Αλλη μια φορά... για το μάθημα των Θρησκευτικών

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, σε μια περίοδο μάλιστα που πλατιά λαϊκά στρώματα πλήττονται από την ταξική αντιλαϊκή πολιτική της, στήνει διαχωρισμούς ανάμεσα σε «προοδευτικούς» και «συντηρητικούς», την ίδια στιγμή που και στο χώρο της Παιδείας διατηρεί και συνεχίζει τους πιο σημαντικούς αναχρονισμούς. Γιατί αναχρονισμός για τα παιδιά του λαού είναι να κάνουν μάθημα σε ακατάλληλες αίθουσες, ένας εκπαιδευτικός να κάνει δύο και τρία μαθήματα εκτός της ειδικότητάς του. Αναχρονισμός είναι οι μαθητές να κάνουν μάθημα σε προκάτ αίθουσες, σε τάξεις που παγώνουν το χειμώνα, σε σχολεία χωρίς αντισεισμικό έλεγχο από τη δεκαετία του '80.

Η συγκυβέρνηση, έχοντας επίγνωση της λαϊκής δυσαρέσκειας που διογκώνεται, επιδιώκει να αποπροσανατολίσει με διάφορες ενέργειες και δράσεις «προοδευτικοφάνειας». Ετσι, αφού δεν κατάργησε το μάθημα των Θρησκευτικών όπως διακήρυττε, εισήγαγε στα σχολεία, αντί για βιβλία Θρησκευτικών, φάκελο μαθητή που θα χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός σαν μπούσουλα για το μάθημα.
Η πιλοτική εφαρμογή αυτών των νέων Προγραμμάτων Σπουδών στα Θρησκευτικά έγινε την περίοδο 2011 - 2014 και υπήρχε συνεργασία ανάμεσα στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής με διάφορους φορείς (πανεπιστημιακούς Θεολογικών Σχολών, Σχολικούς Συμβούλους Θεολόγων κ.ά.), αλλά και με τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο (19/4/16) και τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο (2/3/2016).

Το περιεχόμενο του φακέλου δέχτηκε κριτική από την Εκκλησία και από την Πανελλήνια Ενωση Θεολόγων, που επικεντρώνουν στο γεγονός ότι δημιουργεί σύγχυση στους μαθητές, είναι μια πολυσυλλεκτική «σαλάτα» θρησκειών, χωρίς να αναγνωρίζεται η ορθόδοξη χριστιανική πίστη ως κυρίαρχη, στην οποία ο μαθητής πρέπει να εμβαθύνει. Επικαλούνται μάλιστα το γεγονός ότι η ελληνική πολιτεία, με νόμους και της ΝΔ αλλά και του ΣΥΡΙΖΑ, έχει δώσει τη δυνατότητα σε άλλες θρησκευτικές κοινότητες Ελλήνων πολιτών (Μουσουλμάνων, Ιουδαίων, Καθολικών) να επιλέγουν τα διδακτικά τους εγχειρίδια στα ελληνικά δημόσια σχολεία.

Μια αντικειμενική καταγραφή της κατάστασης, ωστόσο, θα επισήμανε ότι η στενή σύνδεση κράτους - Εκκλησίας είναι παραπάνω από φανερή σε όλη την εκπαιδευτική διαδικασία. Από τις εικόνες στις τάξεις, την προσευχή, τον εκκλησιασμό, τον θρησκευτικό χαρακτήρα των εθνικών εορτών (ιδιαίτερα της 25ης Μαρτίου) κ.ά. Ακόμα παραπέρα, σε σχολεία της ενορίας, η Εκκλησία μπαίνει μέσα στις τάξεις και απευθύνεται στα παιδιά του Δημοτικού προβάλλοντας τις δράσεις της (κατηχητικό κ.ά.). Ακόμα και περιοδικά μοιράζονται μέσα στα σχολεία (επί πληρωμή ενός ευρώ μάλιστα!), με έντονη την αντικομμουνιστική τους κατεύθυνση. Για παράδειγμα, σε Δημοτικό Σχολείο στον Πύργο Ηλείας διακινήθηκε μέσα στην τάξη το περιοδικό «Προς τη Νίκη» (της Αδελφότητας Θεολόγων «Ο Σωτήρ»), που ανάμεσα στις σελίδες του εντοπίζουμε τρισέλιδο αφιέρωμα στην Οκτωβριανή Επανάσταση! Εκεί διαβάζουμε για τα «γκούλαγκ», την κατάργηση των Χριστουγέννων από τα «Σταλινούγεννα», το «αίσχος του τείχους» κ.ά.

Το ΚΚΕ θεωρεί ότι είναι αναγκαίος και επίκαιρος ο χωρισμός του κράτους από την Εκκλησία, που φυσικά πρέπει να εκφραστεί και σε εκπαιδευτικά ζητήματα. Παράλληλα, τοποθετείται με ευθύνη στο περιεχόμενο των φακέλων μαθητή από τη σκοπιά της υπεράσπισης της ορθολογικής επιστημονικής σκέψης, που είναι η μόνη που μπορεί να δώσει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να γνωρίσει την υλική και πνευματική πραγματικότητα, να μπορέσει να την αλλάξει.

Ο νέος φάκελος μαθητή στα Θρησκευτικά συνεχίζει στη γραμμή της θρησκευτικής πίστης και όχι της γνώσης του θρησκευτικού φαινομένου ως κατεξοχήν κοινωνικού φαινομένου. Επί της ουσίας πρόκειται για κήρυγμα ιδεαλισμού που τελικά «κουμπώνει» με τα επιμέρους θρησκευτικά δόγματα. Γι' αυτό, στα προγράμματα σπουδών γράφεται ότι ο Θεός βρίσκεται στο 96% της ύλης που δεν μπορεί ο άνθρωπος και η επιστήμη να εξερευνήσει.
Από αυτή την άποψη, θεωρούμε ότι η επιστημονική γνώση και του θρησκευτικού φαινομένου απαιτεί την κατάργηση του μαθήματος των Θρησκευτικών και την ένταξη αυτής της προσέγγισης με παιδαγωγικό και επιστημονικό τρόπο στην ύλη άλλων μαθημάτων, όπως η Κοινωνιολογία, η Φιλοσοφία κ.α.

Ο σεβασμός στη θρησκευτική πίστη του καθενός είναι αυτονόητος. Η πίστη αυτή δεν μπορεί να γίνεται αιτία για διαχωρισμούς με βάση αυτό το κριτήριο. Ιδια είναι τα προβλήματα που βιώνουν οι εργαζόμενοι, είτε είναι ορθόδοξοι χριστιανοί, είτε καθολικοί, είτε μουσουλμάνοι, είτε άθεοι. Η πίστη είναι υπόθεση προσωπική και δεν μπορεί να μπαίνει μέσα στις πόρτες του σχολείου. Αλλωστε, σε ακτίνα το πολύ ενός χιλιομέτρου υπάρχουν οι εκκλησίες για να μπορέσουν οι πιστοί να ασκήσουν την καθόλα σεβαστή λατρευτική ανάγκη.

Σε αυτήν τη βάση, οι αντιδράσεις κάποιων γονιών που επιστρέφουν τους φακέλους του μαθητή, αξιοποιώντας πανελλαδικά ενιαίο πρότυπο, δεν μπορούν να γίνονται με αίτημα την επιστροφή στην πρότερη κατάσταση, της κατήχησης. Το αίτημα που σήμερα μπορεί να ικανοποιήσει τις διαφορετικές ανάγκες γονιών και μαθητών σε σχέση με τη θρησκευτική πίστη και τα Θρησκευτικά, είναι το μάθημα αυτό να γίνει προαιρετικό και όχι υποχρεωτικό.