ΠΡΕΜΙΕΡ ΛΙΓΚ Η... γύμνια της «βασίλισσας» των ποδοσφαιρικών αγορών

ΠΡΕΜΙΕΡ ΛΙΓΚ

Η... γύμνια της «βασίλισσας» των ποδοσφαιρικών αγορών

Associated Press

Η εμπλοκή του πρώην πλέον ομοσπονδιακού τεχνικού της Αγγλιας στο σκάνδαλο με τα δικαιώματα παικτών ήταν η κορυφή του παγόβουνου

Εδώ και μερικά χρόνια θεωρείται η βιτρίνα των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων και ίσως το κορυφαίο πρωτάθλημα στο κόσμο. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που οικονομικά ο τζίρος ξεπερνάει ακόμα και αυτόν του καλύτερου προϊόντος της UEFA μετά το Euro, του Τσάμπιονς Λιγκ. Το αγγλικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου της Πρέμιερ Λιγκ αλλα και γενικότερα η ποδοσφαιρική αγορά της «γηραιάς Αλβιόνας» επιχειρηματικά αποτελεί το πρότυπο των πολυεθνικών και των επιχειρηματιών που ασχολούνται με το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Ωστόσο αυτός ο ....«αγγελικά πλασμένος» επιχειρηματικός ποδοσφαιρικός παράδεισος έχει να αντιμετωπίσει τα μελανά του σημεία. Ενα από τα ζητήματα που απασχόλησαν τα διεθνή ΜΜΕ και την ποδοσφαιρική κοινή γνώμη πριν από λίγες μέρες ήταν το σκάνδαλο με την υπόθεση του - πρώην πλέον - ομοσπονδιακού τεχνικού Σαμ Αλαρντάις, που ...παγιδευμένος από δημοσιογράφους της Daily Telegraph, οι οποίοι προσποιήθηκαν υποψήφιους επενδυτές, εμφανίστηκε να τους συμβουλεύει πώς θα παρακάμψουν τους κανόνες της αγγλικής ομοσπονδίας για το καθεστώς των μεταγραφών. Ωστόσο, εκτός από τις συγκεκριμένες αποκαλύψεις που έβαλαν τέρμα στη μόλις 67 ημερών καριέρα του Αλαρντάις ως ομοσπονδιακού τεχνικού, τις μέρες που μεσολάβησαν από την αποκάλυψη τόσο το συγκεκριμένο αγγλικό Μέσο όσο και κάποια άλλα άνοιξαν αρκετά την υπόθεση, που φαίνεται να έχει αρκετά πλοκάμια, προχωρώντας και σε άλλες αποκαλύψεις.

«Πολύ βρώμικος ο κόσμος του ποδοσφαίρου»

Associated Press

Πίσω απ την βιτρίνα της Πρέμιερ Λιγκ κρύβεται η γνωστή σαπίλα του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου

«Ο κόσμος του ποδοσφαίρου είναι βρώμικος, πολύ βρώμικος. Δε θα είμαι εγώ ο μόνος που θα παραβιάσω τους κανόνες στην Αγγλία...», ήταν μια από τις ατάκες, μιλώντας στους υποτιθέμενους «επενδυτές», του ιδιοκτήτη της Λιντς, Μάσιμο Τσελίνο, ενός απ' τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους στο συγκεκριμένο σκάνδαλο.
Η «ομολογία» αυτή, αλλά και όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας μέχρι στιγμής, μιλάνε για το προφανές. Ακόμα και στον κόσμο του αγγλικού ποδοσφαίρου, όπου σύμφωνα με τον μύθο «αυτά δεν συμβαίνουν εκεί», «αυτά» όχι μόνο συμβαίνουν και εκεί αλλά δεν έχουν και την παραμικρή διαφορά με τα όσα επιτάσσουν οι λογικές και οι πρακτικές του σημερινού οικοδομήματος του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου, παντού στον κόσμο. Το κυνήγι των κερδών με όλους τους τρόπους, ακόμα και με παρασκηνιακές ενέργειες, «ζει και βασιλεύει» ακόμα και σε αγορές - πρότυπο επιχειρηματικά και με (επίσημα) υψηλούς τζίρους. Οσο και αν κάποιος προσπαθήσει να δει μόνο το «δέντρο» εστιάζοντας στο πρόσωπο του Σαμ Αλαρντάις ή σε άλλους πέντε-δέκα ενόχους που παρατύπησαν προς ίδιον όφελος, το «δάσος» θα υπάρχει πάντα γύρω. Τα όσα συμβαίνουν σε αυτό το «δάσος» θα έχουν άμεση σχέση με το γεγονός ότι το ποδόσφαιρο λειτουργεί ως πεδίο δράσης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και του κυνηγιού κέρδους των πολυεθνικών. Η σύγκρουση αντίπαλων συμφερόντων (πολλές φορές για σκοπούς απώτερους του ποδοσφαιρικού ανταγωνισμού), η σήψη, η διαφθορά, θα είναι πάντα συνώνυμα του ποδοσφαίρου - προϊόντος. Αυτά τα φαινόμενα όχι μόνο αφορούν όλα τα κομμάτια του «οικοδομήματος», ανεξαρτήτως της υψηλής ή χαμηλής θέσης τους στην ποδοσφαιρική εμπορική αγορά, αλλά είναι και ευθέως ανάλογα με τη θέση τους στην «πυραμίδα». Οσο μεγαλύτερα αυτά που διακυβεύονται, τόσο περισσότερο «παρασκήνιο» και σαπίλα.

Associated Press

Στα μεταγραφικά δικαιώματα ιδιαίτερα πρωτοκλασάτων παικτών παίζεται ένα τεράστιο αλισβερίσι κερδών

Ας σημειωθεί ότι εκτός του «τραβήγματος της κουρτίνας» όσον αφορά την οικονομική διαφθορά στο πρωτάθλημα της Πρέμιερ Λιγκ, οι μάσκες έχουν πέσει εδώ και αρκετά χρόνια και σε έναν άλλο τομέα όπου είχε διαφημιστεί η αγγλική πραγματικότητα ως «πρότυπο». Αυτόν της βίας. Ενός φαινομένου επίσης άμεσα συνδεδεμένου με την πραγματικότητα του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου, με βαθιές ρίζες στις λογικές που επικρατούν σε αυτό. Οσο και να διαφημίστηκαν η εκδίωξη της βίας από τις εξέδρες και τα γήπεδα ως «θέατρα ψυχαγωγίας», αφού έτσι επέβαλε ο στόχος να πουληθεί καλύτερα το προϊόν, η πείρα και στην Αγγλία από τις συμπλοκές και τα μαχαιρώματα οπαδών σε παμπ, μετρό, δρόμους, αποδεικνύει ότι το θέμα καθε άλλο παρά λύθηκε...

Τεράστιο αλισβερίσι με τα δικαιώματα των παικτών

Τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με το σκάνδαλο στο αγγλικό ποδόσφαιρο αφορούν ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, που ως στόχο έχει την καλύτερη και φυσικά μεγαλύτερη εκμετάλλευση των παικτών από τρίτους, οι οποίοι επιδιώκουν μεγαλύτερο μερίδιο στην πίτα της μεταγραφικής αγοράς, παρακάμπτοντας εν ανάγκη τους επίσημους κανονισμούς. Τόσο ο ομοσπονδιακός τεχνικός της εθνικής Αγγλίας, Σαμ Αλαρντάις, όσο και ένας από τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους, ο Μάσιμο Τσελίνο, φέρονται να εκμεταλλεύονται τη θέση τους εξηγώντας στους δημοσιογράφους που έχουν τον ρόλο των υποψήφιων επενδυτών πώς θα βγάλουν περισσότερα λεφτά από τις μεταγραφές παικτών. Ουσιαστικά οι συγκεκριμένοι εξηγούν - με το αζημίωτο - τους τρόπους να παρακάμψουν τους κανόνες της Ομοσπονδίας για το περίφημο ΤPO (Third Party Owenrship), την πρακτική κατά την οποία εταιρείες ή επενδυτές κατέχουν μέρος των δικαιωμάτων των παικτών, ώστε να κερδίζουν χρήματα από τις μεταγραφές. Μάλιστα στην περίπτωση του Τσελίνο τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο αποκαλυπτικά σε σχέση με τον Αλαρντάις, αφού παρουσίασε ένα ιδιαίτερα έξυπνο σχέδιο, προτείνοντας στους «επενδυτές» να γίνουν μέτοχοι του συλλόγου αγοράζοντας ένα 20% των μετοχών, με αντάλλαγμα κέρδη από τις μελλοντικές πωλήσεις των παικτών (επίσης 20%). Σε μια άλλη περίπτωση του ίδιου σκανδάλου, με πρωταγωνιστές αυτή την φορά τον Τόμι Ράιτ, βοηθό προπονητή της Μπάρνσλεϊ, και τον Τζίμι Φλόιντ Χάσελμπαϊνκ, προπονητή της Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς, το σχέδιο αφορά τη δημιουργία «πλασματικής εταιρείας» στην Ασία, η οποία θα φέρεται ως κάτοχος των δικαιωμάτων παικτών και μέσω της οποίας θα γινόταν η αγορά.
Φυσικά όλα αυτά αποδεικνύουν το πού έχει φτάσει το τεράστιο αλισβερίσι και τα παιχνίδια που παίζονται πίσω από τους ίδιους τους παίκτες, οι οποίοι ουσιαστικά έχοντας τον ρόλο της «χρυσοφόρας μαριονέτας» και εγκλωβισμένοι στα παχυλά συμβόλαια και στους κανόνες της αγοράς, αποτελούν το μέσο για τα κέρδη των επιχειρηματιών και των πολυεθνικών.

Η υποκρισία FIFA, UEFA, EE

Αξίζει να δούμε μια ακόμα πλευρά. Ο περίφημος κανονισμός του ΤPO ανακοινώθηκε πέρυσι τον Απρίλη από την Παγκόσμια Συνομοσπονδία με σκοπό την απαγόρευση της ιδιοκτησίας παικτών από τρίτους. Ουσιαστικά πρόκειται για κανονισμό που απαγόρευσε ρητά σε συλλόγους ή ποδοσφαιριστές να συνάπτουν συμφωνίες οικονομικών δικαιωμάτων με τρίτους επενδυτές. Μάλιστα, λίγους μήνες μετά, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανακοίνωσε επίσης μια παρόμοια απαγόρευση στον ευρωπαϊκό αθλητισμό, με σχετική απόφαση που ανέφερε ότι η κυριότητα τρίτων εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ακεραιότητα των αγώνων και εισάγει κινδύνους εγκληματικών δραστηριοτήτων στον αθλητισμό. Ωστόσο, εκείνο που είναι ξεκάθαρο είναι ότι το όποιο ενδιαφέρον των FIFA, UEFA όσο και και της ίδιας της ΕΕ για το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο και τον έλεγχο των κακώς κειμένων του, μόνο υποκριτικό μπορεί να θεωρηθεί. Οι δυο πρώτες μπορεί να θεσπίζουν κανόνες όπως το ΤPO, αντίστοιχους που αφορούν τον ισοσκελισμό εσόδων-εξόδων των ομάδων ή το περίφημο Sallary Cup (πλαφόν στα έξοδα για μεταγραφές) και να τιμωρούν ομάδες που τους παραβαίνουν, ωστόσο είναι προφανές πως αυτό έχει να κάνει όχι με το... ευ αγωνίζεσθαι, αλλά με την προάσπιση των δικών τους συμφερόντων και την παραμονή του ελέγχου της κατάστασης στα χέρια τους. Την ίδια στιγμή με τις πρακτικές τους όχι μόνο προωθούν την περαιτέρω εμπορευματοποίηση του προϊόντος, αλλά ανοίγουν κι άλλο το δρόμο στις πολυεθνικές και στα κυκλώματα των μάνατζερ να βρουν πεδίο δράσης στο συγκεκριμένο άθλημα. Από κοντά και η ΕΕ, με τους όποιους νόμους να έχουν μοναδικό στόχο την προστασία του κερδοφόρου προϊόντος και την αντίστοιχη προστασία των λεγόμενων «νόμιμων» επενδυτών ή των αρμοδίων αρχών (FIFA, UEFA), που κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς, από τους αντιπάλους τους.