Ήταν κουρελού και γίνεται κουβάρι!

Μια ποικιλόχρωμη κουρελού ανόμοιων κρατών, άνισων οικονομιών και αταίριαστων λαών. Αυτή ήταν η εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι χθες. Ένα πουλόβερ που άρχισε πρόσφατα να ξηλώνεται, με την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου και πλέον είναι έτοιμο να γίνει ένα μάτσο νήματα και να διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη. Άλλωστε μαλλιά κουβάρια έγιναν χθες οι ευρωπαίοι υπουργοί οικονομικών σε μια συζήτηση που σχετίζεται με την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που επιφέρει η πανδημία του κορωνοϊού και για μία επόμενη μέρα που όταν έρθει ίσως βρει τόσο την ευρωένωση, όσο και την ευρωζώνη, ένα οικοδόμημα γκρεμισμένο συθέμελα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έπαψε ποτέ να είναι μια λυκοσυμμαχία των κεφαλαιοκρατών και αυτό φάνηκε για μία ακόμη φορά χθες, όταν οι πλερέζες για τις εκατόμβες των νεκρών δεν μπόρεσαν να κρύψουν τα σάπια πρόσωπα που κρύβονται πίσω τους και εξυπηρετούν μόνο τα ευρωπαϊκά μονοπώλια. Τα ανδρείκελα με τα κοστούμια που χθες μάχονταν για το μέλλον της ένωσης δεν είναι παρά απλοί υπάλληλοι τραπεζιτών, βιομηχάνων, εφοπλιστών και κεφαλαιοκρατών. Έτσι ήταν αναμενόμενο πως για τα συμφέροντα των αφεντικών τους θα γινόταν η διαμάχη και όχι προφανώς για τα συμφέροντα των λαών που αντιπροσωπεύουν στους θεσμούς.

Ο κορονοϊός ήταν ένα γερό χτύπημα στους πυλώνες της ευρωένωσης, οι οποίοι δε φαίνεται πλέον να μπορούν να αντέξουν το βάρος του οικοδομήματος. Άνθρακες αποδείχτηκε ο θησαυρός της ΟΝΕ και λογικό ήταν, αν σκεφτεί κανείς πως οι ρίζες της ανήκουν στην ένωση άνθρακα και χάλυβα που έφτιαξαν κάποτε οι ίδιοι που σήμερα τη γκρεμίζουν. Ο ισχυρός οικονομικά πυρήνας των βόρειο-ευρωπαίων δε δέχεται να συνεπωμιστεί τα βάρη των υπολοίπων, αδελφικών κατά τα άλλα, εθνών. Οι δε νότιοι, τα παλαιά γουρούνια της πρόσφατης οικονομικής κρίσης (PIGS) δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να ανταπεξέλθουν και να βγουν από αυτή την τεράστια και απρόβλεπτη κρίση βασιζόμενοι στις δικές τους δυνάμεις. Οι μεν ζητούν ευρωομόλογο και οι άλλοι απαντούν με νέα μνημόνια και καταφυγή στον ESM. Το αδιέξοδο είναι τεράστιο και η διαφορά είναι πως τα σημερινά eurogroup δεν είναι σαν εκείνα που είχαν επίκεντρο την ψωροκώσταινα, που σε τελική ανάλυση την πετούσαν έξω μίαν ωραία πρωία και τελείωνε η ιστορία. Σήμερα η κρίση είναι διεθνής και πολύ πιο βαθιά. Οι απώλειες είναι τεράστιες για όλους, ασχέτως αν κάποιοι δύνανται να ματώσουν και να κλείσουν μόνοι τις πληγές τους, ενώ άλλοι χωρίς γενναίες μεταγγίσεις αίματος θα καταλήξουν αβοήθητοι, πάνω στο χειρουργικό τραπέζι των Βρυξελλών. Η μόνη πραγματική λύση με οικονομικούς όρους είναι η άμεση διάλυση της ευρωζώνης, η ανάκτηση των εκδοτικών προνομίων από τις εθνικές τράπεζες των χωρών και η επιστροφή σε εθνικά νομίσματα, τα οποία θα μπορούν να πληθωριστούν κατά περίπτωση, εκ των αναγκών και εκ των δυνατοτήτων. Κάθε άλλη περίπτωση είναι αφενός προσωρινή, αναποτελεσματική και αδόκιμη και αφετέρου αποτελεί το χειρότερο σενάριο για τα λαϊκά νοικοκυριά. Είτε με ευρωομόλογο, είτε πολύ περισσότερο με οικονομική βοήθεια από τον ESM μέσω νέων μνημονίων, ο δρόμος θα είναι κακοτράχαλος και θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο γκρεμό και αυτό διότι πολύ απλά δεν μπορεί η ίδια εργαλειοθήκη να επιδιορθώσει κάθε πρόβλημα. Άλλα κράτη είναι χτισμένα με μπετόν αρμέ και άλλα με ξύλο και άχυρα για σκεπή.

Η ευρωένωση από τη δημιουργία της ακόμη κατέστησε σαφές πως

δεν πρόκειται για μια κοινωνική συμμαχία των λαών, αλλά για μία οικονομική συνεργασία των κεφαλαιοκρατών στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας. Και αν αυτό ήταν θολό και δυσδιάκριτο για τα χρόνια του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα, έγινε ξεκάθαρο ήδη από τα χρόνια της κυβέρνησης του Σημίτη. Και αν αυτά ισχύουν για την ΕΟΚ, ΕΕ ή όπως αλλιώς θέλετε, για την ευρωζώνη είναι οφθαλμοφανές, έως και ηλίου φαεινότερον, πως από τα πρώτα της βήματα ξεκίνησαν και ισχυρές δονήσεις στα θεμέλια ολόκληρης της ένωσης. Είναι άλλο (και πολύ πιο ανώδυνο) να προσπαθεί κανείς να εφαρμόσει κοινές πολιτικές, κοινό δίκαιο, κοινούς θεσμούς σε μια ομάδα κρατών και εντελώς διαφορετικό (και αδύνατον) να εφαρμόσει κανείς κοινή οικονομική πολιτική, φορολογία κλπ. σε οικονομίες διαφορετικών ταχυτήτων. Η μετάβαση στο ευρώ ήταν ένας αγώνας ταχύτητας με κοινή γραμμή εκκίνησης, όχι όμως μεταξύ αθλητών ίδιας κατηγορίας, αλλά ενός αναβάτη σε μοτοσυκλέτα μεγάλου κυβισμού, ενός διακοσάρη, ενός μαραθωνοδρόμου, ενός κολυμβητή, ενός απλού μεσήλικα, ενός υπέρβαρου και ενός κουτσού. Το νόημα μιας τέτοιας κούρσας είναι προφανώς ανύπαρκτο και θα καταλήξει γρήγορα σε φιάσκο. Έτσι έγινε και στην ευρωζώνη σε διάστημα μικρότερο των είκοσι ετών. Μόλις 18 χρόνια ζωής (ή καλύτερα επιβίωσης) μετράει το ευρώ και έχει καταφέρει να γεννήσει περισσότερες οικονομικές κρίσεις από ολόκληρη τη νομισματική ιστορία του κόσμου. Και αν σε συνθήκες ανάπτυξης και κανονικότητας γεννούσε κρίσεις στα μέλη του, σε συνθήκες παγκοσμίου πολέμου τι επρόκειτο να κάνει; Να απορροφήσει τους κραδασμούς και να βγει αλώβητο από την καταιγίδα; Προφανώς και όχι. Η πανδημία θα πάρει μαζί της -τώρα ή ίσως λίγο αργότερα- σίγουρα την ευρωζώνη, ίσως όμως και ολόκληρη την ευρωένωση. Πεπρωμένο φυγείν αδύνατο. Το μόνο

πραγματικό διακύβευμα της επόμενης ημέρας είναι το πως θα μπορέσουν οι λαοί να ορθοποδήσουν βγαίνοντας από αυτή τη λαίλαπα. Γιατί σαφώς και πάνω από όλα είναι η δημόσια υγεία, αλλά η υγεία δεν κλονίζεται μόνο από τη λοίμωξη καθ’ εαυτή, κλονίζεται και από τη φτώχεια, την πείνα, την ανέχεια που θα κυκλοφορούν εκεί έξω και μετά τον κορονοϊό και που καμία μάσκα, αντισηπτικό ή κοινωνική απομόνωση δεν μπορεί να τις σταματήσει. Τώρα οι περισσότεροι μένουμε σπίτι, παράλληλα όμως μένουμε άνεργοι, φτωχοί και εξαθλιωμένοι και το μόνο αποτελεσματικό φάρμακο γι’ αυτό είναι ο σοσιαλισμός.

ΥΓ. Αρχίστε να κρατάτε κανένα κολλαριστό εικοσάευρω, αύριο ίσως να είναι συλλεκτικό…

Υγιαίνετε!

Διονύσης Μαλαπέτσας