Εργαζόμενοι στο Μαρινόπουλο: για το ψωμί

   Εργαζόμενοι στο Μαρινόπουλο: για το ψωμί και την αξιοπρέπειά μας

Από Σφυροδρέπανος 

Συνέντευξη στο Βασίλη Κρίτσα //

Οι πρόσφατες εξελίξεις στον όμιλο Μαρινόπουλου προκάλεσαν αίσθηση στην κοινή γνώμη και χτύπησαν καμπανάκι κινδύνου για τους χιλιάδες εργαζόμενους της αλυσίδας και τα δικαιώματά τους. Το “Ατέχνως” συζήτησε για αυτές τις εξελίξεις με το Γιάννη Κοντογιάννη, μέλος του ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων στις Επιχειρήσεις Μαρινόπουλος στη Βόρεια Ελλάδα.

-Πόσα χρόνια δουλεύεις στον όμιλο Μαρινόπουλου και ποιες είναι οι συνθήκες εργασίας που έχεις συναντήσει;

Στον Μαρινόπουλο δουλεύω 5 χρόνια, από το 2011. Στο χώρο του εμπορίου ο Μαρινόπουλος, σαν εργοδότης στα χρόνια πριν την κρίση, θεωρούνταν ότι βρίσκεται κάπου στη μέση. Ούτε ο καλύτερος, ούτε ο χειρότερος, ας το πούμε έτσι. Όμως μέσα στην κρίση οι συνθήκες χειροτέρεψαν δραματικά. Η εταιρεία πρωτοστάτησε στην εφαρμογή των μνημονικών μέτρων (περικοπές επιδομάτων, μειώσεις μισθών, νέες προσλήψεις με μνημονιακό κατώτατο μισθό, προγράμματα «εθελούσιας» εξόδου κλπ.) Παράλληλα έγινε προσπάθεια να επιβληθούν ατομικές συμβάσεις, πράγμα που χάρη στην κινητοποίηση των εργαζομένων αποτράπηκε, τουλάχιστον σε μαζική κλίμακα. Το τελευταίο εξάμηνο η κατάσταση επιδεινώθηκε δραματικά καθώς η καταβολή της μισθοδοσίας γινόταν τμηματικά, με διάφορα «έναντι» σε ακαθόριστες ημερομηνίες.

 -Ποια ήταν η κατάσταση τους τελευταίους μήνες, μετά από τα αλλεπάλληλα κλεισίματα/συγχωνεύσεις καταστημάτων;

Νομίζω ότι εσείς σαν πελάτες, σαν απλοί άνθρωποι που ψωνίζουν καθημερινά για τις ανάγκες του νοικοκυριού σας το καταλαβαίνατε καλύτερα από μας. Με τα ράφια σχεδόν άδεια από προϊόντα και την κίνηση μειωμένη, οι συνάδερφοι κλήθηκαν από την εταιρεία να κάνουν ένα σωρό δουλείες (που η επιθεώρηση εργασίας τις χαρακτήρισε παράνομες και αντισυμβατικές). Άλλοι συνάδερφοι έβαφαν κάγκελα, άλλοι καθάριζαν τους χώρους, άλλοι τις τουαλέτες καθώς η εταιρεία διέκοψε τα εργολαβικά συνεργεία. Ήταν και είναι πολύ ψυχοφθόρο αυτό. Να είναι κάποιος σε παραγωγική ηλικία, να θέλει να εργαστεί, και να μην του δίδεται αντικείμενο, με ευθύνη της εταιρείας. Αν μου επιτρέπετε είναι και κάπως κωμικοτραγικό, γιατί την εποχή των «παχιών αγελάδων» και των υπερκερδών τις εταιρείας τρέχαμε πάνω κάτω σαν τρελοί από την εντατικοποίηση της εταιρείας και την ανεπάρκεια του προσωπικού, για να βγει η δουλειά.

 -Ποιο είναι το κλίμα και οι διαθέσεις στους εργαζόμενους μετά από τις πρόσφατες εξελίξεις;  Ήταν αναμενόμενες ή έπεσαν ως κεραυνός εν αιθρία;

Οι συνάδερφοι είναι φυσικά μουδιασμένοι από τα γεγονότα. Ναι μεν έβλεπαν που πηγαίνει το πράγμα, είχαν απογοητευτεί με τα άδεια ράφια, τη μείωση των πελατών κλπ αλλά είχαν την προσδοκία ότι θα βρεθεί νωρίτερα κάποιος «λευκός ιππότης», όπως ο Σκλαβενίτης που θα δώσει λύση πριν το πράγμα φτάσει στο απροχώρητο. Υπάρχει βέβαια κάτι το ελπιδοφόρο μέσα τη μαυρίλα. Ότι ένα μέρος των εργαζομένων έχει αγωνιστικές διαθέσεις και δεν είναι διατεθειμένο να παρακολουθήσει σαν θεατής τις εξελίξεις.

 -Κάποιες πλευρές υποστηρίζουν πως το συμφέρον των υπαλλήλων ταυτίζεται με τη μοίρα της επιχείρησης, γιατί αν αυτή κλείσει, θα μείνουν χωρίς δουλειά και πρέπει να βάλουν πλάτη για την επιβίωσή της. Πώς σχολιάζεις αυτή την άποψη;

Σε μια ιδανική κοινωνία που τα σουπερμάρκετ θα ανήκαν στους εργαζόμενους αυτό θα ίσχυε πράγματι. Όμως επειδή ζούμε στην πραγματικότητα και όχι σε κάποιο φανταστικό κόσμο, όλοι γνωρίζουμε ότι η ανάπτυξη της εταιρείας, που γίνεται πάνω στις δικές μας πλάτες, δε σημαίνει και κάλυψη των αναγκών των εργαζομένων . Όταν μια εταιρεία πάει καλά, ακούμε από τον εργοδότη «Κάντε υπομονή για να αναπτυχθούμε». Όταν η κερδοφορία της μειώνεται ή έχει περιστασιακές ζημιές, τότε οι εργαζόμενοι καλούνται πάλι «να κάνουν υπομονή» για να επανέλθει η εταιρεία στην προηγούμενη κατάσταση. Η ουσία είναι ότι δεν είμαστε συνέταιροι, ούτε «μια οικογένεια» με τους εργοδότες μας. Η φράση «φάγαμε ψωμί από το Μαρινόπουλο», που όντως ακούγεται από κάποιους συναδέρφους, είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι ότι ο Μαρινόπουλος έχει φάει παντεσπάνι από τους εργαζόμενους. Η ιστορία έχει δείξει ότι όποτε οι εργαζόμενοι υποχώρησαν για το «μικρότερο κακό», στο τέλος δεν απέφυγαν και το μεγαλύτερο. Η μόνη λύση είναι ο δικός τους αγώνας για τα δικά τους συμφέροντα.

 -Η υπαγωγή στο άρθρο 99 δεν ταυτίζεται με τη διαδικασία πτώχευσης. Συνιστά αυτό λόγο εφησυχασμού; Ποια είναι η πείρα των εργαζομένων από αντίστοιχες περιπτώσεις;

Καταρχάς θα ήθελα να σημειώσω ότι η εταιρεία δεν έχει καν αυτό ως δεδομένο. Η οριστική εξέταση του αιτήματος για υπαγωγή στο άρθρο 99, θα γίνει στις 21 Σεπτέμβρη. Αυτό που εξασφάλισε την 1η Ιούλη ήταν μια δικαστική απόφαση για προσωρινό σταμάτημα των κατασχέσεων, με τον όρο ότι μες το καλοκαίρι θα φτιάξει ένα «σχέδιο εξυγίανσης» το οποίο θα περιλαμβάνει και ένα πλάνο αποπληρωμής των πιστωτών (τράπεζες, προμηθευτές κλπ). Η εμπειρία από ανάλογες καταστάσεις έχει δείξει ότι αυτό το πλάνο συνοδεύεται από ένα άλλο πλάνο. Αυτό της συρρίκνωσης των μεγεθών (σε εμάς θα σημάνει κλείσιμο καταστημάτων), των άγριων περικοπών σε προσωπικό και μισθούς-δικαιώματα, έτσι ώστε να γίνει «ελκυστική» στον όποιο επενδυτή-συνέταιρο θελήσει να βάλει ο Μαρινόπουλος.

 -Ποιοι είναι οι συσχετισμοί που επικρατούν στο Σωματείο των εργαζομένων στον Όμιλο Μαρινόπουλου;

Το πανελλαδικό επιχειρησιακό σωματείο του Μαρινόπουλου μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2010 κινούταν σε αγωνιστική κατεύθυνση. Δυστυχώς, με ευθύνη της πλειοψηφίας της διοίκησης του τα τελευταία χρόνια αδρανοποιήθηκε, σε σημείο που ορισμένες του ενέργειες να βοηθούν ανοιχτά την εργοδοσία. Είναι κοινός τόπος στη μεγάλη μάζα των εργαζομένων της εταιρείας ότι πλέον δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους. Με αυτό σαν δεδομένο οι εργαζόμενοι της Θεσσαλονίκης (και άλλων περιοχών της Μακεδονίας-Θράκης, όπως πχ. η Καβάλα) αποφασίσαμε να ιδρύσουμε το «Σωματείο Εργαζομένων στις Επιχειρήσεις του Ομίλου Μαρινόπουλος στη Βόρεια Ελλάδα» λίγο πριν ξεσπάσει η «μπόρα». Θέλω να σημειώσω εδώ ότι σε αυτόν μας τον αγώνα έχουμε την πολύτιμη βοήθεια των κλαδικών σωματείων Εμποροϋπαλλήλων σχεδόν σε όλη τη χώρα, καθώς και του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου.

 -Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που συναντάτε στις συζητήσεις με τους εργαζόμενους και με το γύρω κόσμο (πελάτες της αλυσίδας, περαστικοί, κτλ).

Ο φόβος. Ο φόβος για το αύριο, για το αν θα έχουν να ταΐσουν, να ντύσουν, να σπουδάσουν τα παιδιά τους, αυτό είναι το βασικό στοιχείο στις συζητήσεις με τους εργαζόμενους. Τις προάλλες πχ. ο Γιώργος, ένας συνάδερφος 40 ετών που δουλεύει 10 χρόνια στην επιχείρηση, μου είπε: «Γιάννη ήρθα από τη Γερμανία γιατί ήθελα να μεγαλώσω τα παιδιά μου εδώ, και τώρα άμα γίνει το «μπαμ» θα πρέπει να ξαναφύγω πάλι έξω». Και αυτό είναι απλά ένα παράδειγμα από τα χιλιάδες. 12.000 συνάδερφοι με λίγα ή περισσότερα χρόνια στην επιχείρηση που με τη σκληρή τους δουλειά βοήθησαν το Μαρινόπουλο να βγάλει αμύθητα κέρδη, τώρα κινδυνεύουν να βρεθούν στο δρόμο. Οι πελάτες απ’ την άλλη συνήθως μας αντιμετωπίζουν με κατανόηση, τολμώ να πω και με συγκίνηση. Δεν είναι λίγες οι παλιές πελάτισσες που γνωρίζουν τους συναδέρφους από νεαρούς, που τις έχω δει να βουρκώνουν αυτές τις μέρες όταν έρχονται να ψωνίσουν και μας λένε «Για σας ερχόμαστε». Αυτό μας δίνει κουράγιο σίγουρα. Τις/τους θέλουμε δίπλα μας γιατί και αυτοί είναι στην πλειοψηφία τους εργαζόμενοι η άνεργοι και περνάνε τα ίδια.

 -Ποιος είναι ο σχεδιασμός δράσης και οι κινητοποιήσεις που προγραμματίζετε για το επόμενο διάστημα;

Επειδή χρόνος για χάσιμο δεν υπάρχει, προχωράμε αυτές τις μέρες σε ενημέρωση των συναδέρφων με περιοδείες στα καταστήματα και τους καλούμε να βρίσκονται σε ετοιμότητα για κινητοποιήσεις με όλα τα μέσα. Σημαντικός σταθμός εδώ στη Βόρεια Ελλάδα είναι η απεργία της 8ης Ιούλη που ευελπιστούμε να έχει μεγάλη συμμετοχή. Σε όλη την Ελλάδα γίνονται επίσης συνελεύσεις, εξορμήσεις, κινητοποιήσεις με πρωτοστάτες τα κλαδικά σωματεία Εμποροϋπαλλήλων-Ιδ. Υπαλλήλων. Είναι νομίζω περιττό να πω ότι δεν βλέπουμε την κατάσταση «συντεχνιακά». Αυτά που συμβαίνουν στο Μαρινόπουλο συμβαίνουν σε ένα σωρό άλλες επιχειρήσεις. Γι’ αυτό έχουμε σταθερή επαφή και συντονισμό με εργαζόμενους πχ. του πρώην Αρβανιτίδη, εδώ στη Θεσσαλονίκη, που έχουν πικρή πείρα από τα εργοδοτικά τερτίπια με τα διάφορα άρθρα του πτωχευτικού κώδικα και την απληρωσιά. Εμείς ζητάμε να μη χαθεί καμία θέση εργασίας και να μην περικοπεί ούτε σεντ από τις αποδοχές των εργαζομένων.

 -Υπάρχει κάτι που μπορεί να σημειωθεί ως συμπέρασμα-γενικό δίδαγμα τη δεδομένη χρονική στιγμή;

 Κοιτάξτε, δε μου αρέσει να βγάζω φιρμάνια με «γενικές αλήθειες». Νομίζω ότι και οι εργαζόμενοι έχουν κουραστεί από τους διάφορους συνδικαλιστές-«σωτήρες» που είναι πολύ καλοί στα μεγάλα λόγια αλλά στην πραγματικότητα στηρίζουν την εργοδοσία ή/και τις διάφορες κυβερνήσεις. Είναι οι ίδιοι που δυσφήμησαν την έννοια του συνδικαλισμού στην Ελλάδα και απομάκρυναν τον κόσμο από τα σωματεία. Φτάσαμε πλέον σε ένα σημείο που πρέπει να σταματήσει η λογική της ανάθεσης. Το θέμα είναι να πάρουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι τις τύχες στα χέρια τους, με τη γνώμη τους και τη συμμετοχή τους και τη δράση τους να διεκδικήσουν ενωμένοι αυτά που τους ανήκουν.

Οι εργαζόμενοι στο Μαρινόπουλο στη Βόρεια Ελλάδα προχωρούν σήμερα σε 24ωρη απεργία διεκδικώντας να μη γίνει καμία περικοπή στο προσωπικό, τους μισθούς και τα δικαιώματά του και απευθύνουν το παρακάτω κάλεσμα στους πελάτες και τον εργατόκοσμο.