Το "Κέντρο" και ο Γ. Παπανδρέου
Ποιος ήταν ο Γεώργιος Παπανδρέου (1888 - 1968); Ηταν ένα αμφιλεγόμενο πολιτικό πρόσωπο; Ηταν "ο γέρος της Δημοκρατίας"; Ηταν ένας τυχοδιώκτης της πολιτικής, ένας "παπατζής", όπως επικράτησε να τον αποκαλούν πολλοί; Η ήταν ο χασάπης - ένας απ' όλους που είχαν στη διάθεσή τους η αστική τάξη και ο ιμπεριαλιστικός παράγοντας, για το σφάξιμο του λαού, άλλοτε με πολιτικά μέσα και άλλοτε κυριολεκτικά;
Στη συζήτηση, που άνοιξε η δημοσιοποίηση του Αρχείου Καραμανλή, απουσιάζει, κατά κανόνα, η αληθινή εικόνα για το πρόσωπο και το ρόλο του Γ. Παπανδρέου. Επαναλαμβάνεται και σ' αυτήν τη συζήτηση, εκείνο που χρόνια τώρα καλλιεργεί το ΠΑΣΟΚ και μια σειρά εκδοτικά συγκροτήματα: Οτι ο Γ. Παπανδρέου υπήρξε μια φιλολαϊκή προσωπικότητα, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της "αντίδρασης" (της Δεξιάς και των Ανακτόρων) και που τελικά έπεσε θύμα αυτών και των Αμερικανών... Οι πιο "αυστηροί" μιλάνε και για κάποια ...λάθη του Γ. Παπανδρέου, τα οποία, ωστόσο, ωχριούν μπροστά στα ...θετικά της δράσης του! Ετσι, η συντήρηση και η αναπαραγωγή του διλήμματος "Δεξιά - Αντιδεξιά" επαναφέρεται με συνεχείς αφορμές. Γι' αυτό και το χαρακτηριστικό της συζήτησης, που γίνεται εδώ και μέρες, είναι η αναφορά σε επιλεγμένα θέματα από το Αρχείο. Σε θέματα, που κυρίως περιορίζονται σε αντιλαϊκές ενέργειες του Κ. Καραμανλή, της ΕΡΕ, του Παλατιού. Δηλαδή της "επάρατης Δεξιάς"... Σε θέματα που είναι αληθινά, πλην όμως είναι και μονομερή, γιατί κρύβεται η άλλη όψη του νομίσματος: Ο ρόλος των κομμάτων του "Κέντρου", ειδικότερα του Γ. Παπανδρέου.
Ισως η μελέτη του Αρχείου Καραμανλή δώσει τη δυνατότητα να αποκαλυφθούν και πολλές πλευρές από τα "άπλυτα" του Γ. Παπανδρέου, δίχως αυτό να σημαίνει, ότι είναι άγνωστη (από τα μέχρι σήμερα γνωστά γεγονότα) η κατεύθυνση που ακολούθησε ο Γ. Παπανδρέου στη μακρόχρονη πολιτική πορεία του.
Ο Γ. Παπανδρέου υπήρξε ένας ικανός πολιτικός, που υπηρέτησε με μεγάλη συνέπεια τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης. Από αυτό τον στόχο δεν παρεξέκλινε ποτέ, ούτε στο ελάχιστο. Γι' αυτό και ο αντικομμουνισμός και το μίσος του για το λαϊκό κίνημα είναι εκείνα τα στοιχεία που σφράγισαν τη συγκρότηση και τη δράση του.
Στα παραπάνω πλαίσια, ο Γ. Παπανδρέου κινήθηκε και ως φιλοβασιλικός και ως"αντιβασιλικός". Και με τον Πλαστήρα και με τον Παπάγο. Και με ...τη "λαοκρατία" και με τον βασιλιά. Στα παραπάνω πλαίσια (ποτέ έξω από αυτά), ίδρυσε κόμματα, μεταπήδησε σε άλλα, πήρε μέρος σε διάφορες κυβερνήσεις, συνωμότησε μαζί με τα Ανάκτορα κατά του λαού. Και στο τέλος της ζωής του φόρεσε το ...αντιμοναρχικό και αντιχουντικό στέμμα και πέθανε ως "λαϊκός ηγέτης"!..
Ο Γ. Παπανδρέου είχε σημαντική συμβολή στην υποστήριξη της αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων στην Ελλάδα, σε στιγμές πολύ κρίσιμες γι' αυτές τις δυνάμεις, όταν η κυριαρχία τους διέτρεχε τον μεγαλύτερο κίνδυνο (για πρώτη φορά) μέχρι τότε και από τότε. Ηταν ο άνθρωπος που ηγήθηκε στην υπογραφή της Συμφωνίας του Λιβάνου (1944) και στην αναγνώριση από το ΕΑΜ της λεγόμενης κυβέρνησης εθνικής ενότητας, όταν οι ΕΑΜικές δυνάμεις τον αναγνώρισαν ως πρωθυπουργό και πήραν μέρος σ' αυτήν, όταν, δηλαδή, αυτοτσουβαλιάστηκαν.
Ο Γ. Παπανδρέου ήταν εκείνος, που, με γράμμα του στον Τσόρτσιλ, ζήτησε να σταλούν στην Ελλάδα εγγλέζικα στρατεύματα, για να σφαγεί το ΕΑΜ. (Τότε τού κόλλησαν - πολύ εύστοχα - το χαρακτηρισμό "ο χασάπης του Δεκέμβρη"). Τα στρατεύματα του Σκόμπι ήρθαν και οι εξελίξεις είναι γνωστές...
Η συμβολή του Γ. Παπανδρέου υπέρ της οικονομικής ολιγαρχίας ήταν σημαντική και στα μετεμφυλιακά χρόνια. Και στις τελευταίες στιγμές της ζωής του, τότε που κατάγγελνε τη χούντα της 21ης Απρίλη 1967, και πάλι τα συμφέροντα της τάξης του υπεράσπιζε. Δεν κοπτόταν για τις λαϊκές ελευθερίες, τις οποίες, 23 χρόνια πριν, είχε βάλει κάτω από τις ερπύστριες των τανκς και κάτω από τις οβίδες των αεροπλάνων του Τσόρτσιλ. Κοπτόταν για την τύχη της τάξης του,της οποίας τα συμφέροντα θεωρούσε ότι εξυπηρετούνται καλύτερα και μακροπρόθεσμα στις συνθήκες της αστικής Δημοκρατίας. Και, ως γνήσιος κοινοβουλευτικός, την υπεράσπιζε, κόντρα στους δικτάτορες που την είχαν διαλύσει.
Ο αντικομμουνισμός του Γ. Παπανδρέου και η προσπάθειά του να τσακίσει το λαϊκό κίνημα εκφράστηκαν πάμπολλες φορές, μετά τον Εμφύλιο, με πολύ χαρακτηριστικές ενέργειες. Μερικά παραδείγματα:
α) Ο Γ. Παπανδρέου είχε συμφωνήσει με το Παλάτι για την ανάγκη (!) διάλυσης της οργάνωσης "Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη". Δεν επέτρεψε την επιστροφή των Πολιτικών Προσφύγων, δεν αναγνώρισε την ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση, πολύ περισσότερο το ΚΚΕ...
Να τι συζήτηση έγινε στη συνεδρίαση του "Συμβουλίου του Στέμματος" (1 - 2 Σεπτεμβρίου 1965). Αντιγράφουμε από τα πρακτικά της συνεδρίασης:
"ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Τι άλλο δύναμαι να κάμω προεκλογικώς;
ΤΣΑΛΔΑΡΗΣ: Κατάργησιν των Λαμπράκηδων.
ΒΑΣΙΛΕΥΣ: Αυτό είναι ένα πράγμα που είχε δηλώσει ο Κύριος Γ. Παπανδρέου, ως Πρωθυπουργός, ότι ήτο εις τας προθέσεις του να το κάμη.
ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Η Δικαιοσύνη διαλύει.
ΒΑΣΙΛΕΥΣ: Ελέγατε ότι θα εφέρετε και νόμον.
ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Με νόμον, διότι ως έχει η νομοθεσία σήμερον, δεν δύναται η Δικαιοσύνη να διαλύση. Εάν διαλυθούν οι Λαμπράκηδες, θα περάσουν ως νεολαία της ΕΔΑ, και τότε θα είναι η νεολαία ενός κόμματος νομίμου" (1).
β) Ο Γ. Παπανδρέου, όντας πρωθυπουργός επί ενάμισι περίπου χρόνο (Φλεβάρης 1964 - Ιούλης 1965), επέμεινε στην άρνησή του να απελευθερώσει τους πολιτικούς κρατούμενους που είχαν καταδικαστεί με το νόμο 375 περί "κατασκοπίας"...
γ) Στην παραπάνω συνεδρίαση του "Συμβουλίου του Στέμματος", ο Γ. Παπανδρέου υποστήριξε: "Με τας εκλογάς θα έχωμεν διάσπασιν των μαζών, αντιμετώπισιν των μαζών,όχι συνεργασία των. Αι εκλογαί, αν εγένοντο, θα ήσαν ιδεώδες βότανον προς διάσπασιν της συνεργασίας της βάσεως.Αι εκλογαί διασπούν την ενότητα της βάσεως κατά την διάρκειαν του εκλογικού αγώνος. Λέγουν ότι θα υπάρξει και κίνδυνος δημοσίας τάξεως. Θέλω να πιστεύω ότιείναι τόσον ισχυρόν σήμερα το Κράτος, ώστε ουδείς δύναται να διαταράξη τη δημοσίαν τάξιν και εκείνο το οποίον και εγώ υποστηρίζω και υπεστήριζεν ο κ. Αρχηγός της ΕΡΕ με βασιμότητα εις την Βουλήν προχθές, είναι ακριβώς το παλαιόν αίτημα το ιδικόν μας: Ελεύθεροι και αδιάβλητοι εκλογαί, αμείλικτος επιβολή της ελευθερίας και της τάξεως εις τας εκλογάς" (2).
δ) Το 1966, ενώ υποτίθεται ότι η σύγκρουση με το Παλάτι ήταν νωπή ακόμα - αφού η λεγόμενη αποστασία είχε γίνει μόλις λίγους μήνες πριν - ο Γ. Παπανδρέου μαζί με τον πρόεδρο της ΕΡΕ Π. Κανελλόπουλο και τον Κ. Γλύξμπουργκ προχώρησαν σε μυστική απ' το λαό συμφωνία σχηματισμού και στήριξης της κυβέρνησης Παρασκευόπουλου. Με αυτόν τον τρόπο, ο Γ. Παπανδρέου κατ' ουσίαν νομιμοποιούσε την εκτροπή του Ιούλη 1965, την ίδια στιγμή που ο λαός μαχόταν στους δρόμους για τη ...δημοκρατία!..
Φυσικά, τα παραπάνω δεν αποτελούν χαρακτηριστικά μόνο του Γ. Παπανδρέου, αλλά, με δευτερεύουσας σημασίας παραλλαγές, αποτελούν βασικά γνωρίσματα του αστικού πολιτικού κόσμου. Σημαντικό μερίδιο αυτών των γνωρισμάτων ανήκει στα κόμματα του "Κέντρου".
Τα κόμματα του "Κέντρου", μαζί με τα "Δεξιά", έβγαλαν παράνομο το ΚΚΕ. Εβαλαν την Ελλάδα στο ΝΑΤΟ. Ψήφισαν (Ελ. Βενιζέλος) το "ιδιώνυμο", με βάση το οποίο οι κομμουνιστές διώκοντο για την ιδεολογία τους! Τουφέκισαν (Πλαστήρας) τον Μπελογιάννη και χιλιάδες άλλους κομμουνιστές και αριστερούς. Το "Κέντρο" (Ελ. Βενιζέλος) έστειλε εκστρατευτικό στρατιωτικό Σώμα να χτυπήσει τους Μπολσεβίκους στην Ουκρανία. Τα κόμματα του "Κέντρου", κυρίως, διεξήγαγαν, ως κυβερνήσεις, τον πόλεμο κατά του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (1946 - 1949), όταν ο εμφύλιος πόλεμος βρισκόταν στο πιο κρίσιμο σημείο του. Δολοφόνησαν εργάτες σε απεργιακές διαδηλώσεις. Και πολλά άλλα, ων ουκ έστιν αριθμός, είναι τα "κατορθώματα" των κομμάτων του "Κέντρου" (Κόμμα Φιλελευθέρων, ΕΠΕΚ, "Ενωση Κέντρου" κ. ά).
Ακριβώς λόγω των κοινών στόχων των αστικών κομμάτων ("Δεξιών" ή "Κεντρώων"), πολλά στελέχη τους δεν είχαν καμιά δυσκολία ή πρόβλημα να μεταπηδούν από το ένα κόμμα στο άλλο. Να, δύο παραδείγματα που αφορούν τον Γ. Παπανδρέου: α) Στις βουλευτικές εκλογές του 1952, ο Γ. Παπανδρέου ήταν υποψήφιος βουλευτής με τον "Ελληνικό Συναγερμό" του στρατάρχη Παπάγου, απ' όπου και εκλέχτηκε, αφού έφυγε από το "Κέντρο", λέγοντας το περίφημο "τι Πλαστήρας, τι Παπάγος". β) Οπως σημειώνει ο Γάλλος ιστορικός Πιερ Ζενεβουά, στα 1960 ο Γ. Παπανδρέου θέλησε να προσχωρήσει στην ΕΡΕ, αλλά ο Κ. Καραμανλής τον απέτρεψε, "θυμίζοντάς" του ότι ο τόπος χρειάζεται αστική αντιπολίτευση. Το ίδιο γεγονός αποκάλυψε και ο γνωστός Σάββας Κωνσταντόπουλος, που όλο και "κάτι" γνώριζε παραπάνω... (3).
Τα όσα προαναφέρθηκαν, σαν οι πιο μαύρες κηλίδες της ιστορίας των κομμάτων του "Κέντρου", δεν αποτελούν σκοτεινά διαλείμματα μιας φωτεινής πορείας. Το "Κέντρο" λειτούργησε ως αριστερό δεκανίκι της ολιγαρχίας, όπως ακριβώς λειτουργεί το ΠΑΣΟΚ. Ολόκληρη η πορεία των κομμάτων του "Κέντρου" είναι πορεία αντιλαϊκή. Και στα χρόνια 1964 - '65, η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου τέτοια πολιτική ακολούθησε, με διαφορές σε σχέση με την ΕΡΕ. Αυτές οι διαφορές διογκώθηκαν και διογκώνονται σκόπιμα από το ΠΑΣΟΚ και πολιτικούς "κεντρώας" προέλευσης. Μεγαλοποιούνται, για να κρυφτεί το κύριο. Που είναι, όπως γράφει ο καθηγητής Δ. Χαραλάμπης, το ότι "η στρατηγική του Γ. Παπανδρέου δεν εξέφραζε θέσεις των εργαζομένων, αλλά μεταρρυθμίσεις στο όνομα του αστικού συμφέροντος" (4).
Η σύγκρουση ανάμεσα στα διάφορα κέντρα της αστικής εξουσίας (Παλάτι - Στρατός - κυβερνήσεις) - υπό την εποπτείαν του ιμπεριαλιστικού παράγοντα - πήρε οξύτατες μορφές, φθάνοντας και μέχρι σημείου "αλληλοεξόντωσης". Η σύγκρουση,για το ποιός θα έχει το πάνω χέρι στην άσκηση της εξουσίας, απέδειχνε οτι η πορεία του αστικού εκσυγχρονισμού δεν ήταν καθόλου ανώδυνη.Στα πλαίσια αυτής της διαπάλης διαμορφώθηκαν, κατά καιρούς, διάφορες προσωρινές συμμαχίες. Αλλοτε μεταξύ του Κ. Καραμανλή, του Παρακράτους (ΙΔΕΑ κ.ά.) και των Ανακτόρων. Αλλοτε μεταξύ του Γ. Παπανδρέου και του Γλύξμπουργκ. Αλλοτε μεταξύ της ΕΡΕ, του Παλατιού και των λεγόμενων αποστατών της "Ενωσης Κέντρου".
Σ' αυτήν τη βάση, πρέπει να εκτιμηθούν τόσο ο πρώτος, όσο και ο δεύτερος "Ανένδοτος αγώνας" της "Ενωσης Κέντρου" και του Γ. Παπανδρέου και όχι στις υπερβολικές και εξωπραγματικές διαστάσεις που επιχειρούν εδώ και χρόνια να δώσουν το "Κέντρο" και το ΠΑΣΟΚ, παρουσιάζοντας αυτούς τους αγώνες ως την πεμπτουσία της πάλης για τη λαϊκή κυριαρχία! Σ' αυτήν τη βάση, πρέπει να δει κανείς και το γιατί η οικονομική ολιγαρχία, η τότε κυβέρνηση των ΗΠΑ και το Παλάτι δενείδαν αρνητικά την άνοδο της "Ενωσης Κέντρου" στην κυβερνητική εξουσία: Το "Κέντρο" πρόσφερε στην άρχουσα τάξη και στο Παλάτι την εναλλακτική λύση στη βάση της αλλαγής προσώπων, αλλά όχι και της ουσίας της αντιλαϊκής πολιτικής.
Είναι άλλο θέμα το ότι η δυναμική του λαϊκού κινήματος, με τους μεγαλειώδεις αγώνες του, δημιουργούσε κινδύνους να ξεφύγει ο έλεγχος της κατάστασης από το "Κέντρο".Αυτός ο "κίνδυνος" είναι ο πιο βασικός εσωτερικός λόγος που εξηγεί τα "Ιουλιανά" και σε συνέχεια την επιβολή της Δικτατορίας. Αυτός, και όχι ο φόβος της "Δεξιάς" από την πολιτική του Γ. Παπανδρέου και του "Κέντρου".
Μ. Μ.
(1) Κ. Παπαϊωάννου, "15 Ιουλίου 1965", σελ. 325 - 326, εκδόσεις "ΤΟΠΟΝΤΙΚΙ"
(2) Ο. Π., σελ. 296
(3) Δ. Χαραλάμπης, "Στρατός και πολιτική εξουσία", εκδόσεις "ΕΞΑΝΤΑΣ", σελ. 149
(4) Ο. Π., σελ. 152
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
18/5/2008
-- «Ιουλιανών» συνέχεια...
11/5/2008
-- Τα «Ιουλιανά» και το σήμερα
22/7/2001
-- Τα Ιουλιανά
18/5/1997
-- Το "Κέντρο" και ο Γ. Παπανδρέου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου