Πόσο "ελεύθερα" κινούμαστε στο διαδίκτυο; 3 αλήθειες για το φακέλωμα μέσω Ίντερνετ

Πόσο "ελεύθερα" κινούμαστε στο διαδίκτυο; 3 αλήθειες για το φακέλωμα μέσω Ίντερνετ 


Πώς θα ήταν αν κάποιος γνώριζε πολλά περισσότερα πράγματα απ’ όσα νομίζουμε ότι ξέρει για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο; Πώς θα ήταν αν κάθε κλικ που κάνουμε στον υπολογιστή μας αλιεύεται από υπερσύγχρονους υπολογιστές σε γραφεία της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA); Αυτά και άλλα σχετικά ερωτήματα σήμερα, δεν είναι καθόλου υποθετικά. Κάθε φορά που κάποιος χρησιμοποιεί τη μηχανή αναζήτησης της “Google”, η αναζήτησή του καταγράφεται από την εταιρεία. Εύκολα μπορούμε να αντιληφθούμε πόσο χειρότερη είναι η κατάσταση για τα “προσωπικά δεδομένα” των μελών των λεγόμενων σελίδων κοινωνικής δικτύωσης (“Facebook”, “Twitter” κλπ). Και αυτό γιατί τα μέλη των λεγόμενων σελίδων κοινωνικής δικτύωσης που σήμερα ξεπερνούν σε αριθμό τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ, των ΗΠΑ και της Ρωσίας μαζί, έχουν απολέσει κάθε έλεγχο στα λεγόμενα “προσωπικά δεδομένα” τους αφού οι φωτογραφίες, οι συνήθειες, οι πολιτικές τους προτιμήσεις και ό,τι άλλο μπορεί να “ανεβάζουν” στο προφίλ τους στο “Facebook”, καταγράφονται, αποθηκεύονται, πωλούνται από την εταιρεία και φυσικά αξιοποιούνται από μυστικές υπηρεσίες.


 Με το παρόν άρθρο ασχολούμαστε με μία μόνο απ’ τις αρκετές πλευρές που αφορούν τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και μηχανές αναζήτησης όπως αυτή της “Google”. Αυτήν του ατέλειωτου φακελώματος των  “προσωπικών δεδομένων”. H συγκέντρωση όλων αυτών των πληροφοριών γίνεται κυρίως για δύο λόγους. Πρώτον, με σκοπό το κέρδος από την πώλησή τους σε πολυεθνικές που θέλουν να διαφημίσουν τα εμπορεύματά τους και δεύτερον, για το χαφιεδισμό εκατομμυρίων ανθρώπων από τις μυστικές υπηρεσίες.
Το “Facebook” έχει την πρωτοκαθεδρία στο χώρο των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης καθώς έχει σήμερα περισσότερα από 800 εκατομμύρια μέλη. Στην Ελλάδα υπάρχουν 3,5 εκατομμύρια χρήστες. Ας δούμε όμως μερικά παραδείγματα που κατά καιρούς έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας (γιατί σίγουρα υπάρχουν και τα άλλα που δεν είναι γνωστά). Όλα αυτά τα παραδείγματα απορρίπτουν μια σειρά επιχειρήματα που ακούγονται από διάφορους οι οποίοι αποθεώνουν το ρόλο των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης αλλά απορρίπτουν και την άποψη που γενικά επικρατεί ανάμεσα στους χρήστες των συγκεκριμένων σελίδων και λίγο-πολύ λέει «αντιλαμβάνομαι ορισμένους κινδύνους αλλά με τη σωστή χρήση του μέσου μπορώ να τους αποφύγω».
 Αλήθεια no. 1
«Γνωρίζουμε ποιοι είστε»
Αναμφίβολα ένας απ’ τους ειδικούς στη συλλογή “προσωπικών δεδομένων”, είναι ο πρόεδρος της “Google” Έρικ Σμιτ στον οποίο ανήκει η φράση: «Γνωρίζουμε σε γενικές γραμμές ποιοι είστε, ποια είναι τα ενδιαφέροντά σας και ποιοι είναι οι φίλοι σας» για να συμπληρώσει: «Αν κάνετε κάτι που δε θα θέλατε οι άλλοι να γνωρίζουν, ίσως δε θα έπρεπε να το κάνετε».
Και πώς θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά αφού η “Google” μέσα από τις διάφορες υπηρεσίες που διαθέτει, επί της ουσίας φακελώνει …κόσμο και κοσμάκη. Μέσω του “Google search” γνωρίζει ακριβώς ποιες ιστοσελίδες έχουμε επισκεφθεί. Μέσω του “Gmail” γνωρίζει με ποιους συνομιλούμε μέσω e-mail και το ακριβές περιεχόμενο των μηνυμάτων που λαμβάνουμε και στέλνουμε. Άλλωστε «το μήνυμα e-mail που στέλνει κανείς στο γείτονά του, μπορεί να διασχίζει τον Ατλαντικό δυο φορές πριν φτάσει στον παραλήπτη»1. Επίσης μέσω του “Youtube” (το οποίο έχει ενοποιηθεί με το “Google” φτιάχνοντας ένα τεράστιο μονοπώλιο στο χώρο του ίντερνετ) ,γνωρίζει όλα τα video που έχουμε παρακολουθήσει. Με το “Picasa Web Albums” γνωρίζει το πρόσωπό μας και μπορεί αναλύοντας μια φωτογραφία μας να δώσει αναλυτικά στοιχεία για εμάς. Μέσω των “Google Maps” και “Google Earth” γνωρίζουν πού πηγαίνουμε συνήθως. Όλα αυτά γίνονται ως εξής: όταν συνδεόμαστε με την ιστοσελίδα της “Google” αποθηκεύονται στον υπολογιστή μας δύο cookies τα οποία είναι μοναδικά ανά υπολογιστή. Από εκεί και πέρα “οι ειδικοί” παρακολουθούν τις αναζητήσεις μας, με αποτέλεσμα ύστερα από μερικούς μήνες η Google να έχει στη διάθεσή της ασφαλή στοιχεία για το ποιοι είμαστε σε γενικές γραμμές.
 Αλήθεια no. 2
“FΒ” όπως λέμε …FBI
Οι λεγόμενες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως όλες οι εταιρείες στο χώρο του ίντερνετ, είναι καπιταλιστικές επιχειρήσεις και λειτουργούν με κριτήριο το κέρδος. Δεν είναι κάτι έξω από τον καπιταλισμό όπως θέλουν να τις παρουσιάσουν ορισμένοι. Ο χρήστης τους, φτιάχνοντας το λογαριασμό του (προφίλ) σε μια τέτοια σελίδα, αλληλεπιδρά με άλλους χρήστες (“φίλοι”), μοιράζεται μαζί τους φωτογραφίες και απόψεις (κάνοντας σχόλια, “like”), συμμετέχει σε ομάδες κοινών ενδιαφερόντων (groups) κλπ. Από τη στιγμή όμως που ο χρήστης “ανεβάζει” αυτά τα “προσωπικά δεδομένα”, χάνει πλήρως τον έλεγχό τους καθώς όλες αυτές οι (χρήσιμες για πολλούς) πληροφορίες αποθηκεύονται αυτομάτως από την εταιρεία και στη συνέχεια αυτή τα αξιοποιεί όπως νομίζει. Μάλιστα αυτήν την άδεια την έχει παραχωρήσει ο ίδιος ο χρήστης αφού για παράδειγμα στην περίπτωση του “Facebook” έχει αποδεχθεί τους όρους της εταιρείας όταν έφτιαχνε το λογαριασμό του. Κάτι ακόμη που αποδεικνύει το γεγονός ότι τα πάντα καταγράφονται, είναι η σκέψη ενός επιτελείου του “Facebook” για έκδοση διαδικτυακής ταυτότητας, που με ένα απλό scan θα εμφανίζεται όλη η λεγόμενη διαδικτυακή συμπεριφορά του χρήστη. Επίσης προσφάτως αποκαλύφθηκε ότι το “Facebook”παρακολουθεί ακόμη και τα sms των χρηστών του που το επισκέπτονται μέσω του smart phone τους.
Όλα αυτά δεν ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας… Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα τελευταία χρόνια, το 40% των εργοδοτών στη Βρετανία επισκέπτονται στο “Facebook” το προφίλ του υποψήφιου εργαζομένου, ενώ παγκοσμίως 1 στους 5 εργοδότες έχουν απορρίψει κάποιον που δεν είχε το κατάλληλο προφίλ. Στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες δεν είναι λίγα τα παραδείγματα όπου εργαζόμενοι απολύθηκαν επειδή δεν άρεσαν στο αφεντικό τους όσα έγραφαν σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης για τις συνθήκες δουλειάς, το μισθό τους κλπ ή επειδή ανέβασαν στο προφίλ τους φωτογραφία από τη συμμετοχή τους σε μια εργατική διαδήλωση. Στον Καναδά εργαζόμενη απολύθηκε επειδή, ενώ βρισκόταν σε αναρρωτική άδεια λόγω κατάθλιψης, ο εργοδότης της είδε στο κλειδωμένο (και καλά) προφίλ της στο “Facebook” φωτογραφίες που την έδειχναν να είναι χαμογελαστή με φίλους της.
Ακόμη, ο εικονικός “φίλος” σε μια σελίδα κοινωνικής δικτύωσης δε σημαίνει από τη μία ότι είναι όντως φίλος στην αληθινή ζωή και από την άλλη ότι είναι αυτός που ισχυρίζεται. Ο καθένας σε μια σελίδα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να “βαφτιστεί” όπως θέλει και εξ ονόματος αυτού που υποτίθεται ότι είναι, να λέει ό,τι θέλει. Επίσης σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα καθημερινά παραβιάζονται στο “Facebook” 600.000 προφίλ.


Αλήθεια nο. 3
«Τα κοινωνικά μέσα έχουν κάνει ευκολότερη τη δουλειά της μυστικής αστυνομίας»
Ας σκεφτούμε.  Όλες αυτές τις πληροφορίες που συγκεντρώνουν αυτά τα μονοπώλια τις κρατούν μόνο για τον εαυτό τους; Αν βγάζουν τόσα από τις διαφημίσεις εταιρειών, τότε πόσα χρήματα θα έβγαζαν αν (λέμε αν) πουλούσαν όλα αυτά τα “προσωπικά δεδομένα” σε αστικά κράτη, μυστικές υπηρεσίες και ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς; Ο πολιτικός αναλυτής Ευγκένι Μορόζοφ είναι κατηγορηματικός: «Ένα σημείο που αγνοείται συχνά είναι ότι τα κοινωνικά μέσα έχουν κάνει επίσης ευκολότερη τη δουλειά της μυστικής αστυνομίας να γνωρίζει εκ των προτέρων το συναίσθημα των διαφωνούντων και να λαμβάνει προληπτικά μέτρα.»2 Έτσι, για παράδειγμα στη Γερμανία, το κράτος έχει το δικαίωμα -πλέον και με το νόμο- να παρακολουθεί τη διαδικτυακή συμπεριφορά οποιουδήποτε χωρίς καν εισαγγελική εντολή. Την ίδια στιγμή σε κτίριο της CIA στη Βιρτζίνια έχει συγκεντρωθεί ένας λόχος πρακτόρων (οι λεγόμενοι “νίντζα της βιβλιοθήκης”) με ευθύνη να αναλύουν τις πολιτικές απόψεις που αναπτύσσονται από χρήστες του “Facebook” και του “Twitter”. Οι εκθέσεις των “νίντζα” εμπεριέχονται στην πρωινή ενημέρωση του προέδρου των ΗΠΑ, ενώ για να αντιληφθούμε τον όγκο των πληροφοριών που συγκεντρώνουν αρκεί το εξής στοιχείο: «Ο διευθυντής του Κέντρου, ο Νταγκ Νέικιν, αποκάλυψε στο πρακτορείο Ασοσιέιτεντ Πρες έναν απίστευτο αριθμό: εξετάζουν καθημερινά όχι λιγότερα από 5 εκατομμύρια «τιτιβίσματα» – τα μικρομηνύματα που διακινούνται στο twitter.»3Επίσης, πριν λίγες μέρες προκάλεσε εντύπωση σε αρκετούς η είδηση, ότι το FBI αναζητά εργαλείο ανάλυσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης για προηγμένες πληροφορίες και μάλιστα ανέφερε στην αγγελία του: «Τα κοινωνικά μέσα έχουν γίνει πρωταρχική πηγή πληροφοριών επειδή αποτελούν την κατεξοχήν πρώτη απόκριση σε σημαντικά γεγονότα και το πρωταρχικό συναγερμό σε πιθανώς εκτραχυνόμενες καταστάσεις».
Όλα αυτά δε γίνονται μόνο στα κρυφά αφού καθόλου κρυφή δεν ήταν η παρουσία του Ζούγκενμπεργκ στο G-8 πριν ενάμιση χρόνο, εκεί που είχε την ευκαιρία να πουλήσει σε ηγέτες των μεγαλύτερων καπιταλιστικών οικονομιών τα προσωπικά δεδομένα εκατομμυρίων εργαζομένων. Εξίσου φανερή ήταν η συνάντηση του Σαρκοζί πριν λίγες μέρες με τον ιδρυτή του “Twitter”, κατά την οποία σίγουρα είχαν να συζητήσουν πολλά μπροστά στις επερχόμενες εκλογές στη Γαλλία.


Μέτωπο στους καπιταλιστές και στο χαφιεδολόι τους!
Οι εργαζόμενοι και οι νέοι που βιώνουν τη βαρβαρότητα και τα αδιέξοδα του καπιταλισμού, μπορούν να αντιληφθούν ότι δεν μπορούν να τον πολεμήσουν χρησιμοποιώντας καπιταλιστικές επιχειρήσεις όπως οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Το θέμα δε θα μας απασχολήσει αναλυτικά στο συγκεκριμένο άρθρο, ωστόσο και στη χώρα μας δεν είναι λίγοι αυτοί που μιλούν για διαδικτυακή δημοκρατία και ελευθερία κόντρα σε “ξεπερασμένες” μορφές οργάνωσης των εργαζομένων. Επειδή μάλιστα το ΚΚΕ τους χαλάει τη σούπα και αποκαλύπτει ανοιχτά στο λαό το βρώμικο ρόλο που παίζουν οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης στο χαφιεδισμό και στην οργάνωση “γιαλαντζί-κινημάτων”, παλεύοντας παράλληλα για την καλύτερη δυνατή οργάνωση των εργαζομένων στους τόπους δουλειάς, αυτοί το εγκαλούν για δογματισμό.
Ας σκεφτούμε όμως ακόμη μια πλευρά. Οι νέες τεχνολογίες και τα φοβερά επιτεύγματα της κοινωνικής εξέλιξης σήμερα είναι καπιταλιστική ιδιοκτησία και αξιοποιούνται για την κερδοφορία και την προστασία της εξουσίας των καπιταλιστών. Σήμερα όλη αυτή η εξαιρετική υποδομή που μόνο και μόνο η ύπαρξή της αποδεικνύει ότι ο άνθρωπος μπορεί να σπάσει φράγματα, να αναπτύξει την επιστήμη και την τεχνολογία, βρίσκεται σήμερα στην κατοχή των μονοπωλίων, των αστικών κρατών και των μηχανισμών τους. Αξιοποιείται για να χαφιεδίζει τους εργαζομένους. Όταν η σοσιαλιστική επανάσταση σαρώσει τους εκμεταλλευτές, οι εργαζόμενοι θα αξιοποιήσουν αυτήν την τεχνολογία για να συντρίψουν την αντίσταση του “παλιού”, για να ευημερήσουν, να αναπτύξουν τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας.
 Παραπομπές
1.“Ριζοσπάστης”, “Ασφαλίτικοι υπερυπολογιστές καταγράφουν τα πάντα”, Σάββατο 24 Μάρτη-Κυριακή 25 Μάρτη 2012
2.“Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία”, “Οι κυβερνήσεις μισθώνουν bloggers για προπαγάνδα”, 20 Μάρτη 2011
3.“Τα Νέα”, “CIA: Σαρώνει τα κοινωνικά δίκτυα για να προβλέψει επαναστάσεις”, 12 Νοέμβρη 2011
4. “Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία” ο.π.
5.http://www.nytimes.com/2012/02/13/technology/start-ups-aim-to-help-users-put-a-price-on-their-personal-data.html?_r=2&pagewanted=all
 Είναι πάρα πολλά τα λεφτά…
«Η πραγματικότητα είναι ότι η εικονική δημόσια πλατεία μας -την οποία εξυμνούν τόσο πολύ οι λάτρεις του διαδικτύου- ανήκει σε ιδιωτικές εταιρείες που επιθυμούν να μεγιστοποιήσουν το κέρδος παρά να συμβάλουν στο δημόσιο καλό»4. Και πραγματικά τα κέρδη που καταγράφουν είναι τεράστια. Σήμερα η οικονομική αξία του “Facebook” αποτιμάται περίπου στα 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Η “Google” και το “Facebook” καταγράφουν έσοδα ύψους 3 εκατομμυρίων ευρώ καθημερινά. Για την πρώτη το 95% προέρχεται από τις διαφημίσεις, ενώ για τη δεύτερη το 99%.  Όπως γράφουν οι New York Times: «Αυτές οι εταιρείες δε χρειάζεται να πληρώσουν για πληροφορίες αφού τις παίρνουν δωρεάν.»5 Η αγοραπωλησία πληροφοριών είναι ένα επικερδές σπορ για τα μεγάλα μονοπώλια του ίντερνετ που την ίδια στιγμή βρίσκονται σε σκληρό ανταγωνισμό αλλά και συνεργασία μεταξύ τους. Οι συνεχόμενες αγωγές που κάνουν μεταξύ τους “Google”, “Apple”, “Samsung”, “Yahoo”, “Twitter”, “Facebook” κά, πολλές φορές γίνονται για να αναγκάσουν τον ανταγωνιστή τους να συνεργαστούν.
Νίκος Ζαχαρόπουλος 
 Αναρτήθηκε απο  tasos