Ανταγωνισμοί και «μαχαιρώματα»

Αλλη μια επιβεβαίωση ότι τα «μαχαίρια έχουν βγει από τα θηκάρια» ανάμεσα σε ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα και κράτη, ήταν η Σύνοδος Κορυφής του G7, στις 8 - 9 Ιούνη στον Καναδά, των 7 πιο αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών (ΗΠΑ, Καναδάς, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία, ενώ συμμετείχαν και άλλοι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί, όπως η ΕΕ, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα κ.ά.). Τα διεθνή και εγχώρια ΜΜΕ την παρουσιάζουν ως «φιάσκο», «αποτυχία» και «σύγκρουση του Τραμπ με όλους τους άλλους». Αφορμή γι' αυτό έδωσε η απόσυρση της υπογραφής των ΗΠΑ από ένα λεγόμενο «κοινό ανακοινωθέν», λίγες μόλις ώρες μετά την αποχώρηση Τραμπ από τη Σύνοδο, με τη δικαιολογία ότι ο οικοδεσπότης Καναδός πρωθυπουργός, Τζάστιν Τριντό, δεν τήρησε τα συμφωνηθέντα και φέρθηκε «ανέντιμα» όταν δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι «ο Καναδάς δεν θα ανεχτεί να είναι υπό πίεση». Ούτε λίγο ούτε πολύ, η εικόνα που δίνεται είναι ότι το ...«γινάτι» και ο «απρόβλεπτος χαρακτήρας» του Τραμπ είναι αυτά που οδηγούν σε αδιέξοδο τη «συνεννόηση» ανάμεσα στις ισχυρότερες καπιταλιστικές οικονομίες για τα «μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τον πλανήτη».

* * *

Φυσικά, δεν πρόκειται για κανένα «γινάτι» ούτε για απλό διαπληκτισμό μεταξύ ηγετών, αλλά για τον σφοδρό ανταγωνισμό μονοπωλιακών συμφερόντων που δυναμώνει και συνυπάρχει με το παζάρι, όπου κάθε δύναμη προσπαθεί να αποσπάσει έναν ευνοϊκότερο για εκείνη συμβιβασμό. Οι εκπρόσωποι των αστικών τάξεων, που υποκριτικά στις διακηρύξεις μιλάνε στο όνομα της «ευημερίας» των εργαζομένων και των λαών, σφάζονται για να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν τη θέση τους στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, με δεδομένη τη στυγνή εκμετάλλευση των λαών, αλλά και την ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη. Ο ανταγωνισμός αυτός οξύνεται στο φόντο της αναιμικής ανάκαμψης και του κινδύνου να ξεσπάσει μια νέα συγχρονισμένη καπιταλιστική κρίση. Ενδεικτικές της έντασης που μεγαλώνει, είναι οι δηλώσεις του Γάλλου Προέδρου, Εμ. Μακρόν, ότι «μπορούν να γίνουν και ομάδα των 6 αν οι ΗΠΑ δεν ακολουθήσουν», ή της Γερμανίδας καγκελαρίου, Α. Μέρκελ, ότι «η ΕΕ πρέπει να δει η ίδια το μέλλον χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα διαρραγούν οι διατλαντικές σχέσεις». Και από την άλλη, του Τραμπ, που λέει ότι «δεν μπορούμε να πληρώνουμε για την ασφάλεια άλλων χωρών και αυτοί να μας κλέβουν στο εμπόριο», αναφερόμενος στο μεγάλο εμπορικό έλλειμμα με διάφορες χώρες. Με το ίδιο ακριβώς υπόβαθρο, οι ΗΠΑ διαφοροποιούνται επίσης από τις συμφωνίες για το Κλίμα, ή για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

* * *

Οσο κι αν γίνεται προσπάθεια να στρογγυλευτούν τα πράγματα, οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις γίνονται όλο και πιο εκρηκτικές. Ακόμα και το κείμενο που συμφώνησαν οι ηγέτες του G7 στον Καναδά, πριν οι ΗΠΑ αποσύρουν την υπογραφή τους, είναι έτσι διατυπωμένο ώστε κάθε πλευρά να το ερμηνεύει κατά τα συμφέροντά της. Για παράδειγμα, σημειωνόταν ότι οι 7 συμφωνούν «στο ελεύθερο, δίκαιο και αμοιβαία επικερδές εμπόριο, όπου τα οφέλη για όλους είναι η μηχανή για την δημιουργία θέσεων εργασίας». Επίσης, ότι «είναι υπέρ των κανόνων στο διεθνές εμπορικό σύστημα και της συνέχειας της πάλης κατά του προστατευτισμού», ότι «οι διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες πρέπει να είναι διαφανείς, ανοιχτές, χωρίς αποκλεισμούς και βασισμένες στις αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου». Σημείωναν επίσης την ανάγκη εκσυγχρονισμού του ΠΟΕ, ενώ υπάρχει αναφορά μέχρι και για «προσπάθειες να μειωθούν οι δασμοί και τα επιδοτούμενα προϊόντα», όταν ήδη έχουν επιβληθεί δασμοί και ετοιμάζονται αντίποινα!

* * *

Ο «εμπορικός πόλεμος» ανάμεσα στις ΗΠΑ και άλλες ισχυρές καπιταλιστικές οικονομίες, όπως της ΕΕ, της Κίνας, του Καναδά, είναι έκφραση των ανταγωνισμών που κλιμακώνονται. Δεν πάει πολύς καιρός απ' όταν οι ΗΠΑ έθεσαν ζήτημα μεγαλύτερης συμμετοχής των Ευρωπαίων συμμάχων τους στις στρατιωτικές δαπάνες του ΝΑΤΟ, με την ΕΕ να απαντά με επιτάχυνση των διαδικασιών για τη συγκρότηση του λεγόμενου «ευρωστρατού». Αν και ο στόχος είναι να δρα συμπληρωματικά στο ΝΑΤΟ, δεν λείπουν οι υπαινιγμοί από την πλευρά της ΕΕ για το κατά πόσο μπορεί να στηρίζεται στις ΗΠΑ για τη «συλλογική της ασφάλεια». Οι αντιθέσεις όμως δυναμώνουν και στο εσωτερικό των ΕΕ - Ευρωζώνης, στο έδαφος των ανταγωνιστικών μονοπωλιακών συμφερόντων, όπως δείχνουν, για παράδειγμα, οι εξελίξεις στην Ιταλία και η αντιπαράθεσή της κυρίως με τη Γερμανία. Μέσα απ' αυτό το πρίσμα πρέπει να ιδωθεί και η πρόταση Τραμπ να επιστρέψει η Ρωσία στο G7 (έχει αποκλειστεί από το 2014 λόγω Κριμαίας), προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις, αφού τα κράτη - μέλη της ΕΕ έχουν (ή επιδιώκουν) διαφορετικό επίπεδο οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσία, που δυσκολεύει τη διαμόρφωση ενιαίας στάσης απέναντί της.

* * *

Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν την ένταση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, στο φόντο και της πρόσφατης καπιταλιστικής κρίσης, που επιτάχυνε ανακατατάξεις στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα και μεγάλωσε την απόσταση ανάμεσα σε ανταγωνιστικές οικονομίες. Το βέβαιο είναι ότι από αυτούς τους ανταγωνισμούς για λογαριασμό των μονοπωλίων, για τα μερίδιά τους στην παγκόσμια αγορά, την πρόσβασή τους στις πρώτες ύλες και στα ενεργειακά αποθέματα, στους δρόμους μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων, τα θύματα είναι οι λαοί, με ένταση της εκμετάλλευσης την περίοδο της ιμπεριαλιστικής ειρήνης και με τον κίνδυνο μιας γενικευμένης ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης. Στο όνομα του καπιταλιστικού κέρδους συνθλίβονται δικαιώματα και σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, ανάβει το φιτίλι του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Οι εξελίξεις επιβάλλουν επιφυλακή και όχι επανάπαυση του λαού, ένταση της πάλης σε κάθε χώρα, ενάντια στο σάπιο σύστημα που γεννάει φτώχεια, εκμετάλλευση, πόλεμο και προσφυγιά.