Ο «Καλλικράτης» και οι στόχοι της άρχουσας τάξης
Παπαγεωργίου Βασίλης
|
Ο «Καλλικράτης» χαρακτηρίζεται από την κυβέρνηση ως βασικός πυλώνας του προγράμματος σταθερότητας, σηματοδοτώντας έτσι τη σύνδεσή του με τις αντιδραστικές, αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις σε τομείς όπως Υγεία, Πρόνοια, Παιδεία κ.ά. Ταυτόχρονα, η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα χτυπήσει ακόμα περισσότερο το λαϊκό εισόδημα, αφού η χρηματοδότηση μιας σειράς υπηρεσιών που θα περάσουν στους δήμους και τις περιφέρειες θα συνδέεται με τη φορολόγηση των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων. Επιπλέον, θα ανοίξει ο δρόμος για τη δράση του κεφαλαίου με καλύτερους όρους σε διάφορους τομείς και με κριτήριο την αύξηση της κερδοφορίας του.
Αυτό που επιδιώκει η άρχουσα τάξη είναι η συγκρότηση ενός αποτελεσματικότερου ταξικού μηχανισμού, προς όφελος των επιχειρηματικών ομίλων, του μεγάλου κεφαλαίου. Η όποια συζήτηση αναπτυχθεί γύρω από τοπικιστικά ζητήματα (π.χ. έδρα νέων δήμων) είναι άκρως αποπροσανατολιστική και εχθρική προς τα λαϊκά συμφέροντα, γιατί κρύβουν την αλήθεια. Η Τοπική Διοίκηση είναι αποκεντρωμένα τμήματα του αστικού κρατικού μηχανισμού. Ως τέτοιος κρίκος του κράτους, με τα δικά του εργαλεία, θα παίξει αποφασιστικό ρόλο στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση επενδύσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο θέλουν να διασπάσουν τον ενιαίο χαρακτήρα κοινωνικών τομέων όπως η Υγεία, η Πρόνοια, η Παιδεία. Να διευκολύνουν την κερδοσκοπική - εμπορική δραστηριότητα σε αυτούς τους τομείς και τη γρηγορότερη διείσδυση των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.
Οι λιγότεροι δήμοι και περιφέρειες, στο πλαίσιο των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, εξυπηρετούν απόλυτα τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Ολοι μιλούν για λιγότερο κράτος και «αποκέντρωση». Μια «αποκέντρωση» που στην ουσία είναι συγκέντρωση για την καλύτερη εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων. Δηλαδή: Θα υπάρχει μεγαλύτερη πληθυσμιακή συγκέντρωση, θα διευκολυνθεί και θα ενισχυθεί η επιχειρηματική δράση, η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου (ιδιωτικοποιήσεις, χρήση γης, πράσινη ανάπτυξη κ.ά.). Λόγω της πληθυσμιακής συγκέντρωσης θα μεγαλώσει το αντικείμενο των μεγάλων δημόσιων έργων και έργων υποδομής και θα αναλαμβάνουν την κατασκευή τους μόνο οι κολοσσοί του κλάδου.
Οι στόχοι της μεταρρύθμισης
1. Δημιουργία
πιο ενισχυμένων, επιτελικών και ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους στο
επίπεδο της κεντρικής διοίκησης για τον πιο αποτελεσματικό καθορισμό της
δράσης, του ρόλου και των κανόνων λειτουργίας των περιφερειακών και
τοπικών κρίκων του ενιαίου κρατικού μηχανισμού:Στο σχέδιό τους αναφέρουν: «Επιτελικό κράτος με αποκεντρωμένα όργανα εξοπλισμένα με αποφασιστικές αρμοδιότητες και δύο λειτουργικούς βαθμούς αυτοδιοίκησης, ικανούς να ανταποκριθούν στις ανάγκες σχεδιασμού και υλοποίησης της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης ...». Η διοικητική μονάδα που πάνω απ' όλες τις άλλες θα ισχυροποιηθεί είναι η Περιφέρεια, με στόχο ν' αποκτήσει πιο συλλογικά όργανα, όπως προβλέπεται και αιρετά, να περιορίσει τα γραφειοκρατικά χαρακτηριστικά της και να λειτουργήσει ως σημαντικό όργανο στη διακλάδωση και σύνδεση του κυβερνητικού μηχανισμού με τα τοπικά όργανα.
Η προτεινόμενη μείωση της αποκεντρωμένης κρατικής δομής (13 περιφέρειες σήμερα - 7 γενικές διοικήσεις με τον «Καλλικράτη» και η ανάπτυξη (γεωγραφική και πληθυσμιακή) του μεγέθους των περιφερειών και των δήμων, αλλά και η ενίσχυσή τους συνδέεται με τη διαμόρφωση ικανότερων μηχανισμών κρατικής παρέμβασης, αλλά ευνοϊκότερων συνθηκών και συγκέντρωσης - συγκεντροποίησης του κεφαλαίου (δημιουργία ΑΕ, ΣΔΙΤ κλπ.).
2. Ενίσχυση της συμβολής της τοπικής και περιφερειακής διοίκησης στην κατεύθυνση εξυπηρέτησης της επιχειρηματικότητας, του κεφαλαίου και μέσω της μεταφοράς αρμοδιοτήτων όπως η Παιδεία, η Υγεία - Πρόνοια, το περιβάλλον κ.ά. δηλαδή τομείς που την ευθύνη για τη χρηματοδότηση και υλοποίησή τους θα έπρεπε να την έχει το κράτος.
«Η Αυτοδιοίκηση, περιφερειακή και τοπική, εξοπλιζόμενη σε μια εξελικτική διαδικασία με τις αναγκαίες αρμοδιότητες και πόρους, συμβάλλει με υπευθυνότητα και διοικητική ικανότητα στην προώθηση των εθνικών στρατηγικών στόχων: την αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου της χώρας στην κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης ...». «...Μέτρο για την αξιολόγηση της επιτυχίας της είναι ...η ενίσχυση της επαγγελματικής δράσης και της επιχειρηματικότητας,... η σωστή διαχείριση των δημόσιων πόρων και η συμβολή στη δημοσιονομική ανάταξη και την αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας μας».
«Ενδεικτικά τομείς από τους οποίους μπορούν να μεταφερθούν επιμέρους αρμοδιότητες, κατά το μέρος που περιλαμβάνουν αντικείμενα για τα οποία δεν ασκείται αποφασιστική αρμοδιότητα η οποία ανήκει στα κρατικά όργανα (κεντρικά ή αποκεντρωμένα), είναι:
Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, ιδίως η διαχείριση των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων, η εκπόνηση του αναπτυξιακού σχεδιασμού της περιφέρειας και η υλοποίηση των σχετικών με αυτά δράσεων. Υποδομών - Μεταφορών - Επικοινωνιών, ιδίως έργα τα οποία έχουν αμιγώς περιφερειακή διάσταση, εκπόνηση μελετών της οδικής κυκλοφορίας υπεραστικού οδικού δικτύου, διαχείριση έργων περιφερειακού επιπέδου, ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες, λιμάνια περιφερειακής σημασίας κ.ά. - Χωροταξίας - πολεοδομίας και περιβάλλοντος (διαχείριση στερεών αποβλήτων, εποπτεία των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών περιφερειακής σημασίας κ.ά.). Φυσικών πόρων - ενέργειας - βιομηχανίας. Εμπορίου, τουρισμού και απασχόλησης. Γεωργίας - κτηνοτροφίας και αλιείας. Εκπαίδευσης, πολιτισμού και αθλητισμού (διά βίου εκπαίδευση, θέματα κατάρτισης και επιμόρφωσης κ.ά. Πολιτικής Προστασίας».
«Οι νέοι δήμοι αναλαμβάνουν πέρα από αυτές που είχαν και νέες αρμοδιότητες, μαζί με τους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους που προέρχονται από την καταργούμενη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, όπως:
Η πρόνοια και η προστασία της δημόσιας υγείας, η ανέγερση σχολικών κτιρίων, η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, η ένταξη των μεταναστών, οι πολεοδομικές εφαρμογές, ο υγειονομικός έλεγχος, η προστασία της παιδικής και της τρίτης ηλικίας, οι λαϊκές αγορές, οι αδειοδοτήσεις και ο έλεγχος πολλών τοπικών, οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, η πολιτική προστασίας, με την ένταξη των δήμων στον εθνικό σχεδιασμό με συγκεκριμένο ρόλο και αρμοδιότητες».
Συνεργασίες με μονοπώλια
Με
αυτό τον τρόπο αυξάνεται η επιχειρησιακή ικανότητα της τοπικής και
κυρίως της περιφερειακής διοίκησης για συνεργασίες με μονοπωλιακούς
ομίλους που θα αναλαμβάνουν δημόσια έργα υποδομής, και τομείς όπως η
ενέργεια, (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, πράσινη ανάπτυξη) οι μεταφορές, η
συλλογή - μεταφορά και μεταφόρτωση απορριμμάτων, κλπ. Διασφαλίζεται η
αμεσότερη παρέμβαση σε τομείς και κλάδους της οικονομίας, με βάση και
τις κεντρικές κατευθύνσεις π.χ. αλλαγή χρήσης γης και για αγροτικές
καλλιέργειες, ανάπτυξη εναλλακτικού τουρισμού (αγροτουρισμού, ιαματικού,
ιατρικού, θρησκευτικού, συνεδριακού, κλπ.) και συναφείς προς αυτόν
μεταποιητικές μονάδες, αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας κ.ά.Δρομολογείται η μεταφορά επιπλέον αρμοδιοτήτων στους τομείς Παιδείας - Υγείας - Πρόνοιας - Περιβάλλοντος, μέσα από μια διαδικασία κατακερματισμού της ενιαίας κρατικής ευθύνης, ιδιωτικοποίησης και παραπέρα εμπορευματοποίησης αυτών των τομέων.
Η μεταφορά αρμοδιοτήτων στους δήμους και στις περιφέρειες συνδέεται με τη λεγόμενη «λειτουργική και οικονομική αυτοδυναμία», δηλαδή το δραστικό περιορισμό των επιδοτήσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό, με την ανασυγκρότηση διευθύνσεων και στελέχωσής τους (ενίσχυση με τεχνοκράτες) και πολιτικό προσωπικό «ταγμένο» στην εξυπηρέτηση του συστήματος με αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων, με επέκταση των «ευέλικτων» εργασιακών σχέσεων (ωρομίσθιο, συμβάσεις ορισμένου χρόνου κ.λπ.).
Εχουν ήδη δρομολογηθεί (περισσότερο ως προς τις αρμοδιότητες και λιγότερο ως προς τους πόρους) η μεταβίβαση αλλά και οι κανόνες της κεντρικής ρύθμισης - ελέγχου. Θεσμικά κατοχυρώθηκαν αυτές οι μεταρρυθμίσεις στη διαμόρφωση Νέου Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων. Δρομολογήθηκε η διαδικασία και η προετοιμασία για τη σύνταξη επιχειρησιακών Προγραμμάτων της Τοπικής Διοίκησης και η παραπέρα ισχυροποίηση των κρατικών περιφερειών.
Οι οικονομικοί πόροι
Στο σχέδιο που έχει διαμορφωθεί αναφέρεται:«Η ενίσχυση της αποδοτικότητας των τοπικών εσόδων αναμένεται να δημιουργήσει αφ' ενός μεν περισσότερα έσοδα στους ΟΤΑ, αφ' ετέρου δε καλύτερη ευελιξία και σταθερότητα στα μακροοικονομικά μεγέθη».
«Σε παράλληλη διαβούλευση με τη φορολογική μεταρρύθμιση, προχωράμε στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του Συντάγματος για τον εξοπλισμό των δήμων και των περιφερειών με επαρκείς οικονομικούς πόρους».
Είναι γνωστό ότι, όταν γίνεται λόγος για φορολογική μεταρρύθμιση, αυτό σημαίνει ότι θα αυξηθεί η φορολογία στα λαϊκά στρώματα. Οσον αφορά το Σύνταγμα, με την αναθεώρηση του 2001 το κράτος έπαψε να έχει την υποχρέωση να εξασφαλίζει τους πόρους της Τοπικής Διοίκησης, αλλά υποχρεούται να παίρνει μέτρα για την εξασφάλιση των πόρων.
Ηδη, στους Δήμους πηγαίνουν τα χρήματα του ΤΑΠ (Τέλος Ακίνητης Περιουσίας) που ήταν η μετονομασία του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας. Με τη μεταφορά του στην ΤΑ έπαψαν να υπάρχουν απαλλασσόμενοι (μικροϊδιοκτήτες) που πρόβλεπε ο ΦΑΠ και ουσιαστικά μειώθηκε κατά πολύ ο φόρος στους μεγαλοϊδιοκτήτες (π.χ. με τον ΦΑΠ εταιρεία με ακίνητη περιουσία 500 εκατ. δραχμών τότε έπρεπε να πληρώνει 6.750.000 δρχ. το χρόνο και με τον ΤΑΠ πληρώνει το πολύ 175.000 δρχ.). Τα προτεινόμενα μέτρα σημαίνουν πρόσθετη φορολογία και για την μικροϊδιοκτησία.
Μέχρι σήμερα με το 2% του ΦΠΑ χρηματοδοτούνται οι ΝΑ. Δεν εννοούν όμως αυτό. Φαίνεται ότι και με αιτιολογία τη χρηματοδότηση της Τοπικής Διοίκησης, προωθούν την αύξηση του ΦΠΑ, με αντίστοιχη μείωση των χρημάτων που παίρνει η Τοπική Διοίκηση από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
Εξ άλλου η ΚΕΔΚΕ, η ΕΝΑΕ (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ) είχαν σαφή θέση για τη χρηματοδότηση των Δήμων και Νομαρχιών από έμμεσους φόρους.
Η θέση του ΚΚΕ
Από
αυτήν τη σκοπιά, το ΚΚΕ καλεί το λαό να απορρίψει το σχέδιο της
κυβέρνησης, τους στόχους και τα μέτρα του, γιατί δεν εκφράζει τις
ανάγκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Ειδικότερα:1. Ο «Καλλικράτης» στοχεύει στην προσαρμογή του αστικού κράτους στις σύγχρονες ανάγκες του κεφαλαίου.
2. Επιδιώκει να ισχυροποιήσει και να προσαρμόσει κυρίως τους περιφερειακούς κρίκους του ενιαίου (κρατικού) μηχανισμού, τα όργανα μεγάλων αστικών κέντρων (ως δήμων ή «μητροπολιτικών κέντρων»), ώστε να διαχειριστούν αποτελεσματικότερα, για λογαριασμό του κεφαλαίου, κεντρικές λειτουργίες. Να αποκτήσουν την ικανότητα πιο στενού και ουσιαστικού συντονισμού και ευελιξία διασύνδεσης με τα όργανα της ΕΕ.
3. Καμιά διοικητική δομή, τέτοια ή άλλη δε συμφέρει τους μισθωτούς, τους αυτοαπασχολούμενους στην πόλη και την ύπαιθρο, τους μικρούς επαγγελματίες, καμιά διοικητική αναδιάρθρωση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις αιτίες της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και τις αντιλαϊκές συνέπειές της, εφόσον υπάρχει εξουσία των μονοπωλίων. Σε αυτήν την εξουσία οφείλεται η ανισόμετρη ανάπτυξη των περιφερειών, η ερήμωση της υπαίθρου που οξύνθηκε από την ένταξη στην ΕΕ. Καμιά ανάπτυξη, με βάση τα συμφέροντα του λαού, δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με τη μία ή άλλη επιλογή ένωσης Δήμων, γιατί αυτή προορίζεται για την ανάπτυξη της καπιταλιστικής κερδοφορίας.
Αυτοί είναι οι λόγοι που το ΚΚΕ απορρίπτει το σχέδιο «Καλλικράτης». Δεν υπερασπίζεται τη διατήρηση μιας παλαιότερης διοικητικής δομής σε σχέση με μια νεότερη, αλλά πολεμά τους αντεργατικούς και αντιλαϊκούς στόχους που εξυπηρετεί η νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση. Αποκαλύπτει το γεγονός ότι οι διοικητικές αναδιαρθρώσεις που έγιναν στο παρελθόν (όπως με τον «Καποδίστρια»), δεν έφεραν θετικά αποτελέσματα για ανάπτυξη προς όφελος του λαού, δεν αναίρεσαν τις οικονομικές περιφερειακές ανισομετρίες και πολύ περισσότερο τη συγκέντρωση του πλούτου σε λίγα χέρια, σε βάρος της λαϊκής πλειοψηφίας.
Η αντίληψη του ΚΚΕ για τις δομές διοίκησης και διεύθυνσης σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο έχει θεμέλιό της την κοινωνική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό της παραγωγής, με κίνητρο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Στηρίζεται στην εργατική και λαϊκή συμμετοχή και έλεγχο από τα κάτω προς τα πάνω, που διαρθρώνεται πρώτα από όλα σε επίπεδο παραγωγικής μονάδας και κοινωνικής υπηρεσίας. Πάνω σ' αυτή τη βάση διαμορφώνεται ένα ενιαίο δημόσιο δωρεάν σύστημα Υγείας, Παιδείας, Πρόνοιας. Εξασφαλίζεται ο σχεδιασμός της ανάπτυξης ανά τομέα και κλάδο, σύμφωνα και με το φυσικό και παραγωγικό πλούτο της χώρας.
Δ. Α.
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
22/9/2010
-- Ο «Καλλικράτης» αντιλαϊκό εργαλείο υπέρ των μεγαλοεπιχειρηματιών
28/8/2010
-- ΑΤΙΤΛΟ
29/4/2010
-- Αντιλαϊκός οδοστρωτήρας ο «Καλλικράτης»
9/2/2010
-- Θέλουν νέους φόρους για να «στηριχθεί» ο «Καλλικράτης»
17/1/2010
-- «Αρχιτεκτονική» που γκρεμίζει λαϊκά δικαιώματα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου