Ι.Β. Στάλιν: Ο Διεθνής χαρακτήρας της Οχτωβριανής Επανάστασης

Η Οχτωβριανή επανάσταση δεν είναι μονάχα επανάσταση «μέσα σε εθνικά πλαίσια». Είναι, πριν απ’ όλα, επανάσταση διεθνούς, παγκόσμιας σημασίας, γιατί σημαίνει ριζική στροφή στην παγκόσμια ιστορία της ανθρωπότητας απ’ τον παλιό, τον καπιταλιστικό κόσμο, στον καινούργιο, το σοσιαλιστικό κόσμο.

Στο παρελθόν οι επαναστάσεις τελείωναν συνήθως με την αντικατάσταση της μιας ομάδας εκμεταλλευτών με μιαν άλλη ομάδα εκμεταλλευτών στο πηδάλιο του κράτους. Οι εκμεταλλευτές άλλαζαν, η εκμετάλλευση έμενε. Ατό γινόταν τον καιρό των απελευθερωτικών κινημάτων των δούλων. Αυτό γινόταν στην περίοδο των εξεγέρσεων των δουλοπάροικων. Αυτό γινόταν στην Γαλλία, στη Γερμανία. Δε μιλώ για την Παρισινή Κομμούνα, που ήταν η πρώτη ένδοξη, ηρωική, πάντως όμως ανεπιτυχής προσπάθεια του προλεταριάτου να στρέψει την ιστορία ενάντια στον καπιταλισμό.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση διαφέρει κατ’ αρχή απ’ αυτές τις επαναστάσεις. Δε βάζει σα σκοπό της την αντικατάσταση της μιας μορφής εκμετάλλευσης με μιαν άλλη μορφή εκμετάλλευσης, της μιας ομάδας εκμεταλλευτών, με μιαν άλλη ομάδα εκμεταλλευτών, μα την εξάλειψη κάθε εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, την εξάλειψη όλων των εκμεταλλευτικών ομάδων, την εγκαθίδρυση της διχτατορίας του προλεταριάτου, την εγκαθίδρυση της εξουσίας της πιο επαναστατικής τάξης απ’ όλες τις καταπιεζόμενες τάξεις που υπήρξαν ως τώρα, την οργάνωση της καινούργιας αταξικής σοσιαλιστικής κοινωνίας.

Ακριβώς γι’ αυτό η νίκη της Οχτωβριανής Επανάστασης σημαίνει ριζική στροφή στην ιστορία της ανθρωπότητας, ριζική στροφή στις ιστορικές τύχες του παγκόσμιου καπιταλισμού, ριζική στροφή στο απελευθερωτικό κίνημα του παγκόσμιου προλεταριάτου, ριζική στροφή στις μέθοδες πάλης και στις μορφές οργάνωσης, στη ζωή και στις παραδόσεις, στον πολιτισμό και στην ιδεολογία των εκμεταλλευόμενων μαζών όλου του κόσμου.

Αυτός είναι ο λόγος που η Οχτωβριανή Επανάσταση είναι επανάσταση διεθνούς, παγκόσμιας σημασίας.

Αυτού βρίσκεται επίσης η ρίζα εκείνης της βαθιάς συμπάθειας που τρέφουν προς την Οχτωβριανή Επανάσταση οι καταπιεζόμενες τάξεις όλων των χωρών, που βλέπουν σ’ αυτήν την εγγύηση της απελευθέρωσής τους.

Θα μπορούσαμε να σημειώσουμε μια σειρά βασικά ζητήματα, που με βάση αυτά η Οχτωβριανή Επανάσταση ασκεί την επίδρασή της στην ανάπτυξη του επαναστατικού κινήματος σ’ όλο τον κόσμο.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση είναι πριν απ’ όλα αξιοσημείωτη, γιατί διέσπασε το μέτωπο του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού, ανέτρεψε την ιμπεριαλιστική αστική τάξη σε μια απ’ τις πιο μεγάλες καπιταλιστικές χώρες, κι ανέβασε στην εξουσία το σοσιαλιστικό προλεταριάτο.

Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας η τάξη των μισθωτών, η τάξη των κατατρεγμένων, η τάξη των καταπιεζόμενων κι εκμεταλλευόμενων υψώθηκε ως τη θέση της κυρίαρχης τάξης, που με το παράδειγμα της συμπαρασέρνει τους προλετάριους όλων των χωρών.

Αυτό σημαίνει, ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση εγκαινίασε μια καινούργια εποχή, την εποχή των προλεταριακών επαναστάσεων στις χώρες του ιμπεριαλισμού.

Αφαίρεσε τα εργαλεία και τα μέσα παραγωγής απ’ τους τσιφλικάδες και τους καπιταλιστές και τα μετέτρεψε σε κοινωνική ιδιοχτησία, αντιπαραθέτοντας μ’ αυτόν τον τρόπο στην αστική ιδιοχτησία τη σοσιαλιστική ιδιοχτησία. Έτσι ξεσκέπασε το ψέμα των καπιταλιστών, ότι η αστική ιδιοχτησία είναι απαραβίαστη, ιερή και αιώνια.

Απόσπασε απ’ την αστική τάξη την εξουσία, στέρησε την αστική τάξη απ’ τα πολιτικά της δικαιώματα, κατέστρεψε τον αστικό κρατικό μηχανισμό και παρέδωσε την εξουσία στα Σοβιέτ. Μ’ αυτό τον τρόπο αντιπαράθεσε στον αστικό κοινοβουλευτισμό, που είναι καπιταλιστική δημοκρατία, τη σοσιαλιστική εξουσία των Σοβιέτ, που είναι προλεταριακή δημοκρατία. Είχε δίκιο ο Λαφάργκ, όταν έλεγε απ’ τα 1887 ακόμα ότι την επομένη της επανάστασης, «όλοι οι πρώην καπιταλιστές θα στερηθούν απ’ τα εκλογικά τους δικαιώματα». Έτσι η Οχτωβριανή Επανάσταση ξεσκέπασε επίσης το ψέμα των σοσιαλδημοκρατών, ότι τώρα είναι δυνατό το ειρηνικό πέρασμα στο σοσιαλισμό, μέσω του αστικού κοινοβουλευτισμού.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση όμως δε σταμάτησε και δε μπορούσε να σταματήσει σ’ αυτό. Αφού κατέστρεψε το παλιό, το αστικό, άρχισε ν’ ανοικοδομεί το καινούργιο, το σοσιαλιστικό. Τα δέκα χρόνια της Οχτωβριανής Επανάστασης είναι δέκα χρόνια ανοικοδόμησης του κόμματος, των συνδικάτων, των Σοβιέτ, των συνεταιρισμών, των εκπολιτιστικών οργανώσεων, των μεταφορών, της βιομηχανίας, του Κόκκινου Στρατού. Οι αναμφισβήτητες επιτυχίες του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, στο μέτωπο της ανοικοδόμησης, έδειξαν εξόφθαλμα ότι το προλεταριάτο μπορεί με επιτυχία να διοικεί τη χώρα χωρίς την αστική τάξη και ενάντια στην αστική τάξη, ότι μπορεί με επιτυχία να ανοικοδομεί τη βιομηχανία, χωρίς την αστική τάξη και ενάντια στην αστική τάξη, ότι μπορεί με επιτυχία να διευθύνει όλη τη λαϊκή οικονομία, χωρίς την αστική τάξη και ενάντια στην αστική τάξη, ότι μπορεί με επιτυχία να ανοικοδομεί το σοσιαλισμό, παρά την καπιταλιστική περικύκλωση. Η παλιά «θεωρία», ότι οι εκμεταλλευόμενοι δε μπορούν να κάνουν χωρίς τους εκμεταλλευτές, όπως το κεφάλι και τα υπόλοιπα μέρη του σώματος δε μπορούν να κάνουν χωρίς το στομάχι, δεν ανήκει αποκλειστικά στον Μενένιο Αγρίππα, το γνωστό από την αρχαία ιστορία Ρωμαίο γερουσιαστή. Σήμερα η «θεωρία» αυτή που απόχτησε χαρακτήρα προκατάληψης αποτελεί σήμερα ένα απ’ τα πιο σοβαρά εμπόδια στο δρόμο της επαναστατικοποίησης του προλεταριάτου των καπιταλιστικών χωρών. Ένα απ’ τα πιο σπουδαία αποτελέσματα της Οχτωβριανής Επανάστασης είναι το γεγονός ότι έδωσε θανάσιμο χτύπημα στην ψεύτικη αυτή «θεωρία».

Μήπως χρειάζεται ν’ αποδείξουμε ακόμα ότι αυτά κι άλλα παρόμοια αποτελέσματα της Οχτωβριανής Επανάστασης δε μπορούσαν και δε μπορούν να μείνουν χωρίς σοβαρή επίδραση πάνω στο επαναστατικό κίνημα της εργατικής τάξης των καπιταλιστικών χωρών;

Τέτοια πασίγνωστα γεγονότα, όπως η προοδευτική ανάπτυξη του κομμουνισμού στις καπιταλιστικές χώρες, το μεγάλωμα της συμπάθειας των προλετάριων όλων των χωρών προς την εργατική τάξη της ΕΣΣΔ, τέλος, η συρροή εργατικών αντιπροσωπειών στη χώρα των Σοβιέτ, μιλούν αναμφισβήτητα για το γεγονός, ότι ο σπόρος που έριξε η Οχτωβριανή Επανάσταση αρχίζει κιόλας να δίνει καρπούς.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση συγκλόνισε τον ιμπεριαλισμό όχι μονάχα στα κέντρα της κυριαρχίας του, όχι μονάχα στις «μητροπόλεις». Χτύπησε και τα μετόπισθεν του ιμπεριαλισμού, την περιφέρειά του, και υπόσκαψε την κυριαρχία του ιμπεριαλισμού στις αποικιακές και στις εξαρτημένες χώρες.

Αφού ανάτρεψε τους τσιφλικάδες και τους καπιταλιστές, η Οχτωβριανή Επανάσταση έσπασε τις αλυσίδες του εθνικοαποικιακού ζυγού κι απελευθέρωσε απ’ το ζυγό αυτό όλους, χωρίς εξαίρεση, τους καταπιεζόμενους λαούς ενός απέραντου κράτους. Το προλεταριάτο δε μπορεί ν απελευθερώσει τον εαυτό του αν δεν απελευθερώσει του καταπιεζόμενους λαούς. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της Οχτωβριανής Επανάστασης είναι το γεγονός, ότι πραγματοποίησε στην ΕΣΣΔ τις εθνικο-αποικιακές αυτές επαναστάσεις όχι κάτω απ’ τη σημαία της εθνικής έχθρας και των εθνικών συγκρούσεων, μα κάτω απ’ τη σημαία της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της αδερφικής προσέγγισης των εργατών και των αγροτών των εθνοτήτων της ΕΣΣΔ, όχι στ’ όνομα του εθνικισμού, μα στ’ όνομα του διεθνισμού.

Ακριβώς γιατί οι εθνικο-αποικιακές επαναστάσεις έγιναν στη χώρα μας με την καθοδήγηση του προλεταριάτου και κάτω απ’ τη σημαία του διεθνισμού, ακριβώς γι’ αυτό οι λαοί-παρίες, οι λαοί-δούλοι υψώθηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας ίσα μ ετη θέση των πραγματικά ελεύθερων και πραγματικά ισότιμων λαών, συμπαρασέρνοντας με το παράδειγμά τους καταπιεζόμενους λαούς όλου του κόσμου.

Αυτό σημαίνει, ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση εγκαινίασε μια καινούργια εποχή, την εποχή των αποικιακών επαναστάσεων, που γίνονται στις καταπιεζόμενες χώρες του κόσμου σε συμμαχία με το προλεταριάτο, με την καθοδήγηση του προλεταριάτου.

Παλιότερα «συνήθιζαν» να νομίζουν, ότι ο κόσμος είναι από ανέκαθεν χωρισμένος σε κατώτερες κι ανώτερες φυλές, σε μαύρους και λευκούς, απ’ τους οποίους οι πρώτοι είναι ανίκανοι για πολιτισμό και είναι καταδικασμένοι να ‘ναι αντικείμενο εκμετάλλευσης, ενώ οι δεύτεροι είναι οι μόνοι φορείς του πολιτισμού, προορισμένοι να εκμεταλλεύονται τους πρώτους. Τώρα ο θρύλος αυτός πρέπει να θεωρείται ότι έχει διαλυθεί και απορριφθεί. Ένα από τα πιο σπουδαία αποτελέσματα της Οχτωβριανής Επανάστασης είναι το γεγονός, ότι έδωσε θανάσιμο χτύπημα σ’ αυτόν τον θρύλο, δείχνοντας στην πράξη ότι οι απελευθερωμένοι μη ευρωπαϊκοί λαοί, που τραβήχτηκαν στο κανάλι της σοβιετικής ανάπτυξης, δεν είναι λιγότερο ικανοί απ’ τους ευρωπαϊκούς λαούς, να αναπτύξουν μια πραγματικά προοδευτική κουλτούρα κι ένα πραγματικά προοδευτικό πολιτισμό.

Παλιότερα «συνήθιζαν» να νομίζουν, ότι η μόνη μέθοδος για την απελευθέρωση των καταπιεζόμενων λαών είναι η μέθοδος του αστικού εθνικισμού, η μέθοδος της απόσπασης του ενός έθνους από το άλλο, η μέθοδος της διαίρεσης τους, η μέθοδος της ενίσχυσης της εθνικής έχθρας ανάμεσα στις εργαζόμενες μάζες των διαφόρων εθνών. Τώρα ο θρύλος αυτός πρέπει να θεωρείται ότι έχει αντικρουστεί, ένα απ’ τα πιο σπουδαία αποτελέσματα της Οχτωβριανής Επανάστασης είναι το γεγονός, ότι έδωσε θανάσιμο χτύπημα σ’ αυτόν τον θρύλο, αφού έδειξε στην πράξη τη δυνατότητα και τη σκοπιμότητα της αδελφικής συμμαχίας των εργατών και των αγροτών των πιο διαφορετικών λαών πάνω στις αρχές της ελεύθερης συγκατάθεσης και του διεθνισμού. Η ύπαρξη της Ένωσης των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, που είναι το πρότυπο της μελλοντικής συνένωσης των εργαζόμενων όλων των χωρών σε μια ενιαία παγκόσμια οικονομία, δε μπορεί παρά να χρησιμεύσει σαν άμεση απόδειξη γι’ αυτό.

Είναι περιττό να πω, ότι αυτά κι άλλα παρόμοια αποτελέσματα της Οχτωβριανής Επανάστασης δε μπορούσαν και δε μπορούν να μην έχουν σοβαρή επίδραση πάνω στο επαναστατικό κίνημα των αποικιακών και των εξαρτημένων χωρών. Αυτό το δείχνουν με τον πιο αναμφισβήτητο τρόπο τέτοια γεγονότα, όπως είναι η ανάπτυξη του επαναστατικού κινήματος των καταπιεζόμενων λαών στην Κίνα, στην Ινδονησία, στις Ινδίες κλπ, και το μεγάλωμα της συμπάθειας των λαών αυτών προς την ΕΣΣΔ.

Πέρασε πια η εποχή της ξένοιαστης εκμετάλλευσης και καταπίεσης των αποικιών και των εξαρτημένων χωρών.

Άρχισε η εποχή των απελευθερωτικών επαναστάσεων στις αποικίες και στις εξαρτημένες χώρες, η εποχή της αφύπνισης του προλεταριάτου των χωρών αυτών, η εποχή της ηγεμονίας του στην επανάσταση.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση αφού έριξε το σπόρο της επανάστασης τόσο στα κέντρα του ιμπεριαλισμού, όσο και στα μετόπισθέν του, αφού εξασθένισε την ισχύ του ιμπεριαλισμού στις «μητροπόλεις» κι αφού συγκλόνισε την κυριαρχία του στις αποικίες, έκανε έτσι προβληματική αυτή την ίδια την ύπαρξη του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού στο σύνολό του.

Αν στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού η αυθόρμητη ανάπτυξη του καπιταλισμού μετεξελίχθηκε –λόγω της ανισομετρίας της, λόγω των αναπόφευκτων διενέξεων και των πολεμικών συγκρούσεων, λόγω τέλος του πρωτοφανούς ιμπεριαλιστικού μακελειού- σε προτσές αποσύνθεσης και θανάτου του καπιταλισμού, η Οχτωβριανή Επανάσταση και η συνδεδεμένη μ’ αυτήν απόσπαση μιας τεράστιας χώρας απ’ το παγκόσμιο σύστημα του καπιταλισμού, δε μπορούσαν παρά να επιταχύνουν το προτσές αυτό, υποσκάπτοντας βήμα προς βήμα αυτές τις ίδιες τις βάσεις του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού.

Κάτι περισσότερο. Συγκλονίζοντας τον ιμπεριαλισμό, η Οχτωβριανή Επανάσταση δημιούργησε ταυτόχρονα στο πρόσωπο της πρώτης προλεταριακής διχτατορίας μια ισχυρή και ανοιχτή βάση του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, τέτοια που ποτέ δεν είχε προηγούμενα και που πάνω της μπορεί σήμερα να στηριχτεί. Δημιούργησε εκείνο το ισχυρό κι ανοιχτό κέντρο του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, κέντρο που ποτέ δεν είχε προηγούμενα και που γύρω σ’ αυτό μπορεί σήμερα να συσπειρώνεται, οργανώνοντας το ενιαίο επαναστατικό μέτωπο των προλετάριων και των καταπιεζόμενων λαών όλων των χωρών ενάντια στον ιμπεριαλισμό.

Αυτό σημαίνει πριν απ’ όλα, ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση έδωσε θανάσιμο πλήγμα στον παγκόσμιο καπιταλισμό, από το οποίο ποτέ πια δε θα συνέλθει. Ακριβώς γι’ αυτό ο καπιταλισμός ποτέ πια δε θα επαναχτήσει εκείνη την ‘ισορροπία» κι εκείνη την «σταθερότητα» που είχε πριν απ’ τον Οχτώβρη. Ο καπιταλισμός μπορεί εν μέρει να σταθεροποιηθεί, μπορεί να συστηματοποιήσει την παραγωγή του, μπορεί να παραδώσει τη διακυβέρνηση της χώρας στο φασισμό, μπορεί προσωρινά να σφίξει την εργατική τάξη, όμως ποτέ πια δεν θα ξαναβρεί εκείνη την γαλήνη» κι εκείνη την «πεποίθηση», εκείνη την ‘ισορροπία» κι εκείνη την ‘σταθερότητα», που μ’ αυτές καμάρωνε παλιότερα, γιατί η κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού έφτασε σε τέτοιο βαθμό ανάπτυξης, που οι φλόγες της επανάστασης πρέπει αναπόφευκτα να ξεσπούν πότε στα κέντρα του ιμπεριαλισμού, πότε στην περιφέρειά του, εκμηδενίζοντας τα ιμπεριαλιστικά μπαλώματα και φέρνοντας μέρα με τη μέρα πιο κοντά την πτώση του καπιταλισμού. Ακριβώς όπως στο γνωστό παραμύθι: «έβγαλε την ουρά βούλιαξε η μύτη, έβγαλε τη μύτη βούλιαξε η ουρά».

Αυτό σημαίνει, δεύτερο, ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση ανέβασε σ’ ένα ορισμένο ύψος τη δύναμη και το ειδικό βάρος, την ανδρεία και τη μαχητική ικανότητα των καταπιεζόμενων τάξεων όλου του κόσμου, αναγκάζοντας τις κυρίαρχες τάξεις να τις υπολογίζουν, σαν καινούργιο και σοβαρό παράγοντα. Τώρα πια οι εργαζόμενες μάζες του κόσμου δεν μπορούν να θεωρούνται «τυφλός όχλος», που πλανιέται στα σκοτάδια και που του λείπει η προοπτική, γιατί η Οχτωβριανή Επανάσταση τους δημιούργησε ένα φάρο που τους φωτίζει το δρόμο και τους δίνει προοπτικές. Αν νωρίτερα δεν υπήρχε ανοιχτό παγκόσμιο βήμα, απ’ όπου θα μπορούσε κανείς να διαδηλώσει και να διατυπώσει τις ελπίδες και τους πόθους των καταπιεζόμενων τάξεων, τώρα υπάρχει ένα τέτοιο βήμα στο πρόσωπο της πρώτης διχτατορίας του προλεταριάτου. Ζήτημα είναι αν μπορεί κανείς να αμφιβάλει, ότι η καταστροφή αυτού του βήματος, θα σκέπαζε για πολύ καιρό την κοινωνική και πολιτική ζωή των «προηγμένων χωρών» με τα σκοτάδια μιας αχαλίνωτης μαύρης αντίδρασης. Δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι και μόνο το γεγονός της ύπαρξης του «μπολσεβίκικου κράτους» βάζει χαλινάρι στις μαύρες δυνάμεις της αντίδρασης, διευκολύνοντας τις καταπιεζόμενες τάξεις στον αγώνα για την απελευθέρωσή τους. έτσι εξηγείται στην ουσία και το κτηνώδες μίσος που τρέφουν οι εκμεταλλευτές όλων των χωρών ενάντια στους μπολσεβίκους. Η ιστορία επαναλαμβάνεται, αν και σε νέα βάση. Όπως παλιά στην περίοδο της πτώσης του φεουδαρχισμού, η λέξη «γιακωβίνος» προκαλούσε τη φρίκη και την αποστροφή στους αριστοκράτες όλων των χωρών, έτσι και τώρα στην περίοδο της πτώσης του καπιταλισμού, η λέξη «μπολσεβίκος» προκαλεί τη φρίκη και την αποστροφή στις αστικές χώρες. Κι αντίθετα, όπως παλιά το Παρίσι ήταν καταφύγιο και σχολειό για τους επαναστάτες εκπρόσωπους της αστικής τάξης που ανέβαινε, έτσι και τώρα η Μόσχα είναι καταφύγιο και σχολειό για τους επαναστάτες εκπροσώπους του προλεταριάτου που ανεβαίνει. Το μίσος ενάντια στους γιακωβίνους δεν έσωσε το φεουδαρχισμό απ’ την καταστροφή. Μήπως μπορεί να αμφιβάλλει κανείς ότι το μίσος ενάντια στους μπολσεβίκους δε θα σώσει τον καπιταλισμό απ’ την αναπόφευκτη συντριβή του;

Πέρασε η εποχή της «σταθερότητας» του καπιταλισμού και πήρε μαζί της το θρύλο για το αδιάσειστο του αστικού καθεστώτος.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση δεν είναι μονάχα επανάσταση στον τομέα των οικονομικών και των κοινωνικοπολιτικών σχέσεων. Είναι ταυτόχρονα κι επανάσταση πνευματική, επανάσταση στην ιδεολογία της εργατικής τάξης. Η Οχτωβριανή Επανάσταση γεννήθηκε και δυνάμωσε κάτω από τη σημαία του μαρξισμού, κάτω από τη σημαία της ιδέας της διχτατορίας του προλεταριάτου, κάτω από τη σημαία του λενινισμού, που είναι ο μαρξισμός της εποχής του ιμπεριαλισμού και των προλεταριακών επαναστάσεων. Γι’ αυτό σημαίνει νίκη του μαρξισμού ενάντια στο ρεφορμισμό, νίκη του λενινισμού ενάντια στο σοσιαλδημοκρατισμό, νίκη της 3ης Διεθνούς ενάντια στη 2η Διεθνή.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση άνοιξε μια αδιάβατη τάφρο ανάμεσα στο μαρξισμό και στο σοσιαλδημοκρατισμό, ανάμεσα στην πολιτική του λενινισμού και την πολιτική του σοσιαλδημοκρατισμού. Παλιά, πριν απ’ τη νίκη της διχτατορίας του προλεταριάτου, η σοσιαλδημοκρατία μπορούσε να κάνει επιδείξεις με τη σημαία του μαρξισμού, χωρίς να αρνείται ανοιχτά την ιδέα της διχτατορίας του προλεταριάτου, όμως και χωρίς να κάνει τίποτε, απολύτως τίποτα για να φέρει πιο κοντά την πραγματοποίηση αυτής της ιδέας, γιατί η στάση αυτή της σοσιαλδημοκρατίας δε δημιουργούσε τότε καμία απειλή για τον καπιταλισμό. Τότε, σ’ εκείνη την περίοδο, η σοσιαλδημοκρατία συγχωνευόταν τυπικά, ή σχεδόν συγχωνευόταν με το μαρξισμό. Τώρα, ύστερα από τη νίκη της διχτατορίας του προλεταριάτου, όταν όλοι είδαν με τα ίδια τους τα μάτια που οδηγεί ο μαρξισμός και τι μπορεί να σημαίνει η νίκη του, η σοσιαλδημοκρατία δε μπορεί πια να κάνει επιδείξεις με τη σημαία του μαρξισμού, δε μπορεί να ερωτοτροπεί με την ιδέα της διχτατορίας του προλεταριάτου, χωρίς να δημιουργεί κάποιο κίνδυνο για τον καπιταλισμό. Αφού ξέκοψε από καιρό με το πνεύμα του μαρξισμού, βρέθηκε στην ανάγκη να ξεκόψει και με τη σημαία του μαρξισμού, τάχθηκε ανοιχτά και ξεκάθαρα ενάντια στο δημιούργημα του μαρξισμού, ενάντια στην Οχτωβριανή Επανάσταση, ενάντια στην πρώτη στον κόσμο διχτατορία του προλεταριάτου. Τώρα έπρεπε ν’ αποχωριστεί και πραγματικά αποχωρίστηκε απ’ το μαρξισμό, γιατί μέσα στις σημερινές συνθήκες δε μπορεί κανείς να λέγεται μαρξιστής, αν δεν υποστηρίζει ανοιχτά κι ανεπιφύλακτα την πρώτη στον κόσμο διχτατορία του προλεταριάτου, αν δεν διεξάγει επαναστατικό αγώνα ενάντια στη δικιά του κεφαλαιοκρατία, αν δεν δημιουργεί τις συνθήκες για τη νίκη της διχτατορίας του προλεταριάτου στη δικιά του χώρα. Ανάμεσα στη σοσιαλδημοκρατία και στο μαρξισμό ανοίχτηκε μια άβυσσος. Από τώρα ο μόνος φορέας και το μόνο στήριγμα του μαρξισμού είναι ο λενινισμός, ο κομμουνισμός.

Το ζήτημα όμως δεν περιορίστηκε σ’ αυτό. Αφού χώρισε τη σοσιαλδημοκρατία από το μαρξισμό, η Οχτωβριανή Επανάσταση τράβηξε πιο πέρα, ρίχνοντας τη σοσιαλδημοκρατία στο στρατόπεδο των ανοιχτών υπερασπιστών του καπιταλισμού ενάντια στην πρώτη στον κόσμο προλεταριακή διχτατορία. Όταν οι κ.κ. Άντλερ και Μπάουερ, Βελς και Λέβι, Λογκέ και Μπλουμ βρίζουν το «σοβιετικό καθεστώς», εξυμνώντας την κοινοβουλευτική «δημοκρατία» είναι σα να θέλουν να πουν πως αγωνίζονται και θ’ αγωνίζονται για την επαναφορά του καπιταλιστικού καθεστώτος στην ΕΣΣΔ, για τη διατήρηση της καπιταλιστικής σκλαβιάς στα «πολιτισμένα» κράτη. Ο σημερινός σοσιαλδημοκρατισμός είναι το ιδεολογικό στήριγμα του καπιταλισμού. Ο Λένιν είχε χίλιες φορές δίκιο, όταν έλεγε ότι οι σημερινοί σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί είναι «πραγματικοί πράχτορες της αστικής τάξης μέσα στο εργατικό κίνημα, τσιράκια της τάξης των καπιταλιστών», ότι στον «εμφύλιο πόλεμο του προλεταριάτου με την αστική τάξη» αυτοί θα πάρουν αναπόφευκτα «το μέρος των βερσαλλιέρων ενάντια στους κομμουνάρους» (Σημ: Όταν έγινε η Κομμούνα του Παρισιού το 1871, η αντίδραση με το Θιέρσο επικεφαλής συγκέντρωσε τις δυνάμεις της έξω από το Παρίσι στις Βερσαλλίες, απ’ όπου επιτέθηκε κι ανέτρεψε με τη βοήθεια των Γερμανών την Κομμούνα. Από τότε έμεινε ο όρος Βερσαλλιέροι που σημαίνει τις δυνάμεις της αντίδρασης. Κομμουνάροι είναι οι υπερασπιστές της Κομμούνας, ο λαός του Παρισιού με το παρισινό προλεταριάτο επικεφαλής). Είναι αδύνατο να ξεμπερδέψουμε με τον καπιταλισμό. Αν δεν θα έχουμε πρώτα ξεμπερδέψει με το σοσιαλδημοκρατισμό μέσα στο εργατικό κίνημα. γι’ αυτό η εποχή του θανάτου του καπιταλισμού είναι ταυτόχρονα κι εποχή του θανάτου του καπιταλισμού είναι ταυτόχρονα κι εποχή του θανάτου του σοσιαλδημοκρατισμού μέσα στο εργατικό κίνημα. η μεγάλη σημασία της Οχτωβριανής Επανάστασης βρίσκεται ανάμεσα στ’ άλλα και στο ότι σημαίνει την αναπόφευκτη νίκη του λενινισμού ενάντια στο σοσιαλδημοκρατισμό μέσα στο παγκόσμιο εργατικό κίνημα.

Τελείωσε η εποχή της κυριαρχίας της 2ης Διεθνούς και του σοσιαλδημοκρατισμού μέσα στο εργατικό κίνημα.

Άρχισε η εποχή της κυριαρχίας του λενινισμού και της 3ης Διεθνούς.