«Βιτρίνα» των παγκόσμιων ενδοεπιχειρηματικών ανταγωνισμών στην Ευρώπη

«Βιτρίνα» των παγκόσμιων ενδοεπιχειρηματικών ανταγωνισμών στην Ευρώπη

Associated Press

Η εξαγορά της Ιντερ από κινεζική πολυεθνική αποτελεί το πρώτο εκκωφαντικό δείγμα της ασιατικής... αντεπίθεσης στα ευρωπαϊκά ποδοσφαιρικά δρώμενα

Μία από τις πλέον σημαντικές αλλαγές που έφερε την τελευταία 20ετία η εκτόξευση στα ύψη της εμπορευματοποίησης του ποδοσφαίρου, ιδίως στην Ευρώπη, που θεωρείται το... φιλέτο στην παγκόσμια ποδοσφαιρική αγορά, είχε να κάνει με τις εξελίξεις στο ιδιοκτησιακό καθεστώς αρκετών συλλόγων. Οι εξελίξεις αυτή τη φορά δεν αφορούσαν την - κλασική από το παρελθόν - αλλαγή σκυτάλη μεταξύ (κυρίως) εγχώριων επιχειρηματιών. Το παιχνίδι... χόντρυνε πολύ περισσότερο, στο πλαίσιο και της συνολικότερης ακόμα μεγαλύτερης διεθνοποίησης του κεφαλαίου. Ετσι, πρωταγωνιστικό ρόλο άρχισαν να έχουν οι ίδιες οι πολυεθνικές, που από τις «απλές χορηγίες» άρχισαν να περνάνε όλο και πιο συχνά στην ιδιοκτησία των ομάδων, αποκτώντας το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών. Την ίδια στιγμή, στο πλαίσιο και των ανακατατάξεων στο ιμπεριαλιστικό στερέωμα, υπήρξε και η επέλαση επιχειρηματιών που έχοντας τον τίτλο του «μεγιστάνα» και προερχόμενοι κυρίως από τη Ρωσία μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές, τις αραβικές χώρες αλλά και τις ΗΠΑ (έστω σε πιο περιορισμένη κλίμακα) ξεπερνούσαν κατά πολύ σε «αγοραστική δύναμη» τους Ευρωπαίους επιχειρηματίες, που και να ήθελαν δεν μπορούσαν να τους κοντράρουν. Στο επίκεντρο όλων αυτών των επενδύσεων αν και αρχικά βρέθηκαν οι λεγόμενοι πρωτοκλασάτοι ευρωπαϊκοί σύλλογοι, πολύ σύντομα μπήκαν είτε ιστορικές ομάδες που μαστίζονταν από οικονομικά προβλήματα και αναζητούσαν διέξοδο είτε και ομάδες με μικρή «αγωνιστική» ιστορία τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο, αλλά με προοπτικές να φέρουν τα «επενδυμένα» κέρδη πίσω και στο πολλαπλάσιο.

Επενδυτικό «στάτους κβο» από Ρώσους και Αραβες

Μάντσεστερ Σίτι και Παρί Σ.Ζ. κοντραρίστηκαν για το Τσάμπιονς Λιγκ στο περιθώριο των ανταγωνισμών των ιδιοκτητών τους (ΗΑΕ και Κατάρ)

Το πού τελικά έφθασε η κατάσταση αποδεικνύεται ξεκάθαρα από το παράδειγμα του αγώνα για τα προημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ, τον Απρίλη, μεταξύ της Μάντσεστερ Σίτι και της Παρί Σεν Ζερμέν, που έμοιαζε περισσότερο με «αραβικό ντέρμπι», παρά με αναμέτρηση μιας αγγλικής και μιας γαλλικής ομάδας σε μια ευρωπαϊκή διοργάνωση. Και πώς άλλωστε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά όταν η πρώτη (Σίτι) ανήκει σε ένα ολόκληρο καπιταλιστικό κράτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), και η δεύτερη στον εμίρη του Κατάρ...
Είναι προφανές πως η ξαφνική «εμφάνιση», στις αρχές του '90, Ρώσων και Αράβων «ποδοσφαιρόφιλων» στην αγορά της Ευρώπης, και πολύ περισσότερο η γενικευμένη «έφοδος» στο σήμερα, δεν γίνεται μόνο και μόνο επειδή κάποιοι εξ αυτών ήταν... λάτρεις του σπορ και βρήκαν την ευκαιρία να ενεργοποιηθούν σε αυτό. Αντίθετα, η είσοδος έστω και μέσω του ποδοσφαίρου στα πράγματα της Ευρώπης, και μάλιστα σε μια εποχή όπου στο έδαφός της οξύνονταν οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί και οι κόντρες μετά τις ανατροπές στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, είχε απώτερους σκοπούς. Σκοπούς που είχαν να κάνουν με τις επενδύσεις και τις κόντρες συμφερόντων, για την Ενέργεια κ.τ.λ., αλλά και συνολικά με τα νέα πεδία κερδοφορίας που άνοιγαν τότε για τους επιχειρηματικούς ομίλους.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως το... προξενιό του εμίρη του Κατάρ για την αγορά της Παρί Σ.Ζ. έγινε από τον ίδιο τον τότε Πρόεδρο της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί. Από την άλλη, οι ιδιοκτήτες της Σίτι με το που αγόρασαν την ομάδα, φρόντισαν να ενισχύσουν την παρουσία τους στα δρώμενα της βρετανικής οικονομίας ξεκινώντας από την αγορά του γηπέδου «City of Manchester», το οποίο μετέτρεψαν στο σημερινό «Ethihad Campus», που θεωρείται πολύ παραπάνω από ένα απλό ποδοσφαιρικό γήπεδο. Την ίδια στιγμή, προχώρησαν και σε εμπορικές επενδύσεις, εκτός ποδοσφαίρου, στην Αγγλία. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τον Ρώσο ιδιοκτήτη της Τσέλσι, Ρομάν Αμπράμοβιτς, που ήταν από τους πρώτους που... αποβιβάστηκαν στο νησί.

Ασιατικό ...μπάσιμο με βλέψεις στο Νότο

Εάν η παρουσία Ρώσων ολιγαρχών, Αράβων «πετρελαιάδων» και Αμερικανών επενδυτών κυριάρχησε την τελευταία δεκαετία στα ποδοσφαιρικά δρώμενα της Ευρώπης (με ό,τι αυτό συνεπαγόταν στα άλλα ζητήματα) δημιουργώντας ένα ιδιότυπο «στάτους κβο», τώρα αυτό μοιάζει πλέον να τρίζει για τα καλά. Αιτία, η δεύτερη... επιχειρηματική απόβαση στην Ευρώπη, που φαίνεται να βρίσκεται σε εξέλιξη, με πρωταγωνιστές αυτή τη φορά επιχειρηματίες και πολυεθνικές από την Ασία και κυρίως την Κίνα. Η πρόσφατη εξαγορά της ιστορικής Ιντερ Μιλάνου από την κινεζική πολυεθνική «Suning» είναι ουσιαστικά το πρώτο δείγμα ότι το παιχνίδι ετοιμάζεται να χοντρύνει για μια ακόμη φορά. Μάλιστα, η περίπτωση της δεύτερης ομάδας του Μιλάνου, της Μίλαν, ο νυν ιδιοκτήτης της οποίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, βρισκόταν σε συζητήσεις με επίσης κινεζική πολυεθνική, έστω και εάν (προς το παρόν) αυτές φαίνεται να μην καρποφόρησαν, δείχνει ξεκάθαρα τις ...υψηλές κινεζικές βλέψεις. Με την πόρτα της Αγγλίας να είναι αυτή τη στιγμή κλειστή, Κινέζοι επιχειρηματίες και πολυεθνικές στρέφουν το βλέμμα τους αλλού, όπου μπορεί να βρουν ένα ανοιχτό διάδρομο για μπάσιμο στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Η Ιταλία μάλιστα αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, ιδιαίτερα λόγω του γεγονότος ότι εμπορικά θεωρείται πεσμένη αγορά και αρκετοί ιταλικοί σύλλογοι, ακόμα και με μακρά ιστορία, αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.
Την ίδια ώρα, πεδίο δράσης των κινεζικών επιχειρήσεων αποτελεί και ένα ακόμη νοτιοευρωπαϊκό πρωτάθλημα, αυτό της Ισπανίας. Η ιδιαίτερα επικερδής σχέση της Πριμέρα Ντιβιζόν με την αγορά της Ασίας τα τελευταία χρόνια σε επίπεδο τηλεοπτικών δικαιωμάτων, περιοδειών ομάδων (με μπροστάρισσες τις Ρεάλ Μαδρίτης, Μπαρτσελόνα, Ατλέτικο), δημιουργίας μπουτίκ κ.τ.λ. φαίνεται να περνάει πλέον σε μια ανώτερη φάση. Κορυφαία παραδείγματα η εξαγορά από την κινεζική βιομηχανία παιχνιδιών «Rastar Group» ενός μεγάλου ποσοστού (45,1 έως 56%) της καταχρεωμένης Εσπανιόλ, της Βαλένθια από επενδυτικό όμιλο της Σιγκαπούρης αλλά και το μπάσιμο (με 20%) στην Ατλέτικο Μαδρίτης Κινέζου επενδυτή.
Από τα σχέδια των Ασιατών δεν μένει έξω και η Γαλλία αφού εκτός της Παρί Σ.Ζ., που υπάγεται στην... αραβική παρέα, αρκετές ομάδες αποτελούν στόχαστρο, με ό,τι φυσικά και εδώ συνεπάγεται η παρουσία των εν λόγω επιχειρηματιών από την Ασία στη γαλλική οικονομία. Οπως έγινε στην περίπτωση της Σοσό, η οποία ανήκε στη γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία Peugeot και εξαγοράστηκε από την κινεζική πολυεθνική στον τομέα του φωτισμού «Ledus».

Μπ. Τσ.