Ο σκύλος Γκραφ, ο Λεωνίδας και το Μπλόκο της Καλαμάτας

Ο Κόκκινος Φάκελος έχει εξετάσει ξανά το περιστατικό του Γερμανού αντιφασίστα "Λεωνίδα" και του σκύλου του, ο οποίος έσωσε πατριώτες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στην Καλαμάτα και εντάχθηκε στις γραμμές του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα πολεμώντας τους ναζί και φασίστες κατακτητές. Με χαρά σήμερα θα σας παρουσιάσουμε μια σημαντική μαρτυρία για τη δράση του "Λεωνίδα" και του σκύλου του, που επιβεβαιώνει την ύπαρξή τους, καθώς και μια υψηλής ανάλυσης φωτογραφία των δύο ηρώων του αγώνα. 

Για τη μαρτυρία ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον φίλο Θεοδωρή Κουβάτσο:

Έφυγε στα εννέα του χρόνια από την κατοχική Καλαμάτα για το βουνό. Η οικογένεια δεν μπορούσε να συντηρηθεί και αντί για το σχεδόν βέβαιο θάνατο, επιλέχθηκε το ρίσκο μιας πιθανής επιβίωσης στο βουνό. Ο Διονύσης Χριστακόπουλος θυμάται και μας εξιστορεί.

-Έφυγα για το βουνό και με έπιασε το σούρουπο να βρίσκομαι σε ένα έλος απελπισμένος, μέχρι που βλέπω ένα τσοπάνο και πήγα να του πω να με πάρει να κοιμηθώ στη στάνη. Τελικά ήταν ο τρίτος γιός του βυρσοδέψη Μελιγκώνη, ο οποίος επειδή θα γύρναγε στην Καλαμάτα, με πήγε στο Μαυρομάτι Μεσσηνίας, το πιο κοντινό χωριό και με πήγε στον Παναγιώτη Πετρόπουλο (παρατσούκλι Επίτροπος).

Με κράτησαν σαν ψυχογιό, παρέμεινα επονίτης χωρίς αθλητική δραστηρότητα πιά και φύλαγα τα πρόβατα. Μου είχαν αφήσει ένα τουφέκι – γκρα και η αποστολή μου ήταν επιβλέποντας τα πρόβατα, από ένα ψηλό σημείο να ειδοποιώ με 3 πυροβολισμούς αν έρχονταν Γερμανοί και με 2 αν έρχονταν ταγματασφαλίτες, είχα και ένα κυάλι με το οποίο έβλεπα τις στολές γκρί – σταχτί οι Γερμανοί και καφέ οι ταγματασφαλίτες.

-Πώς εξελίχθηκε η δράση σας αυτή;

-Μία μέρα όμως βρέθηκα περικυκλωμένος από μεγάλη δύναμη Γερμανών και τα έχασα, πέταξα το μπερέ μου που έγραφε ΕΠΟΝ και βούτηξα σε κάτι βάτα χωρίς καν να ξέρω το βάθος, μπορεί και να σκοτωνόμουνα. Ήρθε ένας Γερμανός με προτεταμένο το αυτόματο με έβγαλε έξω με χάιδεψε στον ώμο και στο κεφάλι μιλώντας στη γλώσσα του έδειξε ότι επειδή ήμουν μικρός δεν ήθελε να μου κάνει κακό. Μάλιστα επειδή είχε και βαθμό, έμεινε εκεί μέχρι να περάσουν και οι υπόλοιποι για να με προστατέψει, αφού άλλοι με κλωτσούσαν, άλλοι με χαστούκιζαν, ένας ήθελε να με πυροβολήσει, αλλά αυτός τους έδιωχνε.

-Τί επακολούθησε;

-Αφού έφυγαν αυτοί και ήρθα σε επαφή με χωρικούς μου είπαν ότι πρέπει να πάω μήνυμα στο χωριό Ανδρούσα, ότι οι Γερμανοί πάνε για αντίποινα γιατί στην περιοχή τους είχαν σκοτωθεί δικοί τους. Τις επικοινωνίες μας και το συντονισμό μας τις κάναμε στο νεκροταφείο της περιοχής και την εκκλησία του, γιατί ήταν το μόνο σημείο που δεν υποπτευόντουσαν.

Με έβαλαν σε ένα γάιδαρο με κοφίνια με κολοκυθάκια, για να μην κινώ υποψίες, έκρυψα και το χαρτί με το μήνυμα στο λάστιχο του σώβρακου που φόραγα και ξεκίνησα από το μονοπάτι για να πάω πιο γρήγορα από αυτούς που πήγαιναν από τη δημοσιά – τον κυρίως δρόμο. Στο δρόμο έπεσα πάλι σε Γερμανούς, αλλά πρόλαβα και έκρυψα το σημείωμα στο αυτί του γαϊδάρου, που έκανε κινήσεις ενόχλησης και εγώ του έλεγα «ησύχασε θα σε πάω να πιείς νερό», για να δικαιολογώ την ανησυχία του.

Με άφησαν και λίγο πιο κάτω με σταματάνε 5-6 Γερμανοί με έναν επικεφαλής που φόραγε τη σβάστικα, με ρώτησαν από πού είμαι και είπα από το Μαυρομάτι, με ρώτησαν ποιανού και είπα του Επίτροπου. Τότε με αντιμετώπισαν φιλικά γιατί ήταν αντάρτες μεταμφιεσμένοι σε Γερμανούς. Τους ενημέρωσα, πήγαν στην Ανδρούσα, ταμπουρώθηκαν όλοι, φανταστείτε το λόφο του Λυκαβηττού να είναι στην κορυφή το χωριό και οι Γερμανοί να έρχονται από κάτω.

-Πώς εξελίχθηκε η κατάσταση;

-Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρξει εξολόθρευση των Γερμανών, μεταξύ αυτών και του Γερμανού που μου είχε σώσει τη ζωή. Έγινε τέτοια αιματοχυσία, που κάποιοι Γερμανοί ταμπουρωμένοι πίσω από πηγάδι όταν σκοτώθηκαν και έγειραν στο χείλος του, το αίμα πότισε τόσο το νερό, που μετά ο γάιδαρός μου δεν το έπινε.

Για αντίποινα οι Γερμανοί έκαναν το Μπλόκο της Καλαμάτας και νοιώθω υπεύθυνος κατά μία έννοια, το λέω για πρώτη φορά. Αν δεν ειδοποιούσα την Ανδρούσα θα σκοτώνονταν οι κάτοικοί της, την ειδοποίησα και σκοτώθηκαν Καλαματιανοί και ο Γερμανός σωτήρας μου. Στην Καλαμάτα εκτελέστηκαν πάνω από 200.

-Σας έχει μείνει κάποιο περιστατικό έντονα στη μνήμη;

-Υπάρχει ένα σημαντικό περιστατικό με το Λεωνίδα (Γερμανός με το όνομά του να είναι αυτό) που είχε βαθμό υποσμηναγού και ήταν δάσκαλος σκύλων, ειδικός σαμποτέρ και υπασπιστής του ανώτατου Γερμανού διοικητή της ευρύτερης περιοχής. Αυτός του έδωσε δύο στρατιώτες και του είπε να εκτελέσει 50 Καλαματιανούς από τους συλληφθέντες. Όταν οι στρατιώτες πήραν το παράγγελμα του Λεωνίδα να σκοπεύσουν, έκανε νόημα στο σκύλο τον Γκραφ που πέταξε κάτω τους δύο και ο Λεωνίδας τους πήρε τα όπλα, απελευθέρωσε τους 50 και έφυγε στο βουνό όπου μπήκε στον ΕΛΑΣ.

Επειδή ήταν αξιωματικός του εχθρού, ο Βελουχιώτης είχε αντιρρήσεις και τότε ο Αλοίμονος του λέει, «κάτσε και θα δεις ότι δεν είναι κατάσκοπος». Τον βάζει να δώσει στο σκύλο το παράγγελμα «φασίστα» και δείχνει τον Βελουχιώτη. Ο σκύλος ορμάει στον Άρη και τον ξαπλώνει και ακολουθεί το παράγγελμα «παρτιζάνο», όπου ο σκύλος τον αφήνει και γίνεται αρνάκι.

Όταν απελευθερώθηκε η Καλαμάτα είχαν μείνει ταγματασφαλίτες μέσα στο ξενοδοχείο Πάνθεον και το σχολείο Μπενάκη, είχαν πυρομαχικά, πυροβολούσαν προς όλες τις κατευθύνσεις και εγώ έμεινα έξι ώρες πίσω από μία μεγάλη κολώνα γιατί όποτε έκανα να βγω μου έριχναν.

Ο Λεωνίδας σύρθηκε σε ένα χαντάκι με το σκύλο του έδωσε τέσσερις μικρές νάρκες σαν τα πιατάκια του γλυκού, ο σκύλος τα έβαλε σε ισάριθμες γωνιές του ξενοδοχείου και το ανατινάξαμε. Έτσι γλίτωσα εγώ και φοβήθηκαν οι ταγματασφαλίτες που ήταν στο σχολείο Μπενάκη και παραδόθηκαν.

Συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος