Αγνοείται η τύχη της διαστημοσυσκευής «Σκιαπαρέλι»

Αγνοείται η τύχη της διαστημοσυσκευής «Σκιαπαρέλι»

Καλλιτεχνική απεικόνιση του σκάφους της αποστολής ExoMars 2016, με την άκατο «Σκιαπαρέλι» να έχει μόλις αποκολληθεί κατευθυνόμενη προς την επιφάνεια του Αρη

Σε τροχιά γύρω από τον Αρη τέθηκε το μητρικό σκάφος «Δορυφόρος Ιχνών Αερίων» της αποστολής ExoMars 2016, αλλά η διαστημοσυσκευή προσεδάφισης «Σκιαπαρέλι», που είχε αποκολληθεί απ' αυτό πριν μερικές βδομάδες και προσέγγιζε σταδιακά τον Αρη, έπαψε να επικοινωνεί με το μητρικό σκάφος δευτερόλεπτα πριν την επαφή της με το έδαφος. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές το κέντρο ελέγχου της αποστολής στη Γη δεν είχε κανένα νέο από το «Σκιαπαρέλι».
Η διαστημοσυσκευή πιθανώς έπαθε βλάβη από προσέγγιση στο έδαφος του Αρη με μεγαλύτερη ταχύτητα από το αναμενόμενο, καθώς από τον πρώτο έλεγχο των στοιχείων της καθόδου της προκύπτει ότι όλα τα στάδια πήγαν καλά, μέχρι που πυροδοτήθηκαν οι ανασχετικοί πύραυλοι για την τελική επιβράδυνση. Η πυροδότηση διήρκεσε λιγότερο από το προβλεπόμενο και τώρα οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν τι ακριβώς συνέβη και γιατί. Ετσι κι αλλιώς, η κάθοδος του «Σκιαπαρέλι» ήταν και μια δοκιμή για τις σχετικές τεχνολογίες. Αν και το «Σκιαπαρέλι» επρόκειτο να λειτουργήσει για δύο μέρες στέλνοντας δεδομένα από την επιφάνεια μέχρι που να αδειάσουν οι μπαταρίες του, τελικά ίσως βοηθήσει περισσότερο για να βελτιωθούν κάποια σημεία σχετικά με την προσεδάφιση στον Αρη σε επόμενες αποστολές.
Η αποστολή ExoMars 2016 είναι η πρώτη από τις δύο κοινές αποστολές Ρωσίας - ESA (Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος) που έχουν αποφασιστεί. Η δεύτερη αποστολή, που θα ξεκινήσει το Μάη του 2018, θα περιλαμβάνει την προσεδάφιση ενός σταθερού σταθμού επιστημονικών παρατηρήσεων και ενός ρόβερ για εξερεύνηση της επιφάνειας του Αρη, κατά τα πρότυπα των αμερικανικών ρόβερ, που έχουν σταλεί στον πλανήτη. Το σκάφος της πρώτης αποστολής θα παραμείνει σε τροχιά και θα λειτουργήσει ως αναμεταδότης προς τη Γη των δεδομένων που θα στέλνουν οι συσκευές εδάφους της δεύτερης αποστολής. Δεν έχει γίνει ακόμα γνωστό αν τα σχέδια αυτά θα αλλάξουν μετά την αποτυχία του «Σκιαπαρέλι».

Καλλιτεχνική απεικόνιση της φάσης πυροδότησης των ανασχετικών πυραύλων λίγο πριν την προσεδάφιση. Η πυροδότηση διήρκεσε λιγότερο από το προβλεπόμενο...

Η διαστημοσυσκευή προσεδάφισης «Σκιαπαρέλι» πήρε το όνομά της από τον Ιταλό αστρονόμο Τζιοβάνι Σκιαπαρέλι, του 19ου αιώνα, που διατύπωσε την υπόθεση για ύπαρξη κάποιου είδους καναλιών στον Αρη, στηριζόμενος σε παρατηρήσεις του πλανήτη με τα όχι ιδιαίτερης ευκρίνειας τηλεσκόπια της εποχής του.
Η αποστολή ExoMars θα επικεντρωθεί ιδιαίτερα στην ανίχνευση μεθανίου, αερίου που στη Γη σηματοδοτεί ενεργές γεωλογικές ή βιολογικές δραστηριότητες. Θα προσπαθήσει να αποκαλύψει τις διεργασίες, που σχετίζονται με το σχηματισμό και την καταστροφή του μεθανίου, έχοντας στη διάθεσή της όργανα με ακρίβεια χίλιες φορές μεγαλύτερη απ' ό,τι εκείνα παλιότερης αμερικανικής αποστολής.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.esa.int, www.cnsa.gov.cn