5 Φεβ 2014

Αλαφούζοι - 1-2-3

 Αλαφούζοι - 1. Αλλαξομηντιές


Κάθε φορά που στην παρέα πετιέται κάποιος για να δηλώσει πως πλησιάζει η ώρα που θα πάρουμε τα όπλα και θα βγούμε στο βουνό (εν τάξει, λέμε και καμμιά μαλακία να περνάει η ώρα), η απάντησή μου είναι σταθερή: "εσύ να πας σε όποιο βουνό θες, εγώ με το κονσερβοκούτι μου θα πάω στο Φάληρο". Οι υποψιασμένοι καταλαβαίνουν ότι δεν εννοώ τον Ολυμπιακό. Βλέπετε, το "κακό σπυρί" του Φαλήρου δεν είναι βέβαια ο Ολυμπιακός αλλά η μηντιακή αυτοκρατορία των Αλαφούζων.

Πατριάρχης τού αλαφουζάιηκου θεωρείται ο σαντορινιός -και ενενηντάχρονος πλέον- Αριστείδης, αν και οι πλούσιοι πρόγονοί του είχαν ασχοληθεί επιτυχώς τόσο με τον εφοπλισμό όσο και με την πολιτική. Ο Αριστείδης σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Μετσόβειο Πολυτεχνείο αλλά, χάρη στην πατρική επιρροή, σύντομα τον κέρδισε ο εφοπλισμός. Παράλληλα, κατά την δεκαετία τού '50 ανακατεύεται και με τις εργολαβίες. Είναι η εποχή που ανοικοδομείται η μεταπολεμική Ελλάδα, η εποχή τής "αμερικανικής βοήθειας" και, καθώς ο Αριστείδης μυρίζεται πολύ χρήμα, δεν μπορεί να αδιαφορήσει.

Κατά την επταετία τής χούντας ο Αλαφούζος εξαφανίζεται από τις πρώτες θέσεις τής επικαιρότητας. Μπορεί αυτή η μακρόχρονη απουσία να μη του επιτρέπει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο κατά τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης αλλά ο δαιμόνιος σαντορινιός οργανώνεται και περιμένει την ευκαιρία. Δεν βιάζεται. Άλλωστε, σύντομα γίνεται σαφές ότι πολύ γρήγορα θα έρθει στα πράγματα ο Ανδρέας Παπανδρέου, τον οποίο ο "κεντροδεξιός" (όπως αυτοχαρακτηρίζεται) Αριστείδης απλώς δεν τον πάει.

Το 1988 ξεσπάει το σκάνδαλο Κοσκωτά και ο Αλαφούζος βρίσκει την ευκαιρία που έψαχνε. Έναν χρόνο νωρίτερα, ο Κοσκωτάς είχε αγοράσει την "Καθημερινή" από την Ελένη Βλάχου. Ο χοντρός τραπεζίτης ήθελε μια μεγάλη εφημερίδα ώστε, ασκώντας τις κατάλληλες πολιτικές πιέσεις, να την χρησιμοποιήσει ως όχημα ανόδου του αλλά τώρα έχει πολύ σοβαρώτερες σκοτούρες στο κεφάλι του. Ο Αλαφούζος εκμεταλλεύεται τα προβλήματα του Κοσκωτά και αποκτά την "Καθημερινή". Υπό την νέα της διεύθυνση, η εφημερίδα μπαίνει αμέσως στην υπηρεσία τού Μητσοτάκη, με τον οποίο ο Αριστείδης διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις.

Την επόμενη χρονιά ο Αλαφούζος κάνει το επόμενο βήμα του στον κόσμο των ΜΜΕ, ιδρύοντας τον ειδησεογραφικό ραδιοφωνικό σταθμό "Σκάι 100,4". Με προσεγμένες επιλογές συνεργατών και προσωπικού, σύντομα ο νέος σταθμός αποκτά την πρώτη θέση ακροαματικότητας. Το κοινό του αποτελείται κυρίως από άτομα τα οποία διαθέτουν από μέση και άνω μόρφωση κι από μέση και άνω κοινωνική τάξη. Λογικά, λοιπόν, χάνει την πρωτιά ακροαματικότητας στις νεαρές ηλικίες κι αυτό δεν αρέσει καθόλου στον Αριστείδη. Έτσι, πολύ σύντομα ο "όμιλος Σκάι" αποκτά και δυο μουσικούς σταθμούς, τον "Μελωδία" και τον "Red FM".

Με μια εφημερίδα κι ένα ραδιόφωνο στα χέρια, το μόνο που λείπει από τον Αριστείδη Αλαφούζο για να αναγορευτεί σε βασιλιά των ΜΜΕ είναι ένα τηλεοπτικό κανάλι. Με τον Μητσοτάκη πλέον στην κυβέρνηση, η ίδρυση του τηλεοπτικού Σκάι δεν είναι δύσκολη δουλειά. Πράγματι, το νέο κανάλι βγαίνει στον αέρα στις 21/9/1993, κυρίως με αθλητικές εκπομπές αλλά και κάποιες ενημερωτικές. Όμως, η απουσία ικανού προσωπικού είναι εμφανής και η τηλεόραση του Σκάι δεν καταφέρνει ποτέ να καταγράψει ικανοποιητικά ποσοστά τηλεθέασης. Τα προβλήματα του καναλιού επιδεινώθηκαν με την επάνοδο του ΠαΣοΚ στην εξουσία και έγιναν άλυτα με την κρίση που αντιμετώπισε ο όμιλος Αλαφούζου στα τέλη του περασμένου αιώνα. Μπροστά στο αδιέξοδο, ο τηλεοπτικός Σκάι πουλιέται τον Δεκέμβριο του 1998 και, μέσα στους δέκα επόμενους μήνες, μετατρέπεται σταδιακά σε Alpha.

Όμως, οι Αλαφούζοι δεν θα μπορούσαν να μείνουν δίχως κανάλι. Με την ιδέα τής επαναλειτουργίας τού Σκάι, το 2005 ο όμιλος αγοράζει τον μικρό τηλεοπτικό σταθμό Smart Channel για να χρησιμοποιήσει την συχνότητά του. Όμως, λίγο πριν το σήμα τού νέου Σκάι βγει στον αέρα, βγαίνει στο σφυρί ο τηλεοπτικός σταθμός Seven, ο οποίος έχει άδεια πανελλήνιας μετάδοσης. Οι Αλαφούζοι δεν το πολυσκέφτονται. Έτσι, τον Απρίλιο του 2006 ο νέος Σκάι βγαίνει στον αέρα τής Ελλάδας. Με εφημερίδα, ραδιόφωνο και τηλεόραση δικά τους, οι Αλαφούζοι μπορούν πλέον να καμαρώνουν ως οι βασιλιάδες των μήντια.


Κάποιες φορές τα παιχνίδια των Αλαφούζων είναι εντυπωσιακά. Για παράδειγμα: αν και είναι πασίγνωστη η ποδοσφαιρική κόντρα Μαρινάκη-Αλαφούζου, είναι ελάχιστα γνωστό ότι ο Μαρινάκης διέθετε το 12,9% του ραδιοφωνικού Σκάι από το 2008 έως το 2012. Όμως, η πιο ενδιαφέρουσα "αλλαξομηντιά" των Αλαφούζων είναι άλλη:

Στον Όμιλο Σκάι ανήκει η εταιρεία Ειδήσεις Dot Com Α.Ε., στην οποία ανήκε η εταιρεία Μουσική Ενημέρωση και Ψυχαγωγία Ραδιοφωνική Α.Ε., στην οποία ανήκαν δυο ραδιοφωνικοί σταθμοί: ο Play 88,9 και ο Freedom Web Radio. Στις 20/09/2012 η Ειδήσεις Dot Com Α.Ε. πουλάει την δεύτερη εταιρεία (μαζί με τους σταθμούς, φυσικά) στην Fronstage Ψυχαγωγική Α.Ε., ιδιοκτησίας Αλεξάνδρας Δασκαλοπούλου του Δημητρίου (του γνωστού). Δυο μήνες αργότερα, οι δυο σταθμοί συγχωνεύτηκαν σε Freedom 88,9.

Ίσως αυτό το "88,9" να θυμίζει κάτι στους παλιότερους. Ναι, τον πολύ καλό μουσικό ραδιοσταθμό Jeronymo Groovie 88,9, ο οποίος εξέπεμψε από το 1988 έως το 2005, οπότε τον αγόρασε ο Όμιλος Σκάι, τον μετονόμασε σε Angel 88,9, τον κράτησε ανοιχτό μέχρι τις αρχές τού 2009, τον έκλεισε, τον ξανάνοιξε ως Freedom 88,9 τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς και τον Δεκέμβριο του 2010 τον έσπασε σε Play 88,9 και Freedom Web Radio. Ακολούθησε η αγοραπωλησία τής προηγούμενης παραγράφου. Τελικά, την προτελευταία ημέρα τού 2013 ο Freedom 88,9 ξαναδιασπάστηκε, αναγεννώντας τον Freedom Web Radio και τον Hit 88,9. Η συνέχεια αναμένεται.


Εμείς θα συνεχίσουμε με περισσότερα για τους Αλαφούζους.

 Αλαφούζοι - 2. Η κόντρα με τον Μητσοτάκη

Καθώς η θητεία τής κυβέρνησης Μητσοτάκη (ίσως της πιο αλλοπρόσαλλης κυβέρνησης ολόκληρης της μεταπολιτευτικής περιόδου) πλησιάζει στο τέλος της, οι -μέχρι τότε άριστες- σχέσεις τού Αριστείδη Αλαφούζου με τον "αρχάγγελο της κάθαρσης" διαταράσσονται και σύντομα οι δυο άντρες φτάνουν στην ολική ρήξη. Αιτία είναι η άρνηση του Μητσοτάκη να λύσει -επ' ωφελεία Αλαφούζου, φυσικά- τα προβλήματα που υπάρχουν με τις πανελλαδικές συχνότητες τόσο του ραδιοφωνικού όσο και του τηλεοπτικού Σκάι, ο οποίος βρίσκεται στα σπάργανα.

Έτσι, λοιπόν, ο Αλαφούζος δεν αργεί να αναδειχτεί σε φανατικό εχθρό τού πρωθυπουργού. Άλλωστε, έχει στα χέρια του δυο πανίσχυρα όπλα, μια ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα και τον πρώτο σε ακροαματικότητα ραδιοφωνικό σταθμό. Μάλιστα δε, στον Σκάι καταφέρνει να κλείσει συνεργασία με δυο από τους σφοδρότερους πολέμιους του Μητσοτάκη, τον Νίκο Κακαουνάκη και τον Γιώργο Τράγκα ενώ εξασφαλίζει και την "μεταγραφή" τού Γιώργου Μητσικώστα, η πεντάλεπτη σατιρική εκπομπή του οποίου "Η ώρα του πρωθυπουργού" τσακίζει κόκκαλα καθημερινά.

Όμως, ενώ Σκάι και Καθημερινή χτυπούν ανελέητα τον Μητσοτάκη, σε καμμιά περίπτωση δεν στηρίζουν ανοιχτά επάνοδο του ΠαΣοΚ στην εξουσία. Προφανώς, ο Αλαφούζος προσπαθεί να πιέσει τον κλυδωνιζόμενο Μητσοτάκη προκειμένου να πετύχει τους στόχους του αλλά ως εκεί. Το πιθανώτερο είναι πως, αν η κυβέρνηση υποχωρούσε κι έκανε τα χατήρια τού Αλαφούζου, ο δαιμόνιος σαντορινιός εφοπλιστής θα άλλαζε πάλι ρότα. Δυστυχώς και για τους δυο, ο Σαμαράς με τον Συμπιλίδη χάλασαν την μανέστρα και πρόλαβαν να ρίξουν την κυβέρνηση. Ο Μητσοτάκης δεν συχώρεσε ποτέ τον Αλαφούζο για την στάση του και επιμένει να μιλάει μέχρι σήμερα, είκοσι τόσα χρόνια μετά, για οργανωμένα διαπλεκόμενα εκδοτικά συμφέροντα που έρριξαν την κυβέρνησή του.

Τέλος πάντων, η χώρα οδηγείται στις εκλογές τής 10ης Οκτωβρίου 1993, οι οποίες σηματοδότησαν την επιστροφή τού Ανδρέα στον πρωθυπουργικό θώκο. Εκείνη την στιγμή διάλεξε ο Αλαφούζος για να δώσει την χαριστική βολή στον ψυχορραγούντα Μητσοτάκη: παραχωρεί συνέντευξη στα Νέα, στην οποία δηλώνει ότι στο παρελθόν είχε βοηθήσει την Νέα Δημοκρατία δίνοντας πολλές φορές χρήματα διά πλαγίων οδών ενώ αναφέρεται συγκεκριμένα σε μια επιταγή ενός εκατομμυρίου δολλαρίων την οποία είχε παραδώσει προσωπικά στον Μητσοτάκη.

Το πλήγμα είναι βαρύ για τον τέως πρωθυπουργό (μη ξεχνάμε ότι μόλις τέσσερα χρόνια πριν είχε εκλεγεί με βασικό σύνθημα την κάθαρση του τόπου από την πασοκική διαφθορά) αλλά ο Αλαφούζος επιμένει να γυρίζει το μαχαίρι στην πληγή. Κατά περίεργο τρόπο, η επί τρεις δεκαετίες προσωπική γραμματέας τού Αριστείδη Αλαφούζου δίνει συνέντευξη στην άλλη εφημερίδα τού λαμπρακαίηκου, στο Βήμα, όπου μιλάει για σακ βουαγιάζ που η ίδια γέμιζε με λεφτά και φρόντιζε να φτάσουν στα χέρια πολιτικών. Αυτό ήταν. Τα χτυπήματα του Αλαφούζου είναι καίρια και ο μηντιάρχης τού Φαλήρου, χρησιμοποιώντας τα μέσα τού λαμπρακαίηκου, εξουθενώνει τον Μητσοτάκη. Ο πάλαι ποτέ κραταιός κρητικός πολιτικός περνάει -οριστικά, όπως αποδείχθηκε- στο παρασκήνιο της πολιτικής.

Επιμύθιο: Το 2002, ο τότε υπουργός ΠεΧωΔΕ Κώστας Λαλιώτης κατηγορεί την Νέα Δημοκρατία ότι είχε ιδρύσει μια λιβεριανή υπεράκτια εταιρεία, την Mayo, μέσω της οποίας εισέπραττε μίζες, κυρίως από την Ζήμενς. Συγκεκριμένα, ο Λαλιώτης ισχυρίστηκε ότι την περίοδο 1990-1993 (δηλαδή επί ηγεσίας και πρωθυπουργίας Μητσοτάκη), η ΝΔ εισέπραξε μέσω Mayo κάπου δυόμιση εκατομμύρια δολλάρια. Η ιστορία εξελίχθηκε σε προσωπική κόντρα Λαλιώτη-Μητσοτάκη και, τελικά, το "θείο βρέφος τού ΠαΣοΚ" καταδικάστηκε να πληρώσει στον Μητσοτάκη αποζημίωση 100.000 ευρώ. Τότε κάποιοι είπαν ότι στο εν λόγω θέμα είχε βάλει το δαχτυλάκι του κι ο Αριστείδης Αλαφούζος αλλά δεν αποδείχτηκε ποτέ κάτι τέτοιο.

 Αλαφούζοι - 3. Ο ρουμανικός στόλος


Στο σημείο αυτό πρέπει να παρακαλέσω τον αναγνώστη να εντείνει την προσοχή του γιατί θα μπούμε σε λαβύρινθους.

Βρισκόμαστε στις αρχές τής τελευταίας δεκαετίας του περασμένου αιώνα, εποχή κατά την οποία η καπιταλιστική αντεπανάσταση βρίσκεται στο φόρτε της και ο σοσιαλισμός ηττάται σε όλα σχεδόν τα μήκη και τα πλάτη τής υφηλίου. Το διεθνές κεφάλαιο, δίχως αντίπαλο πια, εφορμά και σκυλεύει ανυπολόγιστης αξίας δημόσιες περιουσίες, οι οποίες χτίζονταν από τους λαούς επί μακρά σειρά ετών. Μια ιδέα του τι έγινε τότε πήραμε όταν μιλούσαμε για την Σοβιετική Ένωση στην σειρά "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού" (σημειώματα 39-41). Παρόμοιες καταστάσεις έζησαν όλες οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Ανάμεσά τους κι η Ρουμανία.

Η πτώση τού σοσιαλισμού, λοιπόν, βρήκε την Ρουμανία με έναν πανίσχυρο εμπορικό στόλο (κατείχε την 9η θέση παγκοσμίως), ο οποίος αριθμούσε 310 πλοία ενώ άλλα 70 πλοία βρίσκονταν υπό κατασκευή σε διάφορα ναυπηγεία. Έτσι, είναι λογικό το γεγονός ότι αυτός ο στόλος έκανε πολλά μάτια να τον προσέξουν και πολλά σάλια να τρέξουν για πάρτη του. Όπως είναι επίσης λογικό το ότι η ρουμανική κυβέρνηση (όπως κάθε καπιταλιστική κυβέρνηση που σέβεται τον εαυτό της) απέκτησε μια ξαφνική επιθυμία να ξεπουλήσει ως και το τελευταίο κουπί.

Το πρώτο πράγμα που έκαναν προς αυτή την κατεύθυνση οι ρουμάνοι αξιωματούχοι ήταν να αφήσουν αυτόν τον στόλο να καταρρεύσει, κόβοντας κάθε κονδύλι για την συντήρησή του. Μέσα σε λίγους μήνες, τα ρουμανικά λιμάνια γέμισαν αγκυροβολημένα πλοία που δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν λόγω προβλημάτων. Κάτοπιν, όταν η απαξίωση του στόλου έφτασε σε επιθυμητά επίπεδα, μπήκε μπροστά η διαδικασία ξεπουλήματός του.

Επί σοσιαλισμού, τα ρουμανικά πλοία διαχειρίζονταν από την κρατική εταιρεία Navrom. Επειδή εταιρείες τόσο μεγάλου μεγέθους είναι ευνόητο πως δεν μπορούν εύκολα να πουληθούν, η κυβέρνηση αποφάσισε να την "σπάσει" στα τρία, δημιουργώντας από τα σπλάγχνα τής Navrom την Romlin και την Petromin. (Παρένθεση: Αν η ιστορία σάς θυμίζει την δική μας ΔΕΗ, καλώς κάνει και σας την θυμίζει. Κλείνει η παρένθεση.) Αν κι έχω πολλά να πω και για την Navrom και για την Romline (π.χ. πρώτη δουλειά τής "νέας" Navrom ήταν να πουλήσει 24 πλοία για παλιοσίδερα!)(*), ας περιοριστούμε στην Petromin για να μη ξεστρατίσει η κουβέντα.

Στην Petromin, λοιπόν, μεταβιβάστηκαν 89 πλοία πετρελαίου και μεταλλευμάτων. Όμως, πριν προλάβει καλά-καλά να ξεκινήσει την δράση της η νέα εταιρεία, Βακαρόιου (πρωθυπουργός) και Τεοντόρου (υπουργός μεταφορών) άρχισαν να κάνουν βούκινο ότι η Petromin πάει καρφί για πτώχευση, οπότε το δημόσιο συμφέρον επιτάσσει την άμεση πώλησή της. Τότε, τελείως ξαφνικά και αναπάντεχα, εμφανίζονται από το πουθενά κάποιοι έλληνες επενδυτές διατεθειμένοι να βάλουν λεφτά για να κάνουν κοινοπραξίες με την -υποτίθεται παραπαίουσα- Petromin. Φυσικά, αυτοί οι έλληνες επενδυτές θα έβαζαν τα λεφτά τους μέσω κάποιων εταιρειών τους, οι οποίες είχαν την έδρα τους σε άλλους τόπους κι όχι σε τούτην εδώ την ψωροκώσταινα.

Τον μεσάζοντα ανάμεσα στο ρουμανικό κράτος και τους έλληνες λεφτάδες για να στηθεί όλο αυτό το αλισβερίσι, τον έκανε μια από τις πιο σκοτεινές φυσιογνωμίες εκείνης της εποχής. Ήταν ο εξ απορρήτων σύμβουλος και άνθρωπος ειδικών αποστολών τού τότε πρωθυπουργού Μητσοτάκη, ο στρατηγός Νίκος Γρυλλάκης. Η όλη ιστορία θυμίζει μυθιστόρημα κατασκοπείας και ίσως κάποτε αναφερθούμε με λεπτομέρειες σ' αυτήν, όμως για την ώρα ας κρατήσουμε το ζουμί. Και το ζουμί είναι πως η πρώτη κοινοπραξία που στήθηκε με την συμβολή τού Γρυλλάκη ήταν η "Forum Maritime - Petromin", όπου η Forum Maritime ήταν εταιρεία συμφερόντων τού έλληνα εφοπλιστή Στέλιου Κατούνη. Δεύτερη στην σειρά ήταν η κοινοπραξία "Petromin - Minerva". H Minerva ήταν μια εταιρεία στην οποία ανήκε η εταιρεία Ermis Maritime, η οποία ανήκε στον Γιάννη Αλαφούζο.

Ξαναπιάσαμε το νήμα που μας συνδέει με το αλαφουζαίηκο αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι βγήκαμε από τον λαβύρινθο. Χρειάζεται υπομονή γιατί έχουμε δρόμο μπροστά μας.


(*) Να ένα μικρό δείγμα από το μεγάλο φαγοπότι: Στις 23 Φεβρουαρίου 2000 η γνωστή εταιρεία συμβούλων Pricewaterhouse Cooper, ενεργώντας ως εκκαθαριστής τής Navrom, πούλησε μονοκοπανιά έξι πλοία αντί συνολικού τιμήματος 1,44 εκατ. δολλαρίων, δηλαδή όσο κάνει ένα υπερπολυτελές αυτοκίνητο ή μια πολυτελής μαιζονέτα. Εκείνη την εποχή, από τον τεράστιο στόλο των 320 πλοίων τού 1990, είχαν απομείνει στην Navrom λιγώτερα από 20 πλοία. Σύμφωνα με την Pricewaterhouse Cooper, το ξεπούλημα του εμπορικού της στόλου συσσώρευσε στην Ρουμανία ζημιές πάνω από 300 δισ. λέι (περ. 67 δισ. ευρώ)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

TOP READ