Η ιμπεριαλιστική υποκρισία και πάλι στο προσκήνιο

Η ιμπεριαλιστική υποκρισία και πάλι στο προσκήνιο

Η έκθεση του σερ Τζον Τσίλκοτ στη Βρετανία για τον πόλεμο στο Ιράκ και τις ευθύνες της διοίκησης του τότε «Εργατικού» πρωθυπουργού, Τόνι Μπλερ, που δόθηκε προχτές στη δημοσιότητα, προκάλεσε το ενδιαφέρον στον αστικό Τύπο σε όλο τον κόσμο και στη χώρα μας. Η πολυαναμενόμενη έκθεση με επικεφαλής έναν άνθρωπο των μυστικών υπηρεσιών είναι μια εκτενέστατη έρευνα, που ξεκίνησε το 2009 και αναφέρεται στη διαδικασία της λήψης απόφασης για τη συμμετοχή της Βρετανίας στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στο Ιράκ το Μάρτη του 2003. Η έκθεση επιβεβαιώνει την υποκρισία των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που πρωτοστάτησαν (ΗΠΑ, Βρετανίας) στο δήθεν «πόλεμο για την απελευθέρωση του Ιράκ από τον τύραννο Σαντάμ Χουσεΐν». Καταρρίπτει όλα τα προσχήματα, όπως την «κατοχή και χρήση όπλων μαζικής καταστροφής», την «απειλή για την ειρήνη» και άλλα βαρύγδουπα που χρησιμοποιήθηκαν για να κρύψουν την πραγματική αιτία του πολέμου, που ήταν η προσπάθεια για ξαναμοίρασμα του ενεργειακού πλούτου και των αγορών στην ευρύτερη περιοχή.

***

Η ίδια η έκθεση, ωστόσο, κάθε άλλο παρά έχει αυτή την επιδίωξη και χρησιμοποιείται ως άλλο ένα στοιχείο της ενδοαστικής αντιπαράθεσης. Ειδικά, μόνο τυχαίο δεν είναι ότι δημοσιεύτηκε σε μια περίοδο που συντελούνται σημαντικές διεργασίες στη Βρετανία μετά το Brexit, δηλαδή την απόφαση αποχώρησης από την ΕΕ, μετά το δημοψήφισμα της 23ης Ιούνη (που μένει να φανεί αν τελικά, πώς και πότε θα υλοποιηθεί). Ταυτόχρονα, η έκθεση έρχεται σε μια περίοδο που η παραδοσιακή στρατηγική εταιρική σχέση ΗΠΑ - Βρετανίας δέχεται κριτική από τμήματα της βρετανικής αστικής τάξης, όχι ως προς την ουσία της (αφού όλοι οι αστοί πολιτικοί δεν την αμφισβητούν), αλλά για τον τρόπο υλοποίησής της. Γι' αυτό και ιδιαίτερη σημασία στην έκθεση Τσίλκοτ δίνεται στη λεγόμενη «υποταγή» του Τόνι Μπλερ στον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, αξιοποιώντας ιδιαίτερα επιστολή του Μπλερ που διαβεβαιώνει τον Μπους, οχτώ μήνες πριν την έναρξη του πολέμου, ότι «θα είναι μαζί του για οτιδήποτε». Ετσι και η έκθεση, που καλεί να βγουν διδάγματα από τη συμμετοχή σε αυτό τον πόλεμο, προτείνοντας και καλύτερη λειτουργία των κρατικών οργάνων, αλλά και οι τοποθετήσεις των αστών πολιτικών, εμφανίζονται να συγκλίνουν σε μια κοινή συνισταμένη επί της ουσίας: «η σχέση με τις ΗΠΑ δεν πρέπει να είναι συμφωνία άνευ όρων». Το γεγονός αυτό έχει μεγάλη σημασία για τις μετα-Brexit πολιτικοοικονομικές εξελίξεις και αυτές σε στρατιωτικό επίπεδο. Οι δύο χώρες συμμετέχουν στη λυκοσυμμαχία του ΝΑΤΟ, ενώ εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία αποχώρησης από την ΕΕ, αναμένεται να γίνουν διαπραγματεύσεις για διμερή εμπορική συμφωνία, την ίδια ώρα που είναι σε διαρκές παζάρι το μεγαλύτερο εγχείρημα εμπορικής συμφωνίας ή και «Οικονομικό ΝΑΤΟ», αυτό της Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων των ΗΠΑ και της ΕΕ (TTIP).

***

Η θεωρία της «υποταγής» της Βρετανίας στις ΗΠΑ είναι πολύ βολική, όταν μάλιστα προσωποποιείται, αλλά πλήρως αποπροσανατολιστική ως προς την ουσία της σχέσης δύο ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που συνεργάζονται και ταυτόχρονα ανταγωνίζονται σε πολλά πεδία. Και αυτός ο ανταγωνισμός συμφερόντων μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων είναι η ουσία των σχέσεων στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Γι' αυτό χτίζονται ή αναδιαμορφώνονται συμμαχίες ή γίνονται πόλεμοι. Και στις συμμαχίες και στους πολέμους συμμετέχουν οι αστικές τάξεις των καπιταλιστικών κρατών, όχι γιατί ...σέρνονται, αλλά γιατί αυτό εξυπηρετεί τα κέρδη των ομίλων που εκπροσωπούν. Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται είναι το ποια συμφέροντα ποιων μονοπωλιακών ομίλων εξυπηρετήθηκαν από τη συμμετοχή της Βρετανίας στον πόλεμο στο Ιράκ. Κάτι που, βεβαίως, δεν πρόκειται να απαντηθεί από τέτοιου είδους εκθέσεις. Οι λαοί και οι νέοι ειδικότερα, είτε ως θύτες είτε ως θύματα, χύνουν το αίμα τους, γίνονται «κρέας στα κανόνια» των εκμεταλλευτών τους, για να ανοίξουν οι δρόμοι του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του εμπορίου, των κερδών και των σφαιρών επιρροής. Αυτή την απλή αλήθεια δεν πρόκειται να την αναδείξει καμία έκθεση ανθρώπων του εκμεταλλευτικού συστήματος, καμία εσωτερική φαγωμάρα (όπως π.χ. η διαφοροποίηση της γερμανικής αστικής τάξης ή της γαλλικής στον πόλεμο στο Ιράκ), ούτε όψιμοι δήθεν φιλειρηνιστές που θυμήθηκαν τον «ψεύτη Μπλερ» και τον «υστερικό Μπους», λες και οι διάδοχοί τους δεν υπηρέτησαν - πιθανά με άλλη τακτική - επίσης τα μονοπωλιακά συμφέροντα, δεν ματοκύλισαν λαούς. Στην πάλη ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, ενάντια στην εξουσία του κεφαλαίου, που είναι η αιτία τους, μπορεί να δώσει πραγματικό νόημα μόνο το εργατικό κίνημα και η πρωτοπορία του, τα Κομμουνιστικά Κόμματα σε κάθε χώρα.