Η «ΧΑΡΑΥΓΗ» ΣΤΗ ΔΗΜΗΤΡΑ Ολοκλήρωσε το κύριο μέρος της αποστολής της

Η «ΧΑΡΑΥΓΗ» ΣΤΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

Ολοκλήρωσε το κύριο μέρος της αποστολής της

Το κέντρο του μυστηριώδους κρατήρα Occator είναι η λαμπρότερη περιοχή στην επιφάνεια της Δήμητρας. Η ένθετη εικόνα δείχνει τα νέα στοιχεία γι' αυτό το χαρακτηριστικό: Το κόκκινο υποδεικνύει υψηλή συγκέντρωση ανθρακικών αλάτων, ενώ το πορτοκαλί και το κίτρινο πιο χαμηλή συγκέντρωσή τους

Στις 30 Ιούνη, Ημέρα των Αστεροειδών (αυτήν την ημερομηνία το 1908 έπεσε το μεγάλο μετέωρο που ισοπέδωσε ένα ολόκληρο δάσος στην Τουνγκούσκα της Σιβηρίας), η διαστημοσυσκευή «Dawn» («Χαραυγή») της NASA ολοκλήρωσε το κύριο μέρος της αποστολής της, έχοντας εξερευνήσει με επιτυχία τον πρωτοπλανήτη Εστία και το νάνο πλανήτη Δήμητρα. Το σκάφος, που κινείται με κινητήρα ιόντων, κατάφερε αρκετές πρωτιές: Ηταν το πρώτο που τέθηκε σε τροχιά γύρω από δύο ουράνια σώματα του ηλιακού συστήματος πέρα από τη Γη, το πρώτο που τέθηκε σε τροχιά γύρω από σώμα της κύριας ζώνης των αστεροειδών μεταξύ Αρη και Δία και το πρώτο που τέθηκε σε τροχιά γύρω από νάνο πλανήτη.
Δύο νέες επιστημονικές μελέτες βασισμένες στα στοιχεία που έστειλε στη Γη η «Χαραυγή», για τη λαμπρότερη περιοχή στην επιφάνεια της Δήμητρας, μια περιοχή μέσα στο μυστηριώδη κρατήρα Occator, δείχνουν ότι έχει την υψηλότερη συγκέντρωση ανθρακικών αλάτων που έχει παρατηρηθεί ποτέ έξω από τη Γη. Ο Occator έχει ηλικία 80 εκατομμυρίων ετών και είναι σχετικά νέος κρατήρας στην αστρονομική χρονολογική κλίμακα. Η διάμετρός του είναι 92 χιλιόμετρα και στο κέντρο έχει ένα λάκκο διαμέτρου 10 χιλιομέτρων. Στο κέντρο αυτού του λάκκου υπάρχει μια δομή σαν θόλος, που καλύπτεται από εξαιρετικά ανακλαστικό υλικό και εμφανίζει ακτινικές και ομόκεντρες κυκλικές ρωγμές.
Σύμφωνα με την έρευνα της Μαρία Κριστίνα Ντε Σάνκτις, το βασικό ορυκτό αυτής της φωτεινής περιοχής είναι η ανθρακική σόδα (μαγειρική σόδα), ένα άλας που συναντάται στη Γη σε υδροθερμικά περιβάλλοντα. Αυτό το υλικό φαίνεται να προέρχεται από το εσωτερικό της Δήμητρας, καθώς είναι αδύνατο να συγκεντρώθηκε στην επιφάνεια αποκλειστικά ως αποτέλεσμα πρόσκρουσης κάποιου αστεροειδούς. Η «ανάβλυση» αυτού του υλικού υποδηλώνει ότι η θερμοκρασία στο εσωτερικό της Δήμητρας μπορεί να είναι υψηλότερη απ' ό,τι θεωρούνταν έως τώρα. Η πρόσκρουση αστεροειδούς μπορεί να βοήθησε να βγει το υλικό στην επιφάνεια, αλλά οι ερευνητές εκτιμούν ότι οπωσδήποτε πρέπει να έπαιξε ρόλο και κάποια εσωτερική διεργασία στον νάνο πλανήτη. Τα υλικά που βρήκαμε στον Occator, σημειώνει η Ντε Σάνκτις, απαιτούν επίδραση από νερό.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι υγρό νερό μπορεί να υπήρχε κάτω από την επιφάνεια της Δήμητρας σε πρόσφατο γεωλογικό χρόνο. Τα άλατα θα μπορούσαν να είναι υπολείμματα ενός ωκεανού, ή εντοπισμένων υδάτινων σωμάτων, που βρήκαν διέξοδο προς την επιφάνεια πριν από εκατομμύρια χρόνια.
Σε άλλη μελέτη της πριν από ένα χρόνο, η Ντε Σάνκτις είχε ανακοινώσει την ανακάλυψη τύπων αργίλου που περιέχουν αμμωνία. Επειδή η αμμωνία είναι διαδεδομένη στο εξωτερικό ηλιακό σύστημα, το εύρημα εισήγαγε την ιδέα ότι η Δήμητρα μπορεί να σχηματίστηκε κοντά στην τροχιά του Ποσειδώνα και στη συνέχεια να μετανάστευσε προς το εσωτερικό του ηλιακού συστήματος. Τα νέα ευρήματα δείχνουν την ύπαρξη αμμωνιακών αλάτων (χλωριούχο αμμώνιο, διττανθρακικό αμμώνιο) και στον κρατήρα Occator. Ο εντοπισμός ανθρακικών αλάτων ενισχύει παραπέρα την πιθανή σχέση της Δήμητρας με τους παγωμένους κόσμους του εξωτερικού ηλιακού συστήματος. Αμμωνία, ανθρακικά και διττανθρακικά άλατα έχουν εντοπιστεί και στα γκέιζερ του Εγκέλαδου, του παγωμένου φεγγαριού του Κρόνου. Οι ουσίες αυτές κάνουν τη Δήμητρα ενδιαφέρον αντικείμενο μελέτης της αστροβιολογίας...