Οξύνονται ραγδαία οι ενδοαστικές και ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις

Οξύνονται ραγδαία οι ενδοαστικές και ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις

• Πάνω από 200 οι νεκροί από στρατιωτικές επιχειρήσεις και συγκρούσεις. Χιλιάδες οι συλλήψεις υπόπτων για συμμετοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος της περασμένης Παρασκευής
• Πυρετώδεις οι διεργασίες εντός και εκτός τουρκικών συνόρων, ενώ η «επόμενη μέρα» θα αλληλεπιδράσει με εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή

Associated Press

Ο απολογισμός της απόπειρας πραξικοπήματος που έγινε στην Τουρκία το βράδυ της περασμένης Παρασκευής, τα μέτρα της τουρκικής κυβέρνησης του Ρ. Τ. Ερντογάν και οι συλλήψεις υπόπτων για συμμετοχή στο πραξικόπημα, όπως επίσης και οι εκτιμήσεις για το τι σηματοδοτούν όλα αυτά για την «επόμενη μέρα» των ενδοαστικών και ευρύτερα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στην περιοχή, κυριαρχούν από χτες στην επικαιρότητα.

Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση που έκανε χτες το μεσημέρι ο πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ, οι νεκροί από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και συγκρούσεις έφτασαν τους 208 και οι τραυματίες τους 1.491.
Αν και την Κυριακή η κυβέρνηση διακήρυττε ότι είχε ανακτήσει τον έλεγχο, μέχρι και χτες ο υπουργός Αμυνας, Φίκρι Ισίκ, δήλωνε πως «προς το παρόν το πραξικόπημα εμποδίστηκε, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι η απειλή εξαλείφθηκε», με κάποιες πηγές να μιλάνε για εστίες αντίστασης των υποστηρικτών της απόπειρας που εξακολουθούσαν να παραμένουν και τη «Σαμπάχ» (μια από τις πιο φιλοκυβερνητικές εφημερίδες) να μεταδίδει το πρωί ότι ήταν σε εξέλιξη επιχειρήσεις ενάντια στην Ακαδημία της Πολεμικής Αεροπορίας, στην Κωνσταντινούπολη.
Θυμίζουμε πως όλα είχαν ξεκινήσει λίγο μετά τις 10 το βράδυ της Παρασκευής, με τους πραξικοπηματίες να εισβάλουν (ή να βομβαρδίζουν) πρώτα στην έδρα του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων (όπου και τέθηκε σε ομηρία ο επικεφαλής του, στρατηγός Χουλούσι Ακάρ), αλλά και το χώρο του Κοινοβουλίου, του Προεδρικού Μεγάρου, άλλα νευραλγικά σημεία των Ενόπλων Δυνάμεων όπου βρίσκονταν δυνάμεις προσκείμενες στην κυβέρνηση. Με δημόσιο μήνυμά του, λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Παρασκευής προς Σάββατο, ο Πρόεδρος της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε απευθύνει κάλεσμα ευρείας «κινητοποίησης» για την αποτροπή των πραξικοπηματιών. Είχαν ακολουθήσει συγκεντρώσεις σε Κωνσταντινούπολη, Αγκυρα αλλά και άλλες πόλεις.

Χιλιάδες συλλήψεις, νέα μέτρα και «συναίνεση»

Copyright 2016 The Associated

Από τα γεγονότα της Παρασκευής

Η τουρκική κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή υπέδειξε ως βασικό συντονιστή της προσπάθειας ανατροπής της το περιβάλλον του ισλαμιστή επιχειρηματία ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, πρώην στενού συμμάχου του Ερντογάν και του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, που όμως από το 2013 εξελίχτηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους αντιπάλους του.
Μέχρι και χτες, είχαν γίνει 8.777 συλλήψεις και παραπομπές στελεχών του στρατού, της αστυνομίας αλλά και του δικαστικού σώματος, που κατηγορούνταν για ανάμειξη στην απόπειρα. Οσον αφορά τους στρατιωτικούς, 103 στρατηγοί και ναύαρχοι κρατούνται για ανακρίσεις.
Είναι καθαρό ότι η πλευρά του Ερντογάν άρπαξε την ευκαιρία για να ολοκληρώσει ένα ευρύ «ξεκαθάρισμα» του κρατικού μηχανισμού (που ξεκίνησε από το 2013), προς όφελος των προτεραιοτήτων της μερίδας της αστικής τάξης που εκείνη εκπροσωπεί.
Ανάμεσα στους συλληφθέντες ήταν και αρκετοί ανώτατοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι, ενώ ως επικεφαλής των πραξικοπηματιών εμφανιζόταν ο στρατηγός Ακίν Οζτούρκ, πρώην διοικητής της Πολεμικής Αεροπορίας και μέλος του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στους συλληφθέντες είναι και ανώτατα στελέχη με κρίσιμο ρόλο για την ασφάλεια στα σύνορα με Συρία και Ιράκ, τη συνεργασία με το ΝΑΤΟ, όπως και ο διοικητής της βάσης στο Ιντσιρλίκ (που ορισμένοι παρουσιάζουν και ως «αρχηγείο» των πραξικοπηματιών).

(c)2016 DepoPhotos

Χιλιάδες οι συλλήψεις υπόπτων για συμμετοχή στο πραξικόπημα

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση συζητά ανοιχτά το ενδεχόμενο επαναφοράς της θανατικής ποινής, σε μια συζήτηση που διευρύνεται, ενισχύοντας αντικειμενικά το οπλοστάσιο που μπορεί να αξιοποιηθεί για την καταστολή του εργατικού - λαϊκού κινήματος, αλλά και στο πλαίσιο των ενδοαστικών και ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων.
Χτες, εξάλλου, δόθηκε εντολή σε «F-16» να περιπολούν πάνω απ' όλη την τουρκική επικράτεια για «λόγους ασφαλείας», ενώ ανακλήθηκαν οι άδειες όλων των δημοσίων υπαλλήλων στους οποίους επίσης απαγορεύτηκε η έξοδος από τη χώρα.
Τέλος, πρέπει να σημειωθεί πως τα τέσσερα κόμματα της τουρκικής βουλής, το κυβερνών AKP, μαζί με το σοσιαλδημοκρατικό CHP, το εθνικιστικό MHP και το φιλοκουρδικό HDP, εξέδωσαν το Σάββατο κοινή ανακοίνωση (που χαρακτήρισαν «ιστορική»), καταδικάζοντας την απόπειρα πραξικοπήματος και σημειώνοντας ότι «παρά τις πολιτικές μας διαφωνίες, στεκόμαστε στο πλευρό της εθνικής βούλησης, τη σεβόμαστε και θα τη σεβόμαστε για πάντα με όλους τους βουλευτές και τις οργανώσεις μας».
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ, σε δηλώσεις του τόνισε ότι «στελέχη από το CHP, το MHP και το HDP που επικοινώνησαν μαζί μας όταν τα γεγονότα πρωτοεκδηλώθηκαν, εξέφρασαν ότι αυτό που συμβαίνει είναι κάτι διαφορετικό και ότι πρέπει να αμελήσουμε τα κομματικά συμφέροντα, σε συνδυασμό με το ότι είναι αντίθετα σε αυτή την μοχθηρή ενέργεια κατά του λαού και ότι είναι έτοιμα να προσφέρουν κάθε απαιτούμενη στήριξη στην κυβέρνηση».

Ενόχληση με τη στάση των ΗΠΑ, κουβάρι ανταγωνισμών

Ταυτόχρονα, με υψηλούς τόνους διατυπώθηκε ξανά το αίτημα για έκδοση του Γκιουλέν από τις ΗΠΑ στην Τουρκία, υπόθεση για την οποία επίσης έφταναν συγκεχυμένες πληροφορίες. Ο ίδιος ο Γκιουλέν φερόταν - σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ - να καταδικάζει την απόπειρα πραξικοπήματος και να δηλώνει έτοιμος να συνεργαστεί σε περίπτωση έκδοσής του. Μεταξύ άλλων, ο Γκιουλέν υποστήριξε και ότι την απόπειρα «σκηνοθέτησε» η πλευρά Ερντογάν.
Πάντως, χαρακτηριστικό ήταν κεντρικό άρθρο στη χτεσινή «Σαμπάχ» με τίτλο «Οι ΗΠΑ πρέπει να αποδείξουν την πίστη τους στην Τουρκία». Στο άρθρο εκφράζεται δυσαρέσκεια για την πρώτη τοποθέτηση των ΗΠΑ, που μέσω ΥΠΕΞ, Τζον Κέρι - το βράδυ της Παρασκευής και πριν ακόμα διαφανεί η κατάληξη της απόπειρας - εξέφραζαν ελπίδα για «σταθερότητα, ειρήνη και συνέχεια μέσα στην Τουρκία» και διαμηνύεται ότι «οι ξένες κυβερνήσεις που συνεχίζουν να στηρίζουν το κίνημα Γκιουλέν, δεν μπορούν να θεωρούνται φίλοι της Τουρκίας».
Εξάλλου την έντονη ενόχληση της Αγκυρας προκάλεσαν χτες και οι δηλώσεις του Γερμανού Επιτρόπου αρμόδιου για την Πολιτική Γειτονίας και Διεύρυνση της ΕΕ, Γιοχάνες Χανς ότι η Τουρκία είχε ήδη καταρτίσει έναν κατάλογο δικαστών και άλλων προσώπων που σκόπευε να συλλάβει πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος... «Οι κατάλογοι είναι διαθέσιμοι κι αυτό υποδεικνύει ότι ήταν προετοιμασμένοι για να χρησιμοποιηθούν σε κάποιο στάδιο» είχε πει νωρίτερα ο Γ. Χανς.
Η απάντηση από την Αγκυρα δεν άργησε. "Η κριτική που ασκείται από άλλες χώρες σχετικά με την μεταχείριση εκ μέρους της Τουρκίας των φερόμενων συνωμοτών του πραξικοπήματος ισοδυναμεί σχεδόν με υποστήριξη προς την αποτυχημένη απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης" δήλωσε ενοχλημένος ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, χαρακτηρίζοντας "απαράδεκτη" την κριτική ξένων αξιωματούχων σχετικά με τα νομικά μέτρα που ελήφθησαν και τις διώξεις που ασκήθηκαν σε βάρος των φερόμενων υποκινητών του στρατιωτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου. Ο Τσαβούσογλου μάλιστα καταδίκασε «με σθένος» και απέρριψε «δηλώσεις μέσω των οποίων εκφράζονται υπόνοιες ότι οι αξίες του κράτους δικαίου θα μπορούσαν να παραβιαστούν και οι πολιτικοί αντίπαλοι να αντιμετωπιστούν αυθαίρετα».
Συνολικότερα, οι χτεσινές δηλώσεις, διεθνείς αντιδράσεις και αναλύσεις (βλέπε σχετικά και σελίδα 6) σκιαγραφούν το φόντο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών μέσα στο οποίο εκδηλώθηκε η απόπειρα του στρατιωτικού πραξικοπήματος, σε μια ισχυρή περιφερειακή δύναμη, με σημαντικό ρόλο στις κρίσιμες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Ορισμένες από τις αναλύσεις αυτές συνδέουν την προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης του ισλαμιστικού ΑΚΡ με την «αναπροσαρμογή» της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας το τελευταίο διάστημα και την αναθέρμανση των σχέσεων της Τουρκίας με πλευρές όπως η Ρωσία και το Ισραήλ, αλλά και τις προσπάθειες της Τουρκίας να μην υποστεί σοβαρά πλήγματα από ευρύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις που προχωρούν (βλ. αναβάθμιση Κούρδων, ισορροπίες σε Συρία - Ιράκ) κ.τ.λ.
Επιπλέον, σε εξέλιξη βρίσκεται και η συζήτηση για το πώς η «επόμενη μέρα» στην Τουρκία θα αλληλεπιδράσει με τις εξελίξεις σε διάφορα μέτωπα στην ευρύτερη περιοχή, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, όπως επίσης και για το «ποιος βγαίνει κερδισμένος», συζήτηση που αφορά συμφέροντα και σχέδια εχθρικά για τους λαούς.