηση των αποφάσεων που αφορούν το ΔΣΕ και την εφαρμογή του “Σχεδίου Λίμνες”.
– Το κλιμάκιο του ΠΓ Αθήνας να στρατολογήσει για τον ΔΣΕ 1.500 μέλη του Κόμματος από την πρωτεύουσα, 600 από τον Πειραιά και 500 από τη Θεσσαλονίκη.
– Να αντικατασταθεί ο διοικητής Θεσσαλίας του ΔΣΕ Κίσσαβος και ο διοικητής της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας Κικίτσας και να ετοιμαστούν γι’ αυτές τις θέσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα νέοι πιο ικανοί στρατιωτικοί διοικητές.

Η απόφαση της 3ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ

Το πλήρες κείμενο, που δε δόθηκε τότε στη δημοσιότητα
“Απόφαση της Τρίτης Ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ
12 του Σεπτέμβρη 1947
(Δε δίνεται στη δημοσιότητα)
1. Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ διαπιστώνει ότι στην Ελλάδα ωρίμασαν οι συνθήκες για τη δημιουργία ελεύθερης δημοκρατικής περιοχής με δική της κυβέρνηση. Ο κίνδυνος ένοπλης αμερικάνικης επέμβασης κάνει αναπότρεπτο αυτό το καθήκον που σημαίνει την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας της χώρας.
Η σταθεροποίηση και ανάπτυξη του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας και οι νίκες του, καθώς και η πολιτική και οικονομική χρεοκοπία του μοναρχοφασισμού κάνουν καθαρό σε όλο και πλατύτερα στρώματα του λαού ότι η κατοχύρωση της ελευθερίας, της ασφάλειας και της εργασίας των λαϊκών μαζών, η ανοικοδόμηση, η ακεραιότητα και η ειρήνη στη χώρα μπορούν να εξασφαλιστούν μονάχα με νίκη της πολιτικής του ΕΑΜ, που ο πιο αποφασιστικός φορέας της αυτή τη στιγμή είναι ο ΔΣΕ, σαν η πρωτοπορία σε ολόκληρο το δημοκρατικό κίνημα της Ελλάδας.
Η ανάπτυξη και η σταθεροποίηση της δημοκρατίας και του δημοκρατικού κινήματος σε πρώτη γραμμή στην Ευρώπη και η αλληλεγγύη τους με τον αγώνα του δικού μας λαού αποτελούν ουσιαστική σοβαρή βοήθεια στο κίνημά μας.
2. Χωρίς αδυνάτισμα των επίμονων προσπαθειών του ΚΚΕ, ολόκληρου του ΕΑΜ και των άλλων κομμάτων της δημοκρατικής Αριστεράς, που κατευθύνονται προς την ειρήνη και το δημοκρατικό συμβιβασμό που θα οδηγούσε τη χώρα σε ελεύθερες εκλογές, η Ολομέλεια αποφασίζει να μεταφέρει αποφασιστικά το κέντρο του βάρους όλης της κομματικής δουλιάς στον πολεμικό – επιχειρησιακό τομέα για να ανυψώσει τον ΔΣΕ σε κείνη τη δύναμη που στο συντομότερο δυνατό διάστημα θα οδηγήσει στη δημιουργία της ελεύθερης Ελλάδας βασικά σε όλες τις βόρειες περιοχές της χώρας. Για το σκοπό αυτό η Ολομέλεια αποφασίζει:
α) Να επιστρατευτούν όλες οι δυνάμεις του Κόμματος για την ολόπλευρη υποστήριξη, ανάπτυξη και καθοδήγηση της πολεμικής δουλιάς του ΔΣΕ.
β) Από στρατιωτική άποψη εγκρίνει σε γενικές γραμμές σαν βάση για την πραγματοποίηση της πολιτικής του ΚΚΕ, που σκοπεύει στη δημιουργία ελεύθερου εδάφους στη Βόρεια Ελλάδα, την εισήγηση της στρατιωτικοπολιτικής ηγεσίας του ΔΣΕ.
γ) Αναθέτει στο δεύτερο κλιμάκιο του Πολιτικού Γραφείου την καθοδήγηση και οργάνωση επιτόπου στην ελεύθερη περιοχή όλης της κομματικής και πολιτικοστρατιωτικής δουλιάς για την πραγματοποίηση αυτής της απόφασης και ιδιαίτερα του σχεδίου του ΔΣΕ.
3. Η 3η Ολομέλεια εφιστά την προσοχή όλου του Κόμματος στην οπορτουνιστική αναποφασιστικότητα και ταλαντεύσεις που εμφανίζονται και μεταξύ καθοδηγητικών στελεχών σχετικά με τη συνέπεια και αποφασιστικότητα που ήταν αναγκαίες για να μπορέσει το Κόμμα εξ ολοκλήρου να αφιερωθεί στην υπόθεση της καθοδήγησης και ανάπτυξης της αντίστασης του λαού ενάντια στη νέα αμερικανική και αγγλική κατοχή. Η αναποφασιστικότητα και οι ταλαντεύσεις εκφράστηκαν εκτός άλλων και στο ότι παλιότερα καθοδηγητικά στελέχη (Ρουμελιώτης, Λευτεριάς), παρά την κομματική εντολή, αρνήθηκαν να βγουν στο βουνό και στο ότι χιλιάδες μέλη του Κόμματος αντιμετώπισαν παθητικά τις διώξεις του εχθρού και αντί να βγουν στο βουνό βρέθηκαν στις φυλακές και στις εξορίες. Παρόμοιες ταλαντεύσεις επίσης φρέναραν τη δουλιά της καθοδήγησης σε ορισμένες οργανώσεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη) σχετικά με τη σταθερή ανάπτυξη της λαϊκής αντίστασης.
Αυτή η αναποφασιστικότητα και οι ταλαντεύσεις που εξηγούνται με ξένες επιδράσεις στις γραμμές του Κόμματος στάθηκαν μέχρι σήμερα σοβαρό εμπόδιο στην πραγματοποίηση της κομματικής γραμμής.
Η επιτυχία της γραμμής του ΚΚΕ σε σημαντικό βαθμό εξαρτάται από το γρήγορο και αποφασιστικό ξεπέρασμα αυτής της αναποφασιστικότητας και των ταλαντεύσεων.
4. Η Ολομέλεια διαπιστώνει τη σοβαρή καθυστέρηση που παρατηρείται στην ανάπτυξη της λαϊκής αντίστασης στις μεγάλες πόλεις (Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Καβάλα κ.ά.) και καλεί τις κομματικές καθοδηγήσεις και όλα τα μέλη του Κόμματος σ’ αυτές τις πόλεις να ξεπεράσουν στο πιο σύντομο διάστημα αυτή την καθυστέρηση.
5. Η Ολομέλεια διακηρύττει ότι παρά αυτές τις δυσκολίες που προκαλεί στο δημοκρατικό κίνημα κατά κύριο λόγο η αμερικανική επέμβαση, η πάλη του λαού μας και η δράση του ΔΣΕ δείχνουν ότι η νίκη ανήκει στο λαό και ότι η κατάκτησή της εξαρτάται από την αποφασιστικότητα, την πρωτοποριακή δουλιά, τον ηρωισμό, την αυταπάρνηση που θα δείξει το ΚΚΕ και όλα τα μέλη του επικεφαλής του αγωνιζόμενου λαού.
Το ΚΚΕ για άλλη μια φορά καλείται να εκπληρώσει εξ ολοκλήρου το καθήκον του απέναντι στο λαό και την Ελλάδα”.

Σημείωση “Ριζοσπάστη”: Το κείμενο της απόρρητης απόφασης της 3ης Ολομέλειας, που δημοσιεύουμε εδώ, βρίσκεται στα ρώσικα και σε αντίστοιχη ελληνική μετάφραση στο “Αρχείο ΚΚΕ – ΑΣΚΙ” (αριθμός αρχειοθέτησης: Κ383/Φ: 20/33/34). Το πρωτότυπο της απόφασης αυτής στα ελληνικά δεν έχει ακόμη βρεθεί.

Το δράμα ενός αφεντικού που δε βρίσκει σκλάβο

Πραγματικά υπέροχο άρθρο του Πρώτου Θέματος μας ενημερώνει αντικειμενικά πως οι Έλληνες είναι τεμπέληδες και δεν θέλουν nα δουλέψουν, γι’ αυτό και έχουμε 20% ανεργία. Και τι καλύτερο από ένα παράδειγμα πραγματικό, μιας πραγματικής επιχείρησης, ενός νέου πραγματικού επιχειρηματία που ζει ένα πραγματικό δράμα αφού δεν μπορεί ο δόλιος να βρει έναν ντελιβερά και άκουσον-άκουσον, αναγκάζεται ο ίδιος εκτός από το να φτιάχνει τους καφέδες, στη συνέχεια να κάνει και τον ντελιβερά.
Όλα από την ζωή είναι βγαλμένα τελικά και εύκολα αποδεικνύει το συγκεκριμένο παράδειγμα πως οι Έλληνες είναι τεμπέληδες και αρνούνται να δουλέψουν, προτιμούν την ανεργία και να τους συντηρούν οι γονείς τους. Ποιος να αμφισβητήσει την μαρτυρία την προσωπική ενός νέου σοβαρού επιχειρηματία; Θα έλεγαν κάποιοι κακεντρεχείς πως το κάνει όλο αυτό για να διαφημίσει την επιχείρησή του ή πως το άρθρο είναι στημένο -βέβαια ξέρουμε όλοι πως αυτά τα λένε οι κομμουνιστές που έχουν αναπτύξει ερωτική σχέση με την τεμπελιά.
Λίγο παρακάτω το άρθρο μας αποκτά μια επιστημονικοφανή διάσταση και μας παραθέτει στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, «ρε μαν μου αυτοί μιλάνε με στοιχεία, δεν είναι τίποτα μαλάκες». Η ανεργία στο 20% (ο λαός να το κάνει 20, σίγουρα είναι παραπάνω), αλλά οι νέοι Έλληνες εκεί, αρνούνται πεισματικά να δουλέψουν.
Βέβαια βλέπουμε πως με την πάροδο των χρόνων, το ιδεολόγημα της τεμπελιάς των νέο-ελλήνων έχει πάρει άλλες διαστάσεις. Ενώ ξεκίνησε από το «οι Έλληνες δεν κάνουν δύσκολες δουλειές και μόνο οι ΛΑΘΡΟμετανάστες δουλεύουν στα χωράφια» φτάσαμε στην άρνηση 8ης εργασίας με ημερομίσθιο 32 ευρώ σύν 10 ευρώ τιπς συν το ένσημο και εννοείται πως ο νέος επιχειρηματίας πληρώνει όλα τα ένσημα και μάλιστα 8ωρα – όλοι το ξέρουν αυτό, ιδιαίτερα αυτοί που έχουν δουλέψει στην εστίαση. Φαίνεται πως έχει δυσκολέψει η πίστα για τα ΜΜΕ.
Περιμένουμε άρθρο με τίτλο «ψάχνω 5 μήνες υπαλληλο υποδοχής με 50 ευρώ και ασφάλιση, αλλά δεν έρχεται κανείς». Στη μεταμνημονιακή Ελλάδα της ανάπτυξης οι νέοι δεν θα ικανοποιούνται ούτε με 50 ευρώ μεροκάματο, βέβαια η ανεργία θα συνεχίσει στα ιδια επίπεδα αλλά σαν την τεμπελιά δεν υπάρχει.
Μέχρι τότε ευχόμαστε στο συμπαθέστατο επιχειρηματία να βρει επιτέλους κάποιον άνθρωπο να μεταφέρει τις παραγγελίες του, οι οποίες μετά το άρθρο μάλλον θα αυξηθούν κατακόρυφα. Κανείς μόνος του στην κρίση, ας συμπαρασταθούμε όλοι ενεργά στο δράμα του δαιμόνιου συμπαθούς επιχειρηματία, με την παρουσία μας στην εκδήλωση αλληλεγγύης που διοργανώνεται.
Ελευθέριος Ριλοάδης

Τα γεγονότα στην ΚΟ Τασκένδης. Ορισμένες εκτιμήσεις

Τα γεγονότα της Τασκένδης αποτέλεσαν αναμφίβολα μια από τις πιο δραματικές στιγμές στη ζωή των πολιτικών εξόριστων μετά τον εμφύλιο, ανοίγοντας ένα χάσμα που θα έκανε δεκαετίες να επουλωθεί. Με αφορμή την θλιβερή επέτειο, αναδημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από το Β’ τόμο του δοκιμίου ιστορίας του ΚΚΕ, το οποίο φωτίζει το παρασκήνιο της σύγκρουσης, το ρόλο των Σοβιετικών καθώς και τα βαθύτερα πολιτικά αίτια της:
Οι 16.000 πολιτικοί πρόσφυγες στη Σοβιετική Ένωση ζούσαν στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν, στα όρια των πόλεων Τασκένδης και Τσιρτσίκ και συγκεκριμένα σε 14 συγκροτήματα κατοικιών (1η έως 14η Πολιτεία, από τις οποίες η 5η βρισκόταν στο Τσιρτσίκ). Πολλοί από αυτούς εργάζονταν στις εργοστασιακές μονάδες και άλλες επιχειρήσεις της περιοχής.
Η Κομματική Οργάνωση Τασκένδης (ΚΟΤ), η δύναμη της οποίας ήταν 8.000 μέλη, είχε την εξής διάταξη, σύμφωνα και με Έκθεση της αντιπροσωπίας της ΚΕ του ΚΚΕ που βρισκόταν το 1955 στην Τασκένδη. Η Έκθεση αναφέρει:
«… Η ΚΟΤ έχει την παρακάτω συγκρότηση, χοντρικά. Κομματικές Οργανώσεις Πολιτειών 1η,2η(…) 14η, Οικοδομικών Επιχειρήσεων-Γκορστρόι και εργοστασίου Τασελμάς. Εκτός από αυτές τις ΚΟ, έχει και περίπου 40 ανεξάρτητες ΚΟΒες.»[1]
Πιο αναλυτικά η διάρθρωση της ΚΟΤ περιλάμβανε:
  • Κομματικές Οργανώσεις των Πολιτειών (εδαφικές), μία σε κάθε Πολιτεία. Αποτελούνταν από μέλη του ΚΚΕ που δεν ήταν εργαζόμενοι και από μέλη του Κόμματος που δε συμπλήρωναν τον απαιτούμενο αριθμό για να συγκροτήσουν ΚΟΒ στο χώρο της δουλειάς τους. Επίσης στις Κομματικές Οργανώσεις των Πολιτειών ανήκαν και οι ΚΟΒ-Τμήματα εργοστασίων και επιχειρήσεων της Τασκένδης.
  • Κομματική Οργάνωση Οικοδομικών Επιχειρήσεων, στην οποία ανήκαν τα κομματικά μέλη που δούλευαν στην κρατική επιχείρηση κατασκευών Τασκένδης και Τσιρτσίκ.
  • Κομματική Οργάνωση Τασελμάς, αποτελούμενη από τα μέλη του Κόμματος που εργάζονταν στο ομώνυμο εργοστασιακό συγκρότημα.
Καθεμία από τις παραπάνω Κομματικές Οργανώσεις καθοδηγούνταν από Κομματική Επιτροπή και υποδιαιρούνταν σε Κομματικά Τμήματα, καθένα από τα οποία είχε Γραφείο και Γραμματέα. Δηλαδή λειτουργούσαν σαν ΚΟΒ.
  • Τις λεγόμενες «ανεξάρτητες ΚΟΒ» που συγκροτούνταν σε διάφορους χώρους δουλειάς, οι οποίες καθοδηγούνταν απευθείας από την Κομματική Επιτροπή Τασκένδης (ΚΕΤ) που ήταν το καθοδηγητικό όργανο της ΚΟΤ. Εκλεγόταν κάθε χρόνο από κομματική Συνδιάσκεψη. Η ΚΕΤ είχε 9μελές Γραφείο και 3μελή Γραμματεία.
Στους χώρους δουλειάς την ευθύνη για τη δράση των ΚΟΒ του ΚΚΕ, μόνο όσο αφορούσε τα ζητήματα του χώρου εργασίας, είχε ο αναπληρωτής γραμματέας της αντίστοιχης ΚΟ του ΚΚ Ουζμπεκιστάν.
Οι νεολαίοι πολιτικοί πρόσφυγες ήταν μέλη της Λενινιστικής Κομσομόλ, ενώ σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι ήταν μέλη των σοβιετικών συνδικάτων. Ακόμα οι πολιτικοί πρόσφυγες είχαν συγκροτήσει συλλόγους πολιτικών προσφύγων και άλλες μαζικές οργανώσεις.
Το 1955 η ΚΟΤ ήταν η μοναδική συγκροτημένη οργάνωση που υπαγόταν αποκλειστικά στο ΚΚΕ. Λόγω του μεγέθους της έπαιζε καθοριστικό ρόλο στις αποφάσεις των κομματικών σωμάτων (Συνέδριο ή Συνδιάσκεψη), καθώς και στην εκλογή της Κεντρικής Επιτροπής. Γι’ αυτούς τους λόγους ήταν επόμενο η εσωκομματική διαπάλη και η φραξιονιστική δραστηριότητα να επικεντρωθεί στην περιοχή της Τασκένδης.
Τα γεγονότα στην ΚΟ Τασκένδης δεν ήταν κεραυνός σε ξάστερο ουρανό. Η φραξιονιστική δράση είχε προηγηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, με την καθοδήγηση ηγετικών κλιμακίων του ΚΚΣΕ και με βασικό της στοιχείο την υπονόμευση της ηγεσίας του ΚΚΕ, κατά κύριο λόγο του Ν. Ζαχαριάδη. Κεντρικά ζητήματα της ιδεολογικοπολιτικής πλατφόρμας που διαμορφώθηκε ήταν ο χαρακτήρας της επανάστασης στην Ελλάδα, η εσωκομματική λειτουργία, καθώς και αν σωστά το ΚΚΕ είχε επιλέξει τον ένοπλο αγώνα (1946-1949).
Από το Γενάρη έως το Μάη του 1955 η αντιπροσωπία της ΚΕ του ΚΚΕ στην Τασκένδη, αποτελούμενη από τα αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ Παντελή Βαϊνά και Βαγγέλη Παπαδόπουλο (Φωκά), προσπαθούσε να διερευνήσει καταγγελίες στελεχών και μελών της ΚΟΤ για φαινόμενα αυταρχισμού, παραβιάσεων της κομματικής λειτουργίας, χωρίς να μπορέσει τελικά να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που υπήρχαν.
Στην ΚΟΤ βρισκόταν σε εξέλιξη το καλοκαίρι του 1955 η διαδικασία για την 4η Συνδιάσκεψη της Οργάνωσης, που είχε προγραμματιστεί να γίνει στις 13 Αυγούστου. Πριν την πραγματοποίησή της πήγε στην Τασκένδη ο Δημήτρης Βλαντάς (9.7.1955) και λίγες ημέρες αργότερα ο Νίκος Ακριτίδης (18 Ιούλη). Επίσης πήγαν και πάλι στην Τασκένδη οι Βαγγέλης Παπαδόπουλος και Παντελής Βαϊνάς (22 Ιούλη). Η αντιπροσωπία της ΚΕ δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί.
Με ευθύνη του Γραφείου της Κομματικής Επιτροπής Τασκένδης (ΚΕΤ), καθώς και με ανάμιξη στελεχών του ΚΚΣΕ και των κρατικών οργάνων της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν, έγιναν καταστατικές παραβιάσεις, ενώ η φραξιονιστική δράση σε βάρος της ΚΕ του ΚΚΕ εμφανιζόταν ως αντιπαράθεση με ορισμένα τοπικά στελέχη της ΚΟΤ. Στόχος της δραστηριότητας ήταν ο έλεγχος των οργάνων και των αντιπροσώπων της Συνδιάσκεψης της ΚΟΤ. Ήταν χαρακτηριστικό ότι οι αντιπρόσωποι και τα παρακάτω καθοδηγητικά όργανα, που είχαν ήδη εκλεγεί, βρίσκονταν σε αναντιστοιχία με την πολιτική τοποθέτηση της κομματικής βάσης, αλλά και της ΚΕΤ, που η πλειοψηφία της τασσόταν υπέρ της ΚΕ του ΚΚΕ και κατάγγειλε επεμβάσεις σε εφορευτικές επιτροπές, αποκλεισμούς υποψηφίων και εκβιασμούς με στόχο να κυριαρχήσουν στα όργανα οι φραξιονιστές.
Με παρέμβαση της αντιπροσωπίας της ΚΕ, το Γραφείο της ΚΕΤ συμφώνησε να αναβληθεί η Συνδιάσκεψη για τις 21 Αυγούστου.
Στις 12 Αυγούστου πήγε στην Τασκένδη και ο Νίκος Ζαχαριάδης. Η αντιπροσωπία της ΚΕ έκανε προσπάθεια να αναβληθεί εκ νέου η Συνδιάσκεψη, γεγονός που συνάντησε την αντίδραση του απερχόμενου Γραφείου της ΚΕΤ και στελεχών του ΚΚΣΕ από τη ΣΔ του Ουζμπεκιστάν. Στις 15 και 16.8.1955 ο Νίκος Ζαχαριάδης κατάγγειλε τη φραξιονιστική δραστηριότητα σε αχτίφ 1.200 μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας και στελεχών της ΚΟΤ. Το αχτίφ συντάχτηκε με την αντιπροσωπία της ΚΕ του ΚΚΕ. Στις 18 Αυγούστου η Συνδιάσκεψη της ΚΟΤ αναβλήθηκε επ’ αόριστον με απόφαση της αντιπροσωπίας της ΚΕ.
Όπως προκύπτει από Έκθεση που υπογράφουν οι Ν. Ζαχαριάδης, Δ. Βλαντάς. Ν. Ακριτίδης, Π. Βαϊνάς και Β. Παπαδόπουλος, το Γραφείο της ΚΕΤ είχε ομαδοποιηθεί. Αναφέρει η Έκθεση:
«Στη συνεδρίαση του Γραφείου της Κομματικής Επιτροπής στις 2.8.55 μόλις ανακοινώθηκε η ημερήσια διάταξη, ο Δημητρίου δήλωσε: “Τι μαζευόμαστε και συζητάμε, αφού είναι γνωστό το αποτέλεσμα της συζήτησης; Ό, τι και να συζητήσουμε, πέντε με τέσσερις θα είμαστε και καμιά ομάδα δεν πρόκειται να υποταχθεί στην άλλη.”[2] Το Γραφείο της ΚΕΤ ήταν χωρισμένο σε δύο ομάδες πριν από 6 μήνες.»[3]
Στις 9 Σεπτέμβρη η αντιπροσωπία της ΚΕ διόρισε νέο Γραφείο, αφού καθαίρεσε το Γραφείο της ΚΕΤ και μέλη των Επιτροπών σε πέντε Πολιτείες (2η, 3η, 9η, 11η, 12η), με αφορμή επεισόδια που προκάλεσαν στελέχη στην 3η Πολιτεία, μαζί με το διαγραμμένο από τον Αύγουστο Γραμματέα της ΚΟΤ Αριστοτέλη Χοτούρα. Την επόμενη ημέρα, με αφορμή τις καθαιρέσεις που ανακοινώθηκαν από το ραδιόφωνο των Πολιτειών, πραγματοποιήθηκε ανοιχτή συγκέντρωση-διαμαρτυρία και επίθεση στα γραφεία της ΚΕΤ στην 7η Πολιτεία, όπου βρισκόταν η αντιπροσωπία της ΚΕ. Η επίθεση έφτασε ως και σε χειροδικίες, προπηλακισμούς και τραυματισμούς.
Στις 11 Σεπτέμβρη χιλιάδες μέλη της ΚΟΤ και οπαδοί, που είχαν ταχτεί υπέρ της ΚΕ του ΚΚΕ, προχώρησαν σε συγκέντρωση και βίαια επεισόδια ενάντια στα καθαιρεμένα στελέχη της ΚΟΤ και τους υποστηρικτές τους. Σε αυτά τα γεγονότα αναμίχτηκαν φανερά υπέρ των καθαιρεμένων στελέχη του ΚΚΣΕ και οι κρατικές Αρχές της ΣΔ του Ουζμπεκιστάν, που προχώρησαν σε πολλές συλλήψεις.
Τα βίαια επεισόδια στις 9, 10 και 11 Σεπτέμβρη ήταν αποτέλεσμα μιας πρωτόγνωρης διαπάλης που εκδηλώθηκε στην ΚΟΤ ανάμεσα στην ΚΕ του ΚΚΕ και το Γραφείο της ΚΕΤ, με το οποίο συντάσσονταν και μέλη της ΚΕ, όπως ο Κ. Κολιγιάννης, καθώς και τα τοπικά κρατικά όργανα και τα κομματικά όργανα του ΚΚΣΕ. Με τη Συνδιάσκεψη υπολόγιζαν ότι θα διαμορφωνόταν εκείνος ο συσχετισμός δυνάμεων που θα επέβαλε την αλλαγή της ηγεσίας του ΚΚΕ. Όμως τα πράγματα εξελίχτηκαν διαφορετικά. Η μεγάλη πλειοψηφία της ΚΟΤ τοποθετήθηκε υπέρ της ΚΕ του ΚΚΕ και άρχισε να προετοιμάζει την 4η Συνδιάσκεψη, την οποία όρισε για τις αρχές Γενάρη του 1956.
Στη φραξιονιστική δράση αναφέρθηκε και ο Ν. Ζαχαριάδης σε συζήτηση που είχε με αντιπροσωπία του ΚΚΣΕ στις 12.10.1955. Υπογράμμισε, μάλιστα, ότι τέτοια διασπαστική δουλειά γινόταν και στην Ελλάδα:
«… Έχουμε στοιχεία ότι και σε άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες, όπως επίσης και στην Ελλάδα, γίνεται διασπαστικός αγώνας κατά της ΚΕ του ΚΚΕ, όπως και στην Τασκένδη. Δεν γνωρίζω αν η τοπική φράξια συνδέεται με εκείνες που κάνουν τον ίδιο αγώνα στην Ελλάδα. Είναι όμως φανερό ότι έχουν ακριβώς την ίδια δραστηριότητα.»[4]
Τα γεγονότα στην ΚΟ Τασκένδης αποτέλεσαν την πρώτη ανοιχτή σύγκρουση του Ν. Ζαχαριάδη με την ηγεσία του ΚΚΣΕ και εκδήλωση κρίσης στο ΚΚΕ. Γι’ αυτό έγιναν επί δεκαετίες σημείο σκληρής αντιπαράθεσης ανάμεσα στις δύο πλευρές που συγκροτούσαν τότε τους αντίστοιχους πόλους της διαπάλης, αντιπαράθεση που πήρε αναμφίβολα δραματικό χαρακτήρα.
Παράλληλα, αξιοποιήθηκαν και συνεχίζουν να αξιοποιούνται από όλες τις αντίπαλες προς το ΚΚΕ πλευρές (αστικές, του δεξιού και του αριστερού οπορτουνισμού), για να πλήξουν τις αρχές και την ηθική υπόσταση του ΚΚΕ.
Τα γεγονότα στην ΚΟ Τασκένδης επιβεβαίωσαν ότι η εσωκομματική διαπάλη παίρνει οξύτατο χαρακτήρα, ιδιαίτερα όταν ο οπορτουνισμός έχει ωριμάσει σε οργανωμένο ιδεολογικοπολιτικό ρεύμα μέσα στο Κόμμα. Τίθεται, όμως, το εξής ζήτημα: Βρισκόταν το ΚΚΕ σε κρίση πριν τα γεγονότα στην Τασκένδη;
Τα στοιχεία της περιόδου δείχνουν ότι υπήρχε διαπάλη, αλλά το συντριπτικά μεγάλο τμήμα του ΚΚΕ ήταν συσπειρωμένο. Εκείνο που διαφαινόταν τότε ήταν τα αδιέξοδα που δημιουργούσε η πολιτική του γραμμή, η ανάγκη να επεξεργαζόταν το ΚΚΕ ένα επαναστατικό πρόγραμμα. Ακόμα, η ανάγκη να ανανέωνε τη σύνθεση στα καθοδηγητικά του όργανα και να προχωρούσε η οικοδόμηση ισχυρών παράνομων Κομματικών Οργανώσεων.
Η κρίση στο ΚΚΕ ωρίμασε με την παρέμβαση του ΚΚΣΕ. Το ΚΚΕ, ως τμήμα του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, διαπλεκόταν με τις διεθνείς εξελίξεις και πολλές φορές δεχόταν την αποφασιστική τους επίδραση. Ο αντικειμενικά διεθνιστικός χαρακτήρας της ταξικής πάλης είναι η πηγή και της διαπλοκής εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων, που κάτω από μια σειρά προϋποθέσεις οδηγούν στην ανάπτυξη του οπορτουνισμού.
Η ανασυγκρότηση και η ισχυροποίηση των κομματικών δυνάμεων, που επιδίωκαν την αλλαγή πορείας του ΚΚΕ, δεν ήταν στενά εσωκομματική υπόθεση. Η δεξιά οπορτουνιστική στροφή στο ΚΚΕ στηρίχτηκε με κάθε τρόπο από το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και πρωταρχικά από το ΚΚΣΕ. Όπως έχει αναφερθεί, ήδη από το 1949-1950 υπήρχε επικοινωνία ανάμεσα σε ανώτατα στελέχη του ΚΚΣΕ και του ΚΚΕ (Παρτσαλίδης, Βαφειάδης), αφού και στο ΚΚΣΕ η διαπάλη ήταν έντονη.
Όσο εξελισσόταν ο αγώνας του ΔΣΕ, ο στόχος του για τη σοσιαλιστική εξουσία δεν προκάλεσε εσωκομματική αμφισβήτηση, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Μετά από την ήττα του ΔΣΕ, και όσο γινόταν σαφές ότι δεν ήταν κοντά η ώρα της επαναστατικής νίκης, αναβίωνε και ενδυνάμωνε η συμβιβαστική, οπορτουνιστική ερμηνεία του προβλήματος της μη κατάκτησης της εξουσίας.
Το θέμα που τέθηκε τότε ήταν η πλήρης αλλαγή της πολιτικής του ΚΚΕ. Δε θεωρούνταν επαρκείς οι προσαρμογές που ήδη είχαν γίνει στην πολιτική του από την Κεντρική Επιτροπή, όπως η απόσυρση του Σχεδίου Προγράμματος το 1954 και η Δήλωση της 5ης Ολομέλειας της ΚΕ (1955) για το Γιουγκοσλαβικό, που κατά βάση ευθυγραμμιζόταν με τη νέα πολιτική προσέγγισης της ΕΣΣΔ απέναντι στη Γιουγκοσλαβία.
Επομένως τα γεγονότα στην ΚΟΤ ήταν το προοίμιο της 6ης Πλατιάς Ολομέλειας που ακολούθησε. Οι αποφάσεις που πήρε φωτίζουν καλύτερα κα τα γεγονότα στην ΚΟ Τασκένδης και αντίστροφα.

[1] Αρχείο ΚΚΕ, Έγγραφο 27757, Έκθεση της αντιπροσωπίας της ΚΕ του ΚΚΕ (Ζαχαριάδης, Βλαντάς, Ακριτίδης, Βαϊνάς, Φωκάς) για την κατάσταση της ΚΟ Τασκένδης και τα μέτρα που πήρε, 13.12.1955, σελ. 1 -2.
[2] Τα μέλη του Γραφείου της ΚΕΤ που τάχτηκαν ενάντια στην πολιτική γραμμή της ΚΕ ήταν κατά σειρά οι Χοτούρας Αριστοτέλης (Γραμματέας της ΚΟΤ), Αδαλή Σοφία, Δημητρίου Πάνος, Φουρκιώτης Γιώργης, Παπαθωμίδης Νίκος. Υπέρ της ΚΕ ήταν οι Τσερβελής Γιάννης (β’ Γραμματέας της ΚΟΤ), Καρανίκας, Μεταξάς, Πέικος.
[3] Αρχείο ΚΚΕ, Έγγραφο 27757, Έκθεση της αντιπροσωπίας της ΚΕ του ΚΚΕ (Ζαχαριάδης, Βλαντάς, Ακριτίδης, Βαϊνάς, Φωκάς) για την κατάσταση της ΚΟ Τασκένδης και τα μέτρα που πήρε, 13.12.1955, σελ. 28.
[4] Β. Γ. Αφινιάν, Β. Κόντης, Κ. Παπουλίδης, Ν. Ντ. Σμιρνόβα, Ν. Τομίλινα, Οι σχέσεις ΚΚΕ και ΚΚΣΕ στο διάστημα 1953-1977, σελ. 68, εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1999.

*Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, β’ τόμος 1949-1968, τέταρτη έκδοση, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του αφιερώματος της Κατιούσα στα 100 χρόνια του ΚΚΕ και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ

Εγγονή “εθνικού ήρωα” εκθέτει το ναζί παππού της και προκαλεί σάλο στη Λιθουανία

Η τιμή που αποδίδεται σε φασίστες στη Λιθουανία και σε άλλες βαλτικές χώρες δεν είναι φυσικά κάτι καινούριο, αλλά αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της περιοχής μετά τις ανατροπές του 89′-91′. Η αποθέωση δοσιλόγων και δολοφόνων συνοδεύεται συνήθως από μια μεγάλη επιχείρηση κουκουλώματος της πραγματικής δράσης των αντικομμουνιστικών ινδαλμάτων, που παρουσιάζονται ως αθώα θύματα των Σοβιετικών.
Μια πολύ χαρακτηριστική περίπτωση είναι εκείνη του χωριού Σουκιονιάι στη δυτική Λιθουανία, όπου το σχολείο φέρει το όνομα του Στρατηγού Σταρκ, που εκτελέστηκε από τη σοβιετική μυστική αστυνομία το 1947, ενώ υπάρχει και μνημείο, αφιερωμένο σε εκείνον δίπλα στο αγρόκτημα που γεννήθηκε.
Οι φήμες για το βίο και την πολιτεία του Γιόνας Νορέικα, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, κυκλοφορούν εδώ και δεκαετίες μεταξύ των κατοίκων αλλά και ευρύτερα στη χώρα, ως τώρα όμως κάθε ανοιχτή κατηγορία κατά του Νορέικα αντιμετωπιζόταν ως προπαγάνδα της Μόσχας, τακτική εξάλλου που ακολουθεί και η ίδια η λιθουανική κυβέρνηση και φορείς της, απέναντι στις αιτιάσεις για Συγκάλυψη του ρόλου της χώρας στο Ολοκαύτωμα.
Ώσπου βρέθηκε ένα άτομο υπεράνω πάσης φιλορωσικής υποψίας και επιβεβαιώνει αυτό που είναι γνωστό εδώ και χρόνια. Το άτομο αυτό δεν είναι άλλο από την εγγονή του Νορέικα, Σίλβια Φότι, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Σικάγο, αλλά πέρασε 18 χρόνια ερευνώντας τη ζωή του παππού της για να ικανοποιήσει την επιθυμία της νεκρής μητέρας της, παρότι η γιαγιά της -γνωρίζοντας προφανώς όλη την αλήθεια- προσπάθησε να την αποτρέψει.
Η έρευνα της Φότι επισφράγισε με αδιάψευστα ντοκουμέντα πως ο παππούς της ήταν διοικητής του Μετώπου Ακτιβιστών Λιθουανίας, μιας αντισημιτικής ομάδας που αντιστάθηκε στην προσάρτηση της χώρας στην ΕΣΣΔ και χαιρέτισε ως απελευθερωτές τους Ναζί  κατά την εισβολή του 1941.
Μάλιστα, πριν ακόμα οι Ναζί καταλάβουν τη Λιθουανία, ο Νορέικα ήταν ιθύνων νους πίσω από τις εκτελέσεις 180 Εβραίων στην πόλη Plunge, όπου μάλιστα η οικογένειά του κατέλαβε ένα από τα σπίτια των εκτελεσμένων. Επίσης, ως διοικητής της επαρχίας επέβλεψε χιλιάδες εκτελέσεις Εβραίων και στην πόλη Σιαουλάι. Μετά τον πόλεμο, ο Νορέικα συνέχισε τις αντισοβιετικές του δραστηριότητες και καταδικάστηκε ως δοσίλογος. Μετά το 91′ η καταδίκη του αναιρέθηκε κι ανακηρύχθηκε εθνικός ήρωας.
Ήδη από το 2015 μια σειρά δημόσιων προσώπων ζήτησαν την αφαίρεση αναμνηστικής πλάκας του Νορέικα στη Βιβλιοθήκη του Βίλνιους. Το Κέντρο Ερευνών Γενοκτονίας “Αντίστασης” (όπου ως “γενοκτονία” νοείται η μεταφορά 200.000 Λιθουανών στη Σιβηρία και το Καζακστάν μετά τον πόλεμο και ως αντίσταση, κάθε αντισοβιετική δράση, περιλαμβανομένου του δοσιλογισμού), απάντησε πως “η εχθρότητα που επιδεικνύεται σε Λιθουανούς πατριώτες οργανώνεται από τους ανατολικούς γείτονες”.
Μετά τη δημοσίευση της έρευνας της Φότι, ο δήμαρχος του Βίλνιους ζήτησε από το κέντρο να επανεξετάσει το ρόλο του Νορέικα, κάτι το οποίο όμως δε διαφαίνεται άμεσα στον ορίζοντα. Όσο για τους συγχωριανούς της Νορέικα, είναι κι αυτοί σοκαρισμένοι, όχι φυσικά από τις κάθε άλλο παρά κρυφές πτυχές που αποκαλύπτονται, αλλά από το γεγονός πως ένα μέλος της οικογένειας έβγαλε τα άπλυτα του “εθνικού ήρωα” στη φόρα, “ντροπιάζοντας” τη χώρα.
Όπως λέει η δασκάλα και βιβλιοθηκάριος του σχολείου που φέρει το όνομα του ναζί: “όλοι έχουμε ακούσει πράγματα για όσα έκανε στον πόλεμο ο Νορέικα. Προφανώς πήρε λάθος δρόμο, αλλά η εγγονή του έπρεπε να σιωπήσει. Κάθε οικογένεια έχει τα άσχημά της, αλλά δε μιλάνε γι’ αυτά. Καλύτερα να σωπαίνεις”…

Τακτοποίηση





Και μόνο η φράση του πρωθυπουργού ότι «η αύξηση του κατώτατου μισθού, αλλά και η κατάργηση του υποκατώτατου, πρέπει να γίνει με τρόπο που θα δημιουργεί την κοινωνική συναίνεση και βεβαίως την προοπτική της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας», επιβεβαιώνει την κοροϊδία που επιχειρεί η κυβέρνηση σε βάρος παλιών και νέων εργαζομένων με τις εξαγγελίες της από τη ΔΕΘ. Θυμίζουμε ότι ο Αλ. Τσίπρας ανακοίνωσε τη διετή επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών από τον κρατικό προϋπολογισμό για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών, ως αντιστάθμισμα στο αυξημένο «κόστος» που συνεπάγεται για την εργοδοσία η κατάργηση του υποκατώτατου μισθού. Δηλαδή, η όποια αύξηση στον κατώτερο μισθό, με την κατάργηση του υποκατώτατου, αντί να επιβαρύνει τους εργοδότες που κέρδισαν και κερδίζουν από την καρατόμηση των μισθών, θα φορτωθεί και πάλι στα λαϊκά στρώματα, αφού η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών από τον κρατικό προϋπολογισμό προέρχεται έτσι και αλλιώς από τη σκληρή φορολογία και τα «ματωμένα πλεονάσματα», δηλαδή από την τσέπη του κόσμου. Επιπλέον, με την αύξηση του αφορολόγητου από την 1/1/2020, οι μισθωτοί θα δούνε την όποια «αύξηση» να εξανεμίζεται και να ξαναγυρίζει στον κρατικό προϋπολογισμό. Χώρια που η συγκεκριμένη εξαγγελία της κυβέρνησης έχει ήδη ανοίξει την όρεξη στους εργοδότες για την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών και στους κλαδικούς μισθούς, θέτοντας αυτόν τον όρο για να συμφωνήσουν σε επέκταση των συμβάσεων ή στην υπογραφή νέων. Με άλλα λόγια, πριν ακόμα οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τους πλέον άθλιους μισθούς, δουν μερικές πενταροδεκάρες παραπάνω στις αποδοχές τους, η κυβέρνηση σπεύδει να «τακτοποιήσει» τις επιχειρήσεις με όλα τα πρόσφορα μέτρα...

«Κρίσιμος ενεργειακός εταίρος των ΗΠΑ»...


Το ρόλο του «σημαιοφόρου» στους ενεργειακούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης επιβεβαίωσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με αφορμή τη ΔΕΘ, διεκδικώντας να αναβαθμίσει τη συμμετοχή της χώρας στο δίκτυο των αγωγών και δρόμων μεταφοράς Ενέργειας που ανταγωνίζονται τη Ρωσία, με διακηρυγμένο στόχο την «απεξάρτηση» της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο και το κέρδισμα μεριδίων στην ευρωπαϊκή αγορά από τις ΗΠΑ. Σχέδια που απλώνονται σε όλη την περιοχή και βάζουν την Ελλάδα στο επίκεντρο ισχυρών ανταγωνισμών ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα.
Ετσι, η «ισχυρή στρατηγική σχέση» στον τομέα της Ενέργειας, που περιέγραψε ο πρωθυπουργός στην ομιλία του στη ΔΕΘ, δεν περιλαμβάνει μόνο τους υπό κατασκευή αγωγούς ΤΑΡ και IGB (μεταφέρουν αζέρικο φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά), ούτε μόνο τον πλωτό σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Αλεξανδρούπολη. Προϋποθέτει και τη βαθύτερη εμπλοκή της Ελλάδας στην εμπέδωση της αμερικανοΝΑΤΟικής «σταθερότητας» στη Μέση Ανατολή, την Ανατ. Μεσόγειο, τα Βαλκάνια και τη Ν/Α Ευρώπη, για την ανάσχεση της ρωσικής επιρροής, ώστε ανταγωνιστικά μονοπώλια - και κυρίως αμερικανικά - να κερδίζουν νέες αγορές και με «ασφάλεια» να αναπτύσσουν δράση, επενδύοντας και στην Ελλάδα κεφάλαια που είναι αναγκαία για μια πιο ορμητική και «διατηρήσιμη» ανάκαμψη της οικονομίας.
* * *
Μιλώντας γι' αυτά τα θέματα στο «Southeast Europe Energy Forum» που διοργάνωσε το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο στο πλαίσιο της 83ης ΔΕΘ, ο Αμερικανός υφυπουργός Ενέργειας Μαρκ Μενέζες ήταν απόλυτα σαφής ως προς τις επιδιώξεις της χώρας του και το ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή. Αφού εξέφρασε την πλήρη υποστήριξη στην κατασκευή του TAP και του διασυνδετήριου IGB, καταφέρθηκε ενάντια σε έργα όπως «Nord Stream II» και «Turkish Stream», επαναλαμβάνοντας την πάγια αμερικανική θέση ότι αυτοί οι αγωγοί ενισχύουν τον μονοπωλιακό ρόλο της Ρωσίας στα ενεργειακά πράγματα της ευρύτερης περιοχής.
Με ρητό και κατηγορηματικό τρόπο υπογράμμισε ότι «οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πιο εύρωστους ενεργειακούς και οικονομικούς δεσμούς και δεσμούς ασφάλειας με την Ελλάδα, τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και όλη την ήπειρο». Οι ΗΠΑ, συνέχισε, διαθέτουν σήμερα Ενέργεια σε μεγάλη αφθονία, την οποία «είναι πρόθυμες να μοιραστούν ως ενεργειακός προμηθευτής», και έχουν αναδειχθεί σε «παγκόσμιο ηγέτη» στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, με προοπτική στο άμεσο μέλλον να ξεπεράσουν σε αυτόν τον τομέα τη Ρωσία και τη Σαουδική Αραβία.
* * *
Στη δική του παρέμβαση, ο Ελληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γ. Σταθάκης, ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτικός για το πώς οι επιδιώξεις της ελληνικής αστικής τάξης «κουμπώνουν» με τον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό στην περιοχή. Οπως είπε, «ολόκληρη η περιοχή, από γεωγραφική σκοπιά, αποτελεί την κύρια πύλη μεταφοράς Ενέργειας στην Ευρώπη. Βασική προϋπόθεση για την επιτυχή μετάβαση στη νέα εποχή φυσικού αερίου είναι όλες οι χώρες της περιοχής να ενώσουν τις προσπάθειές τους και να δημιουργήσουν συνέργειες και δίκτυα».
Είναι αυτονόητο ότι «συνέργειες» ανάμεσα σε χώρες που υπηρετούν ανταγωνιστικά ενεργειακά σχέδια στην περιοχή δεν μπορούν να υπάρξουν. Επομένως, για να διασφαλιστούν τα αμερικανοΝΑΤΟικά συμφέροντα έναντι αυτών της Ρωσίας, χρειάζεται να προχωρήσει η «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» της Βαλκανικής. Εκεί ακριβώς είναι που η κυβέρνηση αναλαμβάνει αναβαθμισμένο ρόλο, διεκδικώντας να αποτελέσει η Ελλάδα «πύλη εισόδου» των εναλλακτικών διαδρομών του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Ο «ζωτικός χώρος» αυτού του σχεδιασμού ξεκινά από την Ανατολική Μεσόγειο, διαπερνά τα Βαλκάνια και φτάνει μέχρι τη Ν/Α Ευρώπη.
Εκτός όλων των άλλων, ο ρόλος που διεκδικεί η κυβέρνηση για λογαριασμό της ελληνικής αστικής τάξης σ' αυτόν το σχεδιασμό επηρεάζει άμεσα τις σχέσεις της Ελλάδας με τη Ρωσία και με την Τουρκία, ενώ δέχεται και τα ισχυρά απόνερα των ανταγωνιστικών σχέσεων στο εσωτερικό της ΕΕ, αλλά και της αντιπαράθεσης που οξύνεται ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Γερμανία.
* * *
Στο διά ταύτα, ο Γ. Σταθάκης απαρίθμησε όλα τα ενεργειακά έργα που «τρέχουν» ή σχεδιάζονται στην Ελλάδα, με τη στήριξη των ΗΠΑ και με τη χρηματοδότηση της ΕΕ, ως εναλλακτικά στις διαδρομές του ρωσικού φυσικού αέριου, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην κατασκευή του πλωτού τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη, γνωστού ως FSRU, που τα αμερικανικά μονοπώλια φιλοδοξούν να αναπτύξουν σε πύλη εισόδου του δικού τους υγροποιημένου αερίου προς την Ευρώπη. Στο πλαίσιο του συνεδρίου, μάλιστα, υπεγράφη συμφωνία για τη συμμετοχή της ΔΕΠΑ στο έργο, σε σύμπραξη με αμερικανικά και άλλα ελληνικά κεφάλαια.
Για τη σκοπιμότητα του συγκεκριμένου έργου, ο πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου επισήμανε χωρίς περιστροφές ότι «θα επιτρέψει στους συμμετέχοντες να βρουν καταρχήν μία δίοδο και εναλλακτικούς αγοραστές σε μια περιοχή η οποία είναι αρκετά κλειστή για άλλους ανταγωνιστές» σε χώρες «οι οποίες δεν προμηθεύονται αυτήν τη στιγμή άλλο αέριο πλην του ρωσικού, το οποίο έρχεται μέσω αγωγού από την Ουκρανία».
Αντί επιλόγου, κανένας δεν θα μπορούσε να συνοψίσει καλύτερα τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, όπως αναπτύσσονται και στον ενεργειακό τομέα, από τον πρέσβη των ΗΠΑ Τζ. Πάιατ. Παίρνοντας το λόγο στο συνέδριο, υπενθύμισε τη ρήση του υφυπουργού Ενεργειακών Πόρων των ΗΠΑ πριν από έξι μήνες στην Αθήνα, ο οποίος είχε δηλώσει: «Η Ελλάδα είναι κρίσιμος ενεργειακός εταίρος των ΗΠΑ και πρωταθλήτρια της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας, βοηθώντας στην επίτευξη του κοινού μας στόχου για εμβάθυνση της ενεργειακής ασφάλειας, μέσω της διαφοροποίησης των διαδρομών, των πηγών και των προμηθειών της Ενέργειας»...

Είναι εδώ




Παρά τις κυβερνητικές προσπάθειες να παρουσιαστεί ότι ανήκουν πλέον στο παρελθόν, τα μνημόνια είναι εδώ. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει και η πρώτη επίσκεψη της τρόικας που βρίσκεται σε εξέλιξη από τη Δευτέρα, στο πλαίσιο της μόνιμης «μεταμνημονιακής» εποπτείας.
Το αντικείμενο της επίσκεψης δεν είναι «γενικά και αόριστα» κάποια συζήτηση για την πορεία της οικονομίας, αλλά η κατάρτιση του προϋπολογισμού για το 2019, με το ακόμα ψιλότερο «κρησάρισμα» των κοινωνικών δαπανών, τα περισσότερα «αναπτυξιακά» κίνητρα στο κεφάλαιο, τους μόνιμους στόχους των ματωμένων πλεονασμάτων.
Είναι επίσης ο έλεγχος της πορείας των αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων, για τις οποίες τα στελέχη της τρόικας δεν κουράζονται να θυμίζουν πως κάθε παρέκκλιση από τα συμφωνημένα θα σημάνει αυτόματα την ακύρωση των μέτρων διευθέτησης του χρέους.
Αλλά και από τη μεριά της κυβέρνησης, ξεχωρίζουν μακράν οι συνεχείς διαβεβαιώσεις ότι δεν πρόκειται να υπάρξει «καμία επαναφορά» στο παρελθόν, δικαιώνοντας έτσι τους πάνω από 700 μνημονιακούς νόμους και εμφανίζοντας όσα έχασε ο λαός την προηγούμενη 8ετία ως περασμένα - ξεχασμένα.
Στο ίδιο πνεύμα, κλιμακώνονται οι δηλώσεις ότι η «μεταρρυθμιστική προσπάθεια», οι αναδιαρθρώσεις δηλαδή που έχει ανάγκη το κεφάλαιο και αποτέλεσαν τον πυρήνα των τριών μνημονίων, θα συνεχιστούν, με «αφετηρία» το «βουνό» των μνημονιακών μέτρων.
Ενώ η κυβέρνηση παρουσιάζει τις εξαγγελίες για τα μέτρα «κοινωνικής δικαιοσύνης» (που στην πραγματικότητα ανακατανέμουν τη χασούρα που έχουν τα λαϊκά στρώματα) ως μέτρα «ρεαλιστικά», «κοστολογημένα», «τόσο-όσο» επιτρέπει ο «δημοσιονομικός χώρος» που έχει συμφωνηθεί με το κεφάλαιο και τους «θεσμούς».
Ολα αυτά, βέβαια, δεν βρίσκονται μόνο στο επίπεδο των δηλώσεων. Περιγράφονται «χαρτί και καλαμάρι» τόσο στις συμφωνίες της κυβέρνησης με τους δανειστές, στο Μεσοπρόθεσμο, όσο και στο λεγόμενο «αναπτυξιακό» σχέδιο «δικής της κοπής», όπου περιέχονται αναλυτικά οι επόμενες αναδιαρθρώσεις που δεσμεύεται να προωθήσει για το κεφάλαιο.
Ακόμα και τα «καβγαδάκια» που στήνουν κυβέρνηση και ΝΔ αυτές τις μέρες, αποτυπώνουν την αντιλαϊκή πραγματικότητα που υπηρετούν από κοινού.
Χαρακτηριστική είναι για παράδειγμα η «κόντρα» σε ό,τι αφορά την Ασφάλιση: Και οι δυο αντιμετωπίζουν το ασφαλιστικό σύστημα ως «δημοσιονομικό πρόβλημα». Και οι δυο υπηρετούν την πολιτική της ΕΕ και τις «συστάσεις» του ΟΟΣΑ, που οδηγούν στο περιβόητο «σύστημα των τριών πυλώνων», διαλύοντας πλήρως τον κοινωνικό χαρακτήρα της Ασφάλισης, ανεξάρτητα από τους ρυθμούς και το εύρος των ανατροπών που προσθέτει κάθε επόμενη κυβέρνηση στους αντιασφαλιστικούς νόμους της προηγούμενης.
Τα μνημόνια επομένως είναι εδώ. Και ανάκτηση των απωλειών για το λαό δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την κατάργηση όλων των μνημονιακών νόμων, το γκρέμισμα των αντιλαϊκών μέτρων, τη σύγκρουση με την πολιτική που υπηρετεί την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία του κεφαλαίου.
Γι' αυτό η κυβέρνηση κοροϊδεύει όταν προπαγανδίζει τη δήθεν «επαναφορά» των Συλλογικών Συμβάσεων, αλλά αρνείται ακόμα και να συζητήσει την πρόταση νόμου των 500 και πλέον συνδικάτων που κατέθεσε το ΚΚΕ και η οποία προβλέπει την κατάργηση όλων των αντεργατικών - αντιλαϊκών νόμων που συνθλίβουν τις εργασιακές σχέσεις και τους μισθούς.
Οπως αρνείται να ψηφίσει και την τροπολογία του ΚΚΕ για άμεση κατάργηση των διατάξεων που προβλέπουν νέες περικοπές στις ήδη αποδιδόμενες συντάξεις και παραπέρα μείωση του αφορολόγητου.
Η οργάνωση της πάλης για ανάκτηση των απωλειών και την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών είναι υπόθεση των ίδιων των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων, της συμμαχίας τους και του οργανωμένου αγώνα τους, σε σύγκρουση με το κεφάλαιο, τις κυβερνήσεις που το υπηρετούν, τους ιμπεριαλιστικούς θεσμούς.
Αύριο στο συλλαλητήριο του ΠΑΜΕ στην Αθήνα, να ακουστεί ξανά δυνατά, από χιλιάδες: Βάζουμε μπροστά τις δικές μας ανάγκες!

TOP READ