01-03-2018
ΦΑΚΟΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΕΠΑΦΗΣ: Πάει καιρός που με πιάνω να ζητιανεύω,
κυριολεκτικά, μια στάλα από κοινό νου. Θεωρώ ότι ο κοινός νους είναι
είδος σε απόλυτη ανεπάρκεια. Κι είναι αυτή η έλλειψη που βυθίζει, στην
πραγματικότητα εκφασίζει, τις κοινωνίες, εμφατικά τη δική μας, στη
δικτατορία του αποδεκτά παραλόγου.
Πάει καιρός που με πιάνω να ζητιανεύω, κυριολεκτικά, μια στάλα από
κοινό νου. Θεωρώ ότι ο κοινός νους είναι είδος σε απόλυτη ανεπάρκεια. Κι
είναι αυτή η έλλειψη που βυθίζει, στην πραγματικότητα εκφασίζει, τις
κοινωνίες, εμφατικά τη δική μας, στη δικτατορία του αποδεκτά παραλόγου.
Συναντώ ολοένα και περισσότερους ανθρώπους που δραπετεύουν απ’ την
ανασφάλεια των αγορών και των ανθρώπινων παζαριών, βρίσκοντας καταφύγιο
στο συναγελασμό τους με ομοίως ανασφαλείς ανεύθυνους, κάτω από τρύπιες
στέγες, με το επιχείρημα “είναι όμως μια στέγη”. Είναι οι ίδιοι, που
πομποδώς μοιάζει να κοιτάνε τον εαυτό τους στον καθρέφτη, και ν’
αναφωνούν με ύφος καβαφικού καρδιναλίου “τι θ’ απογίνουμε χωρίς
βαρβάρους, ρε μπαγάσα”.
Για να μη χρησιμοποιώ αποχρώσες ενδείξεις αλλά απτές αποδείξεις για τη γοητεία της μικρομπορζουάδικης εξουσίας του ενός μέσα στον πολτό του πλήθους, πρέπει να λειτουργήσω ως διάβολος του συνηγόρου, του άθλιου που συγχέεται με τον άθλο. Κι έχω πια πεισθεί ότι η αστική πολιτισμική προσέγγιση της δικαιοσύνης, που ανήγαγε την προστασία των “ατομικών” κι όχι των προσωπικών δικαιωμάτων σε θεϊκή προτεραιότητα, στόχευε στην πραγματικότητα να λειτουργήσει σαν καπότα κάθε προβοκατόρικης πράξης, έτσι ώστε όμαδες κι όχι αγέλες, κόμματα κι όχι συλλογικότητες, επαναστατικές διαδικασίες κι όχι χάπενινγκ, να μην μπορούν να παράξουν ποτέ ιστορία, αλλά μόνον ασύνδετα γεγονότα.
Ας μας μεταφέρω λοιπόν στη θέση ενός πρόχειρου πανίσχυρου θεανθρώπου μιας χρήσης, που μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, με έναν κεραυνό, κατάφερε να εξοντώσει τις προσδοκίες πενήντα χιλιάδων ανθρώπων, που βρέχονταν στις κερκίδες, περιμένοντας το ματς. Ένα εκατομμύριο τουλάχιστον φίλαθλοι, γραπωμένοι απ’ την μπάλα -αντικαταθλιπτικό της πραγματικότητας- να μείνουν με τα χάπια στο χέρι. Τριάντα έξι ποδοσφαιριστές και προπονητές, μασέρ, βοηθοί, σεκιουριτάδες, μπάτσοι σε πλήρη εξάρτυση, πασατεμπάδες, σουβλατζήδες, όλοι υπό βροχή, κρεμάστηκαν μαζί με παράγοντες και διαιτητές από τ’ αρχίδια ενός μάγκα και τον ιστό της αράχνης μιας ταμειακής μηχανής, συν την κωλοφαρδία να πετύχει το σαγόνι του Γκαρσία.
Προσοχή! Δεν με απασχολεί καμία λεπτομέρεια του πώς αντέδρασαν και γιατί όλοι οι εμπλεκόμενοι. Ο καθένας έκανε, το τραγικό, “εντός των κανονισμών”. Συμπληρώθηκαν φύλλα αγώνα, αποχώρησε μια ομάδα, το ματς θα κριθεί στα χαρτιά, το πρωτάθλημα τινάχτηκε, αυτά έχουν ξαναγίνει, βαθμοί, μπάλα, κουλουβάχατα. Ύστερα ήρθαν και οι αναλύσεις, και ξαφνικά πρόσωπα απέκτησαν μόνον τα αφεντικά και οι αποφασίζοντες ν’ αρχίσουν το ματς επί του ματς που δεν έγινε. Δε δίνω φράγκο ούτε για το ποιες ομάδες αναμειγνύονται, σε ποια πόλη, εδώ ή οπουδήποτε στη γη παίζεται αυτό το χιλιοπαιγμένο έργο του ενός εναντίον των πολλών. Γιατί ξέρω πως το κάταγμα στο μετατάρσιο του Νεϊμάρ πονάει τους επενδυτές, περισσότερο απ’ τον ίδιο, που μετράει τα λεπτά ανάρρωσής του με εκατομύρια διαφυγόντων κερδών για λογαριασμό τους.
Θέλω να μείνω απλώς διάβολος του συνηγόρου του “εικοσπεντάχρονου σεσημασμένου”, όπως αναφέρει το δελτίο σύλληψής του, που αντικατέστησε τη φωτοβολίδα, που πέταξε στο παρελθόν, με τη λιγότερο απαστράπτουσα ταινία ταμειακής μηχανής. Και να τον υπερασπιστώ σ’ ένα δικαστήριο του κοινού νου, δηλαδή στην ουτοπία του σήμερα. Μπορεί ο διάολος να υπερασπιστεί το συνήγορο; Έλα μου ντε!
Λοιπόν σε μια εποχή που το πρόσωπο δεν έχει καμιά σημασία, παύει να είναι σπαθί και μπαίνει μόνιμα σε θηκάρι. Κι ύστερα στοιβάζεται στη στατιστική του απρόβλεπτου. Δεν είναι και λίγο πράγμα να παίζεις το προσωπικό σου ματς και να τινάζεις όλα τ’ άλλα στον αέρα. Να σηκώνεις το κουλό σου, να πετάς ό,τι λάχει, και με μια σου κίνηση ν’ αποκτάς ισχύ πάνω σε χιλιάδες ανθρώπους, μεγαλύτερη απ’ αυτή που είχε ο Αδόλφος, όταν σήκωνε το κουλό του, λίγο πάνω από τ’αυτί του, εν ονόματι της βίας που μετράει τη γη.
Τόση εξουσία, τόσο εύκολη εξουσία, κανένας κοινός νους δεν μπορεί να την έχει. Αλλά μόνο όταν εκλείπει ο κοινός νους μπορεί να την παραχωρήσει. Γιατί τέτοιες ευκαιρίες να γίνει θεός για μια στιγμή δεν χάνονται, λέει ο διάβολος στο συνήγορο. Το επιχείρημα είναι απλό! Το έκανε γιατί μπορούσε. Το υφιστάμεθα γιατί το θέλουμε. Νόμος περί ευθύνης του κοινού νοός δεν έχει θεσπιστεί._
Για να μη χρησιμοποιώ αποχρώσες ενδείξεις αλλά απτές αποδείξεις για τη γοητεία της μικρομπορζουάδικης εξουσίας του ενός μέσα στον πολτό του πλήθους, πρέπει να λειτουργήσω ως διάβολος του συνηγόρου, του άθλιου που συγχέεται με τον άθλο. Κι έχω πια πεισθεί ότι η αστική πολιτισμική προσέγγιση της δικαιοσύνης, που ανήγαγε την προστασία των “ατομικών” κι όχι των προσωπικών δικαιωμάτων σε θεϊκή προτεραιότητα, στόχευε στην πραγματικότητα να λειτουργήσει σαν καπότα κάθε προβοκατόρικης πράξης, έτσι ώστε όμαδες κι όχι αγέλες, κόμματα κι όχι συλλογικότητες, επαναστατικές διαδικασίες κι όχι χάπενινγκ, να μην μπορούν να παράξουν ποτέ ιστορία, αλλά μόνον ασύνδετα γεγονότα.
Ας μας μεταφέρω λοιπόν στη θέση ενός πρόχειρου πανίσχυρου θεανθρώπου μιας χρήσης, που μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, με έναν κεραυνό, κατάφερε να εξοντώσει τις προσδοκίες πενήντα χιλιάδων ανθρώπων, που βρέχονταν στις κερκίδες, περιμένοντας το ματς. Ένα εκατομμύριο τουλάχιστον φίλαθλοι, γραπωμένοι απ’ την μπάλα -αντικαταθλιπτικό της πραγματικότητας- να μείνουν με τα χάπια στο χέρι. Τριάντα έξι ποδοσφαιριστές και προπονητές, μασέρ, βοηθοί, σεκιουριτάδες, μπάτσοι σε πλήρη εξάρτυση, πασατεμπάδες, σουβλατζήδες, όλοι υπό βροχή, κρεμάστηκαν μαζί με παράγοντες και διαιτητές από τ’ αρχίδια ενός μάγκα και τον ιστό της αράχνης μιας ταμειακής μηχανής, συν την κωλοφαρδία να πετύχει το σαγόνι του Γκαρσία.
Προσοχή! Δεν με απασχολεί καμία λεπτομέρεια του πώς αντέδρασαν και γιατί όλοι οι εμπλεκόμενοι. Ο καθένας έκανε, το τραγικό, “εντός των κανονισμών”. Συμπληρώθηκαν φύλλα αγώνα, αποχώρησε μια ομάδα, το ματς θα κριθεί στα χαρτιά, το πρωτάθλημα τινάχτηκε, αυτά έχουν ξαναγίνει, βαθμοί, μπάλα, κουλουβάχατα. Ύστερα ήρθαν και οι αναλύσεις, και ξαφνικά πρόσωπα απέκτησαν μόνον τα αφεντικά και οι αποφασίζοντες ν’ αρχίσουν το ματς επί του ματς που δεν έγινε. Δε δίνω φράγκο ούτε για το ποιες ομάδες αναμειγνύονται, σε ποια πόλη, εδώ ή οπουδήποτε στη γη παίζεται αυτό το χιλιοπαιγμένο έργο του ενός εναντίον των πολλών. Γιατί ξέρω πως το κάταγμα στο μετατάρσιο του Νεϊμάρ πονάει τους επενδυτές, περισσότερο απ’ τον ίδιο, που μετράει τα λεπτά ανάρρωσής του με εκατομύρια διαφυγόντων κερδών για λογαριασμό τους.
Θέλω να μείνω απλώς διάβολος του συνηγόρου του “εικοσπεντάχρονου σεσημασμένου”, όπως αναφέρει το δελτίο σύλληψής του, που αντικατέστησε τη φωτοβολίδα, που πέταξε στο παρελθόν, με τη λιγότερο απαστράπτουσα ταινία ταμειακής μηχανής. Και να τον υπερασπιστώ σ’ ένα δικαστήριο του κοινού νου, δηλαδή στην ουτοπία του σήμερα. Μπορεί ο διάολος να υπερασπιστεί το συνήγορο; Έλα μου ντε!
Λοιπόν σε μια εποχή που το πρόσωπο δεν έχει καμιά σημασία, παύει να είναι σπαθί και μπαίνει μόνιμα σε θηκάρι. Κι ύστερα στοιβάζεται στη στατιστική του απρόβλεπτου. Δεν είναι και λίγο πράγμα να παίζεις το προσωπικό σου ματς και να τινάζεις όλα τ’ άλλα στον αέρα. Να σηκώνεις το κουλό σου, να πετάς ό,τι λάχει, και με μια σου κίνηση ν’ αποκτάς ισχύ πάνω σε χιλιάδες ανθρώπους, μεγαλύτερη απ’ αυτή που είχε ο Αδόλφος, όταν σήκωνε το κουλό του, λίγο πάνω από τ’αυτί του, εν ονόματι της βίας που μετράει τη γη.
Τόση εξουσία, τόσο εύκολη εξουσία, κανένας κοινός νους δεν μπορεί να την έχει. Αλλά μόνο όταν εκλείπει ο κοινός νους μπορεί να την παραχωρήσει. Γιατί τέτοιες ευκαιρίες να γίνει θεός για μια στιγμή δεν χάνονται, λέει ο διάβολος στο συνήγορο. Το επιχείρημα είναι απλό! Το έκανε γιατί μπορούσε. Το υφιστάμεθα γιατί το θέλουμε. Νόμος περί ευθύνης του κοινού νοός δεν έχει θεσπιστεί._
ΛΙΑΝΑ ΚΑΝΕΛΛΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου