Η κατοικήσιμη ζώνη περιλαμβάνει περιοχές μακρύτερα από τον Ηλιο

Η κατοικήσιμη ζώνη περιλαμβάνει περιοχές μακρύτερα από τον Ηλιο

NASA

Μια νέα θεωρία αυξάνει τις πιθανότητες να έχει εμφανιστεί ζωή σε άλλα πλανητικά συστήματα, καθώς διευρύνει την «κατοικήσιμη ζώνη», δηλαδή την περιοχή τροχιών γύρω από το άστρο του συστήματος, όπου οι θερμοκρασίες επιτρέπουν τη διατήρηση νερού σε υγρή μορφή. Σύμφωνα με τους επιστήμονες του ινστιτούτου Αστροβιολογίας της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας NASA, οι πλανήτες που διαθέτουν ατμόσφαιρα, περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους με σημαντική και μεταβαλλόμενη κλίση ως προς το επίπεδο της τροχιάς τους, εμφανίζοντας έντονη κίνηση μετάπτωσης, μπορούν να έχουν νερό σε υγρή κατάσταση, ακόμα και αν βρίσκονται σε αποστάσεις στις οποίες η προσπίπτουσα ακτινοβολία του άστρου είναι ανεπαρκής, εκεί που δεν πέφτει κάθετα. Η κλίση ως προς την εκλειπτική και η μετάπτωση δημιουργούν μετεωρολογικά φαινόμενα που μεταφέρουν θερμότητα στα ψυχρότερα μέρη, αποτρέποντας τη μεταβολή του πλανήτη σε παγωμένο κόσμο.
Το μοντέλο που ανέπτυξαν οι επιστήμονες εξετάζει πλανήτες με μάζα ίδια με της Γης, που περιφέρονται γύρω από ένα άστρο σαν τον Ηλιο και έχουν ένα ή δύο γίγαντες πλανήτες σε σχετικά κοντινές τροχιές. Σε ορισμένες περιπτώσεις η βαρυτική έλξη από αυτούς τους γίγαντες μπορεί να αλλάξει την κλίση της τροχιάς και τον προσανατολισμό του άξονα περιστροφής των παρόμοιων με τη Γη πλανητών, πραγματοποιώντας την κίνηση της μετάπτωσης και κάνοντας έναν πλήρη κύκλο μέσα σε μερικές δεκάδες έως εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, δηλαδή μέσα σε μια στιγμή του γεωλογικού χρόνου.
Αν και ίσως φαίνεται παρατραβηγμένο το ενδεχόμενο ενός τέτοιου πλανητικού συστήματος, οι επιστήμονες έχουν ήδη εντοπίσει ένα σύστημα σαν αυτό γύρω από το άστρο ύψιλον της Ανδρομέδας. Εκεί, δύο θηριώδεις πλανήτες κινούνται σε τροχιές που σχηματίζουν μεταξύ τους κλίση 30 μοιρών. Σε σύγκριση με το ηλιακό μας σύστημα, αυτή η διάταξη φαίνεται ακραία, καθώς οι τροχιές όλων των πλανητών δεν σχηματίζουν μεταξύ τους κλίση μεγαλύτερη των 7 μοιρών και ακόμα και η τροχιά του νάνου πλανήτη Πλούτωνα σχηματίζει κλίση μόλις 17 μοιρών.
Η επιστημονική ομάδα που δημοσίευσε τη νέα θεωρία έκανε χιλιάδες προσομοιώσεις της κίνησης των πλανητών σε 17 διαφορετικές διατάξεις απλουστευμένων πλανητικών συστημάτων, μεταβάλλοντας την κλίση των τροχιών, την κλίση του άξονα περιστροφής ως προς την τροχιά και τη διαφάνεια της ατμόσφαιρας των πλανητών, που καθορίζει πόση ακτινοβολία φτάνει τελικά στην επιφάνεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι τροχιές με μεγάλη κλίση προκαλούσαν έντονη κίνηση μετάπτωσης, με έντονη μεταφορά θερμότητας μέσω μετεωρολογικών φαινομένων, αλλά και στροφή των πολικών περιοχών των πλανητών απευθείας προς το άστρο, επιτρέποντας το λιώσιμο των πάγων.
Η Γη εκτός από την κίνηση γύρω από τον άξονά της, την κίνηση γύρω από τον Ηλιο, την κίνηση μαζί με τον Ηλιο μέσα στο Γαλαξία και την κίνηση του Γαλαξία μέσα στο σύμπαν, πραγματοποιεί και άλλες δύο κινήσεις: Τη μετάπτωση και την κλόνιση, που έχουν ως αποτέλεσμα ο άξονας περιστροφής της να διαγράφει στον ουράνιο θόλο έναν κυματιστό κύκλο κάθε 26.000 χρόνια. Η μετάπτωση είναι ανάλογη με την κίνηση που κάνει μια σβούρα λίγο πριν σταματήσει. Στη μετάπτωση οφείλεται η αλλαγή του άστρου του Βορρά στο πέρασμα του χρόνου. Σήμερα το ρόλο του πολικού αστέρα παίζει το α της Μικρής Αρκτου, ενώ πριν από 5.000 χρόνια πολικός αστέρας ήταν το α του Δράκοντα. Μετά από 10.000 χρόνια πολικός αστέρας θα είναι ο Ντένεμπ (α Κύκνου) και μετά 14.000 χρόνια ο Βέγας (α Λύρας).

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: www.nasa.gov