ΑΠΟΣΤΟΛΗ «CHANG'E-5» ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΣΕΛΗΝΙΑΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ

Βήμα - βήμα η Κίνα αποκτά όλο και μεγαλύτερη διαστημική ικανότητα

Καλλιτεχνική απεικόνιση του «Chang'e-5» πάνω στην επιφάνεια της Σελήνης

Με καθυστέρηση σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό για εκτόξευση το 2017, αλλά χωρίς άλλη αναβολή παρά την πανδημία, η Κίνα προχώρησε σε νέα μη επανδρωμένη αποστολή προς τη Σελήνη, με την ονομασία «Chang'e-5» και στόχο τη μεταφορά στη Γη για πρώτη φορά μετά από 44 χρόνια νέων δειγμάτων ρεγόλιθου (σεληνιακού «χώματος»). Το τελευταίο δείγμα το είχε φέρει πίσω στη Γη η επίσης αυτόματη αποστολή «Λούνα-24», της Σοβιετικής Ενωσης το 1976.

Η αποστολή «Chang'e-5» μπορεί να μην αποτελεί κάποια διεθνή πρώτη, αφού δείγματα σεληνιακού εδάφους εκτός από τις σεληνιακές αποστολές της ΕΣΣΔ είχαν φέρει πίσω στη Γη και οι επανδρωμένες αποστολές «Απόλλων» της αμερικανικής NASA, τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Εμπεριέχει όμως πολλές πρωτιές για το ίδιο το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα, όπως η πρώτη επιστροφή δείγματος εδάφους και η πρώτη εκτόξευση από άλλο ουράνιο σώμα, η πιο πολύπλοκη εως τώρα διαστημική αποστολή κ.λπ., που αποδεικνύουν ότι προχωρά βήμα - βήμα και σταθερά στη διεύρυνση των διαστημικών δυνατοτήτων της. Η NASA έδωσε συγχαρητήρια στην ομόλογή της κινεζική, την CNSA, για το νέο επίτευγμα, που ήρθε σε συνέχεια της αποστολής «Chang'e-4», της πρώτης διεθνώς που προσεδαφίστηκε στη μη ορατή από τη Γη πλευρά της Σελήνης.

Αν το «Chang'e-5» ολοκληρώσει με επιτυχία την αποστολή του, η Κίνα θα είναι η τρίτη χώρα μεταξύ όσων έχουν διαστημική ικανότητα, που θα έχει φέρει δείγμα σεληνιακού εδάφους στη Γη. Το δείγμα αυτό, που προγραμματίζεται να έχει μάζα περίπου 2 κιλά, θα εξεταστεί ενδελεχώς από τους Κινέζους επιστήμονες, αλλά ήδη ο επικεφαλής των επιστημονικών ερευνών της NASA εξέφρασε την ελπίδα μέρος του να διατεθεί για ανάλυση και σε άλλα μη κινεζικά ερευνητικά κέντρα. Κινέζοι αξιωματούχοι ανακοίνωσαν ότι θα δημοσιευτεί κείμενο οδηγιών για όποιον ενδιαφέρεται να ζητήσει μέρος του δείγματος. Σημειώνεται ότι το δείγμα θα περιέχει υλικό από το ανώτερο στρώμα του σεληνιακού εδάφους, που θα έχει συλλεχθεί με ένα εργαλείο σαν φτυάρι, αλλά και υλικό από λίγο πιο βαθιά, που θα έχει συλλεχθεί με τη βοήθεια τρυπανιού.

Αυτοφωτογράφιση ενός ποδιού του από το «Chang'e-5», με την πανοραμική κάμερα, λίγο μετά την προσεδάφιση του σκάφους στον φυσικό δορυφόρο της Γης

Ενας πύραυλος «Long March-5» εκτόξευσε το αρθρωτό σκάφος «Chang'e-5» στις 24 Νοέμβρη, το οποίο τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη στις 28 του ίδιου μήνα. Το σκάφος, που όπως και όλα τα προηγούμενα της σειράς του φέρει το όνομα της κινεζικής θεάς Σελήνης, διαχωρίστηκε σε δύο τμήματα στις 30 του Νοέμβρη, ενώ την 1η του Δεκέμβρη το σύμπλεγμα από τα τμήματα καθόδου και ανόδου προσεδαφίστηκε σε σημείο κοντά στο όρος Ριούμκερ, στον Ωκεανό των Καταιγίδων, όπως ονομάζεται αυτή η μεγάλη σκουρόχρωμη βασαλτική πεδιάδα στη βορειοδυτική πλευρά της ορατής πλευράς του φεγγαριού. Η περιοχή αυτή εκτιμάται ότι έχει πετρώματα ηλικίας 1,2 δισεκατομμυρίων ετών, πολύ νεότερα από τα ηλικίας 3 - 4,4 δισ. ετών πετρώματα των σημείων προσεδάφισης των αμερικανικών αποστολών «Απόλλων».

Η ρομποτική διαστημοσυσκευή «Chang'e-5» αποτελείται από τέσσερα τμήματα: Εκείνο που προορίζεται να παραμείνει ως τεχνητός δορυφόρος της Σελήνης, το τμήμα που θα επιστρέψει το δείγμα εδάφους στη Γη και τα τμήματα καθόδου και ανόδου προς και από τη σεληνιακή επιφάνεια. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, όλα τα στάδια είχαν πάει καλά, το δείγμα είχε ληφθεί και ασφαλιστεί και στις 3 Δεκέμβρη το τμήμα ανόδου είχε αποσεληνωθεί, ώστε να επανασυνδεθεί με το τμήμα επιστροφής. Το τμήμα επιστροφής διαθέτει κάψουλα στην οποία θα μεταφερθεί το δείγμα ρεγόλιθου. Αφού αποσυνδεθεί από το υπόλοιπο σύμπλεγμα, το τμήμα επιστροφής με την κάψουλα θα πυροδοτήσει τον κινητήρα του για να ξεκινήσει το ταξίδι επιστροφής στη Γη, διάρκειας 4,5 ημερών. Αν όλα πάνε βάσει σχεδίου, η κάψουλα με το δείγμα θα αναπηδήσει μια φορά στην ατμόσφαιρα, πριν μπει τελικά μέσα σε αυτήν και προσγειωθεί με τη βοήθεια αλεξιπτώτου στην Εσωτερική Μογγολία (βόρεια επαρχία της Κίνας) στις 16 Δεκέμβρη.

Λήψη δειγμάτων σεληνιακού εδάφους από τον ειδικό βραχίονα του «Chang'e-5»

Με κίτρινο και τον αντίστοιχο αριθμό αποστολής, σημειώνονται τα σημεία προσεδάφισης των αποστολών «Απόλλων» της NASA. Με κόκκινο το σημείο προσεδάφισης του «Chang'e-5»

Ο πύραυλος «Long March 5» με το «Chang'e-5», πριν από την εκτόξευση στις 24 Νοέμβρη

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: http://www.cnsa.gov.cn, https://news.cgtn.com