ΚΚΕ και BRexit
Εν αρχή ήταν η ΕφΣυν και η σπέκουλα για τη "διγλωσσία" του ΚΚΕ, που άλλα
λέει μέσα (ως ΚΚΕ εσωτερικού;) κι άλλα έξω. Γιατί -λέει- άλλο το
"ούτε-ούτε" του ΓΓ, ούτε BRemain ούτε BRexit, και άλλο να χαιρετίζεις
τις τάσεις απογαλακτισμού, εναντίωσης, κτλ, από την ΕΕ. Που δε βγάζει
πολύ νόημα βέβαια (δίνεις το χέρι σου σε όποιον σηκώνεται, αλλά του
εξηγείς τι χρειάζεται για να μείνει όρθιος), αλλά σημασία έχει να μείνει
κάτι στον κόσμο ως αίσθηση, προτού κατακαθίσει η σκόνη.
Η πλάκα είναι πως ακόμα κι αν πάρεις τοις μετρητοίς τα λεγόμενά τους και προσπαθήσεις να βγάλεις άκρη, πέφτεις σε αξεδιάλυτες αντιφάσεις, καθώς ο Κουτσούμπας βγαίνει ο εκφραστής της "σκληρής, αριστερίστικης γραμμής", ενώ ο Μαρίνος και ο Βαγενάς εμφανίζονται "πιο διαλλακτικοί". Αλλά αν το ψάξουμε πχ για τη Συρία και την Ουκρανία, θα δούμε πως τότε έλεγαν τα αντίθετα και μοίραζαν ανάποδα τους ρόλους! Η ομιλία του ΓΓ στην εκδήλωση στο Σπόρτιγκ ήταν "πιο διαλλακτική" ενώ τα άρθρα του Βαγενά πχ "έξαλλος αριστερισμός" που αγνοούσε τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και δεν τις αξιοποιούσε.
Αυτό που είναι πιο κοντά στην αλήθεια είναι πως το ΚΚΕ είναι πολύ προσεκτικό στις διατυπώσεις τους στα πλαίσια των διεθνών του σχέσεων, όπου προσπαθεί να βρει κοινή γλώσσα και ένα πλαίσιο αναφοράς με διάφορα ΚΚ, που δεν έχουν ωστόσο ταύτιση απόψεων με το δικό μας. Από αυτήν την κοινή γλώσσα μέχρι τη "διγλωσσία, η απόσταση είναι τεράστια.
Μετά ήταν η σπέκουλα για το ΚΚΕ που απεμπολεί μια πάγια και χαρακτηριστική θέση του για την αποδέσμευση από την ΕΕ και την αποδυνάμωση της τελευταίας. Ας τα δούμε ένα προς ένα.
Καταρχάς, γενικά μιλώντας, είναι πολύ περίεργο, εφόσον μιλάμε για τακτική, δηλ για το ευέλικτο κομμάτι της στρατηγικής, να θεωρείται ως προδοσία και όχι ως δείγμα τακτικής ευελιξίας (ή τέλος πάντων να κριθεί συγκεκριμένα) η αλλαγή μιας θέσης. Και μάλιστα από τους ίδιους, που σε αντίθετη περίπτωση, θα μιλούσαν για την ίδια κασέτα, απολιθωμένες θέσεις, κοκ.
Ναι αλλά δεν είναι καν αυτή η περίπτωση. Μιλάμε εξάλλου για ένα κόμμα που κατέβαινε με βασικό τρίπτυχο στην προεκλογική περίοδο: διαγραφή χρέους, αποδέσμευση από την ΕΕ, κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων. Για τέτοια εγκατάλειψη του στόχου της αποδέσμευσης μιλάμε...
Πάμε παρακάτω. Παρά τις όποιες αναλογίες μπορεί να βρει κανείς ανάμεσα στα δύο δημοψηφίσματα (το βρετανικό φέτος και το ελληνικό πέρυσι), είναι εμφανώς διαφορετικές περιπτώσεις οι δύο χώρες και το πώς τίθεται το ζήτημα της εξόδου σε κάθε μία, τι στάση τηρεί η κάθε αστική τάξη σχετικά με αυτό και με ποια ενδεχόμενα φλερτάρει. Αλλιώς μπαίνει (αναλύεται, τεκμηριώνεται) δηλ το ζήτημα σε μια χώρα, όπου αναπτύσσονται ισχυρές φυγόκεντρες τάσεις και μια μερίδα των μονοπωλίων της τάσσεται ανοιχτά υπέρ της αποδέσμευσης και αλλιώς στη χώρα μας, όπου ο ευρωμονόδρομος είναι στρατηγική επιλογή της αστικής τάξης.
Παρόλα αυτά, το δια ταύτα είναι και στις δύο περιπτώσεις το ίδιο: αποδέσμευση με κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων κι αλλαγή της τάξης στην εξουσία. Τόσο στη Βρετανία, όπου είναι κομβικής σημασίας να μη στοιχηθεί πίσω από ένα αστικό, ευρωσκεπτικιστικό μπλοκ η εργατική τάξη κι η πρωτοπορία της, όσο και στην Ελλάδα όπου μια πιθανή αποδέσμευση από μόνη της δε θα αρκούσε για να δώσει επαναστατική, ριζική λύση.
Δηλ το ΚΚΕ θεωρεί προϋπόθεση της αποδέσμευσης τη λαϊκή εξουσία; Και πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτή η τελευταία εντός του ευρωενωσιακού ιμπεριαλιστικού πλαισίου; Δε θα 'ταν σε κάθε περίπτωση καλύτερα τα πράγματα και πιο ευνοϊκά για την υπόθεσή μας αν ήμασταν εκτός ΕΕ;
Ναι. Αλλά αν είναι έτσι, γιατί να μη βάλομε ως αυτόνομα αίτημα και στόχο πάλης και την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα; Δε θα είναι καλύτερα τα πράγματα και πιο ευνοϊκά για την υπόθεσή μας, αν δεν ήμασταν στο ευρώ; Εκτός κι αν πιστεύει κανείς ότι μπορεί να αρχίσει να οικοδομεί σοσιαλισμό εντός ευρωζώνης.
Αλλά αν ακολουθούμε τόσο απλοϊκό σκεπτικό και σκεφτόμαστε σχηματικά σα σχολαστικιστές, θα οδηγούμαστε σε τόσο άθλια συμπεράσματα.
Το ζήτημα (κι η ίδια η ζωή βασικά δεν μπαίνει σε ξεχωριστά κουτάκια, βήματα, στάδια, κοκ, αλλά συγκεκριμένα. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κληθούμε να ψηφίσουμε σε κάποιο δημοψήφισμα για την παραμονή μας ή όχι στην ΕΕ (κι η περυσινή αντίστοιχη πρόταση του ΚΚΕ δε θα γινόταν ποτέ δεκτή από το αστικό κοινοβούλιο). Αν για κάποιο λόγο (που σήμερα δε φαίνεται καν στον ορίζοντα) τεθεί ζήτημα αποδέσμευσης, αλλά αυτή μείνει μετέωρη, χωρίς να συνοδευτεί από τα επόμενα, απαραίτητα βήματα (όπως μπαίνουν από το τρίπτυχο του κόμματος), η χώρα δεν πρόκειται να λειτουργήσει ομαλά, σε συνθήκες εργαστηρίου, εντός κάποιας προστατευτικής γυάλας, ώστε να δούμε πώς θα αξιοποιήσουμε την κατάσταση ως μια επαναστατική ευκαιρία, αλλά σε ένα δυσμενές, άγριο περιβάλλον πίεσης και περικύκλωσης (και μάλιστα χωρίς τα εργαλεία και τις δυνατότητες που θα είχε μια επαναστατική εξουσία), όπου κάθε αρνητική επίπτωση θα γύριζε εις βάρος μας, κατά το (αήττητο) σκεπτικό: εσείς δεν ήσασταν που θέλατε την αποδέσμευση; Τα δικά σας λουζόμαστε τώρα...
Κι άντε να εξηγήσεις εκ των υστέρων, και μες στο γενικό χαμό, ότι η δική σου πρόταση είναι τελείως διαφορετική, διαχωρίζεται από αυτήν την κατάσταση, υπήρχε αστερίσκος στο σύνθημα, κτλ...
Η αποδέσμευση δεν μπαίνει ούτε ως προϋπόθεση ή προαπαιτούμενο της λαϊκής εξουσίας, ούτε και αντίστροφα, αλλά ταυτόχρονα, ως το πρώτο βήμα που πρέπει να συνδυαστεί άμεσα με τα υπόλοιπα (και σαν φόρα για το μεγάλο άλμα), αλλιώς θα μείνει μετέωρο και θα καταλήξει σε μια ακροβασία, σαν τον ποδηλάτη που σταματάει να κωπηλατεί στη μέση του σκοινιού. Δυστυχώς για όλους όσους επιμένουν να σκέφτονται σχηματικά (κι ευτυχώς για όλους τους υπόλοιπους) η σημερινή ανάγνωση της κατάστασης, μας λέει πως η ζωή και το επαναστατικό κίνημα δε θα σταματήσει σε ένα πιθανό GRexit (σκέτο με ολίγη) ή ένα δημοψήφισμα κι ότι η πραγματική ζωή κυλάει χωρίς να κοιτάζει τις ιδεοληψίες και τη μελαγχολία του καθενός, συνδέοντας εκ των πραγμάτων κάθε σοβαρό βήμα με το στρατηγικό στόχο που θα το διασφαλίσει. Αρκεί προφανώς κι ο υποκειμενικός παράγοντας να είναι έτοιμος να δράσει σε αυτή την κατεύθυνση και να μην αφήσει την ευκαιρία αναξιοποίητη.
Εκκρεμεί από την αρχή ένα ακόμα ζήτημα. Μήπως έτσι το ΚΚΕ αυτοκτονεί πολιτικά κι εγκαταλείπει την κρίσιμη στιγμή μια πάγια θέση του που την καλλιέργησε κόντρα στο ρεύμα στους πιο δύσκολους καιρούς, (πχ το 92', εν μέσω αντεπανάστασης και ψήφισης του Μάαστριχτ); Απεναντίας.
Υπενθυμίζω ότι ο στόχος πάλης για αποδέσμευση έμπαινε σχετικά αυτόνομα με κεκτημένη ταχύτητα από την εποχή της ΕΟΚ, όταν η έξοδος σήμαινε σχεδόν αυτομάτως σύνδεση με το συνασπισμό των σοσιαλιστικών χωρών και τη Σοβιετική Ένωση που ήταν τότε πολύτιμος σύμμαχος κάθε αντίστοιχης προσπάθειας-διαφοροποίησης. Με άλλα λόγια, ο στόχος της εξόδου δεν ήταν ρεφορμιστικός, αλλά ρεαλιστικός και ο παγκόσμιος συσχετισμός ήταν τέτοιος που διασφάλιζε τους υλικούς όρους για τη συμπλήρωση του στόχου.
Σήμερα που αυτό το ευνοϊκό διεθνές πλαίσιο δεν υφίσταται, δεν υπάρχει τίποτα ευκόλως εννοούμενο για να παραλειφθεί και να μην προβλεφτεί συγκεκριμένα, κανένας επιμέρους στόχος που να μπορεί να σταθεί χωρίς μια συνολική πρόταση κι έξω από αυτήν.
Κατά συνέπεια, αυτό που οφείλει να (συνεχίσει να) κάνει το ΚΚΕ, κατά τη γνώμη μου, είναι να μπει μπροστά, να σηκώσει με θάρρος και έντονα το μέτωπο της αποδέσμευσης, ενάντια σε όλο το φάσμα του αστικού πολιτικού κόσμου, να συσπειρώσει τις αντι-ΕΕ διαθέσεις των λαϊκών μαζών. Και να μη φοβηθεί την επαφή και τη ζύμωση με ευρύτερα λαϊκά στρώματα που η συνείδησή τους φτάνει μόνο ως το σημείο της εναντίωσης με την ΕΕ, χωρίς να έχει σκεφτεί ή να συμφωνεί με το παρακάτω.
Και από την άλλη, να εξακολουθήσει επίμονα να εξηγεί, να ζυμώνει, να καλλιεργεί το σύνθημα και την ανάγκη να συνδεθεί η αποδέσμευση με το στρατηγικό στόχο, να εργάζεται ακούραστα για την ωρίμανση, την ενίσχυση του μαζικού κινήματος και το μπόλιασμά του με αυτούς τους στόχους. Τόσο απλό (στα λόγια) και τόσο σύνθετο συνάμα (στην πράξη).
Η πλάκα είναι πως ακόμα κι αν πάρεις τοις μετρητοίς τα λεγόμενά τους και προσπαθήσεις να βγάλεις άκρη, πέφτεις σε αξεδιάλυτες αντιφάσεις, καθώς ο Κουτσούμπας βγαίνει ο εκφραστής της "σκληρής, αριστερίστικης γραμμής", ενώ ο Μαρίνος και ο Βαγενάς εμφανίζονται "πιο διαλλακτικοί". Αλλά αν το ψάξουμε πχ για τη Συρία και την Ουκρανία, θα δούμε πως τότε έλεγαν τα αντίθετα και μοίραζαν ανάποδα τους ρόλους! Η ομιλία του ΓΓ στην εκδήλωση στο Σπόρτιγκ ήταν "πιο διαλλακτική" ενώ τα άρθρα του Βαγενά πχ "έξαλλος αριστερισμός" που αγνοούσε τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και δεν τις αξιοποιούσε.
Αυτό που είναι πιο κοντά στην αλήθεια είναι πως το ΚΚΕ είναι πολύ προσεκτικό στις διατυπώσεις τους στα πλαίσια των διεθνών του σχέσεων, όπου προσπαθεί να βρει κοινή γλώσσα και ένα πλαίσιο αναφοράς με διάφορα ΚΚ, που δεν έχουν ωστόσο ταύτιση απόψεων με το δικό μας. Από αυτήν την κοινή γλώσσα μέχρι τη "διγλωσσία, η απόσταση είναι τεράστια.
Μετά ήταν η σπέκουλα για το ΚΚΕ που απεμπολεί μια πάγια και χαρακτηριστική θέση του για την αποδέσμευση από την ΕΕ και την αποδυνάμωση της τελευταίας. Ας τα δούμε ένα προς ένα.
Καταρχάς, γενικά μιλώντας, είναι πολύ περίεργο, εφόσον μιλάμε για τακτική, δηλ για το ευέλικτο κομμάτι της στρατηγικής, να θεωρείται ως προδοσία και όχι ως δείγμα τακτικής ευελιξίας (ή τέλος πάντων να κριθεί συγκεκριμένα) η αλλαγή μιας θέσης. Και μάλιστα από τους ίδιους, που σε αντίθετη περίπτωση, θα μιλούσαν για την ίδια κασέτα, απολιθωμένες θέσεις, κοκ.
Ναι αλλά δεν είναι καν αυτή η περίπτωση. Μιλάμε εξάλλου για ένα κόμμα που κατέβαινε με βασικό τρίπτυχο στην προεκλογική περίοδο: διαγραφή χρέους, αποδέσμευση από την ΕΕ, κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων. Για τέτοια εγκατάλειψη του στόχου της αποδέσμευσης μιλάμε...
Πάμε παρακάτω. Παρά τις όποιες αναλογίες μπορεί να βρει κανείς ανάμεσα στα δύο δημοψηφίσματα (το βρετανικό φέτος και το ελληνικό πέρυσι), είναι εμφανώς διαφορετικές περιπτώσεις οι δύο χώρες και το πώς τίθεται το ζήτημα της εξόδου σε κάθε μία, τι στάση τηρεί η κάθε αστική τάξη σχετικά με αυτό και με ποια ενδεχόμενα φλερτάρει. Αλλιώς μπαίνει (αναλύεται, τεκμηριώνεται) δηλ το ζήτημα σε μια χώρα, όπου αναπτύσσονται ισχυρές φυγόκεντρες τάσεις και μια μερίδα των μονοπωλίων της τάσσεται ανοιχτά υπέρ της αποδέσμευσης και αλλιώς στη χώρα μας, όπου ο ευρωμονόδρομος είναι στρατηγική επιλογή της αστικής τάξης.
Παρόλα αυτά, το δια ταύτα είναι και στις δύο περιπτώσεις το ίδιο: αποδέσμευση με κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων κι αλλαγή της τάξης στην εξουσία. Τόσο στη Βρετανία, όπου είναι κομβικής σημασίας να μη στοιχηθεί πίσω από ένα αστικό, ευρωσκεπτικιστικό μπλοκ η εργατική τάξη κι η πρωτοπορία της, όσο και στην Ελλάδα όπου μια πιθανή αποδέσμευση από μόνη της δε θα αρκούσε για να δώσει επαναστατική, ριζική λύση.
Δηλ το ΚΚΕ θεωρεί προϋπόθεση της αποδέσμευσης τη λαϊκή εξουσία; Και πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτή η τελευταία εντός του ευρωενωσιακού ιμπεριαλιστικού πλαισίου; Δε θα 'ταν σε κάθε περίπτωση καλύτερα τα πράγματα και πιο ευνοϊκά για την υπόθεσή μας αν ήμασταν εκτός ΕΕ;
Ναι. Αλλά αν είναι έτσι, γιατί να μη βάλομε ως αυτόνομα αίτημα και στόχο πάλης και την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα; Δε θα είναι καλύτερα τα πράγματα και πιο ευνοϊκά για την υπόθεσή μας, αν δεν ήμασταν στο ευρώ; Εκτός κι αν πιστεύει κανείς ότι μπορεί να αρχίσει να οικοδομεί σοσιαλισμό εντός ευρωζώνης.
Αλλά αν ακολουθούμε τόσο απλοϊκό σκεπτικό και σκεφτόμαστε σχηματικά σα σχολαστικιστές, θα οδηγούμαστε σε τόσο άθλια συμπεράσματα.
Το ζήτημα (κι η ίδια η ζωή βασικά δεν μπαίνει σε ξεχωριστά κουτάκια, βήματα, στάδια, κοκ, αλλά συγκεκριμένα. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κληθούμε να ψηφίσουμε σε κάποιο δημοψήφισμα για την παραμονή μας ή όχι στην ΕΕ (κι η περυσινή αντίστοιχη πρόταση του ΚΚΕ δε θα γινόταν ποτέ δεκτή από το αστικό κοινοβούλιο). Αν για κάποιο λόγο (που σήμερα δε φαίνεται καν στον ορίζοντα) τεθεί ζήτημα αποδέσμευσης, αλλά αυτή μείνει μετέωρη, χωρίς να συνοδευτεί από τα επόμενα, απαραίτητα βήματα (όπως μπαίνουν από το τρίπτυχο του κόμματος), η χώρα δεν πρόκειται να λειτουργήσει ομαλά, σε συνθήκες εργαστηρίου, εντός κάποιας προστατευτικής γυάλας, ώστε να δούμε πώς θα αξιοποιήσουμε την κατάσταση ως μια επαναστατική ευκαιρία, αλλά σε ένα δυσμενές, άγριο περιβάλλον πίεσης και περικύκλωσης (και μάλιστα χωρίς τα εργαλεία και τις δυνατότητες που θα είχε μια επαναστατική εξουσία), όπου κάθε αρνητική επίπτωση θα γύριζε εις βάρος μας, κατά το (αήττητο) σκεπτικό: εσείς δεν ήσασταν που θέλατε την αποδέσμευση; Τα δικά σας λουζόμαστε τώρα...
Κι άντε να εξηγήσεις εκ των υστέρων, και μες στο γενικό χαμό, ότι η δική σου πρόταση είναι τελείως διαφορετική, διαχωρίζεται από αυτήν την κατάσταση, υπήρχε αστερίσκος στο σύνθημα, κτλ...
Η αποδέσμευση δεν μπαίνει ούτε ως προϋπόθεση ή προαπαιτούμενο της λαϊκής εξουσίας, ούτε και αντίστροφα, αλλά ταυτόχρονα, ως το πρώτο βήμα που πρέπει να συνδυαστεί άμεσα με τα υπόλοιπα (και σαν φόρα για το μεγάλο άλμα), αλλιώς θα μείνει μετέωρο και θα καταλήξει σε μια ακροβασία, σαν τον ποδηλάτη που σταματάει να κωπηλατεί στη μέση του σκοινιού. Δυστυχώς για όλους όσους επιμένουν να σκέφτονται σχηματικά (κι ευτυχώς για όλους τους υπόλοιπους) η σημερινή ανάγνωση της κατάστασης, μας λέει πως η ζωή και το επαναστατικό κίνημα δε θα σταματήσει σε ένα πιθανό GRexit (σκέτο με ολίγη) ή ένα δημοψήφισμα κι ότι η πραγματική ζωή κυλάει χωρίς να κοιτάζει τις ιδεοληψίες και τη μελαγχολία του καθενός, συνδέοντας εκ των πραγμάτων κάθε σοβαρό βήμα με το στρατηγικό στόχο που θα το διασφαλίσει. Αρκεί προφανώς κι ο υποκειμενικός παράγοντας να είναι έτοιμος να δράσει σε αυτή την κατεύθυνση και να μην αφήσει την ευκαιρία αναξιοποίητη.
Εκκρεμεί από την αρχή ένα ακόμα ζήτημα. Μήπως έτσι το ΚΚΕ αυτοκτονεί πολιτικά κι εγκαταλείπει την κρίσιμη στιγμή μια πάγια θέση του που την καλλιέργησε κόντρα στο ρεύμα στους πιο δύσκολους καιρούς, (πχ το 92', εν μέσω αντεπανάστασης και ψήφισης του Μάαστριχτ); Απεναντίας.
Υπενθυμίζω ότι ο στόχος πάλης για αποδέσμευση έμπαινε σχετικά αυτόνομα με κεκτημένη ταχύτητα από την εποχή της ΕΟΚ, όταν η έξοδος σήμαινε σχεδόν αυτομάτως σύνδεση με το συνασπισμό των σοσιαλιστικών χωρών και τη Σοβιετική Ένωση που ήταν τότε πολύτιμος σύμμαχος κάθε αντίστοιχης προσπάθειας-διαφοροποίησης. Με άλλα λόγια, ο στόχος της εξόδου δεν ήταν ρεφορμιστικός, αλλά ρεαλιστικός και ο παγκόσμιος συσχετισμός ήταν τέτοιος που διασφάλιζε τους υλικούς όρους για τη συμπλήρωση του στόχου.
Σήμερα που αυτό το ευνοϊκό διεθνές πλαίσιο δεν υφίσταται, δεν υπάρχει τίποτα ευκόλως εννοούμενο για να παραλειφθεί και να μην προβλεφτεί συγκεκριμένα, κανένας επιμέρους στόχος που να μπορεί να σταθεί χωρίς μια συνολική πρόταση κι έξω από αυτήν.
Κατά συνέπεια, αυτό που οφείλει να (συνεχίσει να) κάνει το ΚΚΕ, κατά τη γνώμη μου, είναι να μπει μπροστά, να σηκώσει με θάρρος και έντονα το μέτωπο της αποδέσμευσης, ενάντια σε όλο το φάσμα του αστικού πολιτικού κόσμου, να συσπειρώσει τις αντι-ΕΕ διαθέσεις των λαϊκών μαζών. Και να μη φοβηθεί την επαφή και τη ζύμωση με ευρύτερα λαϊκά στρώματα που η συνείδησή τους φτάνει μόνο ως το σημείο της εναντίωσης με την ΕΕ, χωρίς να έχει σκεφτεί ή να συμφωνεί με το παρακάτω.
Και από την άλλη, να εξακολουθήσει επίμονα να εξηγεί, να ζυμώνει, να καλλιεργεί το σύνθημα και την ανάγκη να συνδεθεί η αποδέσμευση με το στρατηγικό στόχο, να εργάζεται ακούραστα για την ωρίμανση, την ενίσχυση του μαζικού κινήματος και το μπόλιασμά του με αυτούς τους στόχους. Τόσο απλό (στα λόγια) και τόσο σύνθετο συνάμα (στην πράξη).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου