H ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ TOY ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ Υπόθεση ξένη και εχθρική στα λαϊκά συμφέροντα

H ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ TOY ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Υπόθεση ξένη και εχθρική στα λαϊκά συμφέροντα

ΜΑΛΙΩΤΗΣ

Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του τρίτου μνημονίου (2015 - 2018), και σε συνέχεια της επόμενης δέσμης με τα προαπαιτούμενα αντιλαϊκά μέτρα, αναμένεται να ξεκινήσουν τα παζάρια γύρω από το επίδικο ζήτημα της «ελάφρυνσης» του ελληνικού κρατικού χρέους. Βέβαια, η πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, εδώ και καιρό, ήδη από τις προηγούμενες εκλογές, έχει κάνει «γαργάρα», κατά το κοινώς λεγόμενο, την κάθε σκέψη περί διαγραφής του χρέους, έστω και κατά ένα μικρό ποσοστό. Και βέβαια, δεν τυχαίο το γεγονός ότι στο σχέδιο του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, η υπόθεση της ελάφρυνσης του χρέους, αναφέρεται ως υπόθεση της συμφωνίας που υπέγραψαν με τους δανειστές, λέγοντας ότι υπάρχει «χρονοδιάγραμμα για την εκκίνηση των συζητήσεων που αφορούν την απομείωση και τους όρους αποπληρωμής του», χωρίς άλλες αναφορές για τον τρόπο που αυτό θα γίνει, όπως για παράδειγμα επιμήκυνση των περιόδων αποπληρωμής στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και μεγαλοδανειστές του ελληνικού αστικού κράτους, ή μείωση επιτοκίων κ.ά. Και κάνει την ευχή για αντιμετώπιση της λιτότητας, αν επιτευχθεί θετική συμφωνία.
Από κοντά και η ΛΑΕ - ΣΥΡΙΖΑ 2, στην προγραμματική της διακήρυξη, αναφέρεται σε «διακοπή πληρωμών του χρέους - τη μη βιωσιμότητα του οποίου αναγνωρίζει, από τη δική του σκοπιά, ακόμη και το ΔΝΤ - με στόχο τη συνολική διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του», ο δε Π. Λαφαζάνης έχει δηλώσει σε συνέντευξή του στο ρ/σ «Real», 1/9/2015, ότι «το χρέος μονομερώς δεν μπορείς να το διαγράψεις, γιατί αν δεν το διαγράψει κι αυτός στον οποίο χρωστάς ή υποτίθεται ότι χρωστάς, η απαίτηση είναι υπαρκτή. Αυτό που μπορείς να κάνεις, είναι να δηλώσεις αδυναμία αποπληρωμής και να ζητήσεις διαπραγμάτευση για ρύθμισή του».

Τρώνε από τις σάρκες του λαού

Την ίδια ώρα, και ενώ ξεπέφτουν και οι τελευταίες μάσκες της «αριστερής διαχείρισης», αρχίζει να ξεκαθαρίζει το πεδίο και γύρω από τη διαχείριση του κρατικού χρέους. Σε αυτό το πλαίσιο, ανασύρεται από το προηγούμενο (δεύτερο) μνημόνιο, η ρήτρα που προβλέπει την «ελάφρυνση» με όρο και προϋπόθεση την εφαρμογή των αντεργατικών μέτρων, τα οποία, για την ώρα δεν έχουν ολοκληρωθεί. «Η ρήτρα αυτή έχει ανανεωθεί και υπάρχει και στη νέα συμφωνία, αφορώντας είτε στην παράταση του χρόνου αποπληρωμής του χρέους, είτε στη μείωση των επιτοκίων», ξεκαθάρισε, τις προάλλες, ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, ενώ ταυτόχρονα απέκλεισε κάθε συζήτηση για «κούρεμα». Στην πραγματικότητα, αποδεικνύεται το γεγονός ότι το κάθε μνημόνιο έρχεται να «κουμπώσει» πάνω στα προηγούμενα, αφού όλα μαζί εντάσσονται και υπηρετούν την ενιαία στρατηγική του κεφαλαίου.
Ταυτόχρονα, η ρήτρα της πιστής και απαρέγκλιτης εφαρμογής των μέτρων των μνημονίων για να συζητηθεί η αναδιάρθρωση του χρέους, σημαίνει ότι ο λαός θα πληρώνει διπλά και τριπλά ένα χρέος που δημιούργησαν οι αστικές κυβερνήσεις για λογαριασμό του κεφαλαίου, ενισχύοντας την καπιταλιστική ανάπτυξη. Και θα το πληρώνει διπλά και τριπλά, γιατί αφενός φοροληστεύεται για την αποπληρωμή του, περικόπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό δαπάνες κάλυψης λαϊκών αναγκών ως ένα ακόμη μέτρο εξασφάλισης κρατικού χρήματος για τις δόσεις, ενώ θα πληρώνει και με τα μέτρα των αντεργατικών, αντιλαϊκών νόμων του μνημονίου που θα αυξάνονται αν η οικονομική συγκυρία δεν είναι καλή, δεν πιάνονται τα πλεονάσματα κ.λπ.
Παράλληλα, οι κάθε είδους διαχειριστές και καλοθελητές του εκμεταλλευτικού συστήματος επιχειρούν να φέρουν στο προσκήνιο μια σειρά από ψεύτικα διλήμματα, διαχωρίζοντας το χρέος του αστικού κράτους σε βιώσιμο και μη βιώσιμο, σε επαχθές και επονείδιστο ή όχι, και άλλα παρόμοια, όπως π.χ. η ΛΑΕ ή η Ζ. Κωνσταντοπούλου και οι περί αυτήν, κ.λπ.
Ειδικότερα:

• Για τη λεγόμενη βιωσιμότητα: Πρόκειται, κατά αρχήν, για την ικανότητα του αστικού κράτους να το αποπληρώνει στο «ακέραιο και εγκαίρως», όπως δεσμεύτηκε και η κυβέρνηση της «πρώτη φορά αριστεράς» και όχι μόνο από το τρίτο μνημόνιο, αλλά ήδη από το «προσύμφωνο» στο Γιούρογκρουπ της 20ής Φλεβάρη, με τη συμμετοχή δηλαδή και των υπουργών που πέρασαν στον ΣΥΡΙΖΑ 2.

Σήμερα, πλέον, οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί (Ευρωζώνη - ΔΝΤ), στο πλαίσιο ενός μεταξύ τους διαφαινόμενου συμβιβασμού, αλλάζουν τα κριτήρια «βιωσιμότητας». Χαρακτηριστικά, η καγκελάριος της Γερμανίας, Α. Μέρκελ, ως νέο κριτήριο για τη «βιωσιμότητα» του κρατικού χρέους έβαλε την ετήσια αποπληρωμή ποσών μέχρι το 15% του ΑΕΠ, βγάζοντας έτσι από το κάδρο της «βιωσιμότητας» τη διαμόρφωση της μάζας του κρατικού χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ και αναφέροντας μάλιστα ότι «υπάρχουν άλλα μέλη της ΕΕ που λένε ότι το δικό τους χρέος, παρά το γεγονός ότι είναι πιο μικρό από της Ελλάδας, συνεπάγεται μεγαλύτερη εσωτερική επιβάρυνση από αυτή της Ελλάδας σήμερα».
Η αποπληρωμή κρατικού χρέους μέχρι 15% του ΑΕΠ, σε σημερινούς όρους, μεταφράζεται σε πληρωμές τοκοχρεολυσίων ύψους 27 δισ. ευρώ. Παράλληλα, η όποια ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας και του ΑΕΠ, θα σηματοδοτεί την αποπληρωμή ακόμη μεγαλύτερων ποσών στα επόμενα χρόνια. Επί της ουσίας, πρόκειται για την εφαρμογή, διά της πλαγίας, της λεγόμενης «ρήτρας ανάπτυξης» για την εξυπηρέτηση του χρέους, που αποδείχνεται εξίσου καταστροφική για το λαό.
Την ίδια ώρα, καταγράφεται μια ορισμένη μετατόπιση της θέσης του ΔΝΤ, ως προς τον τρόπο διαχείρισης του ελληνικού κρατικού χρέους, στην κατεύθυνση που εμφανίζεται να υποστηρίζει η πλευρά της Ευρωζώνης. «Μιλάμε για επιμήκυνση ωριμάνσεων, μείωση επιτοκίων, εξαιρέσεις για μια ορισμένη χρονική περίοδο. Δεν μιλάμε για διαγραφή χρέους», σημείωσε η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ. Σύμφωνα με την ίδια, «η συζήτηση για διαγραφή του χρέους δεν ήταν ποτέ ανοικτή, δεν νομίζω ότι είναι απαραίτητο να την ανοίξουμε αν τα πράγματα πάνε καλά». Υπενθυμίζεται το γεγονός ότι η συγκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ καλόβλεπε προς την πλευρά του ΔΝΤ, περιμένοντας από αυτό στήριξη στην υπόθεση διαχείρισης του χρέους.

• Για το «επαχθές και επονείδιστο» χρέος. Το ίδιο το κρατικό χρέος, στο σύνολό του, αποτελεί υπόθεση ξένη και εχθρική προς τα λαϊκά συμφέροντα. Συνδέεται αναπόσπαστα με τη φάση του οικονομικού κύκλου της αναπαραγωγής του κεφαλαίου, τους ρυθμούς της καπιταλιστικής ανάπτυξης ή πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας, αποτελεί σημαντικό εργαλείο διαχείρισης αυτής ακριβώς της ανάγκης για κερδοφόρες επενδύσεις. Αλλωστε, καπιταλιστικές επενδύσεις χωρίς κρατικό χρήμα δεν γίνονται. Γι' αυτό και δεν υπάρχει καπιταλιστικό κράτος που να μην έχει χρέη. Αλλά σε περίοδο οικονομικής κρίσης το μεγάλο χρέος δυσκολεύει τη διαχείρισή της για καπιταλιστική ανάκαμψη. Γι' αυτό και ο ΣΥΡΙΖΑ ψάχνει πώς θα πείσει τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, για την αναδιάρθρωσή του, αφού αυτό θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση δημοσίων και ιδιωτικών καπιταλιστικών επενδύσεων με κρατικό χρήμα. Το χρέος συνδέεται, επίσης, με την επιλογή κάθε φορά του μείγματος της πολιτικής για τη στήριξη και ενίσχυση των μονοπωλίων του κάθε κράτους.

Να θυμίσουμε επίσης ότι το «κούρεμα» του 2012 (PSI) συνδυάστηκε με τη λεηλασία των ασφαλιστικών ταμείων, εξέλιξη που με τη σειρά της οδήγησε σε σειρά από αντιλαϊκά μέτρα. Από την άλλη πλευρά, το «κούρεμα» των ελληνικών τραπεζικών ομίλων έδωσε το «σινιάλο» για νέα πακέτα στήριξης και διάσωσης, με τα «σπασμένα» της καπιταλιστικής κρίσης να φορτώνονται στις πλάτες του λαού.

Ποιος και πώς δημιουργεί το χρέος και η διέξοδος για το λαό

Με το κρατικό χρέος, καλύπτονται τα παραγόμενα ελλείμματα των κρατικών προϋπολογισμών, μέσω των οποίων στηρίζεται η καπιταλιστική ανάπτυξη. Το κρατικό χρέος αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη των υποδομών που έχει ανάγκη το κεφάλαιο, όπως μεγάλα έργα, κόμβοι μεταφοράς κ.ά., τα οποία κατασκευάζονται και στη συνέχεια αξιοποιούνται από τους επιχειρηματικούς ομίλους. Με το κρατικό χρέος καλύπτονται ανάγκες χρηματοδότησης της κάθε καπιταλιστικής οικονομίας, στην περίπτωση ελλειμμάτων στις εμπορικές και άλλες δοσοληψίες με άλλα κράτη και αγορές, επιδοτήσεις επιχειρηματικών ομίλων για δικές τους κερδοφόρες επενδύσεις. Και βέβαια με το κρατικό χρέος αποπληρώνονται και οι πολεμικές δαπάνες του κράτους, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και των γεωστρατηγικών επιλογών της εγχώριας αστικής τάξης.
Εξίσου χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι το χρέος αρκετών κρατών, όπως και στην Ελλάδα απογειώθηκε και στη φάση της οξυμένης καπιταλιστικής κρίσης, όπως για διασώσεις τραπεζικών ομίλων, χρηματοδότηση άλλων μονοπωλιακών ομίλων, για την αποσόβηση των γενικότερων κλυδωνισμών στις καπιταλιστικές οικονομίες και στα μονοπώλια του κάθε χώρου, για να βοηθήσουν δηλαδή το κεφάλαιο να μην έχει απώλειες και να ενισχυθεί, από την καταστροφική δράση της οικονομικής κρίσης.
Η διαχείριση και η συσσώρευση του κρατικού χρέους, από τα αστικά κόμματα της χώρας, για λογαριασμό του κεφαλαίου, πρέπει να αποτελέσει κριτήριο της λαϊκής ψήφου στις ερχόμενες εκλογές, με μια και μοναδική σκέψη, ότι οι άνθρωποι του μόχθου και μόνο θα το πληρώσουν, για να ενισχυθούν οι αντίπαλοί τους, οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Οι εργαζόμενοι, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και με αφορμή τη διαχείριση του χρέους σε βάρος τους πρέπει να αμφισβητήσουν τον καπιταλιστικό δρόμο παλεύοντας για διέξοδο σε όφελός τους. Η μοναδική διέξοδος για τα λαϊκά συμφέροντα στο δρόμο της ανατροπής είναι η πάλη ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική, σε ρότα ρήξης με τα μονοπώλια, η μονομερής διαγραφή του χρέους, η έξοδος από τη λυκοσυμμαχία της ΕΕ, η κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων. Ολ' αυτά μπορούν να γίνουν μόνο με εργατική - λαϊκή εξουσία, που θα κοινωνικοποιήσει τα μονοπώλια και, με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο, θα βάλει στην υπηρεσία της κάλυψης των αναγκών των εργαζομένων την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας με το λαό αποκλειστικό ιδιοκτήτη του πλούτου που παράγει. Η ενίσχυση του ΚΚΕ στις εκλογές δυναμώνει την αντικαπιταλιστική, αντιμονοπωλιακή πάλη, συμβάλλει στην ανασύνταξη του κινήματος, στην οργάνωση και ενίσχυση της λαϊκής συμμαχίας που θα παλεύει στην προοπτική ρήξης και ανατροπής.