Γράφει ο Σφυροδρέπανος //
Στις 5 Αυγούστου του 1895, σταμάτησε να χτυπά η καρδιά του Φρίντριχ Ένγκελς, του επιστήθιου φίλου του Καρλ Μαρξ, με τον οποίο συθεμελίωσαν τις αρχές του επιστημονικού σοσιαλισμού και της επαναστατικής φιλοσοφίας, η οποία δεν ενδιαφέρεται να ερμηνεύσει μονάχα τον κόσμο, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αλλά και να τον αλλάξει.
Ο Ένγκελς ήταν ένας αποστάτης της τάξης του που πολεμούσε για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, απαρνήθηκε μια έτοιμη στρωμένη καριέρα στην επιχείρηση του πατέρα του κι όταν τελικά αναγκάστηκε να δουλέψει για αυτόν, χρηματοδοτούσε σταθερά από τα έσοδά του την οικογένεια του σκληρά δοκιμαζόμενου Μαρξ, για να του επιτρέψει να συνεχίσει κατά το δυνατόν απερίσπαστος τις μελέτες του πάνω στην πολιτική οικονομία του καπιταλισμού. Στον Ένγκελς οφείλουμε ότι έχουμε σήμερα στα χέρια μας, σε σχετικά ολοκληρωμένη μορφή το δεύτερο και τον τρίτο τόμο του Κεφαλαίου, αυτού του θεμελιώδους έργου του μαρξισμού, καθώς ήταν το πλέον κατάλληλο -αν όχι και το μοναδικό- άτομο για να χτενίσει τις σημειώσεις του Μαρξ και να τις διαμορφώσει σε κείμενο, ώστε να εκδοθούν. Κι αυτή η πολύ σημαντική συμβολή έρχεται να προστεθεί στο σπουδαίο θεωρητικό του έργο και τις άλλες, κλασικές μπροσούρες του, από τη Διαλεκτική της Φύσης ως την Καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους, και το Αντιντίρινγκ. Ή αυτές που συνέγραψαν μαζί με τον Μαρξ, στα πρώτα χρόνια της γνωριμίας τους, για να εκθέσουν τις βασικές ιδέες-αρχές του διαλεκτικού-ιστορικού υλισμού, όπως η Γερμανική Ιδεολογία και φυσικά το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, το βιβλιαράκι που επηρέασε ίσως περισσότερο από κάθε άλλο την κοινωνική εξέλιξη τα επόμενα χρόνια.
Μετά το θάνατο του Μαρξ, ο Ένγκελς ήταν ο αδιαμφισβήτητος πνευματικός ηγέτης του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος και πρωτοστάτησε στη δημιουργία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, χωρίς προφανώς να φέρει την παραμικρή ευθύνη για την επαίσχυντη πολιτική της χρεοκοπία κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το κατρακύλισμά της στον σοσιαλσωβινισμό και την υπεράσπιση της πατρίδης, δηλαδή της αστικής τάξης. Οι φίλοι του τον φώναζαν “στρατηγό”, εξαιτίας της σύντομης θητείας του στο πυροβολικό σώμα και των πλούσιων στρατιωτικών γνώσεων που είχε. Ενώ ο Λένιν εκθείαζε τον πυκνό κι εύστοχο γραπτό λόγο του, μία από τις σπάνιες περιπτώσεις όπου καμία λέξη δεν περίσσευε και δεν μπορούσε να αφαιρεθεί από το κείμενο.
Ο Ένγκελς οδηγήθηκε σε κορυφές, όπου μόνο αυτός κι ο Μαρξ κατάφεραν να φτάσουν, μας έδωσαν όμως τα φώτα και τα μεθοδολογικά εργαλεία, για να ακολουθήσουμε την πορεία τους. Η αναλυτική του ικανότητα, που διατηρεί τη φρεσκάδα και τον επίκαιρο, διαχρονικό χαρακτήρα της, ακόμα και ενάμισι αιώνα μετά, η οργανωμένη πολιτική του δράση κι ο πρωταγωνιστικός ρόλος στις δύο πρώτες Διεθνείς Ενώσεις, το μεγάλο θεωρητικό έργο και η απαράμιλλη εκφραστική του δεινότητα και σαφήνεια, που αντανακλούσε την καθαρότητα και την αυστηρή δομή των ιδεών που πρέσβευε, συγκαταλέγουν επάξια τον Ένγκελς στο “Πάνθεον” των κλασικών του μαρξισμού και τον καθιστούν ένα από τα πιο φωτεινά μυαλά και τις μεγαλύτερες μορφές στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος.