Ο «βασικός εταίρος» Τουρκία

«Το Συμβούλιο επιβεβαιώνει τη σημασία που αποδίδει στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας, έναν βασικό εταίρο. Το Συμβούλιο παραμένει προσηλωμένο στη διατήρηση ενός ανοιχτού και ειλικρινούς διαλόγου, στην αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων και στη συνεργασία σε βασικούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος (μετανάστευση, οικονομία, εμπόριο κ.ά.)». «Οι εμπορικοί φραγμοί που δεν είναι σύμφωνοι με την τελωνειακή ένωση ΕΕ - Τουρκίας (...) πρέπει να καταργηθούν». «Το Συμβούλιο επιδοκιμάζει τις συνεχιζόμενες σημαντικές προσπάθειες της Τουρκίας για τη φιλοξενία περίπου 4 εκατ. προσφύγων». «Η Τουρκία παραμένει υποψήφια χώρα και βασικός εταίρος της ΕΕ σε πολλούς τομείς».
Αυτά είναι ορισμένα αποσπάσματα της απόφασης του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ την Τρίτη στο Λουξεμβούργο, τα οποία επιμελώς κρύβει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ - αλλά και η ΝΔ και άλλα κόμματα - παρουσιάζοντας μια βολική πλευρά της πραγματικότητας. Σε προχτεσινή τηλεοπτική συνέντευξη, ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας πέταγε το ένα ψέμα πίσω από το άλλο, καλλιεργώντας εφησυχασμό και κρύβοντας τη μεγάλη εικόνα των επικίνδυνων και σύνθετων ενδοϊμπεριαλιστικών παζαριών, στα οποία η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά.
Μίλησε για «ομόθυμη καταδίκη της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία, βλέποντας τις αποφάσεις και στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων»! Ισχυρίστηκε ότι «για πρώτη φορά η ΕΕ αποφασίζει μέτρα σε βάρος της Τουρκίας για παραβίαση του διεθνούς Δικαίου, για τις ενέργειές της στην κυπριακή ΑΟΖ»!
Στην πραγματικότητα, η διαπίστωση του Συμβουλίου ότι «η Τουρκία συνεχίζει να απομακρύνεται από την ΕΕ» είναι πάγια τα τελευταία χρόνια και εξαιτίας της «προσέγγισης» της Τουρκίας με τη Ρωσία, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν σκαλώσει ήδη από το 2005 (με μπλοκάρισμα κάποιων κεφαλαίων) και για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης ΕΕ - Τουρκίας διεξάγονται σκληρά παζάρια εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια. Εξάλλου, το Συμβούλιο επικαλείται προηγούμενα αντίστοιχα συμπεράσματα της 26ης Ιούνη 2018... Καμία σχέση, λοιπόν, με τις «ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ».

***

Επομένως, η ΕΕ όχι μόνο δεν δείχνει καμία διάθεση να «υπερασπιστεί» τα ελληνικά και κυπριακά σύνορα «ως ευρωπαϊκά σύνορα», αντίθετα απαντά στις προκλητικές τουρκικές ενέργειες και στο γεωτρύπανο χαρακτηρίζοντας την Τουρκία «βασικό εταίρο». Πράγματι, οι σχέσεις αλληλεξάρτησης ΕΕ - Τουρκίας είναι βαθιές, όπως και οι αντιθέσεις τους, γι' αυτό και η εικόνα των μεταξύ τους σχέσεων δείχνει συχνά αντιφατική. Είναι συνήθης η διαπίστωση πολιτικών αναλυτών και «δεξαμενών σκέψης» ότι παρά τις αυξανόμενες «αποκλίσεις» της Τουρκίας με την ΕΕ, καμία πλευρά δεν μπορεί να «αντέξει» να επιδεινωθούν οι πολιτικές, οικονομικές και στρατιωτικές σχέσεις τους πέρα από ένα συγκεκριμένο σημείο.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, η Τουρκία είναι ο πέμπτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ και η ΕΕ είναι με διαφορά ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας και η μεγαλύτερη πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων στην Τουρκία. Το 2018 το διμερές εμπόριο έφτασε τα 153,4 δισ. ευρώ, ενώ οι ευρωπαϊκές εξαγωγές στην Τουρκία ανήλθαν στα 77,3 δισ. ευρώ. Οι βασικές εξαγωγικές αγορές της Τουρκίας είναι η ΕΕ (50%), το Ιράκ, οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Ρωσία. Η Γερμανία είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας και ο δεύτερος μεγαλύτερος εξωτερικός «επενδυτής» μετά την Ολλανδία. Στην Τουρκία δραστηριοποιούνται 7.320 γερμανικές εταιρείες και τουρκικές όπου συμμετέχουν γερμανικά κεφάλαια. Η επίσκεψη του Γερμανού υπουργού Οικονομίας και Ενέργειας, Πέτερ Αλτμάιερ, στην Τουρκία τον περασμένο Οκτώβρη σηματοδότησε νέες συμφωνίες σε σημαντικούς τομείς, σε μια δύσκολη οικονομικά φάση για την Τουρκία. Στο μεταξύ, η Γαλλία βρίσκεται αυτήν την περίοδο σε ένα πολύπλευρο παζάρι με την Τουρκία, από το Κυπριακό και το Παλαιστινιακό μέχρι τη Συρία και τη Λιβύη.

***

Επιπλέον, η «κρίση» στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας και οι οικονομικές δυσκολίες της δεύτερης αντιμετωπίζονται από την ΕΕ ως μια καλή ευκαιρία για εμβάθυνση των οικονομικών και γεωπολιτικών τους σχέσεων, προς όφελος των ευρωπαϊκών συμφερόντων. Και φυσικά όλα αυτά υπό την ανησυχία για ακόμα μεγαλύτερη προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία. «Η Γερμανία και η ΕΕ καλά θα έκαναν να δεσμεύσουν την Τουρκία προς τη Δύση», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Χάικο Μάας, με αφορμή το ταξίδι του Ρ. Τ. Ερντογάν στο Βερολίνο τον περασμένο Σεπτέμβρη. Ενώ οι Γερμανοί βιομήχανοι, μεγαλέμποροι και τραπεζίτες είχαν υποδεχτεί τότε τον Τούρκο Πρόεδρο με την εξής ανακοίνωση: «Οι σχέσεις Γερμανίας - Τουρκίας από πολλές απόψεις είναι τόσο ισχυρές, που είναι απολύτως απαραίτητο να διατηρηθεί και να ενταθεί ο διάλογος. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε πολιτικά δύσκολους καιρούς».
Ολα αυτά δείχνουν πως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι όπως τα παρουσιάζουν. Στην Ανατ. Μεσόγειο διεξάγονται σκληρά και πολύπλευρα παζάρια ανάμεσα σε «αντιπάλους» και «εταίρους», με στόχο την εξασφάλιση των συμφερόντων των ευρωπαϊκών και αμερικανικών μονοπωλίων στην περιοχή, στον ανταγωνισμό τους με Ρωσία και Κίνα. Η Τουρκία, ως μεγάλη χώρα, μέλος του G20 και τρίτη στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ, έχει ειδικό βάρος. Στόχος των ΕΕ - ΗΠΑ - ΝΑΤΟ είναι η διάτηρησή της στο λεγόμενο «δυτικό στρατόπεδο».
Μέσα σ' αυτό το σκληρό παζάρι έχει χώσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - με τη στήριξη της ΝΔ και των άλλων αστικών κομμάτων - τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στα ΝΑΤΟικά σχέδια στην περιοχή. Ολοι μπορούν να καταλάβουν ότι οι εξελίξεις μυρίζουν κινδύνους για τους λαούς και ότι ο εφησυχασμός είναι εγκληματικός.