Το παράδειγμα του χρέους

Το παράδειγμα του χρέους

Ο ΣΥΡΙΖΑ, προτάσσοντας ως αιτία της κρίσης το χρέος, που φυσικά είναι δευτερεύουσα πλευρά της, αποπροσανατόλισε από τη βασική αιτία της κρίσης. Εκτός αυτού έθεσε το ζήτημα της διαχείρισης του χρέους ως το κύριο ζήτημα, όπως άλλωστε έκαναν και όλες οι κυβερνήσεις από το 2010 μέχρι σήμερα. Εχει σημασία να δούμε πώς διαμορφώνεται η θέση του για το χρέος.

Απ' το επαχθές χρέος...

Αρχικά ζήταγε «επαναδιαπραγμάτευση του χρέους», στη συνέχεια η πρότασή του αυτή συμπληρώθηκε με το αίτημα για «σύσταση επιτροπής ελέγχου του χρέους»,που θα διαχωρίσει το «νόμιμο» απ' το «παράνομο» και «επαχθές». Θέση που συσκότιζε ότι το χρέος προκλήθηκε από την καθ' όλα νόμιμη στον καπιταλισμό πολιτική εξυπηρέτησης των συμφερόντων του κεφαλαίου. Δηλαδή, τις φοροαπαλλαγές στο κεφάλαιο, τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, τις επιπτώσεις από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ και την ΟΝΕ.
Στις αρχές του 2011 εμπλούτισε την πρόταση για επαναδιαπραγμάτευση του χρέους με προτάσεις όπως: «Απευθείας δανεισμό από την ΕΚΤ (...) διαγραφή μέρους του χρέους ή επαναγορά χρέους ή κοινό μηχανισμό δανεισμού, έκδοση ευρωομολόγων».

...στη διαγραφή και το μορατόριουμ...

Το φθινόπωρο του 2011 η πρότασή του διαμορφώθηκε ως εξής: «Ριζική επαναδιαπραγμάτευση του χρέους, ριζική διαγραφή του χρέους (...) ώστε να γίνει διαχειρίσιμο και βιώσιμο και μετά να μπορείς και να δανείζεσαι αν θέλεις και να έχεις και μια δυνατότητα να κάνεις επενδύσεις για ανάπτυξη». Ο,τι, δηλαδή, έλεγαν οι ίδιοι οι αστοί και το καθαρόαιμο πολιτικό τους προσωπικό. Διευθέτηση των χρωστούμενων ώστε να αποκατασταθεί η φερεγγυότητα του καπιταλιστικού κράτους και να συνεχίσει να δανείζεται, δηλαδή να διαμορφώνει νέο χρέος που θα φορτωθεί στις πλάτες του λαού.
Αρχές του 2012 η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για το χρέος διαμορφώθηκε ως εξής: «Τριετής τουλάχιστον αναστολή πληρωμών προς ιδιώτες», αλλά «με τη σύμφωνη γνώμη βεβαίως της ΕΕ» και «με τη σύμφωνη γνώμη και των πιστωτών»!
Το Μάη του 2012 ο Γ. Δραγασάκης ξεκαθαρίζει: «Τι θα πει καταγγέλλω; Υπάρχουν αρκετές συγχύσεις. Στη σκέψη τη δική μας δεν υπάρχει η έννοια της μονομερούς πράξης. Δηλαδή, να βγούμε και μονομερώς να πούμε διαγράφουμε το χρέος, καταγγέλλουμε κ.λπ. Δεν είναι και λογικό να το πει κανείς αυτό. Αυτό που θα γίνει είναι μία επαναδιαπραγμάτευση».
Τον Οκτώβρη του 2012 στο σχέδιο Διακήρυξης για τη φυσιογνωμία και τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται: «Να επαναδιαπραγματευτούμε το δημόσιο χρέος σε ευρωπαϊκό επίπεδο (...) Στόχος της επαναδιαπραγμάτευσης οφείλει να είναι η διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του, ενώ εκείνο που απομένει οφείλει να αποπληρωθεί μετά από μια περίοδο χάριτος, με δικαιότερους όρους».

...μετά στο ό,τι λέει το ΔΝΤ

Το Νοέμβρη του 2012, ο Αλ. Τσίπρας στην εφημερίδα «6 μέρες», παραδέχτηκε για πρώτη φορά ότι υπάρχει «ταύτιση στο θέμα της διαγραφής του χρέους με το ΔΝΤ».
Το 2013, ο Αλ. Τσίπρας σε ερώτηση γιατί το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ απέρριψε την πρόταση για ολική διαγραφή του χρέους, απαντά: «Η θέση για ολική διαγραφή ξεχνά ότι το χρέος είναι ταξικό και δίνει συγχωροχάρτι σε αυτούς που το δημιούργησαν πλουτίζοντας. Είναι, λοιπόν, αντί να το σβήσουμε λογιστικά, να φορολογήσουμε αυτούς που πλούτισαν φορτώνοντας το λαό με χρέος (...) Οι επιλογές λοιπόν ήταν, διαγράφουμε και ξεχνάμε ή ζητάμε να το πληρώσουν αυτοί που το δημιούργησαν»!!!
Φυσικά, πρόκειται για δημαγωγία αφού στις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε ήταν ούτε είναι να βάλει τους επιχειρηματίες να πληρώσουν. Αλλωστε, κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε πρώτα απ' όλα να τους αφαιρέσεις την ιδιοκτησία στις επιχειρήσεις τους και στον πλούτο που παράγεται σε αυτές, κάτι που δεν έχει σχέση με τις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ.
Μάλιστα, το Νοέμβρη του 2013 ο Γ. Δραγασάκης, επιβεβαιώνοντας πόσο έχει γείρει το σβέρκο ο ΣΥΡΙΖΑ προς τις ΗΠΑ, δηλώνει ευθαρσώς: «Τι θα κάνουμε με το χρέος; Το αυτονόητο. Αυτό που προτείνει το Διεθνές Ταμείο για όλον τον κόσμο»!!!
Το Δεκέμβρη του 2013 ο Αλ. Τσίπρας ενημερώνει τον Ο. Ρεν για τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ: «Του εξήγησα ότι εδώ που βρισκόμαστε χρειάζεται άμεση αλλαγή πολιτικής, χρειάζεται αναδιάρθρωση του χρέους με διαγραφή μεγάλου μέρους του, μορατόριουμ στην αποπληρωμή και ρήτρα ανάπτυξης, χρειάζεται συντονισμένη πολιτική για την ανάπτυξη και την αύξηση των δεικτών του ΑΕΠ».
Φέτος το Γενάρη, ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε κι επισήμως διαζύγιο με τους ισχυρισμούς περί επάχθειας του χρέους. Ο Γ. Σταθάκης με δηλώσεις του στα ΜΜΕ ανέφερε ότι μόνο 5% του χρέους μπορεί να θεωρηθεί επαχθές. Το υπόλοιπο είναι πραγματικό.
Τον ίδιο μήνα με συνέντευξη στην εφημερίδα «La Stampa» ο Αλ. Τσίπρας επαναλαμβάνει την πρόταση για μια ευρωπαϊκή σύνοδο για το χρέος, όπως εκείνη του Λονδίνου, το 1953, για τη Γερμανία. Κάνοντας πιο «λιανά» τις αξιώσεις του για λογαριασμό της ντόπιας αστικής τάξης δηλώνει: «Θα χρειαζόταν μια ρήτρα για την αποπληρωμή των δανείων, που να συνδέεται με την ανάπτυξη: Αν το ΑΕΠ είναι θετικό, πληρώνουμε, αλλιώς όχι. Θα ήταν αναγκαίο και ένα new european deal, ένα μεγάλο πακέτο επενδύσεων για την ανάπτυξη - ιδίως στον ευρωπαϊκό Νότο - που να χρηματοδοτήσει την ανάκαμψη».
Και σε συνέντευξή του στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων DPA ξεκαθαρίζει για πολλοστή φορά: «Δεν αποτελεί δική μας επιδίωξη οι μονομερείς ενέργειες στο θέμα του χρέους (...) Μέσα από διαπραγματεύσεις και συμβιβασμούς μπορούμε να βρούμε μία λύση η οποία θα είναι βιώσιμη και εποικοδομητική για όλες τις πλευρές».

Σήμερα στο «λίγο απ' όλα»

Εντούτοις, αυτό το Φλεβάρη οι θέσεις του προσαρμόστηκαν ακόμα περισσότερο στο ρεαλισμό της αστικής διαχείρισης. Ο Γ. Σταθάκης, με συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής», θέτει το ζήτημα της διευθέτησης του χρέους σε νέα βάση: «Νομίζω ότι η αναδιάρθρωση του χρέους πρέπει να θεωρείται de facto δεδομένη. Διότι το πρόβλημα του χρέους πλέον είναι προσδιορισμένο και αφορά την αδυναμία εξυπηρέτησής του από το '14 ως το '20, ενώ είναι πιο διαχειρίσιμη η κατάσταση μετά το '20, εάν και εφόσον υπάρξει μεγάλη επιμήκυνση. Αρα (...) η χρυσή τομή και η σωστή λύση είναι ένας συνδυασμός των δύο: Αντιμετώπιση του προβλήματος του χρέους 2014 - 2020 και ταυτόχρονα δημιουργία των ελάχιστων προϋποθέσεων ώστε να υπάρξουν επενδυτικοί πόροι άμεσα»!!!
Ο Σταθάκης φεύγει από τη θέση της διαγραφής μέρους του χρέους - που έτσι κι αλλιώς δε θα γίνει για την τσέπη του εργαζόμενου αλλά για να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση του κεφαλαίου - και υιοθετεί την πιο «ρεαλιστική εκδοχή» ενός συνδυασμού επιμήκυνσης, «κουρέματος» και επενδυτικού πακέτου!!!
Στο πνεύμα αυτό ο Αλ. Τσίπρας σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γερμανική εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung» μίλησε για ύπαρξη «Σχεδίου Β» από τη Γερμανία σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει κυβέρνηση και διεκδικήσει διευθέτηση του χρέους.
«Η ιστορία της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης μας διδάσκει ότι βήματα ολοκλήρωσης επιτεύχθηκαν πάντα μέσω διαλόγου και διαδικασιών συλλογικών αποφάσεων (...) Γι' αυτό υπάρχει στο Βερολίνο ήδη τώρα ένα "Σχέδιο Β" για την περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει κυβέρνηση. Θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις για ένα "κούρεμα" χρέους, γι' αυτό είμαι απολύτως βέβαιος», αναφέρει χαρακτηριστικά.