Φοβερά ασταθής η παγκόσμια οικονομία και το 2014

Φοβερά ασταθής η παγκόσμια οικονομία και το 2014

Εάν η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας το 2014 χαρακτηρίζεται από τους αμερικανικούς «Financial Times» ως «ιστορία - θρίλερ» και από τον βρετανικό «Economist» παρομοιάζεται με «σχοινοβασία», τότε δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος την εύθραυστη κατάσταση στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα έξι χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης ή πιο σωστά τη δυσκολία να περάσει από μια αναιμική ανάκαμψη σε ανάπτυξη και τους κινδύνους νέας καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, παρά τις προσπάθειες των αστικών επιτελείων να δημιουργήσουν συνθήκες σταθεροποίησης της παγκόσμιας ανάπτυξης έστω και με ασθενείς ρυθμούς.
Ακόμη και όσοι προσπαθούν να εξηγήσουν τους κλυδωνισμούς που δέχονται τις τελευταίες εβδομάδες οι οικονομίες των λεγόμενων αναδυόμενων οικονομιών (Βραζιλία, Αργεντινή, Ινδία, Ρωσία, Τουρκία, Νότια Αφρική κλπ., αυτές που πέρασαν κρίση από το 1998-2001), θέτοντας στο επίκεντρο των αναλύσεών τους αποκλειστικά και μόνο το γεγονός ότι η μείωση αγοράς ομολόγων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ είναι η αιτία που φεύγουν κεφάλαια απ' αυτές τις οικονομίες και οδεύουν στις ΗΠΑ και την ΕΕ, που επιδρά στην υποτίμηση των νομισμάτων τους, παραβλέπουν το κύριο, δηλαδή την κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου που μάλλον χτυπά την πόρτα των «αναδυόμενων» οικονομιών.
Για παράδειγμα, σε άρθρο των «FT» της περασμένης Πέμπτης σημειώνεται ότι παρά την αισιοδοξία που διακατείχε τους οικονομικούς αναλυτές στα τέλη του '13 για τη νέα χρονιά, που ήδη διανύουμε, τα πράγματα δεν εξελίσσονται σύμφωνα με το αναμενόμενο. Η σταδιακή μείωση του προγράμματος επαναγοράς αμερικανικών κρατικών ομολόγων από τη FED και οι αποφάσεις για την έστω και μικρή διευκόλυνση της νομισματικής ρευστότητας από την ΕΚΤ θα έπρεπε να είχαν ως «λογικό» επακόλουθο ...«πάρτι» στα χρηματιστήρια και μια λελογισμένη άνοδο στις αποδόσεις των αμερικανικών και γερμανικών κρατικών ομολόγων. Αντ' αυτών όμως, τις πέντε πρώτες εβδομάδες του 2014 τα χρηματιστήρια βρίσκονται σε κάμψη, ενώ το δεκαετές κρατικό ομόλογο των ΗΠΑ, αντί να αυξηθεί, μειώθηκε κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, καθόλου αμελητέο συμβάν για μία σταθερή οικονομία. Τι συμβαίνει; Οπως είπαμε πιο πάνω, από τις λεγόμενες αναδυόμενες οικονομίες φεύγουν κεφάλαια, υποτιμάται το νόμισμα, αλλά η βασική αιτία δεν είναι μόνο η τάση για τοποθετήσεις σε αμερικανικά ομόλογα αφού μειώνει η FED την αγορά τους, αλλά η μεγάλη κάμψη στην αύξηση των ρυθμών του ΑΕΠ. Κακό σημάδι αφού προοιωνίζεται κρίση. Ταυτόχρονα εμφανίστηκε πτώση στη μεταποίηση, δηλαδή στη βιομηχανία των ΗΠΑ. Μόνιμη, προσωρινή, μένει να το δούμε. Αυτό επιδρά και στα χρηματιστήρια.

Μια δεύτερη ανάλυση

Σε ανάλυση του βρετανικού «Economist» υπολογίζεται στα 3 τρισ. δολάρια η πτώση των μετοχών παγκοσμίως, με τους χρηματιστηριακούς δείκτες της Ιαπωνίας και των αναδυόμενων οικονομιών να εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά κατά 14% και 9% αντίστοιχα, από τις αρχές του έτους. Εδώ, βεβαίως, επιδρούν το τύπωμα γιεν που σημαίνει υποτίμηση, όπως και η υποτίμηση των νομισμάτων των «αναδυόμενων», η φυγή κεφαλαίων, αλλά και η δραματική μείωση των ρυθμών αύξησης του ΑΕΠ σ' αυτές τις οικονομίες.
Στην ανάλυση του «Εconomist» αποφεύγεται η χρήση της λέξης «κρίση», καθώς, όπως λέει, η δική του πρόγνωση είναι πολύ πιο θετική σε σχέση με όσα φοβούνται οι επενδυτές, αλλά όχι τόσο θετική ώστε να προκαλέσει ενθουσιασμό. Η παγκόσμια ανάκαμψη, υποστηρίζει, θα απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί «υγιής», καθώς θα είναι άμεσα εξαρτημένη από την κατάσταση των οικονομιών των ΗΠΑ και της Κίνας, αλλά και τη χαλαρή νομισματική πολιτική. «Με άλλα λόγια, φοβερά ασταθής», καταλήγει...
Επίσης, την περασμένη εβδομάδα δόθηκε στη δημοσιότητα έκθεση της τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας των ΗΠΑ «Citibank Inc.» όπου καταγράφεται η μετακίνηση κεφαλαίων. Στις ΗΠΑ τοποθετήθηκαν 25 δισ. δολάρια και 28,3 δισ. δολάρια σε άλλες οικονομίες παγκοσμίως. Την ίδια στιγμή οι τοποθετήσεις στα αμερικανικά κρατικά ομόλογα μετρώνται στα 13 δισ. δολάρια, αντιπροσωπεύοντας το συντριπτικό όγκο του συνολικού χρηματικού κεφαλαίου, ύψους 14,8 δισ. ευρώ, που έρευσε τις τελευταίες εβδομάδες στις αγορές κρατικών ομολόγων παγκόσμια.
Ορισμένα στοιχεία των δύο διαφορετικών μελετών εμφανίζονται αντιφατικά. Εχουν σχέση με ιδιαίτερα συμφέροντα τμημάτων του κεφαλαίου που υπηρετούν οι αναλυτές και τα έντυπά τους. Δεν μπορούν όμως να κρύψουν ότι με την κρίση δεν ξεμπέρδεψαν.