ΝΔΙΚΗ ΜΗ ΕΠΑΝΔΡΩΜΕΝΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Προς τον ανεξερεύνητο νότιο πόλο της Σελήνης

Ο πύραυλος GSLV Mk-III της αποστολής «Τσαντραγιαάν 2», έτοιμος στην εξέδρα εκτόξευσης λίγο πριν ξεκινήσει το ταξίδι του για τη Σελήνη

Μια διεθνή και μια εθνική πρωτιά στοχεύει η μη επανδρωμένη αποστολή «Τσαντραγιαάν 2» («όχημα της Σελήνης» στα σανσκριτικά), που εκτόξευσε η Ινδία στις 22 Ιούλη από το διαστημικό κέντρο Σατίς Νταουάν στη Σριχαρικότα. Θα είναι διεθνώς η πρώτη διαστημική αποστολή που θα επιδιώξει να προσσεληνωθεί ομαλά στον ανεξερεύνητο νότιο πόλο του φεγγαριού, όπου έχει εντοπιστεί νερό. Θα είναι, επίσης, η πρώτη αποστολή της Ινδίας που θα επιχειρήσει προσεδάφιση στην επιφάνεια της Σελήνης και εξερεύνησή της με πλήρως ινδική τεχνολογία. Αν όλα πάνε καλά, η Ινδία θα γίνει η τέταρτη χώρα που θα έχει πετύχει ομαλή προσσελήνωση (οι άλλες είναι η ΕΣΣΔ, οι ΗΠΑ και η Κίνα).

«Made in India»

Η εκτόξευση προβλεπόταν να γίνει στις 15 Ιούλη, αλλά αναβλήθηκε μια ώρα πριν από την πυροδότηση λόγω τεχνικού προβλήματος. Τελικά πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα με επιτυχία, χρησιμοποιώντας τον πύραυλο γεωσύγχρονης τροχιάς GSLV Mk-III, τον ισχυρότερο που διαθέτει η Ινδία. Πρόκειται για πύραυλο τριών σταδίων, με πρώτο στάδιο τους δύο πλαϊνούς πυραύλους στερεών καυσίμων, δεύτερο στάδιο υγρών καυσίμων (υγροποιημένο υδρογόνο και οξυγόνο) το τμήμα ανάμεσα στους πλαϊνούς πυραύλους και τρίτο στάδιο, επίσης υγρών καυσίμων, το τμήμα ακριβώς κάτω από το χώρο του φορτίου. Το σκάφος της αποστολής, μέσα στο κουβούκλιο στην κορυφή του πυραύλου, είναι ένα σύμπλεγμα μάζας 3.850 κιλών, που αποτελείται από το τροχιακό τμήμα και τη σεληνάκατο «Βικράμ», η οποία περιέχει το βάρους μόλις 27 κιλών ρόβερ «Πραγκιάν» («Σοφία»). Το ρόβερ μπορεί να φτάσει σε απόσταση έως 500 μέτρα από την άκατο, ώστε να είναι σε θέση να επικοινωνεί μαζί της, τροφοδοτούμενο από ηλιακές κυψέλες ισχύος 50 βατ.

Το ρόβερ «Πραγκιάν» στη ράμπα της σεληνακάτου «Βικράμ», κατά τη φάση συναρμολόγησης και ελέγχου των συστημάτων της αποστολής

Στη σεληνάκατο, βάρους περίπου 1,5 τόνου, δόθηκε το όνομα του «πατέρα» του ινδικού διαστημικού προγράμματος, Βικράμ Σαραμπχάι. Η άκατος, σύμφωνα με τον Ινδικό Οργανισμό Διαστημικής Ερευνας (ISRO), μπορεί να επικοινωνεί όχι μόνο με το ρόβερ και το τροχιακό τμήμα, αλλά και απευθείας με τις εγκαταστάσεις του Ινδικού Δικτύου Βαθέος Διαστήματος στην Μπιαλαλού κοντά στην Μπανγκαλόρ. Το τροχιακό τμήμα θα τεθεί σε πολική σεληνιακή τροχιά ύψους 100 χιλιομέτρων και προβλέπεται να λειτουργεί καθ' όλη τη μονοετή διάρκεια της αποστολής, κάνοντας επιστημονικές παρατηρήσεις και στέλνοντας στη Γη δεδομένα, τόσο αυτά που συλλέγει το ίδιο, όσο και εκείνα που θα στέλνει η άκατος.

Πιρουέτες

Μετά την εκτόξευση το «Τσαντραγιαάν 2» τέθηκε σε Προσωρινή Γήινη Τροχιά. Με διαδοχικές πυροδοτήσεις του κινητήρα του τις επόμενες μέρες θα κάνει την τροχιά του πιο ελλειπτική, ανεβάζοντας το απόγειο, ώσπου με μια μεγαλύτερης διάρκειας πυροδότηση να πάρει κατεύθυνση που θα το θέσει στον βαρυτικό έλεγχο της Σελήνης. Οταν μπει σε σεληνιακή τροχιά θα αρχίσει νέες πυροδοτήσεις του κινητήρα για να επιβραδύνει τις κατάλληλες στιγμές, ώστε η τροχιά του να γίνει πιο κυκλική. Παράλληλα, θα κατέβει σε ύψος 100 χλμ. πάνω από την επιφάνεια του δορυφόρου, ώστε γύρω στις 7 Σεπτέμβρη του 2019 να επιχειρήσει προσεδάφιση της σεληνακάτου. Μετά την επιτυχή προσσελήνωση, η άκατος θα ανοίξει μια ράμπα, ώστε να κατέβει στο έδαφος το ρόβερ και να ξεκινήσει τις εξερευνητικές διαδρομές του. Το ρόβερ και η άκατος προβλέπεται να λειτουργήσουν μία σεληνιακή μέρα, δηλαδή 14 γήινες μέρες.

Η αποστολή είναι συνέχεια εκείνης του «Τσαντραγιαάν 1», πριν από δέκα χρόνια, που κατέληξε σε σκόπιμη συντριβή του σκάφους (το οποίο δεν διέθετε σεληνάκατο) στο νότιο πόλο της Σελήνης. Κατά τη διάρκεια εκείνης της αποστολής και ιδιαίτερα στη φάση πριν από τη συντριβή, το «Τσαντραγιαάν» είχε ανιχνεύσει ξεκάθαρες ενδείξεις ύπαρξης νερού μέσα στους σεληνιακούς κρατήρες. Εχοντας 10 χρόνια επιπλέον επιστημονικής προόδου αποτυπωμένης στα επιστημονικά όργανα και τους μηχανισμούς του, το «Τσαντραγιαάν 2» θα επιδιώξει να φωτίσει αυτήν την άγνωστη περιοχή. Πέρα από την έρευνα για νερό θα πραγματοποιήσει τοπογραφικές, σεισμολογικές και ορυκτολογικές αναλύσεις, ώστε να διερευνηθούν ασαφείς ακόμη πλευρές θεωριών για το σχηματισμό της Σελήνης. Θα μελετήσει ακόμη θερμοδυναμικά χαρακτηριστικά του ανώτερου τμήματος του εδάφους (ρεγόλιθος) καθώς και την εξαιρετικά αραιή (σχεδόν ανύπαρκτη) ατμόσφαιρα του φεγγαριού.

Ιχνος

Η αποστολή του «Τσαντραγιαάν 2» είναι η τρίτη μέσα στο 2019, μετά από εκείνες της Κίνας και του Ισραήλ. Η Ινδία προχωρά αργά αλλά σταθερά το πρόγραμμά της για την εξερεύνηση του Διαστήματος, κάνοντας μερικές από τις πιο οικονομικές αποστολές σε διεθνές επίπεδο. Σύμφωνα με τον ISRO, διακηρυγμένος στόχος της νέας αποστολής στη Σελήνη είναι «να επεκτείνει το ίχνος της Ινδίας στο Διάστημα», «να εμπνεύσει μια νέα γενιά επιστημόνων, μηχανικών και εξερευνητών», «να ξεπεράσει διεθνείς προσδοκίες». Η ομαλή προσσελήνωση δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς από τις 38 προσπάθειες που έχουν γίνει διεθνώς η επιτυχία είναι μόλις 52%. Πέρα από το εξερευνητικό - επιστημονικό μέρος της αποστολής, οπωσδήποτε η επιτυχία του «Τσαντραγιαάν 2» θα ανεβάσει το διεθνές επιστημονικο-τεχνικό και πολιτικοοικονομικό γόητρο της Ινδίας. Φυσικά θα αποτελέσει και μια ακόμη υπενθύμιση προς το Πακιστάν ότι μπορεί και εκείνο, όπως και η Ινδία, να διαθέτει πυρηνικά όπλα, αλλά η Ινδία είναι πολύ πιο ψηλά στους ουρανούς, με αποτελεσματικούς πυραύλους, δορυφόρους και γενικά τεχνολογία. Παράλληλα, η Ινδία θα έχει κάνει ένα μεγάλο βήμα και σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή της σε σχεδιασμούς για δημιουργία μόνιμων εγκαταστάσεων στη Σελήνη και όχι μόνο.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: www.isro.gov.in