Οι αστικοί σχεδιασμοί εντείνονται

Οι αστικοί σχεδιασμοί εντείνονται

Η αναμόρφωση του αστικού πολιτικού σκηνικού πηγαίνει χέρι - χέρι με την αναζήτηση άλλων μειγμάτων αστικής διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης που να εξασφαλίζουν ρευστότητα στο μεγάλο κεφάλαιο, προώθηση των συμφερόντων του και απορρόφηση των λαϊκών αντιδράσεων. Μαζί και με μια συζήτηση για τα παραπέρα βήματα της ΕΕ, τη λειτουργία των ευρωενωσιακων μηχανισμών και θεσμών στο μέλλον. Αφορά κυρίως το ποιος μπορεί τελικά να αποτελέσει το σοσιαλδημοκρατικό πόλο - πυλώνα του συστήματος.

Σε ένα πρώτο επίπεδο εξελίξεων, οι πολυδιαφημισμένοι «58» (ή έστω η ηγεσία τους) αποφάσισαν να μην κατεβάσουν υποψήφιους στο κοινό ευρωψηφοδέλτιο της λεγόμενης ΕΛΙΑΣ (ΠΑΣΟΚ - Λοβέρδος κ.ά.). Για το γεγονός αυτό δόθηκαν πολλές εξηγήσεις, με πιο επικρατέστερη ότι αυτό οφείλεται στην απόφαση Σαμαρά - Βενιζέλου οι ευρωβουλευτές να εκλεγούν με σταυρό, άρα για διάφορους λόγους γινόταν δύσκολη έως απίθανη η εκλογή στελεχών των «58». Ωστόσο, είναι σίγουρο ότι οι διεργασίες για την αναμόρφωση του λεγόμενου κεντροαριστερού χώρου όχι μόνο δεν έχουν λήξει, αλλά θα ενταθούν το επόμενο διάστημα. Αυτό φανερώνουν άλλωστε οι επισημάνσεις ότι παρά την εκλογική κατεδάφιση του ΠΑΣΟΚ, η σοσιαλδημοκρατία συνεχίζει να έχει σημαντικά ερείσματα σε τμήματα εργαζομένων και ιδιαίτερα σε μεσαία στρώματα όπως έχουν δείξει οι αρχαιρεσίες σε συνδικάτα, φορείς όπως οι δικηγορικοί σύλλογοι κλπ. Επίσης δεν πρέπει να υποτιμήσουμε ότι οι ίδιες οι εκλογές του Μάη θα αποτελέσουν σταθμό για την αναμόρφωση του χώρου, κάτι που επισήμανε και ο ίδιος ο Βενιζέλος. Επίσης ως παράγοντας που κινείται στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας προβάλλεται και το κόμμα που ίδρυσε ο Στ. Θεοδωράκης με τον τίτλο «Το Ποτάμι».

Αλλο μείγμα

Πάντως το πιο ενδιαφέρον από την υπόθεση των «58» τη βδομάδα που πέρασε ήταν οι θέσεις τους για την «Ευρώπη». Θέτοντας το δικό τους κριτήριο για τις ευρωεκλογές, αναφέρουν ότι «στις ευρωεκλογές (...) Θα ψηφίσουμε για την αναγέννηση του αληθινού οράματος της Ευρώπης. Ευρώπη: Ούτε λιτότητα, ούτε λαϊκισμός». Εκφράζοντας τμήματα του κεφαλαίου που θέλουν ένα άλλο μείγμα διαχείρισης, με απελευθέρωση κεφαλαίων προς χρηματοδότησή τους, σημειώνουν: «Ο κίνδυνος για την Ευρώπη και τους λαούς της έρχεται από δύο διαφορετικές κατευθύνσεις. Από τη συνεχή λιτότητα και από τον εθνικολαϊκισμό όποιο χρώμα και αν έχει». Και παρακάτω: «Λέμε όχι στην αδιαλλαξία της λιτότητας, στο νεοφιλελεύθερο δογματισμό, στις αντιαναπτυξιακές πολιτικές που πνίγουν την πραγματική οικονομία». Είναι σαφές ότι οι θέσεις αυτές συμπίπτουν με την κριτική που εκφράζει και ο ΣΥΡΙΖΑ στην ΕΕ.
Η σύμπτωση καταγράφεται και σε άλλες τους προτάσεις που εξυπηρετούν το στόχο εξασφάλισης ρευστότητας στους καπιταλιστές: Αλλαγή του καταστατικού της ΕΚΤ ώστε να μπορεί να παρεμβαίνει στην πρωτογενή αγορά ομολόγων και να ασκεί το ρόλο δανειστή ύστατης ανάγκης. Κατάργηση της τρόικας και αντικατάστασή της από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Ταμείου. Φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών για τη χρηματοδότηση του κράτους Πρόνοιας. Συμφωνία για μορφές αμοιβαιοποίησης του χρέους και διασφάλισής του. Καθιέρωση ευρωπαϊκού ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για άπορους και αντίστοιχου επιδόματος ανεργίας, μέτρο διαχείρισης της ακραίας φτώχειας.
Υπέρ της ανάγκης άλλου μείγματος διαχείρισης επιχειρηματολογεί εσχάτως και το ΠΑΣΟΚ. Ειδικά μετά το πρόσφατο ταξίδι του προέδρου του, Ευ. Βενιζέλου, το Γενάρη σε Γαλλία και ΗΠΑ. Ελεγε χαρακτηριστικά ο Βενιζέλος στις 10/2, στη συνεδρίαση των σοσιαλδημοκρατών ευρωβουλευτών στο Στρασβούργο για «το πρόβλημα της τρόικας»: «Ξεκινάει μέσα από την πίεση των ισχυρών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, ιδίως της γερμανικής κυβέρνησης, να έρθει το ΔΝΤ και να εγκατασταθεί στην καρδιά της Ευρωζώνης». Μιλούσε για «σκληρούς συσχετισμούς, μεταξύ αυτών που είναι δημοσιονομικά "ενάρετοι" και αποφασίζουν και αυτών που είναι δημοσιονομικά "άσωτοι" και πρέπει να εφαρμόσουν τις αποφάσεις». Εστίαζε σε μια «πολιτική ανισορροπία στην Ευρώπη»: «Ποιοι είναι οι δημοσιονομικά "ενάρετοι"; Οι πέντε χώρες με τριπλό Α στην πιστοληπτική ικανότητα. Στην πραγματικότητα ποιες είναι οι χώρες αυτές; Μόνο η Γερμανία».
Στον απόηχο τέτοιων δηλώσεων, είχαμε αργότερα τοποθετήσεις όπως αυτή του γραμματέα της ΚΠΕ του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη, ότι «η σημερινή Σοσιαλδημοκρατία (...) έδειξε αδυναμία να συγκρουστεί με την κυρίαρχη δεξιά αντίληψη περί της σκληρής λιτότητας που επέβαλε η ευρωπαϊκή ελίτ και αποδέχτηκε πολιτικές πλήρους απορρύθμισης».

«Αλλη» ΕΕ

Τόσο οι «58», όσο και οι άλλες κινήσεις της σοσιαλδημοκρατίας, υιοθετούν την κατεύθυνση της εμβάθυνσης της οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης. Αναφέρεται χαρακτηριστικά στο ίδιο κείμενο:
«Η κρίση μας έδειξε ότι χωρίς σταθερότερη Οικονομική, Νομισματική και Δημοσιονομική Διακυβέρνηση, το κόστος που θα πληρώνουν οι ευρωπαϊκοί λαοί θα είναι βαρύ και η ενότητα της Ευρωζώνης θα κινδυνεύει. Χρειαζόμαστε ένα τολμηρό άλμα στην τραπεζική, δημοσιονομική, οικονομική και πολιτική ενοποίησή της».
Στον αντίποδα αυτής της λογικής και προσπαθώντας να εκφράσει τον αστικό εθνικιστικό «ευρωσκεπτικισμό», ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ Πάνος Καμμένος σημείωνε ότι «αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο κόσμοι στην πολιτική. Εκείνοι οι οποίοι πιστεύουν στο φεντεραλισμό, στην ομοσπονδιοποίηση, στην κατάργηση των εθνών-κρατών - σε αυτό συμφωνούν το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΠΑΣΟΚ - ΝΔ δηλαδή) - και υπάρχουν και οι άλλοι, οι αντιφεντεραλιστές, που πιστεύουμε στην έννοια του έθνους-κράτους. Αυτοί οι δύο κόσμοι θα συγκρουστούμε στις ευρωεκλογές. Εμείς δεν πιστεύουμε στη μείωση της εθνικής κυριαρχίας. Θα συναντηθούμε, λοιπόν, με δυνάμεις οι οποίες πιστεύουν στην παραμονή της εθνικά κυρίαρχης Ελλάδας».