Ορισμένα συμπεράσματα από το 30ό Συνέδριο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος
 Associated Press |
Το 30ό Συνέδριο του Γαλλικού ΚΚ έγινε στις 23-26 του Μάρτη στο Μάρτιγκ της Μασσαλίας. Συμμετείχαν σ' αυτό πάνω από 120 ξένες αντιπροσωπείες διαφόρων κομμάτων, από τις οποίες μόνο 40 ήταν Κομμουνιστικών Κομμάτων. Αν κανένας επιχειρήσει να συνοψίσει τα πιο βασικά καινούρια στοιχεία που αναδείχτηκαν από το κείμενο των θέσεων και τις αποφάσεις του Συνεδρίου, φτάνει στα εξής συμπεράσματα:
1. Το Γαλλικό ΚΚ όχι απλώς δε βάζει στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού, αλλά ούτε καν ακόμα το «ξεπέρασμά» του, όπως τουλάχιστον ήταν η μέχρι σήμερα διατύπωση που χρησιμοποιούσε. Εντοπίζει τη διαφορά του από τη σοσιαλδημοκρατία στο γεγονός ότι ζητά «μεταρρυθμίσεις» και «όχι διορθωτικές παρεμβάσεις στην οικονομία της αγοράς», όπως κάνει η σοσιαλδημοκρατία.
Συγκεκριμένα στο κείμενο των θέσεων γράφεται: «Μας συνενώνει μια βασική ιδέα που λέει το εξής: Για να μπορέσουμε να οικοδομήσουμε μια άλλη κοινωνία, μια άλλη ανθρωπότητα, έναν άλλο κόσμο, θέλουμε να δώσουμε τέλος στον καπιταλισμό και σε όλες τις μορφές επιβολής. Θεωρούμε ότι δεν είναι αρκετό, όπως προβάλλεται από τους σοσιαλδημοκράτες, να διορθώνει κανείς μέσω της παρέμβασης των κρατών τις "υπερβολές" του φιλελευθερισμού. Είναι ανάγκη να προωθούνται μεταρρυθμίσεις μέχρι να ξεπεραστεί η καπιταλιστική οικονομία της αγοράς, με στόχο την οικοδόμηση μιας κοινωνίας της προόδου για όλους».
2. Σε αντίθεση με το προηγούμενο Συνέδριο, αλλά και με το κοινό πρόγραμμα της δεκαετίας του '80, «η συμμετοχή στην πλουραλιστική κυβέρνηση της αριστεράς αποτελεί συστατικό στοιχείο των στρατηγικών επιλογών του Γαλλικού ΚΚ».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο προηγούμενο 29ο Συνέδριο, που είχε γίνει λίγο πριν το σχηματισμό της κυβέρνησης Ζοσπέν, δεν είχε καν τεθεί όχι το θέμα της «στρατηγικής», αλλά ούτε καν και αυτό το θέμα της κυβερνητικής συμμετοχής. Αυτός άλλωστε ήταν ο λόγος που έγινε τότε το «εσωκομματικό δημοψήφισμα».
3. Το Γαλλικό ΚΚ έκανε ένα πολύ αποφασιστικό βήμα στην κατεύθυνση της μετατροπής του από κομμουνιστικό κόμμα σε μια «κομμουνιστική δύναμη», ένα σχηματισμό που φιλοδοξεί να τραβήξει όλους όσοι «αισθάνονται κομμουνιστές», (αντικομμουνιστές, αντισοβιετικούς, πρώην στελέχη του σοσιαλιστικού κόμματος κλπ., με εξαίρεση τους «τροτσκιστές»).
4. Το ΓΚΚ εγκαταλείπει στοιχειώδεις αρχές λειτουργίας ακόμα και αστικών κομμάτων, καταργώντας στην ουσία ό,τι έχει απομείνει από την Κομματική Οργάνωση Βάσης. Με άλλα λόγια, θέλει τον εαυτό του ένα «κινηματικό μόρφωμα», στην ουσία μια μη κυβερνητική οργάνωση, που ωστόσο ασκεί κυβερνητική εξουσία.
5. Το ΓΚΚ μετεξελίχθηκε σ' ένα «προεδρικό κόμμα». Η απαίτηση της ηγετικής ομάδας, στη νέα ΚΕ (Εθνικό Συμβούλιο) να διορίζονται τα 100 μέλη (που δεν είναι απαραίτητο να είναι μέλη του κόμματος, αλλά «προσωπικότητες της πολιτικής και κοινωνικής ζωής των κινημάτων»), ενώ τα υπόλοιπα 150 (στελέχη του κόμματος με «μεγάλες πολιτικές ευθύνες», δηλαδή οι βουλευτές, ευρωβουλευτές, δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι, νομαρχιακοί σύμβουλοι κλπ.) να εκλέγονται από το συνέδριο, μπορεί να μην «πέρασε» στην ολότητά της, όμως πέρασε.
6. Επίσης εγκρίθηκε ο Εθνικός Γραμματέας να εκλέγεται απ' ευθείας από το Συνέδριο και η Εθνική Επιτροπή (250 μέλη) και το Εκτελεστικό Γραφείο (40 άτομα) να εκλέγονται από το Συνέδριο.
7. Το ζήτημα των συμμαχιών και της αναζωογόνησης και της παρουσίας του κόμματος «λύθηκε» με το να δίνεται καταστατικά η δυνατότητα συναπόφασης για τις μεγάλες επιλογές του κόμματος σε κάθε λογής «εκπρόσωπο του κοινωνικού κινήματος» ή «κομμουνιστή της άλλης πλευράς».
8. Με όλες αυτές τις διεργασίες, παρά τις μεγάλες αντιδράσεις στο κόμμα, η ηγεσία κατάφερε να μπολιάσει το κομματικό σώμα με την ιδέα του «κομμουνιστικού αστερισμού», μιας «νέας κομμουνιστικής δύναμης». Στα πλαίσια αυτά αποφασίστηκε η επεξεργασία ενός νέου προγράμματος και ενός νέου καταστατικού.
9. Παρά τις όποιες αντιδράσεις και τις διαφωνίες, δεν εκφράστηκαν αυτές με κάποια οργανωμένη αποχώρηση από το κόμμα ή με την ανάδειξη ενός νέου σχήματος.
10. Στο Συνέδριο όχι απλώς δεν έγινε απολογισμός της δράσης του κόμματος, της δράσης του στο μαζικό κίνημα, της συμμετοχής του στην κυβέρνηση ή έστω αξιολόγηση των υπουργών, αλλά δεν υπήρξε και καμία αναφορά στις άλλες πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Κανένα μέτωπο, καμία ανάλυση, καμία αντιπαράθεση. Εξαίρεση ήταν το ψήφισμα καταδίκης μιας επίθεσης της αστυνομίας ενάντια σε άστεγους και ένα ψήφισμα συμπαράστασης στην απεργία των εκπαιδευτικών.
11. Εκτός από την ακύρωση της πρόσκλησης στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ρώσικης Ομοσπονδίας - ΚΚΡΟ (με την περίεργη και πρωτοφανή επιχειρηματολογία για «εθνικιστικές», «σταλινικές» και «αντισημιτικές» θέσεις του ΚΚΡΟ), το Συνέδριο ζήτησε τη «λύση με πολιτικά μέσα του προβλήματος της Τσετσενίας».
Η «προϊστορία» του Συνεδρίου
Ολο το προηγούμενο διάστημα καλλιεργήθηκε ακόμα πιο πολύ η άποψη ότι η εγκατάλειψη των Μαρξιστικών - Λενινιστικών θέσεων και η στροφή του κόμματος προς την «έννοια του πολίτη της Γαλλικής Επανάστασης» και του «Κομμουνισμού της Κομμούνας» είναι αρκετά για να το διαχωρίσει από το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο σε αντίθεση με το Γαλλικό ΚΚ δεν επιδιώκει το «ξεπέρασμα» του καπιταλισμού, αλλά τη διατήρησή του.
Σε αντίθεση με το 29ο Συνέδριο, όπου ο κύριος αντίπαλος ήταν ο «νεοσυντηρητισμός» και ο τερματισμός της «κυριαρχίας του χρήματος στις κοινωνικές επιλογές», τώρα το ΓΚΚ κάνει λόγο για «αντικαπιταλιστικό αγώνα». Σ' αυτό το στοιχείο συνοψίζεται η όλη αναζήτηση. Τροφοδοτείται από το γενικόλογο ότι «πολλά έχουν αλλάξει από την εποχή των κλασικών» και από τη θέση ότι παρά τα κοινωνικά τους επιτεύγματα και τις επιτυχίες κατά του ναζισμού, «οι κοινωνίες σοβιετικού τύπου αναπαρήγαγαν τα συστήματα χειραγώγησης, δημιούργησαν καταπιεστικά κράτη καταπατώντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και προκαλώντας εκατομμύρια νεκρών».
Εναν ιδιαίτερο ρόλο έπαιξε το άσχημο αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές, γιατί η εκτίμηση του αποτελέσματος στάθηκε η αφορμή για επιτάχυνση της δεξιάς πορείας και για τη σύγκληση νωρίτερα απ' ό,τι προβλεπόταν του 30ού Συνεδρίου. Η προϊστορία του 30ού Συνεδρίου συνδέεται άμεσα με την εκτίμηση του αποτελέσματος, γιατί σ' εκείνη τη συνεδρίαση της Εθνικής Επιτροπής (Ιούνης 1999) κυριάρχησε η επιστολή του Ρομπέρ Υ, που έβλεπε ως βασική αιτία του αποτελέσματος το ότι δεν προβλήθηκε επαρκώς ο «νέος κομμουνισμός και το νέο ΚΚ». Με την επιστολή του αυτή ο Ρομπέρ Υ ζητούσε τη διεξαγωγή πρόωρα του 30ού Συνεδρίου, που το θεωρούσε ένα «συνέδριο επανίδρυσης ενός νέου ΚΚ, ένα συνέδριο της "Κομμουνιστικής Δύναμης"». Ταυτόχρονα ο Υ είχε εκφράσει την άποψη ότι είναι ανάγκη να διατυπωθούν πέντε θέσεις για τα βασικά ζητήματα που απασχολούν το κόμμα και τη «μεταλλαγή», να πάνε στα μέλη του κόμματος να συζητήσουν πάνω σ' αυτά και να ψηφίσουν και στη συνέχεια η Εθνική Επιτροπή να διατυπώσει τις θέσεις οι οποίες θα αποτελούσαν στη συνέχεια αντικείμενο «προσυνεδριακού διαλόγου» στις ΚΟΒ και μέσα από την «Ουμανιτέ».
Φυσικά, αυτές οι κινήσεις δεν είχαν καμία σχέση με την «επίσημη» εισήγηση σ' εκείνη την Εθνική Επιτροπή. Βέβαια, ούτε αυτή προχωρούσε σε μια βαθύτερη εκτίμηση του αποτελέσματος, ωστόσο δεν ήταν αυτό το πνεύμα της. Πάντως σημειώνεται πως αν και όλοι εκτίμησαν ότι το κόμμα ηττήθηκε στις ευρωεκλογές, μόνο από 2-3 μέλη τέθηκαν τα ζητήματα της συμμετοχής στην κυβέρνηση, της στάσης στον πόλεμο, της αλλαγής της θέσης του κόμματος σχετικά με το Μάαστριχτ, των ζητημάτων στο μαζικό κίνημα και των συνεπειών, π.χ. του 35ωρου ή της συμμετοχής μέχρι και αντικομμουνιστών στην «ανοιχτή κατά 50%» ευρωλίστα του κόμματος.
Το γενικό πνεύμα ήταν ότι αν η λίστα των ευρωεκλογών δεν ήταν τόσο ανοιχτή, το αποτέλεσμα θα ήταν χειρότερο. Από καμιά πλευρά δεν επιχειρήθηκε καμιά εξήγηση για τη μεγάλη αύξηση των Τροσκιστών, για τη μεγάλη επιρροή ενός νέου κόμματος (Κυνηγοί και Φυσιολάτρες, ειδικά στις παραδοσιακές εργατικές συνοικίες), για την επίσης μεγάλη αύξηση της επιρροής των «Πρασίνων». Δεν υπήρχε καμιά αντιπαράθεση με τις απόψεις των άλλων κόμματων και ιδιαίτερα του Κον Μπεντίτ.
Με την επιστολή του Υ η ηγεσία του κόμματος επιδίωξε να περάσει το μήνυμα ότι η διαδικασία της «ανανέωσης» θα προχωρήσει πάση θυσία, κάτι που ήταν και είναι το μοναδικό σχεδόν θέμα που καθημερινά διαπερνά την «Ουμανιτέ» και όλες τις δημόσιες εμφανίσεις. Μεθοδεύτηκε έτσι, που η όλη συζήτηση στη συνέχεια να επικεντρωθεί στα ζητήματα «της νέας κομμουνιστικής ταυτότητας και ενός νέου κομμουνιστικού κόμματος».
Σε αυτές τις διαδικασίες σε κάποια φάση, προκειμένου το ΓΚΚ να συμβάλει στη δυνατότερη «συσπείρωση όλων των κομμουνιστών» και αυτών που είχαν κατά καιρούς διαγραφεί από το κόμμα και για να τραβήξει στις τάξεις του τους «πρωταγωνιστές των νέων κοινωνικών κινημάτων», για να μοιάζει όλο και περισσότερο το κόμμα με «τη δομή, την πολυσυλλεκτικότητα και την κινηματική μορφή της λίστας στις ερωεκλογές», έγινε λόγος για τη δημιουργία ενός «κομμουνιστικού αστερισμού» για την ανάδειξη μιας νέας «κομμουνιστικής δύναμης», ακόμα και για την αλλαγή, ενδεχόμενα,του ονόματος του κόμματος.
Μάλλον όμως το γεγονός ότι από το φινόπωρο του 1999 σημειώνεται μια μεγάλη ανάπτυξη αγώνων, προκάλεσε ορισμένες αντιδράσεις στο εσωτερικό του κόμματος.
Προσυνεδριακός διάλογος
Στον προσυνεδριακό διάλογο στην «Ουμανιτέ» δημοσιεύτηκαν μεταξύ των απόψεων μελών και μη μελών του κόμματος και 2-3 «πλατφόρμες», που στόχο είχαν την υπεράσπιση του επαναστατικού χαρακτήρα του Γαλλικού ΚΚ. Ηταν οι πλατφόρμες της οργάνωσης του Πα Ντε Κλαί (Β. Γαλλία), της «Ομάδας του Κομμουνιστικού Συντονισμού» και του παλαίμαχου κομμουνιστή Ανρί Αλέγκ, προέδρου του «Κέντρου Μελετών του Λενινισμού».
Επίσης στις αρχές του Φλεβάρη έγινε μια συγκέντρωση ορισμένων δυνάμεων που διαφωνούσαν με την πορεία που έπαιρνε το Γαλλικό ΚΚ. Ανάμεσά τους ήταν 2 βουλευτές, 3 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής και μερικά άλλα στελέχη. Βασικό στοιχείο της συγκέντρωσης ήταν η δέσμευση ότι «όπως και να έχουν τα πράγματα στη Γαλλία, θα υπάρξει επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα». Ωστόσο, δεν ήταν παρόντες όλες οι δυνάμεις που διαφωνούσαν, ενώ δεν έλειψε και κάποια κριτική ενάντια στους απόντες, δηλαδή στην «Ομάδα του Κομμουνιστικού Συντονισμού».
Η πορεία προς το Συνέδριο σημαδεύτηκε από τη συνεχιζόμενη πτώση της «Ουμανιτέ», παρά τη «μετάλλαξή» της, από πτώση των επισκεπτών του Φεστιβάλ της (από 210 χιλιάδες το 1998 στις 177 χιλιάδες το 1999) και κυρίως από τη μεγάλη αποχή των μελών του κόμματος από τις εσωτερικές διαδικασίες καθορισμού των θεμάτων του συνεδρίου.
Από τα 210 χιλιάδες μέλη του κόμματος, όπως ανακοινώθηκε επίσημα, πήραν μέρος 57 χιλιάδες (το 27,11%), από τους οποίους οι 51 χιλιάδες τάχθηκαν υπέρ. Στην πραγματικότητα τα ενεργά μέλη του κόμματος, αυτά δηλαδή που ανανεώνουν κάθε χρόνο τα βιβλιάριά τους, δεν ξεπερνούν τις 150 χιλιάδες.
Για το συνέδριο εκλέχτηκαν 886 σύνεδροι. Στις ψηφοφορίες ήταν παρόντες 870. Οι γυναίκες ήταν 46,95% και ο μέσος όρος ηλικίας 45 χρόνων.
Χ. Α.
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
12/2/2006
-- Οι διεργασίες στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα
30/10/2001
-- Εληξαν οι εργασίες, «ανοιχτά» όλα τα ζητήματα
11/10/1998
-- Αλλιώτικο χρώμα στο πάρκο Κουρνέβ
18/11/1997
-- "Εφυγε" ο Ζορζ Μαρσέ
22/12/1996
-- 29ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου