Η κατάληψη των Χειμερινών Ανακτόρων

Κατιούσα

Σήμερα είναι η επέτειος της κατάληψης των χειμερινών ανακτόρων στην Πετρούπολη από τους Μπολσεβίκους -μόνο που αφορά το παλιό ημερολόγιο, για αυτό κι εμείς την τιμάμε στις 7 Νοέμβρη. Παραθέτουμε το σχετικό κεφάλαιο, όπως το περιγράφει ο Βίκτορ Σερζ, στο βιβλίο του “το Έτος Ι της Επανάστασης” (εκδ. Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο).

Σε τρεις συντρόφους είχε ανατεθεί να οργανώσουν την κατάληψη των Χειμερινών Ανακτόρων: τους Ποντβόισκι, Αντόνοφ-Οβσέενκο και Λάσεβιτς. Μαζί τους εργαζόταν ο Τσουντνόφσκι, ένας εξαιρετικός αγωνιστής από τους πρώτους που μπήαν στο κόμμα, που σύντομα θα σκοτωνόταν στην Ουκρανία. Η πρώην αυτοκρατορική κατοικία είναι τοποθετημένη στο κέντρο της πόλης στις όχθες του Βέβα. Βλέπει το Φρούριο Πέτρου και Παύλου από 500-600 μέτρα μακριά. Στα νότια, η πρόσοψη του παλατιού βλέπει μια απέραντη λιθόστρωτη πλατεία όπου υπάρχει και η στήλη του Αλέξανδρου Α’. Ένα ιστορικό σημείο. Στο πίσω μέρος της πλατείας, σε ημικύκλιο, βρίσκονται τα πελώρια, ευπρεπή γραφεία του πρώην Υπουργείου Πολέμου και του Υπουργείου Εξωτερικών. Σ’ αυτήν την πλατεία, στα 1879, ακούστηκαν οι πυροβολισμοί που έριξε ο σπουδαστής Σολόβιεφ και μπορούσε κανείς να δει τον αυταρχικό Αλέξανδρο Β’ να τρέχει σκυφτός δεξιά κι αριστερά, ωχρός από τον τρόμο. Το 1881 αυτά τα ζοφερά κτίρια ταρακουνήθηκαν από τα εκρηκτικά που τοποθέτηση κάτωω από τα αυτοκρατορικά διαμερίσματα ο ξυλουργός Στεπάν Χαλτούριν. Κάτω από τα παράθυρά του, στις 22 Ιανουαρίου 1905, οι στρατιώτες πυροβόλησαν το πλήθος των εργατών που είχαν έρθει, βαστώντας εικόνες και ψάλλοντας ύμνους, να ικετέψουν τον Τσάρο, τον “πατερούλη” του λαού. Εδώ κείτονται περίπου πενήντα νεκροί και πάνω από χίλιοι τραυματίες. Αλλά και η απολυταρχία τραυματίστηκε θανάσιμα, από τις ίδιες της τις σφαίρες.
Τώρα, στις 25 Οκτώβρη, ήδη από νωρίς το πρωί, μπολσεβίκικα συντάγματα και Κοκκινοφρουροί άρχισαν να περικυκλώνουν τα Χειμερινά Ανάκτορα, όπου βρίσκονταν τα γραφεία της κυβέρνησης Κερένσκι. Η επίθεση είχε προγραμματιστεί για τις 9 πμ, αν κι ο Λένιν ήταν ανυπόμονος κι ήθελε να έχουν τελειώσει πριν απ’ αυτήν την ώρα. Ενώ ο σιδερένιος κλοιός στένευε αργά γύρω από το παλάτι, το Συνέδριο των Σοβιέτ συγκεντρωνόταν στο Σμόλνι, ένα πρώην γυμνάσιο θηλέων της αριστοκρατίας. Σε ένα μικρό δωωμάτιο του κτιρίου, ο Λένιν, παράνομος ακόμα και μεταμφιεσμένος σαν γέρος, βημάτιζε νευρικά πάνω-κάτω. Ρωτούσε όποιον καινούργιο ερχόταν, “τα Ανάκτορα -δεν τα καταλάβαμε ακόμα;”. Η οργή του μεγάλωνε απέναντι στους διστακτικούς, τους χασομέρηδες, τους αναποφάσιστους. Απειλούσε τον Ποντβόισκι -“Θα πρέπει να τον εκτελέσουμε, ναι, να τον εκτελέσουμε!” Οι φαντάροι μαζεμένοι γύρω από τις φωτιές στους δρόμους γύρω από το παλάτι, έδειχναν την ίδια ανυπομονησία. Τους άκουγες να μουρμουρίζουν πως “κι οι μπολσεβίκοι άρχισαν να το παίζουν διπλωμάτες”. Ακόμα μια φορά τα αισθήματα του Λένιν ήταν μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια ίδια με εκείνα των μαζών. Ο Ποντβόισκι, βέβαιος για τη νίκη, συγκράτησε την επίθεση. Ο εχθρός ήταν καταδικασμένος και η αγωνία τον αποθάρρυνε. Το αίμα των επαναστατών δεν περίσσευε εύκολα, κάθε σταγόνα ήταν πολύτιμη.
Το πρώτο κάλεσμα για παράδοση διαβιβάστηκε στους υπουργούς στις 6 η ώρα. Στις 8 δόθηκε δεύτερο τελεσίγραφο. Κρατώωντας μια σημαία ανακωχής ένας μπολσεβίκος ρήτορας απευθύνθηκε στους υπερασπιστές του παλατιού και οι στρατιώτες ενός τάγματος επιλέκτων πέρασαν με τη μεριά των επαναστατών. Τους καλωσόρισαν δυνατές ζητωκραυγές από την πλατεία, που ήταν τώρα πεδίο μάχης. Λίγα λεπτά αργότερα παραδόθηκε το Γυναικείο Τάγμα. Οι τρομοκρατημένοι υπουργοί ακόμα δίσταζαν να παραδοθούν, φρουρούμενοι σε μια τεράστια αίθουσα δίχως φως, από λίγους ευέλπιδες. Ο Κερένσκι είχε διαφύγει, δίνοντας την υπόσχεση ότι θα επιστρέψει σύντομα επικεφαλής έμπιστων στρατευμάτων. Οι υπουργοί περίμεναν ότι ο όχλος που ούρλιαζε θα τους κάνει κομματάκια. Τελικά, τα κανόνια του Αουρόρα -που έριχναν μόνο άσφαιρα!- αποθάρρυναν τους αμυνόμενους. Η επίθεση των Κόκκινων συνάντησε μόνο μια δύναμη αντίσταση. Εκρήξεις χειρομβοβίδων στα μεγάλα μαρμάρινα σκαλοπάτια, συμπλοκές εκ του συστάαδην στους διαδρόμους. Στο σύθαμπο του προθαλάμου, μια λεπτή γραμμή ωχρών ευελπίδων στέκονταν με διασταυρωμένες τις ξιφολόγχες μπροστά από μια πόρτα επενδυμένη με ξύλο.
Είναι ο τελευταίος προμαχώνας της τελευταίας αστικής κυβέρνησης της Ρωσίας. Οι Αντόνοφ-Οβσέενκο, Τσουντνόφσκι και Ποντβόισκι παραμερίζουν τις ξιφολόγχες και περνούν. Ένας νεαρός του ψιθυρίζει: “Είμαι μαζί σας!” Πίσω από την πόρτα βρίσκεται η Προσωρινή Κυβέρνηση: δεκατρείς καταρρακωμένοι, τρεμαμενοι τζέντλεμαν, δεκατρία αποκαρδιωμένα πρόσωπα κρυμμένα στο σκοτάδι. Καθώς συνοδεύονται από Κοκκινοφρουρούς βγαίνοντας από το παλάτι, κραυγές ζητούν το αίμα τους. Κάποιοι φαντάροι και ναύτες έχουν διάθεση για σφαγή. Οι εργάτες-φρουροί τους συγκρατούν. “Μη χαλάτε την προκεταριακή νίκη με υπερβολές!”.
Οι υπουργοί του Κερένσκι φεύγουν για το Φούριο Πέτρου και Παύλου, αυτήν την παλιά Βαστίλη όπου φυλακίστηκαν πολλοί μαρξιστές της ρώσικης ελευθερίας. Εκεί συναντούν τους υπουργούς του τελευταίου Τσάρου. Όλα έχουν τελειώσει.
Στις παρακείμενες περιοχές της πόλης, η κυκλοφορία είχε συνεχιστεί κανονικά. Στις αποβάθρες, οι αργόσχολοι χάζευαν ήσυχα.
Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του Αφιερώματος της Κατιούσα στην Οχτωβριανή Επανάσταση