Εργαλείο ευημερίας για λίγους και φτώχειας για τους πολλούς

ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 1999

Προσδεμένος στον αυτόματο πιλότο της "σύγκλισης" και με βασική επιδίωξη την εξυπηρέτηση του τραπεζικού κεφαλαίου, καταρτίζεται ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους. 640 δισ. δραχμές τα πρόσθετα έσοδα και φόροι. Εισοδηματική πολιτική λιτότητας για τους δημοσίους υπαλλήλους. Στη δίαιτα και πάλι οι δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα

Επιπλέον δημόσια έσοδα και φόρους 640 δισ. δραχμών θα επωμιστούν οι εργαζόμενοι το 1999, στα πλαίσια του νέου προϋπολογισμού που καταρτίζει η κυβέρνηση και ο οποίος κινείται αυστηρά στη λογική "σύγκλισης" και της πορείας της χώρας προς την ΟΝΕ. Τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού, που αποδεικνύουν πως η πολιτική σκληρής λιτότητας για τα λαϊκά στρώματα θα συνεχιστεί την επόμενη χρονιά, φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα αποκλειστικά ο "Ρ".

Η φιλοσοφία και του νέου, υπό κατάρτιση, προϋπολογισμού κινείται στην κατεύθυνση των προηγούμενων, που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος "σύγκλισης".

Οπως προκύπτει από τα κονδύλια του προϋπολογισμού που "μαγειρεύει" η κυβέρνηση, η πορεία αύξησης των εσόδων κινείται και πάλι με γρηγορότερους ρυθμούς, συγκριτικά με τις πρωτογενείς δαπάνες (πρόκειται για τις δαπάνες πλην των τόκων), οι οποίες αφορούν τα κονδύλια που προορίζονται για μισθούς συντάξεις, νοσήλια, επιχορηγήσεις ασφαλιστικών ταμείων, προνοιακών, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων κλπ. Η ονομαστική, δηλαδή χωρίς καν να υπολογίζεται η αύξηση του τιμαρίθμου, αύξηση των πρωτογενών δαπανών κατά 400 δισ. δραχμές (από 7,2 σε 7,6 τρισ. δραχμές) ή κατά 5,8%, ποσοστό που υπολείπεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ρυθμού αύξησης των εσόδων, είναι εμφανές ότι όχι μόνο δεν είναι επαρκής για τη βελτίωση των εκρηκτικών συσσωρευμένων κοινωνικών προβλημάτων, αλλά, αντίθετα, θα πρέπει να αναμένεται και νέα επιδείνωση τον επόμενο χρόνο. Οι άνεργοι, οι συνταξιούχοι, οι εργαζόμενοι, οι μικρομεσαίοι, οι φορείς της δημοσίας υγείας και παιδείας, όχι μόνο δε θα πρέπει να ελπίζουν έστω και σε στοιχειώδη βελτίωση των κοινωνικών και οικονομικών τους συνθηκών με το νέο προϋπολογισμό, αλλά, αντίθετα, θα πρέπει να προσμένουν νέα χειροτέρευση της θέσης τους.

Βαριά παραμένει η σκιά του τραπεζικού - τοκογλυφικού κεφαλαίου και στο νέο προϋπολογισμό, καθώς οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους (πληρωμή τόκων και χρεολυσίων) αντιστοιχούν στο 66% των συνολικών εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού! Τα κονδύλια δαπανών για μισθούς - συντάξεις - επιδόματα παρουσιάζουν ονομαστική αύξηση 5,8%, ως προς το 1998, γεγονός που σημαίνει ότι η εισοδηματική πολιτική για το δημόσιο τομέα, στην καλύτερη περίπτωση, θα κινηθεί στα πλαίσια του 2% - 2,5%! Πρόκειται δηλαδή για έναν ακόμη προϋπολογισμό λιτότητας για τους εργαζόμενους του δημοσίου. Δείγμα γραφής για την εισοδηματική πολιτική του 1999 έδωσε η κυβέρνηση με την εγκύκλιο για τις Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς (ΔΕΚΟ), όπου ρητά αναφέρεται ότι το κονδύλι μισθοδοσίας, σε σχέση με το 1998, δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 2% κατ' άτομο (!), ποσοστό που ισοδυναμεί με μηδενική εισοδηματική πολιτική.

Πολύ μεγάλη αύξηση ως προς το 1998 παρουσιάζουν τα λεγόμενα πρωτογενή πλεονάσματα τόσο του Τακτικού όσο και του Γενικού Προϋπολογισμού. Η αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων αποτελεί δέσμευση της κυβέρνησης προς την Ευρωπαϊκή Ενωση και επιτυγχάνεται όταν ο ρυθμός αύξησης των εσόδων είναι μεγαλύτερος από το ρυθμό αύξησης των πρωτογενών δαπανών.

Σημαντική αύξηση παρουσιάζουν τα έσοδα και οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), εξέλιξη η οποία συνδέεται άμεσα με τις προσπάθειες κυβέρνησης - ΕΕ να επιταχυνθεί η χρηματοδότηση των πολυεθνικών, που έχουν αναλάβει διάφορες δουλιές στον τομέα των λεγόμενων μεγάλων έργων.Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι:

• Τα στοιχεία που αποκαλύπτει σήμερα ο "Ρ" αποτελούν το βασικό σενάριο του υπό κατάρτιση προϋπολογισμού. Ωστόσο και άλλες παραλλαγές από αυτές που επεξεργάζονται στο υπουργείο Οικονομικών διατηρούν πλήρως τη γενική φιλοσοφία και αντίληψη, καθώς όλες οι επεξεργασίες είναι προσδεμένες στον αυτόματο πιλότο του προγράμματος "σύγκλισης".
• Οι συγκρίσεις των οικονομικών μεγεθών του 1999 έχουν γίνει με βάση τα αντίστοιχα στοιχεία του προϋπολογισμού του 1998, πολλά από τα οποία θα διαφοροποιηθούν από τους αρχικούς στόχους. Είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν υπερβάσεις δαπανών και υπερεκπλήρωση των στόχων για τα φορολογικά έσοδα ως προς τους αρχικούς στόχους του 1998.
• Υπάρχει ο αστάθμητος παράγοντας, ο οποίος αιωρείται πάνω από το νέο προϋπολογισμό, και αν ενεργοποιηθεί μπορεί να ανατρέψει βασικά δεδομένα, είναι η διεθνής χρηματιστηριακή κρίση. Ηδη τα πρώτα στοιχεία κάνουν λόγο για επιβράδυνση του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης των μεγάλων καπιταλιστικών χωρών λόγω της κρίσης. Αυτό, βέβαια, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ελληνική οικονομία, όσο και στο νέο προϋπολογισμό, ο οποίος καταρτίζεται με την παραδοχή ότι το πραγματικό ΑΕΠ θα παρουσιάσει το 1999 ρυθμό αύξησης 3,7%.

Βασικά στοιχεία του προϋπολογισμού του 1999

Τα έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού (φορολογικά και μη φορολογικά) προβλέπεται να αυξηθούν ως προς το 1998 με ρυθμό 6,8%: από 9.376 δισ. δραχμές το '98 σε 10.014 δισ. δραχμές.

Αντίθετα, οι πρωτογενείς δαπάνες (μισθοί - συντάξεις - νοσήλια - επιχορηγήσεις αποδοχών και φορέων - καταναλωτικές) προβλέπεται να παρουσιάσουν ονομαστική αύξηση 5,8%, μία ποσοστιαία μονάδα μικρότερη από την αύξηση των εσόδων. Αξίζει να επισημάνουμε ότι η αύξηση εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού κατά 6,8% είναι σχεδόν τριπλάσια από τον προβλεπόμενο για το 1999 πληθωρισμό, 2,5%. Ο στόχος για αύξηση των εσόδων κατά 6,8% συνδέεται με το βασικό κυβερνητικό στόχο για μείωση του πληθωρισμού στο 2,5%, καθώς η αύξηση των έμμεσων φόρων (ειδικοί φόροι και ΦΠΑ) είναι απαγορευτικοί επειδή έχουν πληθωριστικό χαρακτήρα, ενώ η κυβέρνηση προχώρησε στην αύξηση των άμεσων φόρων το 1998, με την πολύ μεγάλη αύξηση της παρακράτησης φόρου. Από τα στοιχεία δεν προκύπτει, αν προς το τέλος του 1999 η κυβέρνηση μπορεί να "παίξει" με τη μείωση ορισμένων ειδικών φόρων (αυτοκίνητα, πετρέλαιο θέρμανσης), με μοναδικό σκοπό να μειώσει τον πληθωρισμό σε επίπεδα "σύγκλισης".

Τα κάθε είδους ελλείμματα, παρά τη σχετική μείωση που παρουσίασαν τα τελευταία χρόνια, λόγω της εφαρμογής των προγραμμάτων λιτότητας, συνεχίζουν να ρίχνουν τη σκιά τους και στο νέο προϋπολογισμό.

Το άθροισμα των τόκων και των χρεολυσίων, που πρόκειται να καταβληθούν το 1999, ανέρχεται σε 6,6 τρισ. δραχμές και αποτελεί το φόρο αίματος που θα συνεχίζει να πληρώνει και το 1999 ο ελληνικός λαός προς το τραπεζικό - τοκογλυφικό κεφάλαιο, διεθνές και ελληνικό. Δε θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι ο βασικός στόχος κάθε προϋπολογισμού (και του 1999) είναι η εξυπηρέτηση των κάθε μορφής κερδοσκόπων, που δανείζουν το ελληνικό δημόσιο με υπέρογκα - τοκογλυφικά επιτόκια.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Βαριά παραμένει η σκιά του τραπεζικού - τοκογλυφικού κεφαλαίου και στο νέο προϋπολογισμό, καθώς οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους (πληρωμή τόκων και χρεολυσίων) αντιστοιχούν στο 66% των συνολικών εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού!

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

25/11/2001

 -- «Μαχαίρι» στις δαπάνες «κοινωνικής πολιτικής»

12/11/1998

 -- Τα πάντα στο όνομα της ΟΝΕ

12/11/1998

 -- Προϋπολογισμός και Οικονομική Πολιτική 1999

15/10/1998

 -- Οριστικοποιήθηκαν τα μεγέθη της νέας λιτότητας

2/10/1998

 -- Ευρεία σύσκεψη για πληθωρισμό και προϋπολογισμό