“Κάθε βελανίδι μπορεί να σκέπτεται ότι θα γίνει βελανιδιά”

 “Κάθε βελανίδι μπορεί να σκέπτεται ότι θα γίνει βελανιδιά”

Αναρτήθηκε από Traverso Rossa

Η επαναστατική διαδικασία είναι μια ενιαία πορεία, μια πορεία με καμπές και υφέσεις, με πισωγυρίσματα, με νίκες και ήττες. Με αυτή την έννοια δεν είναι , ποτέ δεν ήταν μια γραμμική διαδικασία, με γνωστούς ενδιάμεσους σταθμούς και γνωστό “τερματικό σταθμό”. Δεν υπάρχει “γη της επαγγελίας”, αν και πολλές φορές θα καταστεί αναγκαίο, σε αυτή την μακρά ιστορική πορεία να πέσουν τα “τείχη της Ιεριχούς”, ξανά και ξανά... Η εναγώνια αναζήτηση αλχημιστή, με ειδίκευση στην κατασκευή επαναστάσεων, μια συγκεκριμένη στιγμή, ύστερα από μια συγκεκριμένη αλληλουχία πολιτικών και οικονομικών προϋποθέσεων, δεν είναι παρά ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή στην άβυσσο της μεταφυσικής.

Η ιδεαλιστική θεώρηση, που κατανοεί την Ιστορία, ως απρόσωπη άυλη Ιδέα, όπου οι ζωντανοί άνθρωποι, δεν είναι παρά άβουλα υποχείρια ενός ουράνιου σχεδίου που βαίνει ασθμαίνοντας προς την τελική του πραγμάτωση, οδηγεί στην κατανόηση της επαναστατικής διαδικασίας των κοινωνιών ως μια ¨σκυταλοδρομία¨ όπου το προηγούμενο ιστορικό στάδιο παραδίδει το φορτίο του στο επόμενο, σε μια διαρκή , γαλήνια εξελικτική πορεία. Η παραδοξότητα ενός τόσο κραυγαλέα ορθόδοξου συλλογισμού, καταλήγει σε μια στωική αναμονή του τελικού Συμβάντος, που θα επέλθει έτσι και αλλιώς. Μια αντίληψη και μια θεώρηση της ιστορίας που με εξαιρετικό τρόπο ειρωνεύεται ο Γκράμσι στα Τετράδια της φυλακής γράφοντας χαρακτηριστικά : “Θα μπορούσαμε να θέσουμε το ερώτημα ως εξής : κάθε “βελανίδι” μπορεί να σκέπτεται ότι θα γίνει βελανιδιά. Αν τα ¨βελανίδια” είχαν ιδεολογία, θα ήταν ακριβώς η ιδεολογία που θα τα ωθούσε να αισθάνονται γκαστρωμένα και έτοιμα να γεννήσουν βελανιδιές. Στην πραγματικότητα όμως τα 999 στα 1000 βελανίδια χρησιμεύουν ως τροφή για τα γουρούνια συμβάλλοντας, το πολύ πολύ, στην παραγωγή σαλαμιών και μορταδέλας”.

Με αυτόν τον λιτό, και ευφυή τρόπο ο Γκράμσι γελοιοποιεί τον χυδαίο, ιδεαλιστικά πρωτόγονο, εξελικτικισμό που πολλές φορές και από πολλούς αδαείς αποδίδεται στον Μαρξ και στον μαρξισμό. Στην σκέψη του Μαρξ, η ανθρώπινη ιστορία ποτέ δεν ήταν ένα γαλήνιο ποτάμι, αλλά μια φουρτουνιασμένη θάλασσα, όπου ο επαναστατικός μετασχηματισμός των κοινωνιών ποτέ δεν αφορούσε με την ίδια ένταση, τον ίδιο τρόπο, όλα τα πολιτικά, οικονομικά, πολιτισμικά και ιδεολογικά στοιχεία που σε κάθε φάση τις συγκροτούν. Ακριβώς για αυτό δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ απόλυτη χρονική -με την έννοια του ιστορικού χρόνου-σύμπτωση των αντικειμενικών κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών που μπορούν δυνάμει να ανοίξουν μια επαναστατική περίοδο, και του επαναστατικού υποκειμένου που τάχα -σαν έτοιμο από καιρό- αναμένει να αδράξει την ιστορική στιγμή.

Δεν υπάρχουν βεβαιότητες για τους επαναστάτες. Πολύ περισσότερο δεν υπάρχουν έτοιμες συνταγές νίκης , δοσμένες ως κοινωνική δωρεά απαντήσεις, στην απόπειρα έκφρασης της επαναστατικής στρατηγικής. Για τους επαναστάτες υπάρχουν μόνο αναγκαιότητες. Κυρίαρχα υπάρχει μια αναγκαιότητα , αυτής της κατανόησης της κομμουνιστικής στρατηγικής ως “παρόν σε εκκρεμότητα”, που μόνο από τα σπλάχνα αυτού είναι ιστορικά δυνατόν να εκβάλλει το κομμουνιστικό μέλλον. Δεν υφίσταται καμία βεβαιότητα ότι η εργατική τάξη τελικά θα επιτελέσει τον σκοπό της. Δεν υφίσταται καμία βεβαιότητα ότι ένα συνεχές οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής εξαθλίωσης της εργατικής τάξης οδηγεί στην απελευθέρωση της ίδιας και ολόκληρης της κοινωνίας από τον καπιταλισμό.

Χωρίς επαναστατική στρατηγική, παρούσα σε κάθε βήμα, σε κάθε αγώνα του κόσμου της εργασίας, οι όποιες βεβαιότητες καταρρέουν στα άδεια κεφάλια των οιωνοσκόπων της επερχόμενης επανάστασης. Η ίδια η επαναστατική πράξη στην πολιτική, στην οικονομία, στον πολιτισμό , στην ιδεολογία , είναι που δημιουργεί τους όρους της επανάστασης, γκρεμίζοντας την καπιταλιστική εξουσία από τον θώκο της αιωνιότητας, όχι ως φυσικό αποτέλεσμα της σήψης της, αλλά ως βίαιη απόρροια ενός επαναστατικού υποκειμένου που μετατρέπει σε κάθε του δρασκελιά την επαναστατική περίοδο, σε επαναστατική κατάσταση και την τελευταία, σε ολοκληρωτική επικράτηση.

Η φτωχή διαλεκτική που κατανοεί με συμμετρική γραμμικότητα την διαλεκτική όσμωση αντικειμενικών συνθηκών και επαναστατικού υποκειμένου, αδυνατεί να εγκολπώσει την καθοριστική ικανότητα του υποκειμένου να επιδράσει στο μείγμα των αντικειμενικών συνθηκών καθιστώντας το εκρηκτικό, όπλο στην διάθεση του υποκειμένου που οδηγείται και οδηγεί, μια ολόκληρη κοινωνία στην τελική σύγκρουση.

Ο αιώνας που περπατάμε είναι ο αιώνας των επαναστάσεων. Είναι ο αιώνας του κομμουνισμού ως τέλους της προϊστορίας και ως απαρχή της ανθρώπινης ιστορίας. Αρκεί οι κομμουνιστές να αφήσουν τα θυμιατά, να αποκαθηλώσουν τα κονίσματα και να αρχινήσουν την επαναστατική αφήγηση , πράττοντας κομμουνισμό.

Αλλιώτικα “τα βελανίδια δεν θα γίνουν ποτέ βελανιδιές” ...