Στα βάθη του Τιτάνα

Στα βάθη του Τιτάνα

Χαρτογράφηση από το «Κασσίνι», που αποτυπώνει τις λίμνες στον βόρειο πόλο του Τιτάνα. Οι λευκές αχαρτογράφητες περιοχές είναι εκείνες πάνω από τις οποίες δεν έτυχε να περάσει ποτέ το σκάφος

Εντεκάμισι χρόνια από τότε που ξεκίνησε την αποστολή εξερεύνησης του Κρόνου και των δορυφόρων του, η διαστημοσυσκευή «Κασσίνι» της NASA συνεχίζει να βοηθάει σε νέες ανακαλύψεις. Ετσι, σχετικά πρόσφατα, αναλύοντας με μια νέα μέθοδο τα δεδομένα που έχει στείλει το σκάφος, οι επιστήμονες κατάφεραν να χαρτογραφήσουν το βυθό των μεγαλύτερων θαλασσών και λιμνών του Τιτάνα, του μεγαλύτερου φεγγαριού του Κρόνου και δεύτερου μεγαλύτερου δορυφόρου σε ολόκληρο το ηλιακό σύστημα.
Ενα από τα 12 επιστημονικά όργανα του «Κασσίνι», είναι το ραντάρ χαρτογράφησης της επιφάνειας του δορυφόρου, κάθε φορά που το σκάφος περνάει κοντά του. Η τεχνική στηρίζεται στην αποστολή μικροκυμάτων προς την επιφάνεια και τη μέτρηση του χρόνου άφιξης των ανακλώμενων κυμάτων. Οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι οι λίμνες υδρογονανθράκων του Τιτάνα θα απορροφούσαν τα μικροκύματα, εξαλείφοντας κάθε δυνατότητα να δούμε το ανάγλυφο του βυθού.
Το Μάη του 2013, το «Κασσίνι» πέρασε πάνω από το βόρειο ημισφαίριο του Τιτάνα, για να πάρει άλλη μια εικόνα της επιφάνειας. Κατά μήκος της διαδρομής βρισκόταν η θάλασσα Ligeia Mare. Ενας από τους ερευνητές που είχε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν το ραντάρ του σκάφους σε αναζήτηση νερού στο υπέδαφος του δορυφόρου, αποφάσισε να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό. Τροφοδότησε τα δεδομένα από την περιοχή της Ligeia Mare στο λογισμικό ανάλυσής τους, υποθέτοντας ότι τα μικροκύματα θα απορροφούνταν καθώς θα περνούσαν μέσα από το μείγμα υγρού αιθανίου και μεθανίου. Ομως το λογισμικό έδειξε δύο κορυφές του σήματος: μία από την ανάκλαση στην επιφάνεια και μια άλλη 175 μέτρα πιο βαθιά. Επρόκειτο για την ανάκλαση στο βυθό και αυτή έμελλε να γίνει η πρώτη απευθείας βυθομέτρηση ενός εξωγήινου υγρού σώματος.

Σε αυτήν τη σύνθετη φωτογραφία του Τιτάνα από το «Κασσίνι», η υγρή επιφάνεια των λιμνών αντανακλά έντονα το φως του ήλιου σαν καθρέφτης

Επανεξετάζοντας τα δεδομένα από τις υπερπτήσεις του 2014 πάνω από τη θάλασσα Kraken Mare και του 2015 πάνω από την Punga Mare (μεγαλύτερη και τρίτη μεγαλύτερη θάλασσα του Τιτάνα) οι επιστήμονες βρήκαν βάθος 130 μέτρων για την Punga, αλλά παραδόξως τίποτα για την Kraken, είτε επειδή είναι πολύ βαθιά για να φτάσουν τα μικροκύματα έως το βυθό και πάλι έως την επιφάνεια, είτε επειδή είναι γεμάτη με διαφορετικό, πιο απορροφητικό, υγρό. Αν και η αποστολή του «Κασσίνι» τελειώνει το 2017, οι ερευνητές θα συνεχίσουν να εξετάζουν παλιά και νέα δεδομένα με τη νέα τεχνική.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»