Επίφαση ευαισθησίας από την κυβέρνηση που τσακίζει τα κοινωνικά δικαιώματα

Η τοποθέτηση του ειδικού αγορητή του ΚΚΕ, Γ. Δελή, στη χτεσινή συζήτηση στη Βουλή

Eurokinissi

Ξεκινώντας, θα ήθελα να κάνω μια διαπίστωση καθόλου ασήμαντη, κατά τη γνώμη μας. Αν εξετάσει κανείς προσεκτικά το νομοσχέδιο, την αιτιολογική του έκθεση, τη συζήτηση που ακολούθησε, διαπιστώνει ότι τελικά το πεδίο εφαρμογής του σημερινού νομοσχεδίου είναι ευρύτερο και δεν περιορίζεται μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις της λεγόμενης «δυσφορίας φύλου», που όντως υπάρχουν.
Αν ήθελε η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει υπαρκτά ζητήματα που αντιμετωπίζουν τα διεμφυλικά άτομα και τα μεσοφυλικά παιδιά, τότε θα υιοθετούσε την επιστημονικά τεκμηριωμένη όσο και βαθιά ανθρώπινη θέση του ΚΚΕ για την ολόπλευρη προστασία τους και για την ουσιαστική κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους.
Ποια είναι αυτή η θέση; Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας αναγνωρίζει το δικαίωμα ενός διεμφυλικού ατόμου στην αλλαγή του αναγραφόμενου φύλου του στα νομικά του έγγραφα. Το αναγνωρίζει, δηλαδή, για τις περιπτώσεις εκείνες που για βιολογικούς, κοινωνικούς ή άλλους λόγους ένα άτομο βιώνει έντονη εσωτερική σύγκρουση ανάμεσα στα χαρακτηριστικά του φύλου του και στο φύλο όπου νιώθει ότι ανήκει.
Αυτή η ατομική επιλογή, όμως, χρειάζεται να βασίζεται σε ορισμένα αντικειμενικά, επιστημονικά κριτήρια. Για να μπορέσει το διεμφυλικό άτομο να αντιμετωπίσει αυτήν την ασυμβατότητα προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση, χρειάζεται να έχει γνώση όλων των παραμέτρων και όλων των συνεπειών που συνοδεύουν την ατομική του απόφαση.
Η γνώση αυτή πρέπει και μπορεί να μεταφερθεί μέσα από την επιστημονική και κοινωνική στήριξη του ατόμου. Δεν αρκεί η υποκειμενική εμπειρία. Αυτό βεβαίως ισχύει για όλα τα ζητήματα, πόσο μάλλον γι' αυτό. Η ατομική του απόφαση, δηλαδή, χρειάζεται να στηρίζεται σε μια διακριτική, επιστημονικά τεκμηριωμένη και κοινωνικά θεσμοθετημένη γνωμοδότηση, χωρίς να είναι απαραίτητη φυσικά η ιατρική επέμβαση.

Τυπική αναγνώριση δικαιωμάτων...

Αυτή είναι η θέση μας, γιατί για το ΚΚΕ η νομική αναγνώριση αυτού του ατομικού δικαιώματος δεν μπορεί να έχει τυπικό χαρακτήρα. Το νομοσχέδιο, όμως, αυτό ακριβώς προβλέπει και μένει στην τυπική αναγνώριση αυτού του δικαιώματος. Σύμφωνα με τις διατάξεις του, αρκεί μια αυτοπρόσωπη δήλωση - αίτηση επί της οποίας θα στηριχτεί η δικαστική απόφαση αλλαγής του καταχωρημένου φύλου. Δεν προϋποθέτει καμιά επιστημονική γνωμάτευση. Οι μόνες προϋποθέσεις που προβλέπονται είναι η ύπαρξη δικαιοπρακτικής ικανότητας του ατόμου, δηλαδή η ηλικία των 18 ετών, καθώς και το να μην είναι το άτομο έγγαμο.
Στο νομοσχέδιο βεβαίως υπάρχουν και άλλες δύο ηλικιακές κατηγορίες, η κατηγορία των 17 ετών όπου απαιτείται η γονική συναίνεση και επιπλέον η κατηγορία των 15 και των 16 ετών, όπου εκτός από τη γονική συναίνεση απαιτείται επιπλέον και θετική γνωμάτευση Ιατρικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού». Πριν από λίγο ο υπουργός το τροποποίησε αυτό σε Διεπιστημονική Επιτροπή.
Εμείς ρωτάμε, όπως ανάλογα ερωτήματα θέτουν και επιστημονικοί και άλλοι φορείς: Με βάση ποια κριτήρια θα κρίνει ο δικαστής, όταν αυτά δεν θεσμοθετούνται από το νομοσχέδιο που υποτίθεται ότι πάει να λύσει αυτό το ζήτημα; Αλλά και η οικογένεια μπορεί να έχει από μόνη της τα κριτήρια και τα εφόδια για να χειριστεί ένα τόσο σύνθετο ζήτημα, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις νέων στην εφηβεία, χωρίς επιστημονική και κοινωνική στήριξη; Αρα, η επιστημονική γνωμοδότηση είναι αναγκαία για να αποτελεί τη βάση της επακόλουθης δικαστικής απόφασης, ώστε να αποφεύγονται υποκειμενισμοί και αυθαιρεσίες.

...και υποβάθμιση της ανάγκης για μέτρα κοινωνικής στήριξης

Επειδή κάποιοι έχουν απορίες - όχι πάντα αθώες - οι γνωματεύσεις αυτές ασφαλώς και θα βασίζονται σε ορισμένα επιστημονικά κριτήρια διαφόρων κλάδων που σχετίζονται με την ολόπλευρη ψυχοσωματική και κοινωνική ανάπτυξη κάθε ανθρώπου.
Ολες αυτές οι σχεδόν αυτονόητες και καθ' όλα λογικές προϋποθέσεις τέθηκαν από ορισμένους φορείς στη συνεδρίαση της Επιτροπής και επισημαίνονται όλο και περισσότερο στον δημόσιο διάλογο και από επιστήμονες, αλλά και από επιστημονικούς φορείς, όπως η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος, της οποίας την επιστολή προς τη Βουλή καταθέτω στα Πρακτικά.
Ολα αυτά, λοιπόν, η κυβέρνηση τα αγνοεί και τα προσπερνά ως μη απαραίτητα στο νομοσχέδιό της ή μάλλον τα αποδέχεται μερικώς για τις ηλικίες των 15 και 16 ετών. Ναι, είναι η ίδια κυβέρνηση που την ίδια στιγμή κατηγορεί για ιατρικοποίηση όποιον μιλάει για την επιστημονική αντιμετώπιση ενός ζητήματος ιδιαίτερα σύνθετου, που για τον ΣΥΡΙΖΑ βέβαια, όπως είπε και η εισηγήτριά του, είναι δήθεν σύνθετο - απλό το βλέπει - και λύνεται με μια απλή διοικητική πράξη.
Με την ευκαιρία, ας απαντήσει η κυβέρνηση με ποια επιστημονικά κριτήρια τεκμηριώνεται ότι αυτή η ανάγκη της ιατρικής γνωμάτευσης ισχύει μόνο για τις περιπτώσεις ανηλίκων 15 και 16 ετών, ενώ στα 17, στα 18, στα 20 αυτή η ανάγκη δεν υπάρχει.
Κοιτάξτε: Από τη στιγμή που αρνείστε και τις ελάχιστες κοινωνικές προϋποθέσεις, υποβαθμίζετε σχεδόν τελείως την ανάγκη για μέτρα κοινωνικής στήριξης του ατόμου πριν και μετά την οποία επιλογή του, και το αφήνετε κυριολεκτικά στη μοίρα του.
Γιατί τα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα διεμφυλικό άτομο ή ένα μεσοφυλικό παιδί λόγω του ρατσισμού, της προσβλητικής συμπεριφοράς, δεν αντιμετωπίζονται ουσιαστικά με μια απλή διοικητική ή δικαστική πράξη, ούτε εξασφαλίζεται η ουσιαστική επίλυση της ασυμβατότητας, η στήριξη από το οικογενειακό, συγγενικό, σχολικό, κοινωνικό περιβάλλον.
Εξάλλου, όλα αυτά δεν τα λέμε μόνο εμείς. Επιβεβαιώνονται και από συνεντεύξεις διεμφυλικών ατόμων, ακόμα και μετά την αλλαγή του φύλου στα νομικά τους έγγραφα.
Πώς θα κληθεί να τα αντιμετωπίσει όλα αυτά, χωρίς ολόπλευρη επιστημονική και κοινωνική στήριξη; Και αυτούς τους κοινωνικά προσδιορισμένους παράγοντες, τους τόσο απαραίτητους, τους στέλνετε στο πυρ το εξώτερο για να μην περιοριστεί δήθεν το ατομικό δικαίωμα.
Κι όμως, περιορισμός του ατομικού δικαιώματος είναι ακριβώς όταν δεν υπάρχουν η κοινωνικά θεσμοθετημένη ευθύνη και ο κοινωνικός προσδιορισμός. Αποτελεί αυτό ιατρικοποίηση ή ψυχιατρικοποίηση του θέματος, περιορισμό ή έλεγχο του ατομικού δικαιώματος, όπως θέλει να το εμφανίζει η κυβέρνηση; Ισα ίσα, αποτελεί τη μόνη ικανή και αναγκαία εκείνη προϋπόθεση για την ουσιαστική ανάπτυξη της προσωπικότητας που θα βασίζεται στην ψυχοκοινωνική στήριξη του ατόμου.
Το νομοσχέδιο, όμως, δεν αναφέρεται καν και δεν εξασφαλίζει, φυσικά, τις ελάχιστες έστω κοινωνικές προϋποθέσεις για να στηριχτεί το ατομικό δικαίωμα των διεμφυλικών ατόμων, και γι' αυτό δεν αποτελεί ουσιαστική απάντηση στα προβλήματά τους.
Και έρχεστε την ίδια στιγμή και λέτε ότι με το νομοσχέδιό σας και με μια απλή αλλαγή του αναγραφόμενου φύλου στα νομικά έγγραφα, αντιμετωπίζονται ο ρατσισμός, οι προσβλητικές συμπεριφορές και η πολύμορφη βία προς αυτά τα άτομα. Είναι τουλάχιστον αφέλεια να το ισχυρίζεστε αυτό.
Μήπως το νομοσχέδιο θίγει τις κοινωνικές αιτίες που γεννούν το ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία, τη βία στη συγκεκριμένη περίπτωση, με βάση την ταυτότητα φύλου; Μήπως το νομοσχέδιο εισάγει κοινωνικές και επιστημονικές προϋποθέσεις για την κοινωνική στήριξη αυτών των ατόμων για να έχουν μια ομαλή κοινωνική ζωή; Στο κάτω-κάτω το νομοσχέδιό σας σε ποιο κοινωνικοοικονομικό σύστημα θα εφαρμοστεί; Δεν θα εφαρμοστεί στην κοινωνική πραγματικότητα της καπιταλιστικής ζούγκλας, όπου καλλιεργούνται και ανθούν ο ρατσισμός, ο φασισμός και η μισαλλόδοξη βία;
Και εδώ, στο σημείο αυτό, η κυβέρνηση έχει ευθύνες, μεγάλες ευθύνες, γιατί με τον τυχοδιωκτικό, καιροσκοπικό τρόπο που ανοίγει αυτό το θέμα, δίνει πάσα για να αναπτυχθούν οι πιο αντιδραστικές διαφωνίες με το θέμα του νομοσχεδίου.

Στον αντίποδα των μισάνθρωπων απόψεων των υποστηρικτών του ναζισμού

Ακούσαμε και σήμερα τις αποκρουστικές, ανατριχιαστικές, μισάνθρωπες απόψεις που εκφράστηκαν από τη ναζιστική Χρυσή Αυγή, που έφτασε βέβαια και σε άλλη μια αντικομουνιστική παράκρουση, η οποία επανέφερε στο σήμερα τις θεωρίες του Μεσαίωνα. Επίσης, τον τελευταίο καιρό ακούμε τις αντιδραστικές απόψεις διαφόρων φορέων γύρω από τις κοινωνικές σχέσεις των δύο φύλων, που αξιοποιούν, βέβαια, τον επίπλαστο και επιφανειακό τρόπο που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση ένα τόσο σύνθετο ζήτημα.
Και τολμάτε να ταυτίζετε την επιστημονικά τεκμηριωμένη θέση του ΚΚΕ με όλους αυτούς, ξαναζεσταίνοντας την ξινισμένη σούπα της θεωρίας των δύο άκρων; Σας ενοχλεί - το ξέρουμε - η επιστημονικά τεκμηριωμένη θέση του ΚΚΕ για την ολόπλευρη κοινωνική προστασία των μεσοφυλικών παιδιών και των διεμφυλικών ατόμων, γιατί απαντάει τόσο στις αντιεπιστημονικές απόψεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που φτάνουν μέχρι και στην άρνηση του αντικειμενικού διαχωρισμού του άντρα από τη γυναίκα, όσο και στις αναχρονιστικές αντιλήψεις για τις κοινωνικές σχέσεις των φύλων και την οικογένεια, που διακινούνται από άλλους φορείς.
Τα κατασκευασμένα κοινωνικά στερεότυπα για τα δύο φύλα - θυμίζουμε ότι το ΚΚΕ τα καταδικάζει από την ίδρυσή του ακόμα, εδώ και έναν αιώνα - νομίζετε ότι θα γίνουν το άλλοθι του ΣΥΡΙΖΑ για να κάνει εμπόριο αντιδραστικών ιδεών, οι οποίες απορρίπτονται ακόμα και από επιστημονικές ενώσεις; Και βάζετε ως διαχωριστική γραμμή τη στάση του κάθε κόμματος στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο; Σοβαρά; Τι νομίζετε; Θα θεωρηθείτε προοδευτική δύναμη επειδή φέρνετε αυτό το νομοσχέδιο, τη στιγμή που ετοιμάζεστε να στερήσετε από τους εργαζόμενους το δικαίωμα στην απεργία;
Μήπως έγιναν ξαφνικά το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι προοδευτικά κόμματα, όταν την ίδια στιγμή υιοθετούν τις πιο αντιδραστικές απόψεις για τα συνδικαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα; «Προστατεύουμε και διευρύνουμε με αυτό το νομοσχέδιο...» - επιμένει ο ΣΥΡΙΖΑ και οι άλλες αστικές πολιτικές δυνάμεις - «...τα ατομικά δικαιώματα».

Το ατομικό δικαίωμα δεν ασκείται ερήμην της κοινωνίας

Θα το ξαναπούμε: Για να μπορέσει να ασκηθεί το ατομικό δικαίωμα, οποιοδήποτε ατομικό δικαίωμα, με ουσιαστικό και όχι απλώς τυπικό τρόπο, προϋποτίθενται ορισμένοι κοινωνικά καθορισμένοι παράγοντες. Τα ατομικά δικαιώματα δεν ασκούνται ερήμην της κοινωνίας. Συνδέονται με τα κοινωνικά δικαιώματα και αλληλοτροφοδοτούνται.
Και για να έχουμε και καλό ρώτημα, μήπως εξαιρείτε τα διεμφυλικά άτομα από την επίθεση που έχετε εξαπολύσει στα εργατικά και λαϊκά δικαιώματα; Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρωταγωνιστεί - παίρνοντας τη σκυτάλη, βέβαια, από τις προηγούμενες κυβερνήσεις - στο τσάκισμα των συλλογικών κοινωνικών δικαιωμάτων στην εργασία, στη μόρφωση, στην Υγεία, στην Πρόνοια, δικαιώματα - θυμίζουμε - κατακτημένα με αίμα και σκληρούς αγώνες;
Τελικά, η αντίληψή σας περί ατομικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι αστική ως το μεδούλι και γι' αυτό ρηχή και βαθιά υποκριτική. Είναι η αντίληψη και η πολιτική που ενώ εκθειάζει τα ατομικά δικαιώματα των διαστρεβλωμένων και ανορθολογικών κριτηρίων, όπως εδώ, την ίδια στιγμή υπονομεύει και αρνείται τον καθολικό και αδιαπραγμάτευτο χαρακτήρα των κοινωνικών δικαιωμάτων, τα οποία και ξεφορτώνεται στο όνομα των ατομικών δικαιωμάτων, αστική αντίληψη περί δικαιωμάτων που αντιπαραθέτει το ατομικό έναντι του κοινωνικού. Κι έτσι το όποιο ατομικό δικαίωμα αποκόπτεται από οποιοδήποτε κοινωνικό, ταξικό προσδιορισμό και γίνεται ένα δικαίωμα κολοβό, όποια νομοθεσία κι αν το στηρίζει.
Γι' αυτό και βλέπουμε το θεσμικό, το νομικό πλαίσιο, που στηρίζεται αποκλειστικά πάνω στην ατομικότητα, να παγιδεύεται στις ίδιες του τις αντιφάσεις. Δείτε: Μια διατύπωση μόνο ενός άρθρου - του άρθρου 5 - του νομοσχεδίου, για την κατοχύρωση του ατομικού δικαιώματος της νομικής αναγνώρισης αλλαγής φύλου, συγκρούεται - και μάλιστα μετωπικά - με ένα άλλο ατομικό δικαίωμα, αυτό της γονικής μέριμνας. Συνεπώς, κανένα ατομικό δικαίωμα δεν ολοκληρώνεται έξω από τα συλλογικά, τα κοινωνικά δικαιώματα. Και επειδή δεν θέλετε, ούτε και μπορείτε να ικανοποιήσετε κοινωνικά δικαιώματα, καθολικά για όλες και για όλους, υποκριτικά παρουσιάζεστε ως υπερασπιστές των ατομικών δικαιωμάτων.
Θέλετε να δούμε το παράδειγμα της Μάλτας και της Αργεντινής, που το προβάλατε, μάλιστα, και ως παράδειγμα προς μίμηση; Σε αυτές τις χώρες, την ώρα που για την αλλαγή της ταυτότητας φύλου στα νομικά έγγραφα αρκεί μόνο μια αίτηση, την ίδια στιγμή απαγορεύεται ουσιαστικά το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση.
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, λοιπόν, δεν αποτελεί παρά επίφαση ευαισθησίας από την κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα που το στηρίζουν στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν είναι παρά ένα φτηνό εμπόριο αναγκών και δικαιωμάτων για να δώσετε φιλολαϊκό άλλοθι στην αντεργατική, αντιλαϊκή σας πολιτική. Η κυβέρνηση, όμως, δεν αξιοποιεί το νομοσχέδιο μόνο για να διαφημίσει τη δήθεν κοινωνική της ευαισθησία. Δίνει στην ουσία νομική υπόσταση και ισχύ στις πολυπροβεβλημένες αστικές θεωρίες περί κοινωνικού φύλου, θεωρίες που έχουν τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των ΗΠΑ και όλων των αστικών επιτελείων.

Βάση του νομοσχεδίου ο άκρατος ιδεαλισμός των θεωριών για το φύλο

Ετσι, με το νομοσχέδιό του ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται και υιοθετεί απερίφραστα τον πλήρη διαχωρισμό του βιολογικού με το κοινωνικό φύλο. Γίνεται, μάλιστα, και ο επίσημος πλασιέ αυτών των θεωριών. Πρόκειται για θεωρίες που αποσπούν με έναν απόλυτο και αντιεπιστημονικό τρόπο τα βιολογικά χαρακτηριστικά του φύλου, που προσδιορίζονται, βεβαίως, αντικειμενικά από την αντίληψη που έχει το άτομο για το φύλο του. Ετσι, φτάνουν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να αμφισβητούν ακόμα κι αυτόν τον διαχωρισμό άντρα - γυναίκα ως ένα αντικειμενικό γεγονός.
Πρόκειται για θεωρίες που παρουσιάζουν το φύλο σαν ένα καλούπι που φτιάχνει η κοινωνία κι επομένως είναι κάτι ρευστό, είναι κάτι μεταβαλλόμενο. Πρόκειται σε τελική ανάλυση για μια χυδαία, κραυγαλέα, αντιεπιστημονική διαστρέβλωση της ίδιας της κοινωνικής πραγματικότητας, της ίδιας της αντικειμενικής πραγματικότητας και πάει πολύ - μα πάρα πολύ - αυτός ο ανορθολογισμός να παρουσιάζεται εδώ ως προοδευτισμός. Ιδεαλισμός καραμπινάτος είναι και γι' αυτό είναι αντιδραστικός.
Ασφαλώς και οι αντιλήψεις της κοινωνίας αλλάζουν. Οι κοινωνικές αντιλήψεις, όμως, δεν διαμορφώνονται από την ατομική εμπειρία του καθενός και της καθεμιάς. Διαμορφώνονται κάθε φορά κάτω από πολύ συγκεκριμένες ιστορικές, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές συνθήκες. Και σήμερα στην εποχή μας οι κοινωνικές αντιλήψεις διαμορφώνονται και κάτω από την επίδραση πολυπλόκαμων και ισχυρότατων ιδεολογικών μηχανισμών που εθίζουν στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, διαστρεβλώνουν χυδαία την αντικειμενική κοινωνική πραγματικότητα, προβάλλουν αντικοινωνικά πρότυπα, με κύριο στόχο τους τη νεολαία.
Και αυτές οι περιβόητες θεωρίες της μετανεωτερικότητας, τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει και ως επιστημονική εξέλιξη και πάνω στις οποίες στηρίζεται το νομοσχέδιο, βρήκαν πρόσφορο έδαφος την περίοδο της αντεπανάστασης. Πρόκειται για άκρως αντιδραστικές θεωρίες, που δεν αφορούν μόνο τον προσδιορισμό του φύλου, μα όλες τις πλευρές της κοινωνικής ζωής, και δείχνουν τον ξεπεσμό της αστικής ιδεολογίας. Υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κανένα αντικειμενικό κοινωνικό κριτήριο για να προσδιορίσει το άτομο τη θέση του στην κοινωνία, μόνο το κριτήριο της υποκειμενικής άποψης, για να μπλεχτούν οι συνειδήσεις στα δίχτυα του άκρατου υποκειμενισμού και στον αδιέξοδο ατομικό δρόμο αντιμετώπισης κοινωνικών ζητημάτων και με σμπαραλιασμένες ατομικές ταυτότητες, που θα γίνονται εμπόδιο για τη συνειδητοποίηση της ταξικής ταυτότητας, της ανάγκης της πάλης για τα σύγχρονα κοινωνικά δικαιώματα, καθολικά για όλους και για όλες.
Και με το σημερινό νομοσχέδιο, ο ΣΥΡΙΖΑ βάζει το δικό του λιθαράκι για να εμπεδώνεται στη συνείδηση και στον τρόπο ζωής η αναζήτηση ατομικής λύσης στα κοινωνικά προβλήματα και στα αδιέξοδα της καπιταλιστικής κοινωνίας. Επιστημονική προσέγγιση του θέματος γίνεται μόνο όταν συνδυάζονται και δεν διαχωρίζονται τα βιολογικά με τα κοινωνικά κριτήρια για τον φυλετικό προσδιορισμό και αυτό ακριβώς είναι που αρνείται το νομοσχέδιό σας. Μα, και αυτό ακριβώς αποτελεί τη βάση για τη θέση του ΚΚΕ.
Καταψηφίζουμε επί της αρχής το νομοσχέδιο και για τα άρθρα του θα τοποθετηθούμε στη διάρκεια της ψηφοφορίας.