Γράφει ο Πάνος Αλεπλιώτης //

 

Ο Thomas Ekström είναι επιθεωρητής εργασιακού Περιβάλλοντος. Πριν χρόνια όταν πρωτοέπιασε δουλειά στην υπηρεσία θυμάται πως σε ένα μεγάλο εργοτάξιο διαπίστωσε πως μεταξύ των εργαζομένων υπήρχε και ένας ξυλουργός που δούλευε με μπλοκάκι.

Του έκανε εντύπωση που ένας εργαζόμενος προτιμούσε να έχει μια μονοπρόσωπη επιχείρηση από το να είναι εργαζόμενος με σύμβαση, ασφάλιση, άδεια κλπ.

Στην περιοχή Gustavsberg της Στοκχόλμης ένα παλιό εργοστάσιο πορσελάνης το 2017 ανακαινίζεται και γίνεται συγκρότημα κατοικιών.

Από τους 150 εργαζόμενους οι 125, οι περισσότεροι Πολωνοί με μπλοκάκι με σύμβαση εργολαβίας από εταιρεία πρόσληψης προσωπικού.

Δούλευαν χωρίς μέσα προστασίας και σύμφωνα με τις ηλεκτρονικές κάρτες επί 11,5 ώρες την ημέρα για 13 ημέρες χωρίς διακοπή. Αμείβονταν με ωρομίσθιο για φορολογικούς λόγους του Ανάδοχου.

Η ανάδοχος εταιρεία δεν έχει καμιά ευθύνη ούτε η εταιρεία προσωπικού, σύμφωνα με τους νόμους.

Ήταν οι εργαζόμενοι, όλοι τους “εταιρίες”.

Ήταν δική τους η ευθύνη και για το ότι αμείβονταν στο ένα πέμπτο από ότι κοστίζει ένας εργαζόμενος με σύμβαση.

-Τα βλέπω συνέχεια, δηλώνει ο Thomas στην εφημερίδα της Ομοσπονδίας Οικοδόμων “Byggnadsarbetaren”, το 2021, έμπειρος πια υπάλληλος. Δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα. Οι μεγάλοι κατασκευαστικοί Όμιλοι προτιμούν ανθρώπους που έχουν “εταιρείες” μονοπρόσωπες με μπλοκάκι.

Αυτοί δίνουν παραγγελία στις εταιρείες προσωπικού για εργαζόμενους με μπλοκάκι. Είναι η πιο φθηνή και εύκολη λύση. Τους απολύεις όποτε θες, δίνεις όποια αμοιβή θες, δεν πληρώνεις ασφάλιστρα και εργολαβικό τέλος.

Δεν υποχρεούσαι να τους παράσχεις μέσα προστασίας.

Υπάρχουν σήμερα 60.000 εργαζόμενοι οικοδόμοι και συναφή στην τεράστια πλειοψηφία τους ξένοι που δουλεύουν με μπλοκάκι. Είναι το 20% όλων των οικοδόμων της Σουηδίας.

–Τι θα γίνει όμως σε ένα εργατικό ατύχημα;

Οι περισσότεροι είναι ξένοι. Ποιος θα πληρώσει τα έξοδα νοσηλείας, τις θεραπείες;

Τι να πρωτοπρολάβουμε να ελέγξουμε; Είμαστε σε αδιέξοδο με τη έλλειψη ρυθμίσεων με ευθύνη της πρώην Υπουργού Εργασίας Ylva Johansson που από τις εκλογές του 2014 τις είχε υποσχεθεί.

(Η Ylva Johansson είναι αυτή που έγινε βάιραλ ταπεινότητας στην φωτογραφία με το ταπεράκι της που περιμένει τον περιαστικό, λαϊκιά και πετυχημένη υπουργός που έχει τώρα 27.000 ευρώ μισθό τον μήνα σαν επίτροπος Μετανάστευσης στην ΕΕ).

Ylva

-Πιστεύουμε πως είναι εργαζόμενοι όπως οι άλλοι και ότι ο Ανάδοχος Εργολάβος έχει ευθύνες εργοδότη, συνεχίζει ο Thomas.

Δεν μπορούμε να το αποδείξουμε όμως ακόμη και όταν φοράνε φόρμες του Εργολάβου.

Το πρώτο δικαστήριο μετά την καταγγελία για παραβίαση του 8ωρου το 2018 δέχθηκε πως έχει την ευθύνη ο Εργολάβος.

Το Εφετείο το 2019 δικαίωσε τον Εργολάβο που συνεχίζει με τον ίδιο τρόπο και στις υπόλοιπες κατασκευές.

Αναγκάστηκαν οι άνθρωποι να βγάλουν μπλοκάκι και να δέχονται τόσο χαμηλές αμοιβές. Προσπαθούν, δουλεύοντας τόσες ώρες, να ανεβάσουν τις αποδοχές τους. Οι επιθεωρητές ελέγχουν τώρα πια μόνο το θέμα του ωραρίου.

Γενικότερα στην Σουηδία το 60% των “μικρών” επιχειρήσεων μέχρι 50 εργαζόμενων δεν έχουν συλλογική σύμβαση αλλά μόνο ατομική.

Η Ένωση Επιχειρηματιών στην ίδια έρευνα υπολογίζει πως πρόκειται για γύρω στις 500 χιλιάδες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα δεν έχουν συλλογική σύμβαση.

Είναι το 15% του ιδιωτικού τομέα.

Να προσθέσουμε εδώ και τα επίσημα στοιχεία της «μαύρης εργασίας» της Στατιστικής Υπηρεσίας που δείχνουν πως το 11 με 15% στο σύνολο όλων των απασχολούμενων δουλεύουν μαύρα.

Δηλαδή μεταξύ 650-800 χιλιάδες εργαζόμενοι.

Έτσι περί το 1-1,5 εκατομμύριο εργαζόμενοι στην Σουηδία, μιας χώρας με 5,5 εκατομμύρια εργαζόμενους, δεν έχουν εργασιακή κατοχύρωση με τους υπόλοιπους εργαζόμενους.

Αυτά μας λέει ο επιθεωρητής και αυτά ισχύουν όχι μόνο στον κατασκευαστικό κλάδο αλλά και στην εστίαση, στις μεταφορές, στον τουρισμό. Αυτά ισχύουν στην Σουηδία, στην Ελλάδα, στην ΕΕ, σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο.

Αυτόν που μας αρρωσταίνει, μας κάνει “εταιρείες” χωρίς ασφάλιση, με χαμηλούς μισθούς, με δωδεκάωρα και συνεχίζει απρόσκοπτα την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.