Πείρα και συμπεράσματα από κινητοποιήσεις και αγωνιστικές διεργασίες σε εργοστάσια και κλάδους της Βιομηχανίας

Οι Αποφάσεις του 20ού Συνεδρίου του Κόμματος και οι μετέπειτα εκτιμήσεις και συμπεράσματα της ΚΕ είναι ο βασικός άξονας με τον οποίο δουλεύουμε. Η γενική μας εκτίμηση για την ακόμη συγκριτικά χαμηλή στάθμη των αγωνιστικών διαθέσεων της εργατικής τάξης, επιβεβαιώνεται και από την πείρα και τη δουλειά της Κομματικής Οργάνωσης Βιομηχανίας στην Αττική. Δηλαδή, αυτό που συναντάμε στην ευρεία μάζα των εργατών είναι προβληματισμός μεν για την κατάσταση, αλλά ακόμη ρηχό θυμό και αγανάκτηση, έλλειψη εμπιστοσύνης στην οργανωμένη δράση και πάλη. Σε αυτό επιδρούν πολλοί παράγοντες, όπως ότι μπορεί να υπάρχει σιχτίρισμα για τα αποτελέσματα της αντιλαϊκής πολιτικής, αλλά όχι πιο βαθιά συμπεράσματα για το πώς λειτουργεί η καπιταλιστική οικονομία. Επίσης, πέρα από τη γενική προπαγάνδα της κυβέρνησης για την προσμονή της «δίκαιης ανάπτυξης από τα κάτω», που γεννά ορισμένες προσδοκίες, τη λογική επίσης του «μικρότερου κακού», υπάρχει και όλη η πολύπλευρη προπαγάνδα, αλλά και υλική δύναμη που κινεί η εργοδοσία με τις γνωστές θεωρίες «ο καλός εργάτης που πάει μπροστά και αμείβεται από τον καλό εργοδότη», «η ανταγωνιστικότητα και η κερδοφορία της επιχείρησης μας συμφέρει όλους», «ο εργάτης που συνδικαλίζεται χάνει το χρόνο του και είναι αντιπαραγωγικός». Αυτά πάνε μαζί με τα επιλεκτικά μπόνους, την αξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση που επεκτείνεται σε διάφορες επιχειρήσεις.

Αναντικατάστατη η σταθερή παρέμβαση του ΚΚΕ

Ομως, σε κάθε φάση και σε κάθε περίπτωση χρειάζεται να ξεχωρίζουμε και τις δυνατότητες που γεννιόνται από την ίδια τη ζωή. Να μπορούμε να πιάνουμε το σφυγμό των εξελίξεων. Να ξέρουμε ότι η υπομονετική και ακούραστη δουλειά φέρνει αποτελέσματα άλλες φορές πιο γοργά, άλλες πιο αργά, πάντως τίποτα δεν πάει χαμένο. Οτι τα πράγματα δεν μένουν ακίνητα. Σε κάθε περίπτωση, η ένταση και το εύρος της δική μας κομματικής και συνδικαλιστικής δουλειάς δεν πρέπει να πηγαίνουν ανάλογα με τις κάθε φορά διαθέσεις των εργατών. Πρέπει, όμως, να τις παίρνει υπόψη, για να μπορεί να βρίσκει τρόπους και επιχειρήματα εύστοχης επικοινωνίας και διαφώτισης, κατάλληλων επιχειρημάτων που να σπάνε τη λογική του μονόδρομου και απαραβίαστου του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Να συμβάλλει, ώστε να γίνονται βήματα στην οργάνωση της εργατικής τάξης, χωρίς να υποτιμούμε τίποτα σε αυτό το πεδίο, έστω στην αρχή τις 1 - 2 εγγραφές στο ταξικό συνδικάτο εκεί που σε κάποιον χώρο πριν δεν υπήρχε καμία επαφή. Αλλά και εδώ χρειάζεται συνέχεια, η εγγραφή είναι μόνο το πρώτο βήμα, η συνέχεια χρειάζεται να είναι πιο ουσιαστική, ο οργανωμένος εργάτης να ξεχωρίζει από τον ανοργάνωτο, να είναι το μάτι και το αυτί του συνδικάτου, να δραστηριοποιείται ενημερώνοντας τους συναδέλφους του, να οργανώνει κι άλλους.
Το προηγούμενο διάστημα, είχαμε κινητοποιήσεις σε χώρους δουλειάς της Βιομηχανίας για διάφορα ζητήματα και αιτήματα. Είχαμε τις πολύμορφες κινητοποιήσεις των εργατών στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη για την υπογραφή τοπικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, τις απεργιακές κινητοποιήσεις των εργατών στον «Τοξότη» κόντρα στην καθυστέρηση πληρωμών και στις κακές συνθήκες εργασίας. Επίσης, είναι σε εξέλιξη οι κινητοποιήσεις των εργατών στα Πρακτορεία Τύπου μετά το κλείσιμο του ενός πρακτορείου, το ότι μένουν ξεκρέμαστοι κοντά 250 εργάτες, ενώ στο άλλο πρακτορείο βασιλεύει πλέον η εντατικοποίηση.
Αυτές οι κινητοποιήσεις δεν αλλάζουν, φυσικά, τη γενική τάση και κατάσταση. Οι κομμουνιστές, όμως, έχει σημασία να μπορούν από κάθε διεργασία, κινητοποίηση, στάση των εργατών, να βγάζουν πιο βαθιά συμπεράσματα, να μην υποτιμούν τίποτα. Να μπορούν να βλέπουν πιο διεισδυτικά τις εξελίξεις. Να μπορούν να ξεχωρίζουν θετικές πλευρές, όπως και δυσκολίες του αγώνα, όχι απλώς για να καταγράφουν περιγραφικά, αλλά για να εξοπλίζουν όλες τις δυνάμεις, να στερεώνονται βήματα υποδομής, να προχωράμε συλλογικά και συντεταγμένα στα επόμενα βήματά μας.
Ποια στοιχεία μπορούμε να κωδικοποιήσουμε ως κρίσιμα και σημαντικά από τις παραπάνω αναμετρήσεις, χωρίς φυσικά αυτά να σημαίνουν ότι αποτελούν έτοιμες «συνταγές» για κάθε περίπτωση, χωρίς την αντίστοιχη επεξεργασία και επιτόπου αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων που προκύπτουν:
Μέσα στον αγώνα είναι αναντικατάστατη, χωρίς καμία αναστολή, η σταθερή παρέμβαση του ΚΚΕ με όλες τις κατάλληλες μορφές και τρόπους. Το ΚΚΕ είναι κομμάτι του εργατικού κινήματος, η οργανωμένη πρωτοπορία του, που έχει σκοπό την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Αρα, έχει χρέος να δουλεύει συστηματικά την πρότασή του μέσα στους εργάτες. Τα μέλη του ΚΚΕ αξιοποιούν τις εξελίξεις, την κατάσταση, την επικαιρότητα, μπαίνοντας μπροστά σε κάθε διεκδίκηση των εργατών, αλλά και εξηγώντας υπομονετικά ποιος είναι ο δρόμος που πρέπει πιο σταθερά να ακολουθήσουν οι εργάτες για να ικανοποιηθούν οι αληθινές ανάγκες τους. Αρα πιο πρακτικά, μέσα στην πάλη χρειάζεται καλός σχεδιασμός και εύστοχο σχέδιο, ώστε να εξοπλίζονται και να αναλαμβάνουν δουλειά οι οπαδοί και φίλοι του ΚΚΕ. Να αξιοποιείται επίσης σταθερά ο «Ριζοσπάστης», να τροφοδοτείται με ζωντανό υλικό, να καθοδηγεί μέλη και ευρύτερο κόσμο, να διακινείται θαρραλέα. Να αξιοποιείται η Κοινοβουλευτική Ομάδα. Να βγαίνουν κατάλληλες ανακοινώσεις που να βοηθούν τους αγωνιζόμενους εργάτες, ώστε μέσα από την πείρα τους να ωριμάζει μέσα τους ποιος ευθύνεται για την κατάσταση που ζουν, ποιος επίσης έχει τη δύναμη να ανατρέψει την εξουσία των αστών.

Τα επιχειρήματά μας να «μιλάνε» στην καρδιά των εργατών

Ο αγώνας δεν μπορεί να διεξαχθεί χωρίς καλό υπολογισμό όλων των δυνάμεων που κινούνται και προσπαθούν να παρέμβουν σε αυτόν. Χωρίς καλό σχεδιασμό της διαπάλης που απαιτεί τεκμηριωμένα επιχειρήματα, εύστοχη επιλογή του χώρου και του χρόνου που διεξάγεται, κατάλληλες κινήσεις που να συμβάλλουν ώστε να απεγκλωβίζονται υγιείς δυνάμεις από τη σφαίρα επιρροής των αστικών κομμάτων και του οπορτουνισμού, από τον εργοδοτικό συνδικαλισμό και το ρεφορμισμό. Η διαπάλη χρειάζεται να στηρίζεται προφανώς στο πλαίσιο αιτημάτων, αλλά και σε πιο συνεκτικά στοιχεία, στην πρακτική της κάθε δύναμης, στο τι υποστηρίζει για το σύνολο των προβλημάτων της εργατικής τάξης, στο τι κάνει ή δεν κάνει μπροστά στην απεργιακή μάχη, ποια είναι η στάση της απέναντι στην εργοδοσία, στην κυβέρνηση. Η διαπάλη και τα επιχειρήματά μας χρειάζεται να είναι ζωντανά, να καταφέρνουν να «μιλάνε» στην καρδιά των εργατών. Να ξεχωρίζουν ειδικά ορισμένα τμήματα, όπως είναι οι «εργολαβικοί» εργάτες που ζουν μέσα σε καθεστώς μόνιμης ανασφάλειας και ανησυχίας. Επίσης, η ειδική δουλειά στους μετανάστες εργάτες. Να καλλιεργεί την ενότητα της εργατικής τάξης κόντρα στο συντεχνιασμό, στον κατατεμαχισμό, την αποσπασματικότητα.
Το πλαίσιο αιτημάτων και διεκδικήσεων χρειάζεται να παίρνει υπόψη του την πραγματικότητα κάθε χώρου, την πείρα των εργατών, τα δικαιώματά τους που θεωρούνται κατακτημένα, ακόμη και τις «παραδόσεις» κάθε χώρου. Για παράδειγμα σε ένα χώρο που οι διαπιστωμένοι μισθοί των εργατών είναι αρκετά καλύτεροι από το μέσο όρο δεν μπορείς να πας με τη σχηματική μεταφορά συνθημάτων που μπορεί να έχουν βάση αλλού (π.χ. «εμείς δε ζούμε με 400 ευρώ») όμως δεν ακουμπάν στη πραγματικότητα του συγκεκριμένου εργασιακού χώρου. Επίσης, είναι αλλιώς ένας χώρος, όπως π.χ. η Ν/ Ζώνη που έχει μεγάλη πείρα αγώνων και συγκρούσεων με την εργοδοσία και άλλο ένας πιο άπειρος ακόμη χώρος. Αυτά είναι απαραίτητο να τα παίρνουμε υπόψη για να καταφέρνουμε την ενιαία γραμμή μας να την προωθούμε κάθε φορά με τον πιο εύστοχο τρόπο και τακτική.
Το κύριο ζήτημα που κρίνει, ειδικά στην αρχή, αλλά τελικά και σε όλη την εξέλιξη, την πορεία του αγώνα είναι η διάθεση των ίδιων των εργατών να παλέψουν. Στις κινητοποιήσεις που αναφέρθηκαν, χωρίς να παραβλέπουμε άλλες αδυναμίες αυτό είναι κύριο στοιχείο. Στη Ζώνη, οι απεργιακές αναμετρήσεις συγκέντρωσαν καθολική συμμετοχή. Στον «Τοξότη» οι εργάτες απέρριψαν τους εκβιασμούς της εργοδοσίας και μπήκαν μαζικά μπροστά, κάποιοι από αυτούς πρώτη φορά. Στα Πρακτορεία Τύπου, στη ΓΣ, με μυστική ψηφοφορία, ψήφισαν κατά 90% υπέρ της απεργίας. Στην απεργιακή φρουρά βρέθηκαν πολλές δεκάδες εργάτες που μπήκαν εθελοντικά στη λίστα περιφρούρησης. Στην «Ιριδα», οι εργάτες αποφάσισαν συμμετοχή με επιτόπια συνέλευση και πολλοί από αυτούς συμμετείχαν ενεργητικά τη μέρα της απεργίας. Χωρίς τέτοια στοιχεία, ένας αγώνας δεν μπορεί να κρατήσει για πολύ. Αντίθετα, όταν υπάρχουν αυτές οι πλευρές, βλέπουμε να ξεχωρίζουν και να αναδεικνύονται οργανωτικά ταλέντα από ανθρώπους που μέχρι τώρα δεν είχαν φανεί.

Στο χώρο δουλειάς σφυρηλατείται η οργάνωση των εργατών

Η αντιπαράθεση, η ζύμωση, η συζήτηση, οι αποφάσεις των εργατών για να είναι πετυχημένες χρειάζεται να έχουν επίκεντρό τους το χώρο δουλειάς. Εκεί μπορεί, αλλά και μετράει, να σφυρηλατηθεί καλύτερα η οργάνωση των εργατών, η αντίσταση στην εργοδοσία, η αποκάλυψη των συμβιβασμένων και ηττοπαθών απόψεων, η συγκρότηση Απεργιακών Επιτροπών. Εκεί μετράει περισσότερο, όταν ο εργάτης σηκώνει το χέρι του στο διάλειμμα ή στο σχόλασμα και λέει «ναι» στην απεργία, παίρνει θάρρος και από τον διπλανό του. Εμείς επιδιώκουμε να διεξάγεται η πιο πλατιά, ζωντανή και ζωηρή συζήτηση ανοιχτά ανάμεσα στους εργάτες. Να συζητιόνται ανοιχτά όλες οι απόψεις, εκτός φυσικά από τις φασιστικές που πρέπει να απομονώνονται από την αρχή. Να καλούμε έτσι τους εργάτες να βγάλουν συμπεράσματα, να πάρουν κι αυτοί το λόγο, όχι μόνο τα μέλη των ΔΣ.
Μετράει - διαχρονικά - η μεγάλη υπομονετική δουλειά σε έναν χώρο. Σε χώρους δουλειάς που βρέθηκαν σε αυτήν τη φάση μέσα στην πάλη, μπορεί να πηγαίναμε με διάφορες μορφές παρέμβασης εδώ και πολλά χρόνια ως Κόμμα, όπως και αντίστοιχα τα ταξικά συνδικάτα. Προσπαθούσαμε να πιάσουμε επαφές, χωρίς κάποιο ορατό από πρώτη ματιά αποτέλεσμα. Αν όμως μιλάμε για χώρους στρατηγικής σημασίας, είτε για τον συγκεκριμένο κάθε φορά κλάδο, είτε και ευρύτερα, εμείς χρειάζεται να επιμένουμε, να μη βιαζόμαστε να κρίνουμε, να φτιάχνουμε δεσμούς, ξέροντας πως την κρίσιμη ώρα ο υγιής και ανήσυχος εργάτης θα ακουμπήσει εκεί που νιώθει εμπιστοσύνη, εκεί που ξέρει ότι δεν θα τον πουλήσουν.
Εχει σημασία η έγκαιρη και σωστά σχεδιασμένη εναλλαγή των μορφών πάλης. Χρειάζεται μεγάλη ψυχραιμία και όχι απολυτότητες. Δεν πάει να πει ότι ο αγώνας εξυπηρετείται καλύτερα αν ανά λίγες μέρες επιλέγεται μια και ολοένα περισσότερο οξυμένη μορφή. Αν γενικεύσουμε, ανεβασμένη μορφή είναι και η συστηματοποίηση της ΓΣ των εργατών μέσα στους χώρους δουλειάς. Είναι και οι συσκέψεις που προετοιμάζουν και ζυμώνουν το επόμενο βήμα. Είναι και η διαμόρφωση προϋποθέσεων για να υπάρχει ενεργητική ταξική αλληλεγγύη από άλλους κλάδους και χώρους. Είναι και το να κάνουν οι αγωνιζόμενοι εργάτες ενός εργοστασίου οργανωμένες εξορμήσεις και ομιλίες σε δεκάδες εργοστάσια του κλάδου τους ή που βρίσκονται δίπλα τους και να καλέσουν και αυτούς τους εργάτες να οργανωθούν, να παλέψουν. Αρα, όλα αυτά συντελούν στο να προετοιμάζεται το επόμενο κάθε φορά βήμα, να σφυγμομετρούνται οι διαθέσεις των εργατών, να ωριμάζουν οι συνειδήσεις, να εκπαιδεύονται δυνάμεις.
Το επόμενο διάστημα, ο σχεδιασμός μας θα απλωθεί στη δουλειά σε κάθε κλάδο και χώρο που παρεμβαίνουμε. Εμείς, φυσικά, χρειάζεται να δουλεύουμε ανυπόμονα με τις δικές μας αδυναμίες, δείχνοντας παράλληλα υπομονή για να βγάλουν συμπεράσματα οι εργάτες από την πείρα τους. Ολοι οι αγώνες που άφησαν εποχή, προήλθαν γιατί συνέβαλαν οι αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες γι' αυτό, γιατί οι ίδιοι οι εργάτες αποφάσισαν να παλέψουν, να αντισταθούν. Αρα, εμείς χρειάζεται να παρέμβουμε τώρα αποφασιστικά, επίμονα. Να δουλεύουμε ακούραστα μέσα στις εργατικές μάζες, να τους καλούμε να βγάλουν συμπεράσματα. Να τους πούμε πως στον καπιταλισμό κανείς δεν «έχει δεμένο το γάιδαρό του», επειδή τώρα έχει κάποια δουλειά. Οτι ο καπιταλισμός λειτουργεί έτσι όπου μπορεί σε μια νύχτα να βρεθείς ξεκρέμαστος, άρα δεν πρέπει τώρα να χάνεις χρόνο. Μπορούμε, πατώντας πάνω στα οξυμένα προβλήματα της εργατικής τάξης, αξιολογώντας ταυτόχρονα καλά την κατάσταση σε κάθε χώρο, χωρίς γενικόλογες εκκλήσεις, αλλά με εύστοχη και συγκεκριμένη προπαγάνδα και συνολικό πλαίσιο δουλειάς να κάνουμε σημαντικά βήματα το επόμενο διάστημα.

Του
Πέτρου ΑΛΕΠΗ*
* Ο Π. Αλέπης είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟ Αττικής