Η πολιτική εξυπηρέτησης του κεφαλαίου ο εμπρηστής των δασικών οικοσυστημάτων

© 2017 ΑΘΗΝΑΙΚΟ-ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑ

Μία από τις πολλές πυρκαγιές που ξέσπασαν στην Αττική μέσα στον Αύγουστο

Οι πρόσφατες δασικές πυρκαγιές, όπως κάθε φορά, πυροδότησαν συζητήσεις, προτάσεις για τα προβλήματα της καταστροφής των δασικών οικοσυστημάτων (δ.οικ), των αγροτικών καλλιεργειών, για τις απώλειες περιουσιών, παράγωγης, υποδομών, τους τραυματισμούς κ.λπ. Οι αντιπαραθέσεις της κάθε φορά κυβέρνησης με τα κόμματα της αστικής αντιπολίτευσης αποτελούν τον καπνό συσκότισης της βάσης των προβλημάτων. Περιορίζονται σε σημαντικά άλλα δευτερεύοντα, ουσιαστικά ζητήματα, όπως μη έγκαιρη επέμβαση, έλλειψη συντονισμού, ανικανότητα, ελλείψεις προσωπικού κ.λπ. Ολοι αυτοί, που ορκίζονται στην ανταγωνιστικότητα για το κέρδος, στους νόμους της καπιταλιστικής αγοράς, της εξυπηρέτησης των κερδοφόρων επενδύσεων των μονοπωλιακών ομίλων και της θωράκισης της κερδοφορίας τους, πετούν μεταξύ τους ξύλινα βέλη, είναι υποκριτές, «επιχειρηματίες» του αποπροσανατολισμού. Προσπαθούν να κοροϊδέψουν τον ελληνικό λαό. Στην αντιμετώπιση του προβλήματος των δασικών πυρκαγιών κινούνται στο πλαίσιο του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης της Ελλάδας. Αυτόν υπηρετεί στον ένα ή άλλο βαθμό και η εκάστοτε κυβερνητική πολίτικη. Η δασική πολίτικη αποτελεί μέρος της πολίτικης γης και περιβάλλοντος. Αυτή είναι η βάση του προβλήματος.

Πεδίο ενίσχυσης της κερδοφορίας του κεφαλαίου

Οι αστικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τα δ.οικ., που αποτελούν στο μεγαλύτερο μέρος τους κρατική περιουσία, ως πεδίο ενίσχυσης και εξυπηρέτησης της κερδοφορίας διάφορων κατά καιρούς τμημάτων του κεφαλαίου (κατασκευαστικού, τουριστικού, βιομηχανικού κ.λπ.), χωρίς να παραγνωρίζεται η προσπάθεια σταθεροποίησης και της κοινωνικής συμμαχίας της αστικής τάξης με μικροαστικά στρωματά των πόλεων και της περιφέρειας, που έχουν συμφέρον από τις αγοραπωλησίες στη γη. Η αυθαίρετη δόμηση, οι οικισμοί, η εκτός σχεδίου δόμηση σε δάση και δασικές εκτάσεις, οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί, οι άναρχες επεκτάσεις των πόλεων, είναι τα χαρακτηριστικά που ώθησαν στα ύψη για δεκαετίες τα κέρδη του κατασκευαστικού κεφαλαίου. Οι κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ έκαναν τα αδύνατα - δυνατά, στην προσπάθειά τους να κρύψουν ότι στις προηγούμενες 10ετίες, οι εμπρησμοί ήταν πάνω από το 65% των αίτιων των πυρκαγιών και κατέστρεφαν πάνω από το 85% των καμένων δ.οικ. και ότι οι πυρκαγιές ήταν βασικό εργαλείο μεταβολής του χαρακτήρα των καμένων δασών και δασικών εκτάσεων σε τουριστικές και άλλες επιχειρήσεις, οικόπεδα, οικισμούς, πολυτελείς βίλες κ.λπ. Αλλωστε, γι' αυτό ο σχεδιασμός χρήσεων γης γίνεται ή νομιμοποιείται στη βάση των αναγκών και επιλόγων των μονοπωλιακών ομίλων. Μάλιστα, λόγω της σκόπιμης «αντιφατικότητας» της δασικής νομοθεσίας άλλα και των κυβερνητικών επιλογών, πολλά ψηλά δάση εξαιρούνταν της κήρυξής τους ως αναδασωτέα, ενώ κηρύσσονταν οριακές ως προς το χαρακτήρα εκτάσεις, ενώ άλλες φόρες εξαιρούνταν αυθαίρετοι οικισμοί και οικοδομικοί συνεταιρισμοί που χτίστηκαν ή επεκτείνονταν μετά τις πυρκαγιές, χωρίς καμιά ακόμη και αστική νομιμοποίηση.

Δεν μπορούν να κρύψουν τη γύμνια

Η σημερινή κυβέρνηση υπερτονίζει ως αιτία των φετινών δασικών πυρκαγιών τους εμπρησμούς, χωρίς να μπορεί να κρύψει τη γύμνια του κρατικού μηχανισμού που διαχειρίζεται, σε προσωπικό, μέσα και πόρους, την ίδια ακριβώς γύμνια που παρέλαβε από τις προηγούμενες αστικές κυβερνήσεις και τον ίδιο προσανατολισμό. Αυτό επιβεβαίωσε και ο πρωθυπουργός μιλώντας από την Ελευσίνα (4/7/2017): Παραδέχτηκε τη μείωση των δαπανών της αντιπυρικής προστασίας και καταστολής λόγω δημοσιονομικής προσαρμογής, αποφεύγοντας να πει λέξη για τον προσανατολισμό που δίνει βάρος στην καταστολή των δασικών πυρκαγιών και όχι στην πρόληψη. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ διατηρεί το ίδιο δασικό νομικό πλαίσιο, άλλα ακόμη και τις ασάφειες του ορισμού του δάσους που οδηγεί σε αποχαρακτηρισμούς και αναγνωρίσεις ανύπαρκτων δικαιωμάτων κυριότητας σε κρατικά δάση και δασικές εκτάσεις από φυσικά αλλά και νομικά πρόσωπα. Ολοι, λοιπόν, αποφεύγουν σκόπιμα να μιλήσουν για την «ταμπακιέρα»:
-- Οτι η εμπορευματοποίηση της γης, ο χωροταξικός σχεδιασμός και των χρήσεων γης, η διεκδίκηση της κυριότητας και της ατομικής ιδιοκτησίας σε δάση και δασικές εκτάσεις μετά τον αποχαρακτηρισμό τους και το υπάρχον νομικό πλαίσιο, οι οικιστικές πυκνώσεις, τα μέτρα για εξαγορά κρατικών δασικών εκτάσεων κ.λπ. ο Ν. 4280/2014, που επιτρέπει τη διεύρυνση των επεμβάσεων στα δ.οικ., αποτελούν το έδαφος της εμπρηστικής πολιτικής.
-- Οτι οι δασικές πυρκαγιές αντικειμενικά και ανεξάρτητα από τα όποια μέτρα «προστασίας», ευνοούν επιχειρηματικά σχεδία και συμφέροντα συγκεκριμένων ομάδων που έχουν αντιθέσεις κυρίως με το τουριστικό κεφάλαιο.
-- Σκόπιμα αποκρύβουν την αντικειμενική αλήθεια ότι η δασική πολίτικη όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων δεν είχε ως περιεχόμενο την ολοκληρωμένη διαχείριση, οικολογική ανόρθωση και προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, αφού δεν απέδιδαν το προσδοκώμενο από τους μονοπωλιακούς ομίλους ποσοστό κέρδους, πάρα μόνο με την αλλαγή του χαρακτήρα ή της χρήσης τους.
-- Οτι όλες οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις και αυτές των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ απ' όλες τις πηγές χρηματοδότησης δίνουν λιγότερο από το 0,50% του προϋπολογισμού για τις συνολικές ανάγκες του τομέα των δασών, οδηγώντας εκτός των άλλων και στην απαξίωση της δασικής υπηρεσίας.
-- Οτι ο διαχωρισμός της ολοκληρωμένης διαχείρισης και προστασίας των δασών από την αντιπυρική τους προστασία, άλλα και παραπέρα της πρόληψης από την καταστολή των δασικών πυρκαγιών που είναι αναπόσπαστο μέρος της, έχει αποτύχει, όπως είχε εκτιμήσει το ΚΚΕ από το 1998, όταν έγινε ο διαχωρισμός από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Και ότι υπάρχει πρόβλημα γνώσης της συμπεριφοράς της δασικής πυρκαγιάς, αλλά και του δασικού χώρου από τις δυνάμεις καταστολής, πάρα τις υπεράνθρωπες προσπάθειές τους.
Ολοι συσκοτίζουν τη βασική αιτία που προκαλεί τα οξυμένα προβλήματα του περιβάλλοντος, δηλαδή την άναρχη ανάπτυξη, με κριτήριο το καπιταλιστικό κέρδος, την εμπορευματοποίηση της γης, των δ.οικ., του νερού, της Ενέργειας, διαμορφώνοντας παράλληλα ευνοϊκό νομικό και οικονομικό επενδυτικό πλαίσιο και πολύμορφες παχυλές κρατικές ενισχύσεις στους μονοπωλιακούς ομίλους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τόσο στη φάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης όσο και στη φάση της κρίσης αντιμετωπίζεται σχεδόν αποκλειστικά ως κερδοφόρο πεδίο άντλησης πρώτων υλών, ως χώρος τουριστικής αξιοποίησης, γενικότερα ως χώρος επέκτασης και διεύρυνσης των δραστηριοτήτων του κεφαλαίου, ως πεδίο απόθεσης απορριμμάτων και λυμάτων. Το εσωτερικό κίνητρο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, η μεγιστοποίηση του κέρδους, δεν μπορεί να βάλει φραγμούς στην καταστροφή ή υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Γι' αυτό και η προστασία του περιβάλλοντος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ανεξάρτητα από το κίνητρο της παραγωγής, του δρόμου ανάπτυξης που ακολουθεί κάθε κοινωνία. Με πρόσχημα τη δημοσιονομική προσαρμογή, διαμορφώνουν κλίμα ώστε να εμφανίσουν ως μοναδική λύση την πλήρη είσοδο των μονοπωλιακών ομίλων στο σύνολο της διαχείρισης και προστασίας των δασών, που θα αναλάβουν από τη φύλαξη μέχρι την καταστολή των δασικών πυρκαγιών και τη διαχείρισή τους, όπως κατά το παρελθόν συγκεκριμένη βιομηχανία ξύλου πρότεινε να της δοθούν δασικά συγκροτήματα να τα διαχειριστεί χωρίς αντίτιμο προς το κράτος, αφού «θα εξασφάλιζε τη διαχείριση, προστασία και ανόρθωση των δασών», που το ίδιο δεν μπορεί να εξασφαλίσει.

Διαφορετικό κριτήριο στην πολιτική γης

Η δασική πολίτικη των κυβερνήσεων της αστικής τάξης αποκαλύπτει ότι, στην πραγματικότητα, η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από τις καταστροφές των δ.οικ. και η ολοκληρωμένη διαχείριση, προστασία και ανόρθωσή τους απαιτεί διαφορετικό κριτήριο και στην πολίτικη γης και περιβάλλοντος, στο σχεδιασμό της παραγωγής, διαφορετικές σχέσεις παραγωγής. Ο σχεδιασμός της παραγωγής από την εργατική εξουσία, με στόχο την ικανοποίηση των διευρυνόμενων λαϊκών αναγκών, ξερίζωμα του κέρδους, κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής και της δασικής γης, οργάνωση της παραγωγής με επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο.
Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει το κύριο βάρος να δίνεται στη συνολική διαχείριση, προστασία και οικολογική ανόρθωση των δ.οικ, με αποκλειστική ευθύνη του κράτους, που απαιτεί μεσο-μακροπρόθεσμο επιστημονικό σχεδιασμό και εδώ ενταγμένη η ενιαία αντιπυρική προστασία με κύριο βάρος στην πρόληψη και την ειδική διαχείριση της δασικής βλάστησης, από μια δασική υπηρεσία με διαφορετική δομή, οργάνωση, προσωπικό, μέσα και οικονομικούς πόρους και με διαφορετικό νομικό και θεσμικό πλαίσιο.
Απαιτούνται άμεσα:
-- Κήρυξη όλων των καμένων δασών και δασικών εκτάσεων ως αναδασωτέων, ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Καμία αλλαγή στο χαρακτήρα και τη χρήση γης. Να θεωρηθεί παράνομη η οικοπεδοποίηση των καμένων δασών και δασικών εκτάσεων με τα κτίσματα που περιέχουν.
-- Εξασφάλιση των απαραίτητων κονδυλίων για το σύνολο των αναγκών.
-- Πλήρης και ουσιαστική καταγραφή της καταστροφής των καμένων εκτάσεων και οικογενειακών περιουσιακών στοιχείων. Αποζημιώσεις 100% των περιούσιων της παράγωγης και των υποδομών.
-- Απαλλαγή από τις ασφαλιστικές εισφορές και φορολογικές υποχρεώσεις, πάγωμα της πληρωμής των δανείων για τους πληγέντες.
-- Εκπόνηση δασοτεχνικών μελετών και έργων που θα περιλαμβάνουν μετρά προστασίας του εδάφους, αντιμετώπισης πλημμυρικών φαινόμενων, μετρά βοήθειας της φυσικής αναγέννησης και αναδάσωσης.
-- Μέτρα προστασίας από καταπατήσεις, εκχερσώσεις και άλλες προσπάθειες αλλαγής του χαρακτήρα των καμένων δασών και δασικών εκτάσεων.
-- Πλήρωση των κενών οργανικών θέσεων στην Πυροσβεστική, στη Δασική Υπηρεσία, στην Τοπική Διοίκηση και υγειονομικές υπηρεσίες με μόνιμο προσωπικό.
-- Αύξηση των δαπανών για τον τομέα δασών, ιδιαίτερα για τη δασοπυροπροστασία, και αναδασώσεις στο 1% του προϋπολογισμού.
-- Κατάργηση όλου του νομικού πλαισίου της εμπορευματοποίησης των δ.οικ. (Ν. 998/79, Ν. 1734/87, Ν. 3208/2003, Ν. 4280/2014 που ψήφισαν οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και διατηρεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ).

Του
Αντώνη ΡΑΛΛΑΤΟΥ*
* Ο Αντώνης Ραλλάτος είναι μέλος του Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής της ΚΕ του ΚΚΕ