Για «κερδοφόρα» επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση

Για «κερδοφόρα» επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση

Μια επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση που θα δομείται με βάση τις εφήμερες ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων και των καπιταλιστών, θα σχεδιάζεται με τις ίδιες να παίζουν ενεργό ρόλο, στο πλαίσιο της καπιταλιστικής «ζούγκλας» που δίνει «ευκαιρίες» και όχι μόνιμη δουλειά με δικαιώματα περιγράφεται στο κείμενο «Δεξιότητες για μια ζωή - προς μία επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση που αντέχει στο μέλλον». Πρόκειται για βασικά συμπεράσματα που δημοσιεύτηκαν πριν από μερικές μέρες, και προέκυψαν από τη συνδιάσκεψη που διοργανώθηκε στο πλαίσιο της ολλανδικής προεδρίας της ΕΕ τον περασμένο Φλεβάρη με τη συμμετοχή εκπροσώπων της ΕΕ από τους χώρους της εκπαίδευσης και της βιομηχανίας και τα οποία τίθενται υπόψη του συμβουλίου υπουργών Παιδείας στις 30 Μάη.

***

Ενα από τα κύρια ζητούμενα, όπως διατυπώνονται στο εν λόγω κείμενο, είναι η ανάγκη «η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) να συμπεριλαμβάνεται σε περιφερειακές και ανά τομέα καινοτόμες συνεργασίες με τη βιομηχανία», αφού «οι εταιρείες χρειάζονται ανθρώπινο κεφάλαιο με προσόντα, προκειμένου να εργαστούν με καινοτομίες, ιδιαίτερα σε επίπεδο ΕΕΚ. Οι νέες τεχνολογίες μπορεί να είναι έξυπνες, όμως χωρίς ανθρώπους που να μπορούν να τις εφαρμόσουν στην καθημερινή εργασία δεν θα είναι κερδοφόρες».
Η διατύπωση αυτή είναι αρκετά αποκαλυπτική σε σχέση με το τι έρχεται να υπηρετήσει η προσπάθεια μαζικοποίησης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και γενίκευσης της μαθητείας, που σε αυτήν τη φάση προχωράει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και στη χώρα μας: Στόχος δεν είναι άλλος παρά η διαμόρφωση ενός εργατικού δυναμικού, ικανού να συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας ως κρίσιμου στοιχείου για την κερδοφορία του κεφαλαίου. Αλλωστε, η ΕΕ εντάσσει το στόχο αυτό στις λεγόμενες «στρατηγικές προκλήσεις» της, χωρίς να κρύβει στα κείμενά της πως τη βλέπει ως παράγοντα επικράτησης των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στο διεθνή ανταγωνισμό.

***

Στο πλαίσιο αυτό δεν είναι τυχαίο ότι στο επίκεντρο όλων των μεταρρυθμίσεων που επιχειρούνται στην επαγγελματική εκπαίδευση όλα αυτά τα χρόνια, βρίσκεται ακριβώς το ζήτημα της ακόμα στενότερης σύνδεσής της με τις ανάγκες των επιχειρήσεων και το πώς αυτές θα έχουν άμεσα λόγο στην οργάνωση και στο περιεχόμενό της. Ως προς αυτό, το κείμενο εισηγείται πως «τα σχολεία πρέπει να πάρουν πρωτοβουλία να γίνουν φορείς της αλλαγής, επενδύοντας σε δίκτυα με τη βιομηχανία, ετοιμάζοντας τους σπουδαστές για να τοποθετηθούν σε δουλειές και μαθητεία (...) ώστε να έχουν άμεση προστιθέμενη αξία για τις εταιρείες που τους καταρτίζουν στα σχολεία απαιτούνται φορείς αλλαγής, άνθρωποι που καταλαβαίνουν την γλώσσα των επιχειρήσεων». Επισημαίνεται δε μεταξύ άλλων πως «είναι σημαντικό οι εταίροι που προέρχονται από το χώρο των επιχειρήσεων και της καινοτομίας να αντιληφθούν περισσότερο τη σημασία και τις ευκαιρίες που προσφέρει η εμπλοκή της ΕΕΚ στις καινοτόμες συνεργασίες», ενώ υπογραμμίζεται η ανάγκη για διεθνή διάσταση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και η διά βίου διάρκειά της μέσα από τυπικές και άτυπες μορφές.

***

Η προσπάθεια αυτή του κεφαλαίου και των πολιτικών του εκπροσώπων, οι στόχοι του για «αναμόρφωση» της επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι από κάθε άποψη εχθρικοί στα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα, στα συμφέροντα των σημερινών σπουδαστών και αυριανών εργαζόμενων. Αλλωστε, και οι συντάκτες του ίδιου του κειμένου παραδέχονται πως το παραμύθι περί γρήγορης επαγγελματικής αποκατάστασης έχει και το... δράκο του: «ένα δυνατό και καλά αναπτυγμένο σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης γενικά συνδέεται με ευκολότερη μετάβαση στην αγορά εργασίας, όμως την ίδια στιγμή συνδέεται με μεγαλύτερες κοινωνικές ανισότητες στα σχολικά αποτελέσματα και στις θέσεις στην αγορά εργασίας». Σε απλά Ελληνικά αυτό σημαίνει ότι η επαγγελματική εκπαίδευση, στο πλαίσιο του σημερινού συστήματος, διαμορφώνει εργαζόμενους κομμένους και ραμμένους στα μέτρα των επιχειρήσεων, φτηνούς, ευέλικτους για τις ανάγκες των καπιταλιστών και φυσικά χωρίς δικαιώματα και με όρους δουλειάς ακόμα χειρότερους από τους υπόλοιπους. Ολα αυτά φυσικά επιβεβαιώνονται και από την έως τώρα πείρα, π.χ. με τους ελεεινούς όρους δουλειάς της λεγόμενης «πρακτικής άσκησης» των σημερινών «μαθητευόμενων», που αποτελούν «πλαστελίνη» στα χέρια των επιχειρηματιών.
Και, φυσικά, όλα αυτά αντανακλούν και στο ίδιο το περιεχόμενο της επαγγελματικής εκπαίδευσης που χαρακτηρίζεται από την πρόωρη στροφή στην εκμάθηση κάποιας δεξιότητας μέσα από τις διαδικασίες επίτευξης στενών, αυστηρά καθοδηγούμενων, μονομερών και περιορισμένων στόχων, αντί για ολοκληρωμένη μόρφωση που επιτρέπει την ευελιξία του τρόπου σκέψης και δράσης. Ετσι για τους απόφοιτους, μελλοντικά μαζί με την ανεργία και τη δουλειά χωρίς δικαιώματα τούς περιμένει και η συνεχής «επανακατάρτιση».

***

Αυτή είναι η μοίρα που ετοιμάζουν για τα παιδιά της εργατικής τάξης, που μάλιστα οι καπιταλιστές και οι κυβερνήσεις τους τους παρουσιάζουν τάχα ως «ευκαιρίες» για μελλοντική επαγγελματική αποκατάσταση και «διέξοδο» από τα αδιέξοδα που τους φορτώνει ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης. Γι' αυτό και οι σημερινοί σπουδαστές και νέοι εργαζόμενοι πρέπει να απορρίψουν τα σχέδια αυτά. Μαζί με την εργατική τάξη και το λαό να οργανωθούν και να παλέψουν για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών τους, για ολόπλευρη μόρφωση που θα δίνει ενιαία και σε όλους μέχρι τα 18 χρόνια πραγματικά εφόδια σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες και δυνατότητες, σύγχρονη και υψηλού επιπέδου επαγγελματική εκπαίδευση μετά το ενιαίο σχολείο, μόνιμη και σταθερή δουλειά με δικαιώματα.