Η ταξική θέση
Πολλοί επίσημοι εκπρόσωποι του «Κέντρου» και του ΠΑΣΟΚ χρησιμοποίησαν το γνωστό «επιχείρημα», ότι η κυβέρνηση της «Ενωσης Κέντρου» ήθελε να προχωρήσει σε ουσιαστικές αλλαγές, αλλά δεν μπορούσε, γιατί το Παλάτι, η «Δεξιά» και ο ξένος παράγοντας «δεν την άφηναν»!
Οτι το Παλάτι, η «Δεξιά» και ο ξένος παράγοντας αντιδρούσαν ακόμη και σε στοιχειώδεις αλλαγές, είναι πασίγνωστο. Προκύπτει, ωστόσο, το ερώτημα: Γιατί η κυβέρνηση της «Ενωσης Κέντρου» δε στηρίχτηκε στη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία, ώστε να τις επιβάλει; Η απάντηση είναι μόνο μία: Δε στηρίχτηκε, επειδή ήθελε να χειραγωγήσει και να χρησιμοποιήσει το λαό. Δε στηρίχτηκε στο λαό, επειδή το φοβόταν. Φοβόταν ότι ήταν δυνατό, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, το λαϊκό κίνημα να την ξεπεράσει, να προβάλει ως πρωταγωνιστικός παράγοντας ριζοσπαστικών μέτρων, ξεπερνώντας τα όρια του μεγάλου κινήματος του «114» (το ακροτελεύτιον άρθρο του Συντάγματος, που όριζε ότι η τήρηση του παρόντος Συντάγματος αφιερώνεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων). Γεγονός που μπορούσε να οδηγήσει στη χειραφέτηση των λαϊκών δυνάμεων από την «Ενωση Κέντρου».
Το «μικρότερο κακό»
Κι όμως, οι εκσυγχρονισμοί που πραγματοποιήθηκαν από την κυβέρνηση της «Ενωσης Κέντρου», θεωρήθηκαν από πολλούς σαν όαση στην έρημο! Είχε κυριαρχήσει η λογική του «μικρότερου κακού».
Ενας λαός καταματωμένος, πάμπτωχος, κυνηγημένος απ' όλες τις κυβερνήσεις, έλπισε πως στο σκοτάδι φάνηκε μια χαραμάδα; Πίστεψε ότι λίγο - λίγο αυτή η χαραμάδα θα γινόταν διάπλατη πόρτα, που θα οδηγούσε σε ένα καλύτερο μέλλον; Και έτσι να είναι, φαίνεται να έχει εδώ τη θέση της η διαπίστωση: «Η άρνηση που εξέφρασε η κίνηση που έφερε την ΕΚ στην κυβέρνηση δεν ήταν άρνηση της ταξικής εξουσίας, άρνηση των καπιταλιστικών παραγωγικών και κοινωνικών σχέσεων, άρνηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, αλλά άρνηση της μορφής που είχε πάρει η πρακτική της ταξικής εξουσίας» (Δημ. Χαραλάμπη: ό.π. σελ. 151).
Πάντως, οφείλουμε να πούμε, ότι τη λογική του «μικρότερου κακού» την καλλιέργησαν με την πολιτική τους - και μάλιστα επί πολλά χρόνια - το ίδιο το ΚΚΕ και η ΕΔΑ, στα πλαίσια μιας λαθεμένης στρατηγικής γραμμής. Δεν την καλλιεργούσαν μόνο τα κόμματα του «Κέντρου».
Τα «Ιουλιανά»
Στα γεγονότα που ονομάστηκαν «Ιουλιανά», έτσι κι αλλιώς άσκησε επίδραση η λαϊκή πάλη, που ήταν πολύχρονη, σκληρή και είχε πρωταγωνιστές της τους κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές της εργατικής τάξης, των φτωχών στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου, αλλά και της νέας γενιάς, που έβαλε τη σφραγίδα της στους μεγάλους αγώνες της δεκαετίας που είχε περάσει.
Πριν τα «Ιουλιανά» βασικά στοιχεία που επιβεβαίωναν τη σημαντική άνοδο του λαϊκού κινήματος ήταν η πορεία των 80.000 εργατών, την 6/4/1964, οι μεγάλες απεργίες, η κίνηση των 115 συνδικαλιστικών οργανώσεων, οι μαζικές μαραθώνιες πορείες ειρήνης, η δημιουργία ενός μεγάλου πολιτιστικού κινήματος στη νεολαία μέσω της Νεολαίας Λαμπράκη, καθώς και τα θετικά αποτελέσματα για την ΕΔΑ στις δημοτικές εκλογές του 1964. Ολα αυτά είχαν οξύνει τις αντιθέσεις του αστικού πολιτικού κόσμου.
Η 15 Ιούλη 1965 αποτέλεσε την έκφραση μιας από τις κορυφαίες συγκρούσεις ανάμεσα στα κέντρα εξουσίας. Είχαν συντελεστεί γεγονότα που οδήγησαν στην αλλαγή των συμμαχιών ανάμεσα στα Ανάκτορα και στα αστικά κόμματα. Η αλλαγή, πριν και αμέσως μετά την 15 Ιούλη, εκφράστηκε με τη διάρρηξη της συμφιλίωσης ανάμεσα στο Παλάτι και την «Ενωση Κέντρου» και με τη συγκρότηση μετώπου ανάμεσα στο Παλάτι και την ΕΡΕ, που ελέγχανε και το Στρατό. Ενός μετώπου που περιλάμβανε και άλλες δυνάμεις, όπως το «Κόμμα των Προοδευτικών» του Σπ. Μαρκεζίνη, την εφημερίδα του Πάνου Κόκκα «Ελευθερία» και στελέχη της «Ενωσης Κέντρου», καθώς και άλλα εκδοτικά συγκροτήματα, που πότε το «έπαιζαν» έτσι και πότε αλλιώς -Λαμπράκης, Παπαγεωργίου, Βελλίδης. (Ηταν οι μέρες που ο λαός έκαιγε στους δρόμους τις εφημερίδες αυτών των συγκροτημάτων Τύπου και η Αστυνομία δολοφονούσε τον Σωτήρη Πέτρουλα).
Ποια αφορμή οδήγησε στην 15 Ιούλη;
Στην κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές του 1964, όπου η «Ενωση Κέντρου» συγκέντρωσε το 52,72% των ψήφων, χρέη υπουργού Εθνικής Αμυνας ανέλαβε ο Πέτρος Γαρουφαλιάς, γνωστός για τους δεσμούς του με το Παλάτι. Ηταν ο τοποτηρητής των Ανακτόρων στην κυβέρνηση, για τον Στρατό.
«Τις καλές σχέσεις με το Παλάτι ο Γ. Παπανδρέου φροντίζει να τις διατηρήσει και μετά το θάνατο του βασιλιά Παύλου. Στη δεύτερη κυβέρνησή του μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου 1964, τοποθετεί στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας τον Πέτρο Γαρουφαλιά, σαν χειρονομία καλής θέλησης προς τα Ανάκτορα. Ο Π. Γαρουφαλιάς είναι πρόσωπο της εμπιστοσύνης των Ανακτόρων και ο Παπανδρέου με την ενέργειά του αυτή εκτιμάει και αποδέχεται το ενδιαφέρον του Παλατιού ν' ασκεί έλεγχο στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας» (Π. Παρασκευόπουλου: «Γ. Παπανδρέου», σελ. 126).
Στο μεταξύ στον Εβρο διαδραματίστηκε η γνωστή προβοκάτσια με πρωταγωνιστή τον Γ. Παπαδόπουλο, τον μετέπειτα αρχηγό της δικτατορίας. Ο Γ. Παπανδρέου δεν τιμώρησε τον Γ. Παπαδόπουλο, αν και είχε αποδειχτεί ότι ο ίδιος προκάλεσε το σαμποτάζ στα 3 στρατιωτικά αυτοκίνητα και όχι οι στρατιώτες Μπέκιος και Ματάκης, οι οποίοι είχαν «ομολογήσει», μετά από φριχτά βασανιστήρια, ότι υποκινούνταν από το ΚΚΕ! Ο Παπαδόπουλος ήταν γιος συμπατριώτη και παλιού γνωστού του Γ. Παπανδρέου. Μόλις ο πατέρας Παπαδόπουλος είδε ότι ήταν πιθανό να τιμωρηθεί ο γιος του πήγε στο Καστρί και παρακάλεσε τον Παπανδρέου «να σώσει το παιδί του». Ο Παπανδρέου συγκινήθηκε (!) και έδωσε εντολή να μπει η υπόθεση στο Αρχείο!...
Μετά την προβοκάτσια του Γ. Παπαδόπουλου στον Εβρο, ο Γ. Παπανδρέου αποφάσισε να αντικαταστήσει τον υπουργό εθνικής Αμυνας Πέτρο Γαρουφαλιά. Ωστόσο, παρά την απόφαση του Γ. Παπανδρέου, ο Γαρουφαλιάς δεν παραιτήθηκε! «Καλούσε βουλευτές της Ενωσης Κέντρου και τους βολιδοσκοπούσε αν θα τον ενέκριναν για πρωθυπουργό. Είχε τότε σιγουρευτεί πως θα ήταν δυνατό να γίνει πρωθυπουργός και είχε πάρει τόσο θάρρος, ώστε τους καλούσε και στο ίδιο γραφείο του στο υπουργείο» (Μιχ. Παπακωνσταντίνου: «Η ταραγμένη εξαετία 1961-1967», τόμος 2ος, σελ. 152)
Ο Γ. Παπανδρέου θέλησε ν' αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο. Σκόνταψε όμως στην άρνηση του βασιλιά Κωνσταντίνου. Μετά τη μεταξύ τους ανταλλαγή των γνωστών επιστολών, η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου παραιτήθηκε... το βράδυ της 15 Ιούλη 1965. Ετσι ο λαός είδε να παραιτείται ο πρωθυπουργός - μαζί και η κυβέρνησή του - επειδή ο Κωνσταντίνος δε δεχόταν να είναι ο πρωθυπουργός και υπουργός εθνικής Αμυνας!! Και σε συνέχεια, αφού παραιτήθηκε, κάλεσε το λαό να στηρίξει τον νέο «ανένδοτο» αγώνα!...
Μετά την παραίτηση της κυβέρνησης του «Κέντρου» άρχισε ο διορισμός από το Παλάτι - της μιας μετά την άλλη - των κυβερνήσεων των λεγόμενων «αποστατών». Αρχικά σχηματίστηκε η κυβέρνηση του Γ. Αθανασιάδη - Νόβα, σε συνέχεια του Ηλ. Τσιριμώκου. Καμιά απ' τις δύο δεν πήρε ψήφο εμπιστοσύνης απ' τη Βουλή. Μετά από προσπάθειες που είχαν και το στοιχείο του γελοίου, μαζί με το τραγικό, σχηματίστηκε η κυβέρνηση του Στ. Στεφανόπουλου που πήρε τελικά ψήφο εμπιστοσύνης από την πλειοψηφία της Βουλής (υπέρ ψήφισαν 152 βουλευτές. 45 του «Κέντρου», οι 99 της ΕΡΕ και οι 8 του Μαρκεζίνη).
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου