Ανταγωνισμός και συμβιβασμοί μονοπωλίων
Το χτεσινό Συμβούλιο ΝΑΤΟ - Ρωσίας,
που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες σε επίπεδο πρεσβευτών, εμπεριέχει
ταυτόχρονα τα στοιχεία του ανταγωνισμού και της διάθεσης εκτόνωσης των
εντάσεων, που απορρέει από το γεγονός ότι και οι δύο πλευρές, όντας
υπερασπιστές του καπιταλισμού, βλέπουν δυνατότητες κάποιου συγκερασμού
συμφερόντων. Βεβαίως, όποιος συμβιβασμός και αν υπάρξει, αυτός δεν
μπορεί παρά να είναι προσωρινός, αφού τα ανταγωνιστικά συμφέροντα για
τον έλεγχο αγορών, των πηγών Ενέργειας, των δρόμων μεταφοράς της, για
τις σφαίρες επιρροής δεν πρόκειται να σταματήσουν, καθώς είναι το βασικό
κίνητρο των καπιταλιστών. Το συγκεκριμένο Συμβούλιο, εξάλλου,
δημιουργήθηκε το 2002, την πρώτη δεκαετία μετά την ανατροπή του
σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και την άνοδο της καπιταλιστικής Ρωσίας στα
«σκαλιά της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας». Συνδυάστηκε με συνεργασία για
παράδειγμα στο Αφγανιστάν, με την προσδοκία όλοι να πάρουν κομμάτι από
τη λεία του πλούτου του, ενώ συνεχίστηκε και τα κατοπινά χρόνια, παρά
τις αντιθέσεις, στην περίοδο των επεμβάσεων στο Ιράκ το 2003 και
αργότερα το 2011 στη Λιβύη και ένα χρόνο μετά στη Συρία. Καμπή στις
σχέσεις αποτέλεσε η ενδοαστική αντιπαράθεση και η ιμπεριαλιστική
επέμβαση για την ανατροπή της αστικής κυβέρνησης του Β. Γιανουκόβιτς
στην Ουκρανία και από τον Απρίλη του 2014 είχε παγώσει η σύγκληση του
Συμβουλίου, μετά την ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία. Βεβαίως, δεν
πρέπει να ξεχνάμε ότι έως χτες υπήρξαν διάφορες επαφές με άλλη μορφή,
όπως οι τρεις συναντήσεις του Ρώσου ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ και του γγ της
ιμπεριαλιστικής λυκοσυμμαχίας, Γ. Στόλτενμπεργκ.
Σε αυτό το μοτίβο κινήθηκε και η χτεσινή συνάντηση, με τον γγ του ΝΑΤΟ να κάνει λόγο για χρήσιμη συζήτηση και τη ρωσική πλευρά να επιμένει ότι δεν αποτελεί απειλή και ότι αυτό χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για να επιτευχθεί ενότητα μέσα στις γραμμές του ΝΑΤΟ. Πάντως, ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ σημείωσε ότι η διαφωνία στο θέμα της Ουκρανίας διατηρείται, αφού οι ΝΑΤΟικοί εταίροι δηλώνουν ότι «στηρίζουν την ακεραιότητα και την εδαφική ενότητα της Ουκρανίας», εννοώντας και την επιστροφή της Κριμαίας, ενώ υποκριτικά μίλησε για τη συμφωνία εκεχειρίας του Μινσκ, ρίχνοντας την ευθύνη για τη μη εφαρμογή της στη Ρωσία, κρύβοντας τις ευθύνες της ουκρανικής πλευράς, που είναι εξόφθαλμες. Ωστόσο, από τη συνάντηση του Συμβουλίου, φάνηκε ότι υπήρξε και διάθεση συγκλίσεων, καθώς από τον Στόλτενμπεργκ δηλώθηκε ότι θα εξεταστεί η ρωσική πρόταση για να υπάρξει «μείωση του κινδύνου ενός ατυχήματος με στρατιωτικά αεροσκάφη στη Βαλτική». Αυτό παρουσιάζεται και από τις δύο πλευρές ως προσπάθεια «εκτόνωσης των εντάσεων», ωστόσο δεν διαφοροποιεί σε τίποτε ότι ο ανταγωνισμός των δύο πλευρών θα κλιμακωθεί.
***
Φυσικά, το χτεσινό Συμβούλιο ήρθε μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ
στη Βαρσοβία την προηγούμενη βδομάδα, που πήρε σημαντικές αποφάσεις για
την ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας του στην Ανατολική Ευρώπη, τη
Μαύρη Θάλασσα και τη Βαλτική, πολύ κοντύτερα στα σύνορα με τη Ρωσία και
βεβαίως στη Μεσόγειο και το Αιγαίο. Στην παρουσία 40.000 χιλιάδων
στρατιωτών, την ενίσχυση των στρατιωτικών μέσων και τη λεγόμενη
αντιπυραυλική ασπίδα αντέδρασε η Ρωσία και διαμαρτυρήθηκε ότι «είναι
λάθος να θεωρείται απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια». Ταυτόχρονα, έκανε
έκκληση να υπάρξει «κοινή δράση και να επικεντρωθούν οι προσπάθειες
στην αντιμετώπιση της ισλαμιστών τρομοκρατών».Σε αυτό το μοτίβο κινήθηκε και η χτεσινή συνάντηση, με τον γγ του ΝΑΤΟ να κάνει λόγο για χρήσιμη συζήτηση και τη ρωσική πλευρά να επιμένει ότι δεν αποτελεί απειλή και ότι αυτό χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για να επιτευχθεί ενότητα μέσα στις γραμμές του ΝΑΤΟ. Πάντως, ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ σημείωσε ότι η διαφωνία στο θέμα της Ουκρανίας διατηρείται, αφού οι ΝΑΤΟικοί εταίροι δηλώνουν ότι «στηρίζουν την ακεραιότητα και την εδαφική ενότητα της Ουκρανίας», εννοώντας και την επιστροφή της Κριμαίας, ενώ υποκριτικά μίλησε για τη συμφωνία εκεχειρίας του Μινσκ, ρίχνοντας την ευθύνη για τη μη εφαρμογή της στη Ρωσία, κρύβοντας τις ευθύνες της ουκρανικής πλευράς, που είναι εξόφθαλμες. Ωστόσο, από τη συνάντηση του Συμβουλίου, φάνηκε ότι υπήρξε και διάθεση συγκλίσεων, καθώς από τον Στόλτενμπεργκ δηλώθηκε ότι θα εξεταστεί η ρωσική πρόταση για να υπάρξει «μείωση του κινδύνου ενός ατυχήματος με στρατιωτικά αεροσκάφη στη Βαλτική». Αυτό παρουσιάζεται και από τις δύο πλευρές ως προσπάθεια «εκτόνωσης των εντάσεων», ωστόσο δεν διαφοροποιεί σε τίποτε ότι ο ανταγωνισμός των δύο πλευρών θα κλιμακωθεί.
***
Αυτές οι σχέσεις «αντιπαράθεσης και συνεργασίας»
ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις είναι χαρακτηριστικό της εποχής του
ιμπεριαλισμού και αυτό φαίνεται έντονα στη σημερινή φάση ανάπτυξης του
εκμεταλλευτικού συστήματος. Η ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη
διαμορφώνει συνθήκες φαγωμάρας και μέσα στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών
συμμαχιών (βλέπε π.χ. κόντρα ΗΠΑ - Γερμανίας για την πρωτοκαθεδρία στην
Ευρώπη), πολύ δε περισσότερο ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικά κέντρα. Ο
κίνδυνος φουντώματος περιφερειακών συγκρούσεων ή και πιο γενικευμένης
σύγκρουσης απαιτεί εγρήγορση από τις λαϊκές δυνάμεις. Χρειάζεται κυρίως
να μην ξεχνούν ότι οι αιτίες των πολέμων και των συγκρούσεων βρίσκονται
στη δίψα των καπιταλιστών για κέρδος και ένταση της εκμετάλλευσης των
εργατών. Και ότι μόνο η πάλη ενάντια στη στρατηγική του κεφαλαίου
αποτελεί πραγματική προοπτική γι' αυτούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου