ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΔΙΑΒΑΤΙΚΩΝ ΕΞΩΠΛΑΝΗΤΩΝ (TESS)

Παραπέρα βήμα για τον εντοπισμό πλανητών σαν τη Γη

Τελευταίοι έλεγχοι της διαστημοσυσκευής καθώς πλησιάζει ο καιρός της εκτόξευσης

Οι τελευταίες προετοιμασίες πριν την εκτόξευση στις 16 Απρίλη γίνονται αυτές τις μέρες στο Δορυφόρο Επισκόπησης Διαβατικών Εξωπλανητών (TESS) της NASA. Το σκάφος είναι στην ουσία ένα τετραπλό τηλεσκόπιο, με οπτικό πεδίο που θα καλύπτει το 85% του ουρανού (εξ ου και το «Επισκόπησης» στην ονομασία του), με στόχο την ανακάλυψη πλανητών γύρω από κοντινά στον Ηλιο άστρα. Αυτοί οι πλανήτες θα στοχευθούν από επόμενες έρευνες για να εξεταστεί η ικανότητά τους να υποστηρίξουν την εμφάνιση και διατήρηση ζωής.
Ο TESS θα εκτοξευτεί από το ακρωτήριο Κανάβεραλ με πύραυλο «Falcon 9» της «SpaceX». Στη συνέχεια, με μια βαρυτική βοήθεια με κοντινό πέρασμα πάνω από τη Σελήνη θα τεθεί σε τροχιά περιόδου 13,7 ημερών γύρω από τη Γη. Δυο μήνες αργότερα, όταν θα έχουν ελεγχθεί τα συστήματά του, θα αρχίσει τη διετή αποστολή του, εξετάζοντας τον ένα μετά τον άλλο τους 26 τομείς που έχει χωριστεί το τμήμα του ουρανού, παρατηρώντας 13 τομείς του νοτίου ημισφαιρίου τον πρώτο χρόνο και 13 του βορείου τον δεύτερο.
Το TESS θα ελέγχει για το φαινόμενο της διάβασης πλανητών μπροστά από το άστρο τους (στην ευθεία που συνδέει το άστρο και τη Γη), η οποία προκαλεί μια μικρή αλλά σταθερή περιοδική μείωση της λαμπρότητας του άστρου. Με αυτήν την τεχνική, το διαστημικό τηλεσκόπιο «Κέπλερ» της NASA εντόπισε περισσότερους από 2.600 επιβεβαιωμένους εξωπλανήτες, οι περισσότεροι από τους οποίους περιφέρονται γύρω από άστρα μικρής φωτεινότητας, που απέχουν 300 έως 3.000 έτη φωτός από τη Γη. Το TESS θα επικεντρωθεί σε περίπου 200.000 άστρα που απέχουν το πολύ 300 έτη φωτός και γι' αυτό εμφανίζονται κατά μέσο όρο 30 έως 100 φορές πιο φωτεινά, συγκριτικά με εκείνα που εξέτασε το «Κέπλερ». Η λαμπρότητα αυτή θα επιτρέψει στους επιστήμονες να χρησιμοποιήσουν φασματοσκοπία (μελέτη της απορρόφησης και εκπομπής φωτός), ώστε σε συνδυασμό με παρατηρήσεις από επίγεια τηλεσκόπια να υπολογίσουν τη μάζα, το μέγεθος, την πυκνότητα, την τροχιά και αργότερα, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Τζέιμς Γουέμπ», να ανακαλύψουν και την ατμοσφαιρική σύνθεση των πλανητών. Προφανώς ο εντοπισμός μορίων νερού στην ατμόσφαιρα θα είναι μια καλή ένδειξη για τη δυνατότητα κάποιου πλανήτη να έχει ζωή.

Εκτός κλίμακας καλλιτεχνική απεικόνιση του TESS μπροστά από έναν εξωπλανήτη και το άστρο του

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ερευνητικής ομάδας της αποστολής, υπολογίζεται ότι γύρω στους 300 από τους εξωπλανήτες που θα ανακαλυφθούν θα έχουν μέγεθος παρόμοιο έως διπλάσιο εκείνου της Γης, καθώς το TESS θα παρατηρήσει μια περιοχή του ουρανού 400 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που παρατήρησε το «Κέπλερ». Πέρα από την αναζήτηση εξωπλανητών, το TESS θα χρησιμοποιηθεί από αστροφυσικούς και για άλλης σκοπιμότητας παρατήρηση 20.000 επιπλέον ουράνιων σωμάτων.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.nasa.gov, www.esa.int