Γράφει ο Θανάσης Αλεξίου* //
Το σχόλιό μου για την αποδόμηση του Τσε (Ατέχνως 16 Ιουνίου 2016) ήθελε να δείξει πως η συλλογική δράση δεν μπορεί να είναι ζήτημα προσώπων αλλά το αποτέλεσμα κοινωνικών και ιστορικών διεργασιών, εν τέλει το αποτέλεσμα των συνθηκών εργασίας και ζωής των ανθρώπων. Εκεί δοκιμάζονται οι άνθρωποι και εκεί αποκτούν κοινωνική (ταξική) συνείδηση (αποκτούν ταυτότητα και ορίζουν τους αντιπάλους τους) ως κοινωνικό υποκείμενο. Αν αυτή δεν εγείρεται έχει να κάνει και με τη δυνατότητα της κυρίαρχης τάξης, που ελέγχει μαζί με τα μέσα παραγωγής και τα μέσα πνευματικής παραγωγής (ΜΜΕ, Σχολείο, εργασιακές σχέσεις κ.λπ.) που συμβάλουν όμως στην παραγνώριση της ταξικής κυριαρχίας (ιδεολογία). Μέρος του προβλήματος είναι και η ρομαντικοποίηση της κοινωνικής δράσης που εξειδανικεύει την ατομική δράση, τη δράση των προσώπων ως αυτά, και όχι οι ταξικοί αγώνες με τις ομόλογες μορφές δράσης, να φτιάχνουν την Ιστορία.
Το να απομονώνουμε τα πρόσωπα από το ιστορικό πλαίσιο και να αποδίδουμε σε αυτά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά  (θέληση, πίστη, θάρρος, δύναμη κ.ο.κ.) είναι σαν να πιστεύουμε ότι η κοινωνική συνείδηση, επομένως και η κοινωνική δράση, πόσο μάλλον η ταξική, είναι προϊόν εξωκοινωνικών, εξωϊστορικών παραγόντων. Είναι σαν πιστεύουμε ότι η κοινωνική δράση αφορά εσωτερικές διεργασίες του ατομικού ψυχισμού και του θυμικού στοιχείου και λαμβάνουν χώρα εκείθεν της κοινωνικής εμπειρίας (ανορθολογισμός), όχι όμως μέσα από τη «γνωριμιά των ανθρώπων» (Χατζής, Σιούλας ο Ταμπάκος). Είναι σαν να υποκλινόμαστε όπως έγραφε ο Λένιν στον αυθορμητισμό (βολονταρισμό, βιταλισμό, εξεγερσιασμό κ.λπ.). Είναι το «πλήθος» του Νέγκρι χωρίς ιστορία και έξω από την κοινωνία που περιμένει το «συμβάν» για την μεγάλη «έξοδο», το οποίο όπως είναι αυτονόητο δεν μπορούν να αντιληφτούν οι μάζες που κινούνται στο πεδίο της καθημερινότητας, της επιβίωσης και του πεζού αλλά τα «χαρισματικά» άτομα, οι παρέες που κινούνται και εξαιτίας των ιδιαίτερων τρόπων ζωής μεταμεσονύκτια και εμφορούνται από ποιητική διάθεση και εξεγερσιακό πνεύμα. Είναι, σύμφωνα με κάποιους (αριστεριστές, αντιεξουσιαστές κ.λπ.) ο Δεκέμβρης του 2008, οι «πλατείες», οι «αγανακτισμένοι» και σήμερα οι «όρθιοι» στο Παρίσι. Έτσι όμως η κοινωνική δράση αφήνεται στη δίνη του ανορθολογισμού, του τυχαίου και στην μεγαθυμία των προσώπων.
Αν το νόημα, οι μορφές της κοινωνικής συνείδησης παράγονται κοινωνικά, όπως το έθετε κάποτε ο δομισμός, κοινωνικά θα παράγεται και η κοινωνική δράση πού όταν πρόκειται για τα εργατικά και λαϊκά στρώματα παίρνει, για να έχει χειραφετητικό περιεχόμενο, τα χαρακτηριστικά της δομής (μισθωτή εργασία) (οργανωτικό βάθος, πολυλειτουργική δράση, πρόγραμμα κ.ο.κ.). Αυτό είναι το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο αν θέλουμε να θέσουμε το πρόβλημα στη σωστή του διάταξη και εδώ θα προσδιοριστεί η κοινωνική μηχανική (κοινωνική οργάνωση, πολιτικό υποκείμενο κ.λπ.) που θα μας βγάλει μπροστά. Οι ενικές δράσεις, ο κοινωνικός ακτιβισμός μπορούν να θεματοποιήσουν επιμέρους ζητήματα στη σφαίρα αναπαραγωγής (κοινωνικές ανισότητες κ.ο.κ.), δεν μπορούν όμως να αμφισβητήσουν τον πυρήνα των κοινωνικών σχέσεων, τις σχέσεις εκμετάλλευσης. Μόνο αν η δράση τους, ουσιαστικά η δράση των μεσαίων στρωμάτων (ενός διαταξικού μορφώματος),  μπολιάσει με την ταξική δράση, τη δράση της εργατικής τάξης, αλλάζουν όλα και στη βάση και στο εποικοδόμημα. Γι’ αυτό όμως χρειάζεται σισύφεια δουλειά και μια κοινωνική συμμαχία που μαζί με το ζήτημα στη σφαίρα παραγωγής θα θέτει το ζήτημα και στη σφαίρα αναπαραγωγής. Η αντιστροφή αυτής της σχέσης είναι που έφερε, μαζί με τον πολιτικό βολονταρισμό και το σπονταναϊσμό, τα πράγματα στη χώρα μας σήμερα εδώ, παρόλο που κάποιοι είχαν έγκαιρα προειδοποιήσει.