ΒΡΑΖΙΛΙΑ Ο λαός τα προβλήματα... το κεφάλαιο τα κέρδη

ΒΡΑΖΙΛΙΑ

Ο λαός τα προβλήματα... το κεφάλαιο τα κέρδη

Λαϊκές αντιδράσεις πριν από την τελετή έναρξης της Ολυμπιάδας

Δύο χρόνια μετά τη διοργάνωση του Μουντιάλ ποδοσφαίρου, το 2014, και εν μέσω σοβαρής οικονομικής και πολιτικής κρίσης με έντονη ενδοαστική αντιπαράθεση, η Βραζιλία υποδέχεται τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Ρίο (5 - 21 Αυγούστου).
Μάλιστα, είναι από τις λίγες φορές μέχρι σήμερα που κάποια χώρα σε ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα φιλοξενεί τις δύο κορυφαίες αθλητικές διοργανώσεις στον κόσμο, ενώ την ίδια ώρα η Βραζιλία γίνεται η πρώτη χώρα της Λατινικής Αμερικής στην οποία διοργανώνονται Ολυμπιακοί Αγώνες. Φυσικά, όταν πριν από 9 χρόνια περίπου η Βραζιλία επιλέχθηκε από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή και λίγα χρόνια πιο πριν από την Παγκόσμια Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου, να αποτελέσει την οικοδέσποινα των πιο δημοφιλών διοργανώσεων, των Ολυμπιακών Αγώνων και του Μουντιάλ, κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν. Την περίοδο εκείνη η Βραζιλία ήταν - με βάση φυσικά τα καπιταλιστικά στάνταρ - μια ταχύτατα «αναπτυσσόμενη οικονομία» και μια «αναδυόμενη» μεγάλη δύναμη στη διεθνή καπιταλιστική οικονομία, όπου τόσο το ντόπιο κεφάλαιο όσο και το διεθνές, που είχε αρχίσει να αποκτάει μεγαλύτερες σχέσεις με αυτή, έβλεπαν ένα νέο σημαντικό πεδίο ανάπτυξης των καπιταλιστικών κερδών.

Επιδείνωση των λαϊκών προβλημάτων

Χωρίς να χάνει αυτά τα χαρακτηριστικά της, η κατάσταση στη χώρα από τότε έως σήμερα έχει αλλάξει κατά πολύ. Τα πολλά χρόνια ορμητικής καπιταλιστικής ανάπτυξης, που φυσικά ωφέλησε τα βραζιλιάνικα μονοπώλια και αναβάθμισε τη θέση της Βραζιλίας διεθνώς φέρνοντάς την το 2011 σε θέση να εκτοπίσει τη Βρετανία από την 6η θέση της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας, ακολούθησε την τελευταία πενταετία η καπιταλιστική κρίση. Αρχικά με την επιβράδυνση της βραζιλιάνικης οικονομίας, τη στασιμότητα το 2014 και την καταβύθιση το 2015 με 3,8% ύφεση, διόγκωση του χρέους, εκτίναξη του πληθωρισμού και απώλεια άνω του 1,5 εκατομμυρίου θέσεων εργασίας. Την καπιταλιστική κρίση φυσικά, όπως και την καπιταλιστική ανάπτυξη πιο πριν, την πλήρωσαν βαριά τα λαϊκά στρώματα.

Copyright 2016 The Associated

Από τη διαδήλωση στο Ρίο ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική λίγο πριν την τελετή έναρξης

Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τη μεγάλη αγάπη των Βραζιλιάνων για το ποδόσφαιρο, η διοργάνωση του Μουντιάλ το 2014 χαρακτηρίστηκε από ένα κύμα αντίθεσης εξαιτίας του κόστους της, που είχε ως συνέπεια μαζικές διαδηλώσεις και απεργίες. Ακόμα και άνθρωποι του ίδιου του ποδοσφαίρου, όπως ο πρώην παίκτης Ρομάριο, είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους στη διοργάνωση του Μουντιάλ εξαιτίας του υπερβολικού κόστους, προβάλλοντας την ίδια στιγμή τα προβλήματα που υπάρχουν σε μια σειρά άλλους τομείς στη χώρα, όπως η Παιδεία και η Υγεία.

Εναρξη με λαϊκές διαδηλώσεις

Σήμερα, εν μέσω της ενδοαστικής αντιπαράθεσης που οδήγησε στην αποπομπή της πρώην Προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ, από τους πρώην συμμάχους της και έφερε την προσωρινή κυβέρνηση του νεοφιλελεύθερου Μισέλ Τεμέρ, η ζωή των λαϊκών στρωμάτων επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο. Ετσι μετά από τις διαδηλώσεις που είχαμε τις τελευταίες μέρες από τους απλήρωτους αστυνομικούς, πυροσβέστες και δημόσιους υπάλληλους που προειδοποιούσαν τους τουρίστες για την ελλιπή ασφάλεια, ή για τις ελλείψεις στα νοσοκομεία, λίγο πριν την τελετή έναρξης έξω από το στάδιο Μαρακανά, το βράδυ της Παρασκευής, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν ενάντια στην αντιλαϊκή «πραξικοπηματική» κυβέρνηση και το ότι το τεράστιο κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων τους στερεί την ικανοποίηση βασικών αναγκών. Οι διαδηλωτές, από διάφορες μαζικές οργανώσεις και το Βραζιλιάνικο ΚΚ, δέχτηκαν την επίθεση των αστυνομικών δυνάμεων που έκανε εκτεταμένη χρήση χημικών.

Κρατική... ένεση εκατομμυρίων δολαρίων για τους Αγώνες

Την ίδια ώρα όμως που τα προβλήματα (Υγεία, Παιδεία, μισθοί, κοινωνική μέριμνα) για τα οποία ξεσηκώνονται τα φτωχά λαϊκά στρώματα παραμένουν άλυτα η αστική τάξη έχει άλλες ... προτεραιότητες. Χαρακτηριστική των παραπάνω είναι η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης Τεμέρ να προσφέρει στην πολιτεία του Ρίο κονδύλι ύψους 805 εκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου να προχωρήσει η προετοιμασία ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων.
Το θέμα προέκυψε όταν εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης στη χώρα η τοπική διοίκηση του Ρίο Ντε Τζανέιρο αποφάσισε να κηρύξει κατάσταση έκτακτης οικονομικής ανάγκης και μάλιστα λίγες βδομάδες πριν από το μεγάλο αθλητικό ραντεβού του Αυγούστου. Προκειμένου η προετοιμασία των Αγώνων να μην υποστεί περαιτέρω καθυστέρηση και η επιτυχία της διοργάνωσης κινδυνεύσει, η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε να παραχωρήσει δάνειο έκτακτης ανάγκης.
Τα 805 εκατομμύρια δολάρια που εκταμιεύτηκαν θα χρησιμοποιηθούν για υλοποίηση του σχεδίου ασφαλείας των Αγώνων, αλλά και για την ολοκλήρωση μίας γραμμής του μετρό που θα συνδέει το κέντρο της πόλης του Ρίο με συγκεκριμένες Ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Μάλιστα, το συγκεκριμένο έργο αν και είχε διαφημιστεί από κυβερνώντες και διοργανωτές ως ένα από αυτά με τα πλέον «ευεργετικά αποτελέσματα» για τη χώρα, λίγες βδομάδες πριν από την έναρξη είχε σημαντική καθυστέρηση αποτελώντας ένα από τα βασικά «επιχειρήματα» υπέρ της απόφασης για το έκτακτο κονδύλι από τη βραζιλιάνικη κυβέρνηση.

Λίγοι οι ευνοημένοι... πολλοί αυτοί που θα πληρώσουν

Ακόμα κι έτσι, με τα καπιταλιστικά δηλαδή κριτήρια που αντιστρατεύονται τα λαϊκά συμφέροντα και παρά τις (γνωστές) μεγαλοστομίες των κυβερνώντων στη χώρα και των αρμοδίων της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων για τα οφέλη που θα έχει αυτή στην οικονομία της ίδιας της Βραζιλίας, τα επίσημα στοιχεία δεν φαίνεται να συμφωνούν με αυτή την αισιοδοξία. Μόλις πριν από ένα μήνα η δημοσιοποίηση σχετικής έκθεσης του οίκου αξιολόγησης «Moody's Investors Service» δείχνει μια εντελώς αντίθετη εικόνα από αυτή που προβάλλουν κυβερνώντες και διοργανωτές.
Το τελικό συμπέρασμα των αναλυτών είναι πως η διοργάνωση παρά τα όποια οφέλη θα έχει για μια πλειάδα μονοπωλίων - ντόπιων και διεθνών - που σχετίζονται με τους Αγώνες, θα είναι μάλλον «ουδέτερη» για το σύνολο της ντόπιας οικονομίας. Πολύ περισσότερο, σύμφωνα με τις προβλέψεις, δε θα μπορέσει να αποτρέψει την περαιτέρω συρρίκνωσή της τη φετινή χρονιά.
Η αστική ζώνη του Ρίο ντε Τζανέιρο, όπου θα λάβουν χώρα τα περισσότερα αθλητικά γεγονότα, θα είναι η περιοχή που θα ωφεληθεί περισσότερο. Εξαιρώντας τις αθλητικές εγκαταστάσεις, η πόλη έχει ξοδέψει περίπου 25 δισ. ρεάλ (6,3 δισ. δολάρια) για επενδύσεις σε υποδομή στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτές περιλαμβάνουν δρόμους, λιμάνια, μια επέκταση του υπόγειου σιδηρόδρομου και μία γραμμή τραμ προς το αεροδρόμιο, υποδομές δηλαδή χρήσιμες κατά βάση για το κεφάλαιο, αφού, όπως αναφέρει η «Moody's», «θα καταστήσουν τη βραζιλιάνικη μεγαλούπολη πιο αποδοτική για μελλοντικές επιχειρήσεις».
Η έκθεση εστιάζει κυρίως στο θέμα του τουρισμού, και ιδιαίτερα στους 350.000 θεατές που αναμένεται να επισκεφθούν το Ρίο κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων και κατά τη διάρκεια των Παραολυμπιακών Αγώνων το Σεπτέμβρη. Οι αναλυτές δεν εξέτασαν καθόλου τις πιθανές επιπτώσεις από την εξάπλωση του ιού Ζίκα, που πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν πως ενδέχεται να παίξει κομβικό ρόλο. Εξάλλου, δεν είναι λίγοι οι αθλητές, οι αθλητικοί παράγοντες και οι φορείς που έχουν εκφράσει ανησυχίες ενόψει του ταξιδιού τους στη Βραζιλία.
Οπως και να 'χει και παρά τον όποιο ρόλο στη μάχη οικονομικών συμφερόντων ενδέχεται να παίζουν τέτοιου είδους αναλύσεις (αφού είναι γνωστός και ο ρόλος που εξυπηρετούν οι περίφημοι «οίκοι αξιολόγησης»), τα παραδείγματα του παρελθόντος που αφορούν κυρίως τις οικονομικές συνέπειες στις διοργανώτριες χώρες των Ολυμπιακών Αγώνων δεν δικαιώνουν τους διοργανωτές και άλλους που μιλάνε για «οφέλη για όλους». Εξάλλου, όπως έχει δείξει η πρόσφατη ιστορία (και στην Ελλάδα), τον τελικό λογαριασμό των αθλητικών γεγονότων των μονοπωλίων και των χορηγών, τον πληρώνουν πάντα οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα...