Οι κίνδυνοι γενετικής τροποποίησης ανθρώπινων εμβρύων

Οι κίνδυνοι γενετικής τροποποίησης ανθρώπινων εμβρύων

Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις που θα μπορούσε να συζητηθεί η γενετική τροποποίηση ανθρώπινων εμβρύων, όχι βέβαια για παραγωγή παιδιών με χαρακτηριστικά κατά παραγγελία, αλλά για τη διόρθωση στο γενετικό κώδικά τους γονιδίων που ευθύνονται για βαριές ασθένειες, όπως η αιμοφιλία, η κυστική ίνωση και δεκάδες άλλες για τις οποίες έχει εντοπιστεί το υπεύθυνο γονίδιο.
Τον περασμένο Απρίλη, το επιστημονικό περιοδικό «Πρωτεΐνη και κύτταρο» δημοσίευσε μια μελέτη Κινέζων επιστημόνων, όπου περιγράφουν ακριβώς αυτή τη διαδικασία. Οι ερευνητές προσπάθησαν να εξαλείψουν μια κληρονομούμενη, δυνάμει θανάσιμη ασθένεια του αίματος, εισάγοντας σε 86 μη βιώσιμα ανθρώπινα έμβρυα το σύστημα τροποποίησης γενετικού κώδικα CRISPR/Cas9. Τα τελευταία χρόνια, το CRISPR έφερε τα πάνω - κάτω στη βιολογία, επιτρέποντας στους ερευνητές να τροποποιούν το DNA ενός οργανισμού με πρωτοφανή ευκολία. Στηριζόμενο σε ένα αμυντικό μηχανισμό του ανοσοποιητικού συστήματος των βακτηρίων, που κυνηγά και καταστρέφει τους εισβάλλοντες ιούς, το CRISPR μπορεί να εντοπίσει και να αντικαταστήσει μεμονωμένα γονίδια.
Στο πείραμα με τα ανθρώπινα έμβρυα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το σύστημα CRISPR για να αφαιρέσουν ένα ελαττωματικό γονίδιο και να το αντικαταστήσουν με εκείνο που παράγει κανονικά ερυθρά αιμοσφαίρια. Ομως η διαδικασία πέτυχε μόνο για τέσσερα από τα έμβρυα, ενώ δημιούργησε αμέτρητες μη σκόπιμες μεταλλάξεις στο γενετικό κώδικα. Αυτές οι τυχαίες μεταλλάξεις δείχνουν παραστατικά γιατί ανησυχούν πολλοί επιστήμονες μπροστά στο ενδεχόμενο χρήσης του νέου γενετικού εργαλείου σε ανθρώπους. Την περίοδο που το κινεζικό πείραμα ήταν ακόμα απλώς μια φήμη, 18 ερευνητές του κλάδου δημοσίευσαν κοινή επιστολή στο επιστημονικό περιοδικό «Science», όπου τόνιζαν τους πιθανούς κινδύνους από τη χρήση του CRISPR σε ανθρώπους. Μέχρι να μπορούμε να χειριστούμε το CRISPR με μεγαλύτερη ακρίβεια και να κατανοήσουμε πληρέστερα τις επιπτώσεις από τη χρήση του, δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε ανθρώπους, τόνιζαν.
Παρά τις ανησυχίες, τον περασμένο Σεπτέμβρη ερευνητές του Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ στο Λονδίνο ζήτησαν από την αρμόδια βρετανική κρατική αρχή για έρευνες στον τομέα της γονιμότητας να τους δοθεί άδεια να χρησιμοποιήσουν το CRISPR σε ανθρώπινα έμβρυα. Η ανάγκη για ξεκάθαρες κατευθυντήριες γραμμές σε σχέση με τη γενετική τροποποίηση ανθρώπων κάνει πολλούς επιστήμονες να θεωρούν απαραίτητη την πραγματοποίηση διεθνών συνδιασκέψεων, για να δοθεί απάντηση. Σε μια κοινωνία χωρίς αντιτιθέμενα συμφέροντα μεταξύ κοινωνικών ομάδων ή σε μια κοινωνία όπου θα είχε δρομολογηθεί η εξάλειψη των αντιτιθέμενων συμφερόντων, η σχετική συζήτηση και η μετέπειτα εφαρμογή θα μπορούσε να γίνει ανεπηρέαστη από παράγοντες στρέβλωσης για λόγους συμφέροντος. Στον καπιταλισμό, όπου κίνητρο είναι το κυνήγι του κέρδους, ούτε το ανεπηρέαστο είναι εξασφαλισμένο, ούτε πολύ περισσότερο η εφαρμογή των κανόνων που θα αποφασιστούν.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»