Καμπανάκι κινδύνου για τα ναρκωτικά

Το 2019, ο ένας στους δύο (50,8%) 16χρονους μαθητές στην Ελλάδα θεωρούσε «ακίνδυνη» τη δοκιμή κάνναβης, όταν το 2006 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 3,7%. Πριν από ένα χρόνο, ένας στους 12 (το 8,2%) 16χρονους μαθητές στην Ελλάδα είχε κάνει χρήση κάνναβης έστω και μία φορά σε όλη του τη ζωή. Τα στοιχεία αυτά, που παρουσιάστηκαν με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Κατά των Ναρκωτικών (26/6), είναι μερικά απ' όσα καταγράφει η πανελλήνια έρευνα του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ) στον μαθητικό πληθυσμό για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλων εξαρτητικών συμπεριφορών. Η έρευνα διενεργήθηκε την άνοιξη του 2019, σε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 17.733 μαθητών ηλικίας 16-18, εκ των οποίων οι 5.988 ήταν 16χρονοι. Η επιλογή της συγκεκριμένης ηλικιακής κατηγορίας σχετίζεται με το γεγονός ότι περιλαμβάνεται στη μέση εφηβική περίοδο, η οποία συνοδεύεται από μία σειρά σημαντικών βιολογικών, διαπροσωπικών και ψυχοκοινωνικών μεταβολών στη ζωή του εφήβου. Αποτελεί έτσι την πλέον ευαίσθητη περίοδο της ανάπτυξης, στη διάρκεια της οποίας παρατηρούνται, μεταξύ άλλων, συμπεριφορές οι οποίες ενδέχεται κάτω από προϋποθέσεις να εκθέσουν τον έφηβο σε αυξημένο κίνδυνο, όπως με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.

* * *

Οπως επιβεβαιώνεται από τα ερευνητικά στοιχεία, ακριβώς σ' αυτή την ηλικία βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να εκδηλωθούν οι συνέπειες της εγκληματικής πολιτικής παραγκωνισμού της πρόληψης και προώθησης της ναρκω-κουλτούρας, η ενορχηστρωμένη εκστρατεία για την αθώωση της χρήσης κάνναβης. Κι όλα αυτά σε μια περίοδο που η σχολική διαρροή, οι φραγμοί στα όνειρα και τα κίνητρα των νέων για καλύτερη ζωή, η διαρκώς αυξανόμενη φτώχεια, η ανεργία εντείνονται, μαζί και η ανασφάλεια για το μέλλον. Αυτό είναι το υπόβαθρο που αξιοποιούν τα διάφορα κυκλώματα και οι παραφυάδες τους, για να συντηρούν και να αυξάνουν την πελατεία τους στις κρίσιμες ηλικίες, αποκομίζοντας τεράστιους τζίρους από την εμπορία και τη διακίνηση ναρκωτικών. Ανησυχητικά είναι και τα υπόλοιπα στοιχεία της έρευνας σχετικά με την κάνναβη. Ενδεικτικά, το 1,2% δοκίμασε για πρώτη φορά ή ξεκίνησε τη χρήση κάνναβης σε ηλικία 13 ετών, το 50,8% θεωρούν «ακίνδυνη» τη δοκιμή, 33% την περιστασιακή και 11,4% τη συστηματική χρήση κάνναβης, σε ποσοστό 27,6% θεωρούν «εύκολη» την πρόσβαση στην κάνναβη και το 30,8% πιστεύει ότι έστω και ένας/μία από τον κύκλο τους κάνει χρήση κάνναβης. Να σημειωθεί ότι την τελευταία 15ετία έχει αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των 16χρονων μαθητών στην Ελλάδα που θεωρούν «εύκολη» την πρόσβαση στην κάνναβη (19,9% το 2003, έναντι 27,6% το 2019), ενώ την τελευταία 20ετία σχεδόν διπλασιάστηκε το ποσοστό των 16χρονων μαθητών στην Ελλάδα οι οποίοι θεωρούν ότι έστω κι ένας/μία από τον κύκλο τους κάνει χρήση κάνναβης!

* * *

Τα αποτελέσματα μιας ακόμα έρευνας χτυπούν καμπανάκι κινδύνου για την κρατική πολιτική ανοχής απέναντι στα ναρκωτικά και αθώωσης της κάνναβης, που η χρήση της αποτελεί συνήθως την «πύλη εισόδου» για τους εφήβους στον απατηλό κόσμο της τοξικοεξάρτησης. Οι επικίνδυνες αντιλήψεις που σιγοντάρουν όλες οι κυβερνήσεις, οι αντιεπιστημονικοί διαχωρισμοί των ουσιών, η διαφήμιση της κάνναβης ακόμα και ως φαρμάκου για μια σειρά ασθένειες, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση της κατάλληλης νομοθεσίας για την καλλιέργεια και επεξεργασία της, αποτελούν την «εύφλεκτη ύλη» που απειλεί χιλιάδες εφήβους και νέους. Οπως βέβαια και η πάγια υπονόμευση της πρωτογενούς πρόληψης και ναρκοθέτησης της απεξάρτησης, με τους Χώρους Εποπτευόμενης Χρήσης, την αποδυνάμωση του ΚΕΘΕΑ και των «στεγνών» προγραμμάτων, την πριμοδότηση των προγραμμάτων υποκατάστασης, που υπακούν στη λογική της «μείωσης της βλάβης», όπως επιτάσσουν οι κατευθύνσεις της ΕΕ. Στον αντίποδα αυτής της απάνθρωπης πολιτικής βρίσκεται η ανάγκη για ενιαία στρατηγική πρόληψης, θεραπείας, κοινωνικής επανένταξης και επιστημονικής έρευνας. Με τη στελέχωση με μόνιμο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων και την πλήρη και επαρκή κρατική χρηματοδότηση των Κέντρων Πρόληψης και των «στεγνών» θεραπευτικών προγραμμάτων. Με προγράμματα υποκατάστασης υψηλών επιστημονικών προδιαγραφών, που θα απευθύνονται σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες εξαρτημένων. Βρίσκεται η αντίληψη του «όχι σε όλα τα ναρκωτικά», της «ζωής ολόκληρης, όχι με δόσεις»!

Ε. Τζ.