Κύπρος: 15 χρόνια από την ένταξη στην ΕΕ

Αυτές τις μέρες (1η Μάη) συμπληρώθηκαν 15 χρόνια από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, το 2004, μαζί με την Τσεχία, την Εσθονία, την Ουγγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, τη Μάλτα, την Πολωνία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία, στο πλαίσιο της λεγόμενης «πέμπτης διεύρυνσης». Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα στην Ελλάδα που διαφώνησε με την ένταξη της Κύπρου και συνολικότερα με τη διεύρυνση της ΕΕ, όπως έκανε άλλωστε και για την ένταξη της Ελλάδας στην ιμπεριαλιστική συμμαχία, προειδοποιώντας για τις συνέπειες που θα έβρισκε γρήγορα μπροστά του ο λαός. Ολα τα άλλα κόμματα σε Ελλάδα και Κύπρο πανηγύριζαν για τη νέα διεύρυνση της ΕΕ, έταζαν στον κυπριακό λαό «λαγούς με πετραχήλια», αλλά και μια «βιώσιμη λύση» του Κυπριακού, το οποίο θα γινόταν «πρόβλημα της ΕΕ» και με βάση το «κοινοτικό κεκτημένο» θα διαμορφώνονταν τάχα προϋποθέσεις για να δικαιωθούν οι προσδοκίες Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Για όσους θυμούνται τη συζήτηση εκείνης της εποχής, σε Ελλάδα και Κύπρο, αλλά και για τους νεότερους, αξίζει μια σύντομη αναδρομή στα όσα προηγήθηκαν της ένταξης και κυρίως στα όσα έγιναν αυτά τα 15 χρόνια και προσφέρονται για χρήσιμα συμπεράσματα, ιδιαίτερα μπροστά στις ευρωεκλογές.

* * *

Μιλώντας στην τελετή ένταξης, ο τότε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Τ. Παπαδόπουλος έλεγε μεταξύ άλλων: «Ολα αυτά τα χρόνια η εναρμονιστική εργασία προχώρησε με αρκετά ικανοποιητικό ρυθμό και η κυπριακή κοινωνία προέβη σε όλες τις αναγκαίες θυσίες, προκειμένου να είναι έτοιμη για την ενσωμάτωση στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Ο κρατικός μηχανισμός, σε στενή και αρμονική συνεργασία με τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τις οργανωμένες κοινωνικές ομάδες, στρατολογήθηκε στην υπηρεσία για την ολοκλήρωση αυτού του φιλόδοξου έργου». Μόνο που οι θυσίες του κυπριακού λαού δεν έλαβαν τέλος με την ένταξη στην ΕΕ. Αντίθετα, η ένταξη αποτέλεσε την αφετηρία για έναν νέο γύρο αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, μεταξύ άλλων και για την προετοιμασία ένταξης της Κύπρου στην ΟΝΕ, μερικά χρόνια αργότερα. Η ένταξη στην ΕΕ δεν απέτρεψε ούτε την καπιταλιστική κρίση στην κυπριακή οικονομία, η οποία το 2012 μπήκε σε μνημόνιο. Οπως και στην Ελλάδα, ακολούθησαν σκληρά αντιλαϊκά μέτρα: Μεγάλες μειώσεις μισθών στο Δημόσιο. Κατάργηση του 13ου μισθού και αντικατάστασή του με «επίδομα». Απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, με προτεραιότητα σε τομείς όπως η Εκπαίδευση. Εισαγωγή διδάκτρων στα κρατικά πανεπιστήμια. Επιβολή μιας σειράς κριτηρίων για την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες περίθαλψης, αύξηση «τελών» για τη χρήση δημόσιων νοσοκομείων κ.τ.λ.

* * *

Ολα αυτά τα μέτρα πάρθηκαν με σκοπό να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας, επιβεβαιώνοντας ότι τα συμφέροντα του κεφαλαίου είναι ασύμβατα με τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα και τις σύγχρονες ανάγκες. Πανηγυρίζοντας για την έξοδο από το μνημόνιο το 2016, το αστικό πολιτικό σύστημα στην Κύπρο διαπίστωνε με ευχαρίστηση ότι η χώρα ανέβηκε «13 θέσεις στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας όσον αφορά το επιχειρηματικό περιβάλλον», βρισκόταν «ανάμεσα στις δέκα χώρες που έχουν πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη πρόοδο στην προσέλκυση επενδύσεων», δίνοντας περισσότερα «φορολογικά κίνητρα προς επιχειρήσεις και επενδυτές». Την ίδια περίοδο επιταχύνθηκαν οι ιδιωτικοποιήσεις τομέων της οικονομίας (λιμάνια, Ενέργεια κ.τ.λ.), προχώρησε το ξήλωμα της κυριακάτικης αργίας, του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας, επεκτάθηκε η «αξιοποίηση» των λεγόμενων «γραφείων ενοικίασης εργασίας».

* * *

Αποκαλυπτικά είναι όμως και τα όσα έγιναν σε σχέση με το Κυπριακό. Η ένταξη στην ΕΕ το 2004 συνοδεύτηκε με διακηρύξεις για «ανατροπή των δεδομένων της εισβολής», που θα λειτουργούσε «ως καταλύτης για την επίτευξη ειρηνικής, διαρκούς, βιώσιμης, λειτουργικής και δίκαιης λύσης του κυπριακού προβλήματος προς όφελος όλων των Κυπρίων, καθώς και της ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο». Μια ματιά μόνο στη σημερινή κατάσταση είναι αρκετή για να βγάλει κανείς συμπεράσματα. Η ένταξη στην ΕΕ έδωσε νέα ώθηση στα σχέδια διχοτόμησης, όπως καταγράφεται σε σειρά ντοκουμέντων (βλέπε το Κοινό Ανακοινωθέν του 2014 που μιλά ρητά για «δύο συνιστώντα κράτη»). Μάλιστα, με πρόσχημα την «κατάργηση» των «αναχρονιστικών εγγυήσεων» και την απομάκρυνση των στρατευμάτων της Τουρκίας, προχωρούν με ιλιγγιώδη ταχύτητα τα σχέδια για παραπέρα στρατιωτικοποίηση του νησιού, για ένταξη απευθείας στο ΝΑΤΟ, για δημιουργία νέων στρατιωτικών βάσεων ξένων δυνάμεων (εκτός Βρετανίας, ΗΠΑ και Γαλλίας κ.τ.λ.). Η επιθετικότητα της Τουρκίας κάθε άλλο παρά μειώθηκε, όπως δείχνουν και τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, ενώ μεγαλώνουν οι πιέσεις στον κυπριακό λαό και από την πλευρά της ΕΕ να δεχτεί τις διχοτομικές διευθετήσεις για να παραμεριστεί κάθε εμπόδιο από τον δρόμο των μονοπωλίων της Ενέργειας, που επενδύουν στην περιοχή της Ανατ. Μεσογείου.

* * *

Αυτό λοιπόν που βεβαιώνει η εμπειρία και της Κύπρου, είναι ότι η ένταξη στην ΕΕ είναι επιλογή των μονοπωλίων, που οξύνει την εκμετάλλευση και τα προβλήματα του λαού. Κι επιπλέον, σε πείσμα όλων όσοι σε Ελλάδα και Κύπρο υποστήριζαν και υποστηρίζουν ότι η λυκοσυμμαχία της ΕΕ μπορεί να ικανοποιήσει τη λαχτάρα του κυπριακού λαού για προκοπή και ειρήνη, για δίκαιη επίλυση του Κυπριακού, η πραγματικότητα αποδεικνύει καθαρά πως όχι μόνο δεν μπορεί να υπηρετήσει τα λαϊκά συμφέροντα και τις ανάγκες, αλλά τις τσακίζει αμείλικτα... Στην περίπτωση της Κύπρου, όπως και κάθε άλλης χώρας - μέλους της ΕΕ, επιβεβαιώνεται ότι η ΕΕ μόνο χειρότερη μπορεί να γίνει για τους λαούς. Αυτό το βασικό συμπέρασμα, που το έζησε και το ζει στο πετσί του και ο ελληνικός λαός, πρέπει να αποτελέσει κριτήριο ψήφου και ενίσχυσης του ΚΚΕ στις επικείμενες εκλογές.

Α. Μ.